حکیم مهر- محسن طاهرمیرزایی: کشورهای همسایه در مقطعی چندماهه از سال جاری تصور کردند که می‌توانند فراورده‌های پروتئینی مورد نیاز خود را تامین کنند و لذا مسیر واردات تخم‌مرغ و مرغ به کشور خود را بستند. این اتفاق، به گفته دبیرکل کانون سراسری انجمن‌های صنفی پرورش‌دهندگان مرغ تخم‌گذار، تولیدکنندگان کشور را اذیت کرد.
«دکتر سید فرزاد طلاکش» در گفت‌وگوی نوروزی خود با حکیم مهر، به بحرانی تحت عنوان بیماری نیوکاسل اشاره می‌کند و می‌گوید: «متاسفانه نیوکاسل صنعت ما را خیلی عذاب داد و هنوز هم می‌دهد و کار خاصی برای آن انجام نگرفته است. این بیماری که به نوعی حالت اپیدمی گرفته، باعث شده که در مرغداری‌ها گاهی تا ۴۰ درصد افت تولید داشته باشیم.»
وی معتقد است که کاهش چشمگیر بیماری آنفلوانزای فوق حاد پرندگان در کشور تا حدی مدیون معادلات جهانی بوده و امیدوار است که این موج فروکش شده، آرامش قبل از طوفان نباشد. طلاکش در نهایت به عملکرد مجموعه تحت مدیریت خود، نمره ۱۶ می‌دهد.
حکیم مهر: آقای دکتر، سال ۹۸ برای کانون سراسری انجمن‌های صنفی پرورش‌دهندگان مرغ تخم‌گذار چگونه گذشت؟
در حوزه صنعت مرغ تخم‌گذار در اسفند سال گذشته به شدت دچار مشکل نهاده‌ها بودیم اما وارد سال ۹۸ که شدیم، شکر خدا مشکل خاصی گریبانگیر صنعت مرغداری کشور نبود. اما مسائل دیگری وجود داشت، از جمله اینکه کشورهای همسایه در مقطعی از زمان تصور کردند که می‌توانند کالای مورد نیاز خود را تامین کنند و لذا مسیر صادرات و واردات محصول به کشور خود را یا بستند یا آن قدر آن را محدود کردند که در واقع تفاوت زیادی با بستن نداشت.
از طرفی، بیماری آنفلوانزای فوق حاد پرندگان که در سال ۹۷ صنعت را آزار داده بود، در سال ۹۸ وجود نداشت و این باعث شد مرغداران به سمت تولید اضافه‌تر حرکت کنند تا خسران سال ۹۷ را جبران کنند. به همین دلیل ما در سال ۹۸ تولید بالایی داشتیم که باید آن را صادر می‌کردیم. از آنجا که در بحث صادرات خیلی موفق نبودیم، این باعث شد که تا مدت‌ها یعنی شاید تا پایان ماه آبان میانگین تخم مرغ به قیمت ۱۰۰۰ تا ۱۵۰۰ تومان فروخته شد. در واقع تخم‌مرغی که با سود مرغدار حدود ۸۱۰۰ تومان تمام می‌شد، به طور میانگین تا پایان آبان ماه حداکثر ۵۹۰۰ تومان فروخته شد.
البته از آبان ماه به بعد خوشبختانه مقداری گشایش ایجاد شد و مرغداران توانستند به قیمتی که حداقل زیان نکنند، تخم مرغ خود را بفروشند. معدل قیمت پایین آمد و تا هفته پیش هم اوضاع نسبتاً بد نبود، کمااینکه مقداری بازار صادراتی هم باز شد و مطابق پیش‌بینی‌ها حدود ۳۵ هزار تن تخم مرغ صادر شد که مقداری از بازار را جبران کرد.
