امکان تحصیل مجدد دامپزشکان در رشته‌های پزشکی، دندانپزشکی و داروسازی بصورت «رایگان» فراهم شد

حکیم مهر: با حکم هیأت عمومی دیوان عدالت اداری، امکان ادامه تحصیل رایگان دانش آمـوختگان دکتری عمومی دامپزشکی و کارشناسی ارشد ناپیوسته کلیه رشته های تحصیلی در مقطع دکتری عمومی رشته های پزشکی، دندانپزشکی و داروسازی دانشگاه های دولتی فراهم شد.

به گزارش حکیم مهر، پیش از این، دانش آمـوختگان دکتری عمومی دامپزشکی برای شرکت مجدد در کنکور سراسری و تحصیل در رشته های پزشکی، دندانپزشکی و داروسازی، صرفاً اجازه تحصیل در پردیس های خودگردان و ظرفیت مازاد دانشگاه های علوم پزشکی را داشتند (اعم از اینکه در مقاطع قبلی تحصیلی از آموزش رایگان برخوردار بوده اند یا نبوده اند) و ملزم به پرداخت شهریه بودند.

به گزارش حکیم مهر، متن کامل حکم دیوان عدالت اداری به شرح زیر است:

بسم الله الرحمن الرحیم

مرجع رسیدگی: هیأت عمومی دیوان عدالت اداری

شاکیان: آقـایان 1- سید داریوش خاموشی 2- امیرعباس بور 3- محسن نیک انجام 4- ابراهیم میر باقری 5-حامد علیزاده بیدرانی 6- ابوذر سبزی 7- سیامند محمودی آذر 8- پویا ترکمان 9- عادل علیپور 10-علی کیان 11- سامـان زندکریمی 12- علـی سیاهکالی 13- سیـد وحید بلـوری 14- محمـد رحمانی گلستان 15-حسین متدین 16- سعید اثباتی دیز 17- حسین محمودی 18- مجتبی عفت پناه حصاری 19- حسین آزادی 20- محمد بیات 21- محمد نجفی قدوسی 22-امین اله امیدوند چالی 23- محمد ایروانی محمدآبـادی 24- حسن درودگـران 25- مهدی منـادی 26- حمیـد صفری زناب 27- ساسان محمدی 28- اکبر رضاپور مقصودلو 29-امین رضایی دو 30-علیرضا جمارانی 31- یوسف سلطان آبادی 32- یاسر نصیرپور 33 - عبدالعزیز رحمانی کم 34- سید سراج حمیدی و خانم ها: 35- ملیحه خلیلی 36- ندا فاضلی سنگانی 37- نگین ویسی 38- الهه رحیمی زارعی 39- راضیه کاظمی 40- معصومه عبدالهی 41- رقیه بهمنی 42- سحر فرهمند 43- رعنا موسی زاده 44- مریم نصیری تاج آبادی 45- نیره نوایی 46- فاطمه سادات حسینی 47- فـاطمه امین نژاد 48- راحـله نوروزی 49- نـوشین حکمتی پور 50-طیبـه تـوکلی وردنجانی 51-حکیمه علیزاده 52- الناز رنجبر بهتاشی 53- فاطمه کناری زاده دزفول 54- آسیه ایزانلو 55- بیتا درخشانی 56- رضوان کرمی 57- سلماز دستانی 58- سیده ملیحه دهقانیان 59- مرضیه باقری 60- بنفشه ترحمی 61- آسیه صفامنش 62- صغری کریمی 63- محبوبه راهزانی 64- راحله قهری 65- زهرا توکلی 66- فاطمه قاسمی 67- فرزانه سادات تیموری طوفال

موضوع شکایت و خواسته: ابطال بند «و» دفترچه شماره یک راهنمای ثبت نام شرکت در آزمون سراسری 1397 دانشگاه ها و مؤسسات آموزش عالی وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی

گردش کار: شاکیان به موجب دادخواستهای جداگانه با مضمون و محتوایی واحد ابطال بند «و» دفترچه شماره یک راهنمای ثبت نام شرکت در آزمون سراسری 1397 دانشگاه ها و مؤسسات آموزش عالی وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی را خواستار شده و در جهت تبیین خواسته اعلام کرده اند که:

