تلخندهای یک دامپزشک
زیر همکف!
دکتر میرجلال سیدرسولی
پخش قسمت اول سریالی مثلا طنز (!) از رسانهای که عنوان ملی (!) را یدک میکشد، موجب تکدر خاطر جامعه دامپزشکی گردید. از مورخ ۲۲ آذر ۱۳۹۸، سریالی با عنوان "زیر همکف" از شبکه یک سیما شروع به پخش شد که در قسمت اول این سریال به ظاهر طنز ولی با ساختاری سراسر موهن، دامپزشک یک اسبداری توسط سرکارگر و کارفرما به شدت مورد تحقیر قرار میگیرد!
در خوشبینانهترین حالت اگر چنین فرض کنیم که سازندگان این برنامه به زعم خویش به دنبال نشان دادن مشکلات این رشته هستند، بصورت مشخص هیچ اطلاعاتی از رشته دامپزشکی، ردههای شغلی و گستره تحت شمول دامپزشکان ندارند. این افراد (و همچنین بخش اعظمی از جامعه) هنوز به این امر واقف نیستند که دامپزشکان، این سربازان گمنام سلامت، در سنگر اول بهداشت مواد غذایی هستند و کنترل، پیشگیری، بررسی و مبارزه با بیماریهای مشترک انسان و حیوان و همچنین بیماریهای اختصاصی دام، طیور، آبزیان و زنبور عسل، بهداشت خوراک دام و طیور و آبزیان، نظارت بر بهداشت عمومی، نظارت بر بهداشت فرآوردههای خام دامی و... تنها قسمتی از شرح وظایف گسترده دامپزشکان است و به جرات میتوان گفت که بواسطه همین شرح وظایف گسترده، هر فردی عملا بصورت روزانه با مواد غذایی و دامپزشکان سر و کار مستقیم دارد. در این بین نقش دانش دامپزشکی بعنوان یکی از ستونهای مهم در سلامت چرخ تولید و اقتصاد کشور، بویژه در شرایط سخت تحریمهای اقتصادی و اقتصاد مقاومتی نیز قابل چشمپوشی نیست.
در ضمن، این به اصطلاح نحوه نمایش مشکلات (!) در این سریال تلویزیونی و این ادبیات نامناسب، تاثیری جز تخریب جایگاه دامپزشکی و شان و اقتدار دامپزشکان نخواهد داشت. مثلی داریم که "ما زود عادت میکنیم و زود فراموش میکنیم!" عادی شدن این تحقیر و توهین بواسطه یک سریال مثلا طنز (!) بطور قطع اثرات مخرب خود را در پی خواهد داشت که در نهایت به ضرر جامعه و بهداشت عمومی منجر خواهد شد.
بیتعارف، عملکرد ضعیف صدا و سیما در تولید محتواهای تخصصی (در اینجا مشخصا حوزه دامپزشکی) مشهود است. دلیل اصلی آن همچنانکه پیشتر نیز اشاره شد، عدم آگاهی و دانش سازندگان این برنامهها در برخی حوزههای مذکور میباشد که متاسفانه مسبوق به سابقه میباشد! چندی پیش نیز در جریان برملا شدن بحث سهمیهای خاص که بواسطه آن انتقال معدودی از دامپزشکان به رشته پزشکی برای برخی خواص (!) میسر میشد، مجری یکی از برنامههای سیما با قصد طنازی (!) متلکی به این امر پراند که متاسفانه دربرگیرنده محتوایی موهن به ساحت دامپزشکی بود! اگر چه میتوان این امر را در نگاه اول به ضعف مجری مذکور در امر فن بیان، نداشتن اطلاعات کافی در حوزههای تخصصی، کمبود تجربه در مورد عواقب اجتماعی حساس شدن بخشی از جامعه بواسطه برخی دیالوگها و... (که پیرو ضعف نویسنده و تهیهکننده آن برنامه در این خصوص بود) نسبت داد ولی انتظاری که طبق عرف مرسوم رسانهها در آن مقطع از صدا و سیما بعنوان پرمخاطبترین رسانه کشور میرفت، این بود که اولا پس از واکنش جامعه دامپزشکی به موضوع مذکور، در تلویزیون و در همان برنامه، هم مجری و هم تهیهکننده مشارالیه از جامعه دامپزشکی عذرخواهی میکردند و تریبونی در همان رسانه برای تبیین موضوع به دستاندرکاران امر داده میشد و در مراحل بعدی تدبیرهایی برای پیشگیری از وقوع این اشتباهات انجام میگرفت که این انتظار به مصداق مثل "زیره به کرمان بردن" بود و نه تنها این رسانه به اصطلاح ملی خود را مجاب به عذرخواهی ندانست که حتی در قدم بعدی، علیرغم اینکه میتوانست حداقل با بهرهگیری از مشاوره کارشناسان دامپزشکی از وقوع چنین مسائلی جلوگیری کند، متاسفانه با تولید سریال "زیر همکف" نشان داد که خود، سردمدار خودزنی و ریزش طرفداران خویش است! و صد البته تبعات اجتماعی تولیداتی از این دست به کنار!...
