حیوانات نیز مانند انسان‌ها حق زندگی دارند اما ما این حق را از آنها گرفته‌ایم؛ گویا فقط خودمان باید از تمام نعمت‌های خداوند بر روی زمین بهره ببریم این تفکر خودخواهانه باعث شده تا حیوانات در سراشیبی شدید انقراض قرار گیرند هر چند از سال ۱۹۹۸ تعدادی از فعالان و کنشگران موفق شدند تا حقوق حیوانات را گوشزد کنند و در تقویم جهانی یک روز را به این موضوع اختصاص دهند اما شرایط کنونی حیوانات نشان می‌دهد که در عمل چندان هم موفق نبوده‌اند.
به گزارش حکیم مهر به نقل از ایرنا، می توانید دنیا را بدون حیوانات و یا گیاهان تصور کنید؟ چنین دنیایی چه رنگی و چگونه خواهد بود؟ دنیایی بدون رنگ و صداهای جورواجور، تصورش هم ترسناک است؛ اما گویا برخی انسان ها ترسی از چنین دنیایی ندارند و یا شاید بهتر است بگوییم درکی از آن ندارند چون اگر غیر از این بود کمر به قتل و نابودی زیستمدان کره خاکی نمی بستند.
اواخر خردادماه امسال بود که فیلمی از کشته شدن یک قلاده توله خرس در سوادکوه در فضای مجازی پخش شد در این فیلم دیده می‌شود که توله خرسی مورد تهاجم عده‌ای از انسان‌ها قرار گرفته و آنها با پرتاب سنگ سعی در آزار و اذیت حیوان بی‌گناه دارند حیوانی که یا شاید راهش را گم کرده بود و یا شاید از بلندی لغزیده بود، حیوان زبان بسته تلاش می‌کرد خودش را نجات دهد اما در نهایت به دست این موجودات خودخواه سنگسار شد و جانش را از دست داد.
جالب‌تر اینکه چندی پیش دادگاه متخلفان را تبرئه کرد هر چند محیط زیست سوادکوه درخواست تجدیدنظر داد اما از همین حکم می‌توان فهمید که حیوانات در کشور ما چه حق و حقوقی دارند.
از سوی دیگر انقراض دامن حیوانات را گرفته که البته آنهم ریشه در رفتارهای انسان‌ها دارد، صندوق جهانی طبیعت (WWF) نرخ انقراض گونه ها را سالانه معادل یک دهم تا یک صدم درصد تخمین زده است، اگر دست پایین این آمار یعنی یک صدم درصد رقمی واقعی باشد، به آن معنا خواهد بود که به عنوان مثال از مجموع تقریبی ۲ میلیون گونه مختلفی که بر روی کره زمین زیست می‌کنند، هر ساله بین ۲۰۰ تا ۲۰۰۰ گونه برای همیشه منقرض و از صفحه روزگار محو می شوند.
این در حالی است که بسیاری از کارشناسان امر وضعیت سلامت روان یک جامعه را با وضعیت محیط زیست آن از جمله شرایط حیوانات و گیاهان مرتبط می‌دانند و معتقدند اگر مردم برای حیات حیوانات حرمت قائل شوند، قطعا به همدیگر نیز احترام می‌گذارند.
در این میان، عواملی مانند شکار بی‌رویه، جاده‌سازی، تخریب زیستگاه، قاچاق و حتی تغییر اقلیم نیز حیات حیوانات را تهدید می‌کند به طوری که بر اساس اعلام سازمان حفاظت محیط زیست به استناد گزارش اتحادیه جهانی حفاظت از طبیعت (IUCN)، حدود ۷۴ گونه از رده‌های مختلف جانوری در ایران در حال انقراض هستند و در فهرست قرمز این اتحادیه جهانی جای گرفته‌اند. مطابق همین گزارش، اگر برای حفاظت از گونه‌های ارزشمند و در معرض خطر ایرانی مانند گورخر، یوزپلنگ، خرس سیاه و گوزن زرد اقدام لازم صورت نگیرد به زودی و در آینده‌ای نه چندان دور شاهد انقراض آنها نیز خواهیم بود.
می‌دانیم که وضعیت گونه‌های حیوانی در جهان خوب نیست و با شتاب زیادی در سراشیبی انقراض قرار گرفته‌اند؛ با توجه به اهمیت موضوع سازمان ملل متحد دهم دسامبر برابر با ۱۹ آذرماه را روز جهانی حقوق حیوانات یا IARD نامگذاری کرد، این روز از سال ۱۹۹۸ توسط فعالان و کنشگران حقوق حیوانات گرامی داشته می‌شود.
نامگذاری یک روز به عنوان «حمایت از حقوق حیوانات» نشان می‌دهد که حیوانات در سراسر دنیا وضعیت خوبی ندارند و بنا به اعتقاد فعالان محیط زیست و کارشناسان امر این وضعیت در ایران بدتر است البته در ایران قانون حمایت از حیوانات تهیه شده اما به اعتقاد «عبدالرضا باقری» فردی که بیش از ۲۰ سال است در زمینه حقوق حیوانات فعالیت می‌کند؛ قوانین زیبایی در کشور وجود دارد اما یک گام آن طرف‌تر اجرای آنهاست که در کشور ما به خوبی انجام نمی‌شود.