ریاست محترم دیوان عدالت اداری،

احتراماً به استحضار می رساند به موجب بند «و» مندرج در صفحه 5 دفترچه راهنمای ثبت نام و شرکت در آزمون سراسری سال 1397 دانشگاه و مؤسسات عالی سراسر کشور که توسط سازمان سنجش کشور منتشر شده مقرر شده است که: « با توجه به رأی هیأت عمومی دیوان عدالت اداری مورخ 7؍6؍1396 مبنی بر عدم ابطال مصوبه پنجاه و یکمین جلسـه شورای عالی برنامه ریزی علوم پزشکی مـورخ 25؍3؍1392، دانش آمـوختگان مقاطع کارشناسی ارشد ناپیوسته کلیه رشته های تحصیلی و دکتری عمومی (پزشکی، دندانپزشکی، داروسازی و دامپزشکی) می توانند با رعایت شرایط ذیل از طریق قبولی در آزمون سراسری در مقطع دکتری عمومی رشته های پزشکی، دندانپزشکی و داروسازی صرفاً در پردیس های خودگردان و ظرفیت مازاد دانشگاه های علوم پزشکی تحصیل نمایند.» و در ادامه و در تکمیل همین بند در همان صفحه از دفترچه مذکور قید شده است که: « کلیه پذیرفته شدگان در دوره های پردیس خودگردان و یا ظرفیت مازاد ( اعم از اینکه در مقاطع قبلی تحصیلی از آموزش رایگان برخوردار بوده اند یا نبوده اند) ملزم به پرداخت شهریه مطابق مصوبه هیأت امنای دانشگاه و مصوبات وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی می باشند.

دانش آموختگان مقطع کارشناسی ارشد ناپیوسته صرفاً قادر به تحصیل در پردیس های خودگران و ظرفیت مازاد می باشند.» لذا بنا به دلایل زیر از هیأت عومی دیوان عدالت اداری، خواستار ابطال بند «و» دفترچه شماره یک راهنمای ثبت نام و شرکت در آزمون سراسری 1397 دانشگاه ها و مؤسسات عالی سراسر کشور می باشیم:

 1- از محتویات این بند، صریحاً این مطلب استنباط می شود که حق تحصیل رایگان از دانش آموختگان مقاطع کارشناسی ارشد، در صورت قبولی در رشته های پزشکی، دندانپزشکی و داروسازی سلب شده است. که این مطلب مطابق با «موارد مطروحه در ماده 7 لایحه قانونی اصلاح مواد 7 و 8 قانون تأمین وسایل و امکانات تحصیل اطفال و جوانان ایرانی مصوب سال 1358» نمی باشد، چرا که طبق این ماده، تحصیل در دانشگاهها و مؤسسات آموزش عالی داخل کشور به صورت رایگان و در قبال تعهد خدمت برابر مدتی که از تحصیل رایگان استفاده کرده اند مورد حکم مقنن قرار گرفته و پرداخت شهریه در فرضی اعمال می شود که کسی مایل به تحصیل رایگان نباشد و در سایر قوانین دلیلی بر محدودیت تحصیل رایگان در مراکز آموزش عالی فقط در یک مقطع وجود ندارد و از طرفی مطابق ماده 4 قانـون تنظیم بخشی از مقـررات مالی دولت مصوب سال 1380 دریافت هرگونه وجه، کالا و خدمات تحت هر عنوان از اشخاص حقیقی و حقوقی توسط وزارتخانـه ها، مـؤسسات و شرکتهای دولتی غیر از مواردی کـه در مقررات قانونی مربوط معین شده یا می شود، ممنوع اعلام شده است.

 2- الحاق این بند به دفترچه آزمون سراسری سال 1397، مبتنی بر رأی هیأت عمومی دیوان عدالت اداری در تاریخ 7؍6؍1396 در دادنامه شماره 544 مبنی بر عدم ابطال مصوبه پنجاه و یکمین جلسه شورای عالی برنامه ریزی علوم پزشکی مورخ 25؍3؍1392 می باشد که توجه شما را در این خصوص به نکته مهم زیر جلب می نماییم: در رأی هیأت عمومی دیوان عدالت اداری در دادنامه شماره 544 آمده است که: « نظر به اینکه مقرره مورد اعتراض با مستندات مورد استناد شاکی مغایرت ندارد، بنابراین قابل ابطال تشخیص نشد.» و در واقع الحاق بند «و» به دفترچه آزمون سراسری سال 1397 بر طبق حکمی آمده است که عدم ابطال یک مصوبه ( نه ابطال آن) آن هم به دلیل عدم کفایت مستندات شاکی آن پرونده و نه چیز دیگری صادر شده است. همان طور که مطلع هستید ماده 92 قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری، رعایت مفاد آرای هیأت عمومی برای مصوبات بعدی را با قید «در صورت ابطال یک مصوبه» آورده است، در صورتی که در این مورد، وزارت بهداشت عدم ابطال یک مصوبه را ملاک اجرای ماده 92 قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری قرار داده است.