بد نیست فلاشبکی به گذشته بزنیم و مروری کنیم بر یکی از سریالهای پخش شده توسط خود صدا و سیما که میتوانست الگویی برای ساخت محتواهای تخصصی در حوزه دامپزشکی باشد. سی و یک سال پیش در سال ۱۳۶۷، سریالی از شبکه دو سیما پخش گردید با نام "قدم به قدم" (نام اصلی این سریال "وان بای وان" بود که ترجمه تحتاللفظیاش میشود "یک به یک") که محصول کشور انگلستان بود و بر اساس شخصیت واقعی یک جراح دامپزشک سرشناس و بینالمللی به نام "دیوید تیلور" و برای معرفی و پاسداشت فعالیتها و تلاشهای ویژه و ستودنی وی برای درمان حیوانات (بویژه حیوانات اگزوتیک) در باغوحشهای انگلیس توسط شبکه بیبیسی۱ ساخته شد که در فاصله سالهای ۱۹۸۴ تا ۱۹۸۷ از این شبکه پخش شد. "دکتر تیلور" که در این سریال با کاراکتر "دکتر دونالد ترنر" شناخته میشود، دامپزشک جوانیست که بعد از فارغالتحصیل شدن در رشته دامپزشکی مسئول رسیدگی به درمان حیوانات یک باغوحش میشود. این سریال که در ژانر درام بود، طرفداران زیادی نیز در ایران پیدا کرد و انصافا در حال حاضر جای چنین سریالهایی در کنداکتور سیما خالیست!
همچنانکه جوالدوزی بر دیگران زدیم، سوزنی نیز بزنیم بر خودمان! در اینکه جمود و سکون مشهودی بر صنف دامپزشکی سایه انداخته است شکی نیست! لیکن گاه و بیگاه که چنین نامردمیها و نامهربانیهایی با رشته مهجور دامپزشکی انجام میشود، نهایت توان عملی حقیر نوعی، قلمفرسایی و نوشتن نقد و یادداشت است تا بلکه تلنگری باشد بر آنانکه دست بالاتری دارند برای تدوین راهکار در اتاقهای فکر و تلاش در جهت اجرایی شدن آن. بویژه در مواردی نظیر ماجرای سریال "زیر همکف"، استفاده حداکثری از موج رسانهای ایجاد شده برای گرفتن تریبون در رسانههای پربینندهتر نظیر تلویزیون به منظور اطلاعرسانی و افزایش آگاهی عمومی که از حلقههای مفقوده رشته دامپزشکیست، میتواند بسیار کارگشا و پیشگیرانه باشد.
در این خصوص شاید بد نباشد به یاد آوریم که چه واکنشهایی در مورد سریال "در حاشیه" صورت گرفت. این در حالی بود که در سریال مذکور، نقد اصلی بر ساختارها و روابط و برخی پزشکان متخلف بود و نه توهین مستقیم به کل پزشکان! لیکن جامعه پزشکی چنان واکنشی نشان دادند که صدا و سیما ناگزیر از اتمام پخش این سریال گردید!
در انتها ذکر این نکته خالی از لطف نیست که حتی اگر در بخشی از سریال "زیر همکف" به درستی به تخلفات برخی کارفرماها در دور زدن قانون اشاره شده است، لیکن ساختار سریال به گونهایست که مرز نقد و توهین را پیموده است! در این مورد بد نیست نظر تهیهکننده این سریال را به نقلقولی از شخص خودش در خصوص دیدار با رهبری، که خبر آن به تاریخ ۱۲ آذر ۱۳۹۷ در خروجی خبرگزاریها قرار گرفت، جلب نماییم:
"حضرت آقا فرمودند طنز بسازید اما توهین نکنید!"