حکیم مهر: علت اصلی عدم امکان صادرات در اوایل سال چه بود؟
کشورهای عراق و افغانستان نامه‌ای به ایران نوشته و در آن گفتند که نه فقط تخم‌مرغ، بلکه نیازی به اقلامی مثل مرغ، مواد لبنی و... ندارند، چراکه می‌خواهند از تولید داخلی خودشان حمایت کنند و نیازی به مجوز صادرات ندارند. در این حوزه نسبت به سایر کشورهای همسایه مثل ترکیه هم محدودیت وجود داشت اما چون از نظر سیاسی، دیپلماسی آنها قوی‌تر بود، تا حدی مشکلات کم شد اما ما در این حوزه مساله جدی داشتیم و تا ماه‌ها نمی‌توانستیم به کشور عراق و افغانستان کالا صادر کنیم. البته در نهایت مجبور شدند که مقداری گشایش ایجاد کنند.
حکیم مهر: برخی تولید کنندگان معتقدند که تخم مرغ با قیمت واقعی خود عرضه نمی‌شود. قیمت نهایی تخم‌مرغ بر چه اساسی تعیین می‌شود؟
نحوه تعیین قیمت تخم مرغ مشخص است. یک جدول آنالیز وجود دارد که طبق آن، حدود ۷۸ درصد قیمت تخم مرغ متاثر از قیمت خوراک است. حدود ۱۰ تا ۱۱ درصد هم مربوط به جوجه‌ای است که تهیه شده و مابقی هم هزینه‌های کارگری و... است که ثابت است. چون ابتدای هر سال مشخص می‌شود که حقوق کارگری چقدر است. هزینه‌های آب، برق و... نیز عددهای قابل توجهی نیستند.
حکیم مهر: چالش‌های دیگری که در سال ۹۸ با آن مواجه بودید، چه بودند؟
مهمترین چالش‌ها از دیدگاه بیماری قابل بررسی است. خوشبختانه آنفلوانزای جدی نداشتیم و موارد آن خیلی محدود بود که نمی‌توان گفت به عنوان اپیدمی تلقی می‌شود اما بیماری نیوکاسل متاسفانه صنعت ما را خیلی عذاب داد و هنوز هم می‌دهد و کار خاصی برای آن به آن صورت انجام نگرفته است. این بیماری باعث شده که در مرغداری‌ها گاهی تا ۴۰ درصد افت تولید داشته باشیم. در مرغ تخم‌گذار تلفات ندارد اما افت تولید بسیار قابل توجهی دارد که گاهی تا نزدیک ۴۵ روز مرغ درگیر این بیماری است و تولید مانند اول نمی‌شود؛ ضمن اینکه کیفیت تخم مرغ هم به طور قابل توجهی پایین می‌آید و این چیزی است که صنعت با آن دست به گریبان است. این خسارت مشمول بیمه و... نمی‌شود و خسارتی است که مرغدار باید از جیب خود پرداخت کند. این علاوه‌بر آن کاهش قیمتی است که مرغداران دادند و نتوانستند جبران کنند.
حکیم مهر: بیماری نیوکاسل فقط امسال چالش اصلی صنعت تخم‌مرغ بود؟
خیر، سال‌های گذشته هم بود اما به این شکل گسترش نداشته و حالت اپیدمی به خود نگرفته بود. در حال حاضر می‌توان گفت که هم در مرغ گوشتی و هم تخم‌گذار حالت اپیدمی گرفته باشد.
حکیم مهر: آیا می‌توان از آن تعبیر به یک زنگ خطر برای صنعت کرد؟
بله، خود سازمان دامپزشکی هم کمابیش در جریان آن هست.
حکیم مهر: اشاره کردید که امسال با آنفلوانزای فوق حاد پرندگان درگیری جدی نداشتیم. نقش مثبت سازمان دامپزشکی کشور در حل این موضوع چقدر بوده است؟
سازمان دامپزشکی از سال ۹۶ که درگیری با آنفلوانزای فوق حاد پرندگان خیلی جدی بود، با کمک تشکل و خود مرغداران روی بحث امنیت زیستی و ممیزی مرغداری‌ها خیلی تلاش کرد. خود مرغداران به دلیل خسارت زیادی که دیده بودند حمایت کردند و امنیت زیستی هم در این میان نقش قابل توجهی داشت.