 3- در قسمتی از بند 1-8 مندرج در صفحه 6 دفترچه انتخاب رشته آزمون سراسری سال 1396 (دفترچه شماره 2) آمده است: « طبق ابلاغیه مورخ 27؍3؍1396 هیأت عمومی دیوان عدالت اداری بند «و» شرایط اختصاصی مندرج در صفحه 5 دفترچه راهنمای ثبت نام (دفترچه شماره 1) آزمون سراسری سال 1396 ابطال شده است، لذا محدودیتی برای تحصیل مجدد آن دسته از داوطلبانی که قبلاً با استفاده از امکانات دولتی ( آموزش رایگان) تحصیلات خود را در رشته ای به پایان رسانده اند وجود ندارد.»

همان طور که مشاهده می شود ابلاغیه دیوان عدالت اداری مورخ 27؍3؍1396 با مطلبی که در بند «و» دفترچه شماره 1 راهنمای ثبت نام شرکت در آزمون سراسری 1397 دانشگاه ها و مؤسسات عالی سراسر کشور در صفحه 5 درج شـده است همـخوانی ندارد. مطابق مـاده 92 قانون تشکیلات و آیین دادرسـی دیوان عدالت اداری مصـوب سال 1392، مقرر شده است که: «چنانجه مصوبه ای در هیأت عمومی ابطال شود، رعایت مفاد رأی هیأت عمومی در مصوبات بعدی الزامی است.» از طرفی در تصویب بند «و» دفترچه ثبت نام کنکور سراسری 1397 مندرج در صفحه 5 آن دفترچه، مفاد آرای 1205-22؍10؍1394، 494 الی 508-4؍8؍1395 و 1467-2؍3؍1396 هیأت عمومی دیوان عدالت اداری رعایت نشده است چرا که در آن آراء به صراحت قید شده است که:

 «با توجه به اینکه مطابق ماده 7 لایحه قانونی اصلاح مواد 7 و 8 قانون تأمین وسایل و امکانات تحصیل اطفال و جوانان ایرانی مصوب سال 1358، تحصیل در دانشگاهها و مؤسسات آموزش عالی داخل کشور به صورت رایگان و در قبال تعهد خدمت برابر مدتی که از تحصیل رایگان استفاده کرده اند مورد حکم مقنن قرار گرفته و پرداخت شهریه در فرضی اعمال می شد که کسی مایل به تحصیل رایگان نباشد و در سایر قوانین دلیلی بر محدودیت تحصیل رایگان در مراکز آموزش عالی فقط در یک مقطع وجود ندارد و از طرفی مطابق ماده 4 قانون تنظیم بخشی از مقررات مالی دولت مصوب سال 1380، دریافت هرگونه وجه، کالا و خدمات تحت هر عنوان از اشخاص حقیقی و حقوقی توسط وزارتخانه ها، مؤسسات و شرکتهای دولتی غیر از مواردی که در مقررات قانونی مربوط معین شده یا می شود، ممنوع اعلام شده است».

 «بند «و» دفترچه شماره یک راهنمای ثبت نام و شرکت در آزمون سراسری سال 1395 و قسمتی از بند 1-8 دفترچه راهنمای انتخاب رشته تحصیلی آزمون سراسری سال 1395 در خصوص عدم پذیرش آن دسته از داوطلبانی که قبلاً با استفاده از امکانات دولتی ( آموزش رایگان) تحصیلات خود را در رشته ای به اتمام رسانیده اند در همان مقطع قبولی قبلی و در همان دوره (روزانه) و امکان ثبت نام این قبیل از داوطلبان در دوره نوبت دوم (شبانه) در همان مقطع و پرداخت شهریه همانند دانشجویان دوره شبانه در صورت قبولی در دوره روزانه، ابطال شده است».

 «تصـویب بند «و» دفترچه آزمـون سراسری سال 1396 دانشگاه ها و مـؤسسات آمـوزش عـالی کشور، پذیرش آن دسته از داوطلبانی کـه قبلاً با استفاده از امکانات دولتی (آموزش رایگان) تحصیلات خود را در رشته ای بـه اتمام رسانیده انـد، در همان مقطع قبولی قبلی و در همـان دوره (روزانه) امکان پذیر ندانسته است، بند «و» دفترچه آزمون سراسری سال 1396 به لحاظ مغایرت با مفاد آراء هیأت عمومی با استناد به بند 1 ماده 12 و مواد 88 و 92 قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری مصوب سال 1392 ابطال شده است.»