به نظر میرسد که تهیهکننده مذکور، توصیه رهبری را حداقل در مورد سریال "زیر همکف" رعایت نکرده باشد!
با طلب آگاهی و معرفت از درگاه حق لایزال...
دکتر میرجلال سیدرسولی
۲۴/آذر/۱۳۹۸
آیا در جریان هستید که در همین صدا و سیما ، چندین دکتر دامپزشک مشغول به کار هستند و حتی بعضی از آنها بسیار معروف هم می باشند البته با عنوان آقای دکتر نه دامپزشک !!
آیا خبر دارید بسیاری از دست اندر کاران صدا و سیما بخصوص موثرترینها و برنامه سازان آن از هنرپیشه ها تا کارمندان ساده اش صاحب حیوان خانگی هستند و اتفاقا" بسیار با سطح سواد و توانایی های دامپزشکان آشنا هستند !!؟؟ آیا توجه دارید بسیاری از همین دست اندر کاران و تهیه کنندگان در تهیه برنامه های مختلف رادیویی و تلوزیونی از نزدیک با بسیاری از دامپزشکان (متاسفانه مطرح ) آشنا شده اند و پشت پرده های بسیاری از این دامپزشکان سلبریتی را درک کرده اند !!؟؟
آیا یادتان رفته فیلم و برنامه موهن " مدشده است " در چند سال پیش که بارها در همین سیما ی ایران در شبکه های مختلفش بر علیه نگهداری حیوانات خانگی پخش شد و جنجالی بر علیه حیوانات خانگی ایجاد کرد ، با همکاری چند دامپزشک که فقط به فکر مطرح شدن خودشان بودند حتی به قیمت بدنامی خود و رشته شان تهیه شده بود !!؟؟ جالب است که علی رغم اصرار این فیلم بر القاء بیماریزا بودن حیوانات ، حتی یک پزشک و یا یک مرکز درمانی پزشکی با این برنامه همکاری نکرده بودند و تهیه کننده فیلم مجبور به استفاده از یک هنرپیشه سیاهی لشکر با مدرک لیسانس مکانیک در نقش یک پزشک شده بود !!؟؟ اما چندین دامپزشک به ظاهر مطرح !! علی رغم اطلاع از اهداف تهیه کننده بر علیه حیوانات و دامپزشکی ، باز هم با رغبت تمام فقط برای دیده شدن به هر قیمتی با این فیلم و برنامه سرتاسر موهن همکاری کرده بودند !!؟؟
دوستان گرامی ، توجه داشته باشید ، اکنون در ایران با همت دست اندرکاران محترم آنقدر فارغ التحصیل دامپزشکی در سرتاسر ایران داریم که تقریبا" در تمام فامیلها و خانواده ها براحتی شما با یک یا دو دامپزشک برخورد میکنید که احتمالا" اغلب یا بیکارند یا در شغلی نا مربوط به دامپزشکی مشغول هستند !! و از دامپزشکی فقط عنوان دکتر را یدک میکشند !! بنابراین با فرو بردن سر خود زیر برف،فکر نکنید که جامعه ، هیچ خبری از واقعیتهای دامپزشکی و دامپزشکان ندارد !!
وضعیت فعلی دامپزشکی و دامپزشکان از آموزش گرفته تا سازمانهای مربوطه و متولیان و دست اندر کارانش ، بیشتر به یک طنز تلخ و تراژدی خنده دار شبیه است که طبعا" براحتی میتواند سوژه تهیه برنامه های طنز گونه باشد که البته یکی از وظایف طنز نیز نشان دادن نا کارآمدیها است .
البته اگر طنازی بدنبال مطلب و سوژه هایی برای تولید آثاری کاریکاتور گونه باشد، براحتی با گشت و گذاری در همین حکیم مهر و کامنتهای آن که از فیلتر سانسور هم گذشته اند ، میتواند ایده های فراوانی برای تولید برنامه های مفرح پیدا کند !! حال اگر حکیم مهر همکاری کند و مطالب سانسور شده را نیز در اختیارش بگذارد که دیگر هیچ !!