وی روز سه‌شنبه درباره وضعیت حقوق حیوانات در کشور گفت: اگر به حکم اخیر دادگاه برای مجرمانی که با سنگ‌پراکنی موجب تلف شدن یک توله خرس در سوادکوه شدند نگاه کنیم به حقوق حیوانات در ایران پی می‌بریم، در واقع تبرئه شدن مجرمان نشان می‌دهد که حیوانات چقدر حق و حقوق دارند.
وی افزود: با این حساب درباره حقوق حیوانات در جامعه ما تقریبا می‌شود گفت که هیچ حقوقی ندارند، البته امروزه تا حدودی به واسطه شبکه‌های اجتماعی و حرف‌هایی که زده می‌شود شاید اتفاقاتی در این زمینه افتاده و مردم تلاش می‌کنند با حیوانات مهربان‌تر باشند و حقوقشان را حفظ کنند، البته در بسیاری موارد این رفتارها حالت نمایشی دارد اما در هر حال می‌تواند تاثیر مثبتی داشته باشد.
وی با تاکید بر اینکه آموزش نقش بسزایی در آشنایی با حقوق حیوانات دارد، گفت: در بسیاری موارد می‌بینیم که صدا و سیما گاهی گزارش‌های محیط زیستی پخش می‌کند که صحیح نیست در حالی که می‌تواند با مشورت گرفتن از افراد مطلع آموزش نادرست نداشته باشد، به عنوان مثال چندی پیش گزارشی از آبگیری زاینده‌رود پخش می‌کرد که در آن گفته می‌شد «با آبدار شدن بستر رودخانه مرغ‌های دریایی یا همان کاکایی به آنجا آمدند و مردم مهربان به آنها غذا می‌دهند»، در حالی که این کار کاملا غلطی است زیرا غذا دادن به حیات وحش اشتباه است و حیوانات با مواد شیمیایی افزودنی به غذاهای ما سازگار نیستند و نباید به آدم نزدیک شوند.
این فعال محیط زیست افزود: اکنون با دو معضل مواجه هستیم؛ یکی اینکه اصلا آموزش در زمینه رفتار با حیوانات در کشور وجود ندارد و دوم اینکه اگر آموزش کوچکی هم باشد غلط است، صدا و سیما در پخش گزارش‌های خود باید حتما نظر دو فعال یا کارشناس در زمینه حیات وحش را بپرسد الفبای حفاظت و حمایت را به صورت مختصر و همه فهم در اختیار مردم قرار دهد که این اتفاق نمی‌افتد، به طور کلی اساس آموزش ما ایراد دارد متعاقب آن حقوق حیوانات هم رعایت نمی‌شود.
وی در ادامه به سگ‌هایی که در سطح شهر پراکنده هستند اشاره کرد و گفت: حقوق آنها از آنجایی رعایت نشده که بدون هیچ کنترلی زاد و ولد کردند و تعدادشان زیاد و بعد رها شدند به آنها «فرال داگ» گفته می‌شود، فرال داگ‌ها سگ‌های ولگردی هستند که وابستگی خود را به انسان از دست داده و وحشی شده‌اند، آنها نه تنها برای انسان بلکه برای محیط زیست و حتی سگ‌های دیگر نیز خطرناک هستند، اگر بخواهیم واقعا با این سگ‌ها از لحاظ محیط زیستی برخورد کنیم باید حذف شوند اما از این طرف عده‌ای که ادعای حقوق حیوانات را دارند می‌گویند چرا حذف می‌کنید، در واقع یک دوگانگی و تضادی وجود دارد که همه ناشی از نبود آموزش و آگاهی است.
باقری تاکید کرد: باید به آموزش بپردازیم آنهم از دوران کودکی یعنی از پیش دبستانی و دبستان باید قطعات کوچک آموزشی بگذاریم و برای بچه‌ها جا بندازیم همان‌قدر که ما حق زندگی داریم حیوانات نیز دارند، نه آنها می‌توانند وارد محیط ما شوند و نه ما می‌توانیم وارد محیط آنها شویم این حق برابری و مساوات باید از زمان کودکی آموزش داده شود که با همین فرهنگ رشد کنند غیر از این هیچ راهی وجود ندارد چون وقتی سن آموزش می‌گذرد دیگر جا انداختن یک موضوع سخت می‌شود، هزینه‌ای که برای آموزش بزرگسالان می‌شود خروجی آن چیزی کمتر از ۵ درصد است اما این هزینه زمانی که از کودکی گذاشته شود قطعا بالای ۷۰ درصد خروجی مثبت و خوب خواهد داشت.
وی درباره لایحه حمایت از حیوانات گفت: قوانین خوبی در کشور داریم اما مشکل در اجراست در واقع قوانین بسیار زیبا نوشته شده‌اند اما همین قوانین زیبا اجرا نمی‌شوند بنابراین به نظر می‌رسد تصویب لایحه حمایت از حیوانات هم می‌تواند یک حالت نمایشی داشته باشد اما میان تصویب قانون و اجرای آن فاصله زیاد است.
