عضو کمیته اخلاق زیستی دانشگاه فردوسی مشهد گفت: رعایت اخلاق کار با حیوانات از بخش‌های مهمی است که باید در پژوهش‌ها رعایت شود.
به گزارش حکیم مهر به نقل از ایسنا، «دکتر علی مقیمی» 11 دی‌ماه در نشست تخصصی اصول و موازین اخلاق علمی در پژوهش که در دانشکده مهندسی دانشگاه فردوسی مشهد برگزار شد، در خصوص اخلاق زیستی اظهار کرد: اخلاق زیست‌پزشکی موضوعی مرتبط با چگونگی رفتار ما با آزمون‌شوندگان و یا شرکت‌کنندگان در آزمایش‌ها است. بعد سال‌ها تلاش، متخصصان دور هم جمع شدند و قانونی را وضع کردند که مطالعه و پژوهش بر روی انسان باید چه شرایطی داشته باشد و به‌تبع بر روی حیوانات هم به این شکل جلسات مختلفی برگزار شد و اکنون موارد اخلاقی‌ای وجود دارد که چگونه با حیوانات آزمایشگاهی و انسان رفتار کنیم.
وی افزود: علاوه بر رضایتی که فرد باید برای انجام آزمایش بدهد ما در حین آزمایشات هم باید حقوق فرد را رعایت کنیم. ما باید مواظب باشیم رنجی را برای فردی که در آزمایش شرکت می‌کند ایجاد نکنیم. اگر مسئله اعتقادات فرد در میان است به شدت تاکید می‌شود که پرسش‌نامه‌هایی که از این فرد پر می‌شود و به مسائل اعتقادی فرد مربوط است، باید رازداری را داشته باشیم.
وی عنوان کرد: در دانشگاه فردوسی مشهد مدل‌های مطالعه بر روی انسان به صورت پرسش‌نامه و یا مطالعات و آزمایش‌های حیوانی است که باید در هر دو صورت اصول اخلاقی رعایت شود. رعایت اخلاق کار با حیوانات از بخش‌های مهمی است که باید رعایت شود و فرد باید احساس نزدیکی و درک درونی از حیوان مورد آزمایش خود داشته باشد. انجمن‌های اخلاقی که کار با حیوان را نظارت می‌کنند اصول ساده‌ای را در چند بند طراحی کردند و این اصول می‌گوید که ترجیحا نباید از حیوان استفاده کرد.
مقیمی خاطرنشان کرد: اگر قرار است از حیوان استفاده کنیم باید آزمایش علاوه‌بر فایده‌ای که برای انسان دارد برای حیوانات هم فایده داشته باشد و اگر ناچار شدیم آزمایش‌هایی بر روی حیوانات انجام دهیم، با کمک روش‌های آماری از تعداد کمتری حیوان استفاده کنیم اما هر چه از نظر تکاملی عقب برویم تصور این است که حیوانات رنج از آسیب را به آن شدتی که ما درک می‌کنیم، ندارند. جای سوال همچنان باقی است که آیا ما حق داریم برای پژوهش از حیوانات استفاده کنیم و گروه‌هایی هستند که عقیده دارند به هیچ وجه انسان این حق را ندارد، چراکه حیوانات هم در این جامعه حقوقی دارند. چه بسا ما زیست‌شناسان معتقدیم که اگر عنکبوت و یا موش‌ها نبودند ما هم نبودیم. همچنین این رده‌بندی تکامل این حق را به ما نمی‌دهد که به حیوانات ضربه وارد کنیم و به آنها آسیب بزنیم.
وی بیان کرد: معمولا در دانشگاه‌ها کمیته‌های اخلاق زیستی وجود دارد که در دانشگاه فردوسی مشهد نیز وجود دارد. هر دانشجویی می‌خواهد آزمایشی بر روی انسان و حیوان انجام دهد، قبل از شروع باید اصول کلی اخلاقی و مصوب بین‌المللی و نیز اصولی که توسط وزارت بهداشت تصویب شده است را رعایت کنند و اینکه مجریان اخلاق چقدر به این اصول پایبند هستند بسته به وجدان خودشان دارند.
استاد گروه زیست‌شناسی دانشگاه فردوسی مشهد اضافه کرد: نکته‌ای که وجود دارد این است که متخصصان از روش‌هایی استفاده کنند که حداقل آن آسیب را داشته باشند. مطالعه‌ای که بر روی حیوان انجام می‌دهیم باید تکلیف آن حیوان مشخص شود که اگر مشکلی در حیوان وجود دارد درمان و هزینه‌های آن را پرداخت کنیم و تا پایانِ دردی که برای او ایجاد کردیم، از آن حیوان و یا انسان مراقبت کنیم .