لذا با توجه به موارد مطروحه فوق و همچنین اجرای صحیح مقررات ماده 92 قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری مصوب سال 1392 مبنی بر رعایت مفاد رأی هیأت عمومی در مصوبات بعدی، دادخواست ابطال بند «و» دفترچه راهنمای ثبت نام و شرکت در آزمون سراسری سال 1397 دانشگاه ها و مؤسسات عالی کشور، جهت احقاق حقوق تحصیل مجدد رایگان در سه رشته پزشکی، دندانپزشکی و داروسازی صرف نظر از سابقه داشتن مدرک دوره کارشناسی و کارشناسی ارشد، به شما ریاست دیوان عدالت اداری داده می شود. همچنین جهت جلوگیری از تضییع حقوق داوطلبان کنکور سراسری، صدور دستور موقت جهت ابطال بند «و» دفترچه راهنمای ثبت نام و شرکت در آزمـون سراسـری سال 1397 بـرای داوطلبان دارای مدرک کارشناسی ارشد جهت انتخاب رشته و قبولی در دوره های روزانه پزشکی، دندانپزشکی و داروسازی به عنوان داوطلبان کنکور سراسری 1397 از ریاست دیوان عدالت اداری مورد استدعاست."

متن دستورالعمل مورد اعتراض به قرار زیر است:

دفترچه راهنمای ثبت نام شرکت در آزمون سراسری سال 1379:

 " و) با توجه به رأی هیأت عمومی دیوان عدالت اداری مورخ 7؍6؍1396 مبنی بر عدم ابطال مصوبه پنجاه و یکمین جلسه شورای عالی برنامه ریزی علوم پزشکی مورخ 25؍3؍1392، دانش آموختگان مقاطع کارشناسی ارشد ناپیوسته کلیه رشته های تحصیلی و دکتری عمومی (پزشکی، دندانپزشکی، داروسازی و دامپزشکی) می توانند با رعایت شرایط ذیل از طریق قبولی در آزمون سراسری در مقطع دکتری عمومی رشته های پزشکی، دندانپزشکی و داروسازی صرفاً در پردیس های خودگردان و ظرفیت مازاد دانشگاه های علوم پزشکی تحصیل نمایند.

 - لزوم گذراندن طرح نیروی انسانی برای دانش آموختگان مشمول طرح.

 - دارا نبودن هرگونه تعهد خدمت به ارگان یا دستگاه های اجرایی و عدم دارا بودن تعهدات سهمیه بومی و یا سهمیه مناطق محروم.

 - نداشتن ممنوعیت تحصیل از نظر سازمان نظام وظیفه.

 - کلیه پذیرفته شدگان در دوره های پردیس خودگردان و یا ظرفیت مازاد (اعم از اینکه در مقاطع تحصیلی قبلی تحصیل، از آموزش رایگان برخوردار بوده و یا نبوده اند) ملزم به پرداخت شهریه مطابق مصوبه هیأت امنای دانشگاه و مصوبات وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی می باشند.

 - دانش آموختگان مقطع کارشناسی ارشد ناپیوسته صرفاً قادر به تحصیل در پردیس های خودگردان و ظرفیت مازاد می باشند."

پاسخ دفتر امور حقوقی وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی

در پاسخ به شکایات مذکور، سرپرست دفتر امور حقوقی وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی به موجب لایحه شماره 1819؍107-19؍10؍1397 توضیح داده است که:

 "ریاست محترم هیأت عمومی دیوان عدالت اداری

 با اهدای سلام

 احتراماً در خصوص خواسته ابطال بند واو دفترچه شماره یک راهنمای ثبت نام شرکت در آزمون سراسری سال 1397 دانشگاه ها و مؤسسات عالی سراسر کشور مراتب ذیل به استحضار می رسد:

 1- نامبردگان وفق دادخواست تقدیمی مدعی گردیده وفق مفاد دفترچه کنکور سراسری، دانش آموختگان مقاطع کارشناسی ارشد ناپیوسته کلیه رشته های تحصیلی و دکتری عمومی (پزشکی، دندانپزشکی، داروسازی و دامپزشکی) صرفـاً می توانند بـا رعایت شرایط منـدرج در دفترچـه از طریق قبولی در آزمـون سراسری در مقطع دکتری عمومی رشته های پزشکی، دندانپزشکی و داروسازی پردیس های خودگردان و ظرفیت مازاد دانشگاه های علوم پزشکی تحصیل نمایند. در حال حاضر به شرط مذکور معترض بوده و به موجب این دادخواستها متقاضی ابطال بند واو دفترچه شماره یک راهنمـای ثبت نـام شرکت در آزمون سراسری سال 1397 دانشگاه ها و مؤسسات عالی سراسر کشور شده اند.

 2- در ارتباط با شکایت نامبردگان لازم به ذکر است، همان گونه که در دفترچه کنکور سراسری سال 1397 صراحتاً اعلام شده است، بند (و) دفترچه راهنمای آزمون سراسری سال 1397 بر اساس مصوبه پنجاه و یکمین جلسه شورای عالی برنامه ریزی علوم پزشکی تنظیم شده است. درخواست ابطال مصوبه مذکور سابقاً در هیأت عمومی دیوان عدالت اداری مطرح و برابر دادنامه شماره 544-7؍6؍1396 هیأت عمومی دیوان عدالت اداری رأی به عدم ابطال مصوبه مورد اشاره صادر شده است. لذا با توجه به مراتب فوق الذکر طرح شکایات به خواسته ابطال بند مورد اشاره به دلیل اینکه موضوعی که بند مذکور بر آن مبنا در دفترچه اعلام شده است در هیأت عمومی مطرح و حکم به عدم ابطال صادر شده است فاقد وجاهت قانونی است.

 3- مضافاً به اینکه بر اساس ماده واحده «خروج تصمیمات و آراء صادره از هیأت‌ها و کمیته‌های تخصصی وزارتین علوم، تحقیقات و فناوری و بهداشت، درمان و آموزش پزشکی و سایر مراکز آموزشی و پژوهشی در خصوص امور و شئون علمی، آموزشی و پژوهشی از شمول صلاحیت دیوان عدالت اداری و سایر مراجع قضایی، مصوب ششصد و سی امین جلسه مورخ 12؍6؍1387 شورای عالی انقلاب فرهنگی» آن دسته از تصمیمات و آراء نهائی و قطعی صادره در هیأتها و کمیته های تخصصی فعال در وزارتخانه های علوم، تحقیقات و فناوری و بهداشت، درمان و آموزش پزشکی و دانشگاه ها و سایر مراکز آموزشی و پژوهشی مصوب از جمله: تصمیمات و آراء نهائی هیأتهای امناء، ممیزه و انتظامی اساتید و کمیته انضباطی دانشجویان و همچنین تصمیمات و آراء نهائی در خصوص بازنشستگی، ارتقاء، ارزیابی و پذیرش علمی، بـورس دانشجویان و فـرصت مطالعاتی کـه صرفاً در رابطه با امور و شئون تخصصی علمی، آموزشی و پـژوهشی صادر شده باشد، قابل شکایت و رسیدگی در دیوان عدالت اداری و سایرمراجع قضایی نخواهد بود. با توجه بـه اینکه خواسته نامبردگان دارای شـأن آموزشی و تخصصی می باشد، برابر مـاده واحـده مذکور رسیدگی به آن در صلاحیت هیأت عالی تجدید نظر این وزارتخانه می باشد.

 4- صرف نظر از مراتب فوق الذکر لازم به ذکر است، به استناد بند 20 مصوبه جلسات 429-430 مورخ 21؍7؍1377 و 5؍8؍1377 و نامه شماره 4229؍دش- 25؍11؍1377 شورای عالی انقلاب فرهنگی و مواد 2 و 7 قانون تشکیل وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی مصوب سال 1364 بندهای 1، 4 و 16 ماده 1 قانون تشکیلات و وظایف وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی مصوب 1367، تشکیل شورای عالی برنامه ریزی علوم پزشکی به منظور تحقق سیاستها و خط مشی ها و اجرای مصوبات شورای عالی انقلاب فرهنگی در امر برنامه ریزی و تـدوین و تصویب آیین نامه هـا و مقررات آمـوزشی تشکیل گردید. از جمـله وظایف شـورای مذکور به شرح ذیل می باشد:

 برنامه ریزی آموزشی و پژوهشی در سطح آموزش عالی گروه پزشکی در راستای خط مشی کلی و سیاستهای آموزشی و پژوهشی برنامه ریزی درسی در مقاطع تحصیلی و رشته های مختلف دانشگاهی و اصلاح، تغییر و بازنگری برنامه های مصوب و تصویب نهایی برنامه ریزی آموزشی، پژوهشی و درسی دوره های تخصصی علوم پزشکی، تهیه و تصویب آیین نامه های آموزشی و پژوهشی، تغییر و اصلاح آیین نامه ها، تدوین ضوابط بررسی صلاحیت علمی داوطلبان استخدام در هیأت علمی دانشگاهها و مؤسسات آموزش عالی پزشکی کشور و تصویب آیین نامه های آن،تعیین نوع مدرک تحصیلی، جنسیت قابل پذیرش و درصد آن، نوع و میزان نقص عضو موثر، مواد امتحانی و ضرایب آن، ضوابط گزینش علمی و شرایط اختصاصی در آزمونهای ورودی دانشگاه ها و مؤسسات آموزش عالی کشور، تعیین نوع عناوین رشته ها و مقاطع تحصیلی گروه پزشکی ( کاردانی، کارشناسی،کارشناسی ارشد و دکتری عمومـی وPh.D .)، ایجاد رشتـه ها و دوره هـای آمـوزشی و پژوهشی در سطح آموزش عالی و بررسی، حذف یا ادغام رشته ها و گرایش های تحصیلی در مقاطع مختلف دانشگاهی. تعیین ضوابط ارزیابی کار هر یک از دبیرخانه های شـوراهای گروه پزشکی و تخصصی و ایجـاد هماهنگی و تنظیم فعالیت آنهـا بـر اساس خط مشی آمـوزشی و پژوهشی مصوب شورای عالی برنامه ریزی.

 5- از آنجا که رقابت فارغ التحصیلان مقاطع کارشناسی ارشد و بالاتر متقاضی شرکت مجدد در کنکور سراسری جهت پذیرش در مقطع دکتری عمومی با داوطلبان دارای مدرک دیپلم که از سطح علمی و تجربه کمتری برخوردار می باشند، رقابتی عادلانه نبوده و نظر به بررسی آمار مربوط به تعداد قبول شدگان این گروه در دانشگاه های دولتی، عملاً فرصت تحصیل در دانشگاه های دولتی برای اولین بار از داوطلبان دیپلم در هر سال تحصیلی محدود می گردید، شورای عالی برنامه ریزی علوم پزشکی در راستای حمایت از داوطلبان دیپلم متقاضی تحصیل در دوره های روزانه دانشگاه های علوم پزشکی در پنجاه و یکمین جلسه شورای عالی برنامه ریزی به شرح ذیل اتخاذ تصمیم می نماید که بند (و) دفترچه راهنمای آزمون سراسری سال 1397 نیز به استناد آن تنظیم شده است.

 6- وفق مصوبه مورد اشاره دانش آموختگان مقاطع کارشناسی ارشد ناپیوسته کلیه رشته های تحصیلی و دکتری عمومی (پزشکی، دندانپزشکی، داروسازی و دامپزشکی) می توانند با رعایت شرایط ذیل از طریق قبولی در آزمون سراسری در مقطع دکتری عمومی رشته های پزشکی، دندانپزشکی و داروسازی صرفاً در پردیس های خودگردان و ظرفیت مازاد دانشگاه های علوم پزشکی تحصیل نمایند:

 - لزوم گذراندن طرح نیروی انسانی برای دانش آموختگان مشمول طرح - دارا نبودن هرگونه تعهد خدمت به ارگان یا دستگاه های اجرایی و عدم دارا بودن تعهدات سهمیه بومی و یا سهمیه مناطق محروم - نداشتن ممنوعیت تحصیل از نظر سازمان نظام وظیفه - کلیه پذیرفته شدگان در دوره های پردیس خودگردان و یا ظرفیت مازاد (اعم از اینکه در مقاطـع تحصیلی قبلی تحصیـل، از آمـوزش رایگان برخوردار بوده و یا نبوده اند) ملزم به پرداخت شهریه مطابق مصوبه هیأت امنای دانشگاه و مصوبات وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی می باشند - دانش آموختگان مقطع کارشناسی ارشد ناپیوسته صرفاً قادر به تحصیل در پردیس های خودگردان و ظرفیت مازاد می باشند.

 7- در دادخواست تقدیمی به دادنامه های شماره 1205-22؍10؍1394 و 494 الی 508- 4؍8؍1395 و 1467-2؍3؍1396 هیأت عمومی دیوان عدالت اداری اشاره شده است. این درحالی است که که دادنامه های مزبور ارتباطی با شکایت حاضر نداشته و موضوع آنها در خصوص بند سوم از چهل و پنجمین مصوبه شورای عالی برنامه ریزی وزارت متبوع دائر بر اخذ شهریه از فارغ التحصیلان دوره های کارشناسی با استفاده از آموزش رایگان بوده که در دوره های روزانه دانشگاه های سراسری در مقطع پزشکی عمومی، دندانپزشکی و داروسازی پذیرفته می شوند، بوده است.

 8- در دادخواست تقدیمی به ماده 4 قانون تنظیم بخشی از مقررات مالی دولت مصوب سال 1380 اشاره شده که در آن مقرر شده است، در یافت هرگونه وجه، کالا و خدمات تحت هر عنوان از اشخاص حقیقی و حقوقی توسط وزارتخانه ها، مؤسسات و شرکتهای دولتی غیر از مواردی که در مقررات قانونی مربوط معین شده یا می شود ممنوع می باشد. در این خصوص لازم به ذکر است در بند واو دفترچه کنکور سال 1397 اعلام شده است، دانش آموختگان مقاطع کارشناسی ارشد ناپیوسته کلیه رشته های تحصیلی و دکتری عمومی (پزشکی، دندانپزشکی، داروسازی و دامپزشکی ) می توانند با رعایت شرایط ذیل از طریق قبولی در آزمون سراسری در مقطع دکتری عمومی رشته های پزشکی، دندانپزشکی و داروسازی صرفاً در پردیس های خودگردان و ظرفیت مازاد دانشگاه های علوم پزشکی تحصیل نمایند و کلیه پذیرفته شدگان در دوره های پردیس خودگردان و یا ظرفیت مازاد (اعم از اینکه در مقاطع تحصیلی قبلی تحصیل، از آموزش رایگان برخوردار بوده و یا نبوده اند) ملزم به پرداخت شهریه مطابق مصوبه هیأت امنای دانشگاه و مصوبات وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی می باشند. وفق بند (ح) قانون برنامه پنجم توسعه، دانشگاه ها و مـؤسسات آمـوزش عالی و تحقیقاتی مجازنـد از ظرفیت مازاد بر سهمیه آموزش رایگان خود و یا ظرفیت های جـدیدی کـه ایجاد می‌کنند، بـر اساس قیمت تمام شده یا توافقی با بخش غیردولتی و با تأیید هیأت امناء در مقاطـع مختلف دانشجو بپذیرند و منابـع مالی دریافتی را حسب مـورد پس از واریز به خزانه کل بـه حساب درآمـدهای اختصاصی منظور کنند. همچنین برابر بند (ی) قانـون مـذکور، دانشگاه های کشور، حسب مورد به تشخیص وزارتخانـه های علوم، تحقیقات و فناوری و بهداشت، درمـان و آمـوزش پزشکی با تصویب شـورای گسترش وزارتخانه های مربوط، می توانند نسبت به تأسیس شعب در شهر محل استقرار خود یا دیگر شهرها و مناطق آزاد داخل کشور و نیز در خارج کشور به صورت خودگردان و با دریافت شهریه از داوطلبان اقدام کنند. وفق بند الف و ب ماده 2 قانون احکام دائمی دانشگاه های کشور، حسب مورد به تشخیص وزارتخانه های علوم، تحقیقات و فناوری و بهداشت، درمان و آموزش پزشکی با تصویب شورای گسترش آموزش عالی وزارتخانه های مربوط، می توانند نسبت به تأسیس شعب در مناطق آزاد تجاری – صنعتی و نیز در خارج از کشور به صورت خودگردان و با دریافت شهریه از داوطلبان اقدام کنند. ب- پذیرش دانشجو در شعب دانشگاه ها در مناطق آزاد تجاری؍صنعتی، برای دانشجویان غیرایرانی بدون آزمون سراسری انجام می شود. ضوابط پذیرش دانشجو برای دوره کارشناسی توسط شورای سنجش و پذیرش دانشجو موضوع ماده (۲) قانون سنجش و پذیرش دانشجو در دانشگاه ها و مراکز آموزش عالی کشور مصوب ۱۳۹۲ و برای دوره های تحصیلات تکمیلی با پیشنهاد دانشگاه ها و حسب مورد با تأیید یکی از وزارتخانه های علوم، تحقیقات و فناوری یا بهداشت، درمان و آموزش پزشکی تعیین می شود. بر این اساس اخذ وجه از دانشجویان مشغول به تحصیل در پردیس های خودگردان و ظرفیت مازاد کاملا قانونی بوده و استناد به ماده 4 قانون تنظیم بخشی از مقررات مالی دولت کاملاً بی وجه مطرح شده است.

 9- در رابطه با ادعای شاکیان دائر بر اینکه چون در دادنامه شماره 544 هیأت عمومی اعلام شده، مقرره مورد اعتراض (مصوبه پنجاه و یکمین جلسه شورای عالی برنامه ریزی علوم پزشکی) با مستندات مورد اعتراض مغایرت نداشته، بنابراین عدم ابطال مصوبه به دلیل عدم کفایت مستندات بوده است، نیز لازم به ذکر است همان گونه که آن مقام مستحضرید موضوعات مطروحه در هیأت عمومی دیوان عدالت اداری از تمامی جنبه های قانونی از سوی قضات هیأت عمومی مورد بحث و بررسی قرار گرفته و سپس حکم به ابطال یا عدم ابطال صادر می گردد و صرفاً به مستندات شاکیان در جلسات هیأت عمومی اکتفا نمی گردد. ثانیاً: اگر این گونه باشد درخواست ابطال هر مصوبه ای باید بارهـا قابلیت طرح در هیأت عمومی را داشته باشـد و با شکایت هـر شخصی آن موضوع مجدداً در هیأت مذکور مطرح رسیدگی گردد. این در حالی است که هر موضوعی صرفاً یک بار در هیأت عمومی دیوان قابلیت طرح داشته و در صورت طرح مجدد وفق ماده 85 قانون تشکیلات و آیین دادرسی قرار رد دادخواست صادر می شود. ضمناً برابر ماده 91 قانون مذکور طرح آراء قبلی هیأت عمومی برای رسیدگی مجدد در هیأت عمومی، صرفاً در موارد ادعای اشتباه یا مغایرت با قانون یا تعارض با یکدیگر، مستلزم اعلام اشتباه از سوی رئیس قوه قضائیه یا رئیس دیوان یا تقاضای کتبی و مستدل بیست نفر از قضات دیوان است که در خصوص دادنامه مذکور چنین اقدامی صورت نگرفته است.

 10- شاکیان ادعا کرده اند وفق ماده 92 قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری رعایت مفاد آرای هیأت عمومی برای مصوبات بعدی در صورت ابطال یک مصوبه می باشد ولی وزارت بهداشت عدم ابطال یک مصوبه را در بند واو دفترچه کنکور ملاک اجرای ماده 92 قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان قرار داده است. در این خصوص نیز لازم به توضیح است این ادعای نیز همانند سایر ادعاها مبهم و بدون توجه به مفاد دفترچه و ضوابط و مقررات بیان شده است. اولاً: دفترچه کنکور توسط سازمان سنجش و آموزش کشور تنظیم شده است و نه وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی. ثانیاً: در بند واو دفترچه کنکور هیچ اشاره ای به ماده 92 قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان نشده است. ثالثاً: اشاره به رأی هیأت عمومی دیوان عدالت اداری در بند مزبور صرفاً از باب تأکید و اطلاع رسانی بوده است و حتی لزومی به اشاره آن نیز نبوده است زیرا مصوبه جلسه پنجاه و یکم شورای عالی برنامه ریزی به قوت خود باقی و قابلیت اجرا دارد. با توجه به مراتب فوق الذکر و نظر به اینکه اقدامات مذکور وفق ضوابط و مقررات قانونی صورت گرفته است، رد شکایات مطروحه از آن مقام مورد تقاضاست."

رسیدگی به موضوع از جمله مصادیق حکم ماده 92 قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری مصوب سال 1392 تشخیص نشد.

 هیأت عمومی دیوان عدالت اداری در تاریخ 11؍4؍1398 با حضور رئیس و معاونین دیوان عدالت اداری و رؤسا و مستشاران و دادرسان شعب دیوان تشکیل شد و پس از بحث و بررسی با اکثریت آراء به شرح زیر به صدور رأی مبادرت کرده است.

رأی هیأت عمومی

نظر بـه اینکه بـه موجب مصوبه معترض عنـه مقرر شده است، دانش آمـوختگان مقطع کارشناسی ارشد صرفاً قادر به تحصیل در پردیسهای خودگردان و ظرفیت مازاد می باشند و طبق فراز اول این مصوبه کلیه پذیرفته شدگان در دوره های پردیس خودگردان و ظرفیت مازاد ملزم به پرداخت شهریه می باشند، که مآلاً نتیجه مصوبه مذکور ممنوعیت تحصیل رایگان آن دسته از داوطلبانی است که در دوره روزانه مقطع دکتری پزشکی پذیرفته شده اند لیکن مقطع کارشناسی ارشد خود را در دوره های روزانه گذرانده اند و با عنایت به اینکه به موجب ماده 7 و 8 قانون تامین وسایل و امکانات تحصیل اطفال و جوانان ایرانی مصوب سال 1358 تحصیل در دانشگاه ها و موسسات آموزش عالی داخل کشور به صورت رایگان و در قبال اخذ تعهد خدمت برای مدتی که از تحصیل رایگان استفاده کرده اند می باشد و هیچ دلیل قانونی وجود ندارد بر اینکه استفاده از تحصیل رایگان برای داوطلبان واجد شرایط ناظر به یک دوره یا یک مقطع می باشد و ایجاد ممنوعیت از تحصیل در دوره روزانه برای کسانی که در رشته دکتری پزشکی پذیرفته شده اند به خاطر این که در مقطع کارشناسی ارشد در دوره روزانه تحصیل کرده اند و از آموزش رایگان برخوردار بوده اند و همچنین اجبار به تحصیل در دوره های پردیس بین المللی و ظرفیت مازاد و اخذ شهریه مغایر قانون مارالذکر و اصل 30 قانون اساسی و ماده 60 قانون الحاق موادی به قانون تنظیم بخشی از مقررات مالی دولت تشخیص شد و مقرره مورد اعتراض به استناد بند 1 ماده 12 و مواد 13 و 88 قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری مصوب سال 1392 از تاریخ تصویب ابطال می شود.

محمدکاظم بهرامی

رئیس هیأت عمومی دیوان عدالت اداری