بخش دیگری هم از علت کاهش درگیری که ما هنوز آثار آن را نمی‌دانیم، مصرف واکسن در مرغداری‌هاست. به اینها این را هم اضافه کنید که در ۲ سال گذشته در مجموع در کل جهان یک آرامش نسبی وجود داشت؛ نه به این معنا که ما کاری نکردیم، بالاخره همه جا ویروس بومی هست، یعنی اگر این کارها را نمی‌کردیم حتماً تلفاتی می‌داشتیم، هرچند شاید به اپیدمی‌های سال ۹۶ نمی‌رسید، اما بالاخره خود را نشان می‌داد. همین کارهای امنیت زیستی و واکسن کمک کرد که ما درگیری قابل توجهی نداشته باشیم. اما در مجموع اگر یک نگاهی به OIE بکنیم، خواهیم دید که در دنیا هم آرامشی بوده که امیدوارم آرامش قبل از طوفان نباشد.
حکیم مهر: یکی از اتفاقات مهم سال ۹۸ در عرصه صنعت تخم مرغ، رونمایی از سند ملی ارتقای کیفیت بهداشتی تخم مرغ بود. ارزیابی شما از این اتفاق چیست؟
ما تلاش زیادی کردیم و دفتر نظارت بر بهداشت عمومی سازمان دامپزشکی هم در این موضوع جسارت به خرج داد که از آنها تشکر می‌کنیم اما چون این طرح قرار است در سال ۹۹ انجام شود، ما آن را به‌عنوان یک هدیه اول به مردم کشور که مصرف‌کننده هستند و بعد به صنعت مرغداری ارائه می‌کنیم. امیدواریم با اجرای این طرح خیلی از مسائل حل شود. در واقع این هدیه را از طرف انجمن تخم‌مرغ شناسنامه‌دار ایران تقدیم خواهیم کرد که قرار است دیگر تخم‌مرغ غیر بسته‌بندی نداشته باشیم.
حکیم مهر: به نظر شما مردم از این طرح استقبال می‌کنند؟
مطمئناً استقبال می‌کنند. خاطرم هست زمانی که می‌خواستیم مرغ را بسته‌بندی کنیم نیز همین نگرانی‌ها وجود داشت اما مردم آن قدر عاقل هستند که طرح‌های خوب را بپذیرند و به این شکل نیست که بخواهند مقاومت کنند. آن قدر که دیگران خود را داعیه مردم می‌دانند، خود مردم در این مساله مشکلی ندارند. به من ثابت شده که مردم مسائل خوب را می‌پذیرند. حتی در میادین میوه و تره‌بار که چند سال پیش این کار را با قاطعیت انجام دادیم، مردم بدون اینکه کوچکترین واکنشی نشان دهند، خودشان در این موضوع مطالبه‌گری داشتند و امروز در میوه و تره‌بار تخم‌مرغ بدون بسته‌بندی نداریم، بلکه بسته‌بندی آن شکل اکونومی دارد. الزاما این بسته‌بندی نباید لوکس باشد و می‌تواند شکل اکونومی هم داشته باشد، ضمن اینکه وقتی تخم‌مرغ رتبه‌بندی می‌شود، این حق انتخاب را به مردم می‌دهد.
حکیم مهر: اگر بخواهید به عملکرد کانون در سال ۹۸ نمره دهید، چه نمره‌ای می‌دهید؟
من که نمی‌توانم به خودم نمره دهم و درواقع دیگران هستند که باید نمره دهند، اما اگر بخواهیم بگوییم که چقدر به اهداف خود رسیدیم، به نظر من باید ۱۶ بدهیم.
حکیم مهر: مهمترین برنامه شما برای سال ۹۹ چیست؟
امیدوارم کارها در قالب طرح ارتقای کیفیت و همچنین خیلی از مسائلی که در اهداف کانون وجود دارد، با کمک انجمن تخم‌مرغ شناسنامه‌دار انجام شود.
حکیم مهر: این روزها کشور درگیر کروناویروس است. آیا مردم باید از بابت احتمال ابتلا ناشی از مصرف تخم‌مرغ نگران باشند یا خیر؟
نه اینکه بگویم نگران نباشند اما در تخم‌مرغ بسته‌بندی امکان خیلی از مسائل غیربهداشتی گرفته می‌شود، چون نگرانی ما این است که ویروس از مدفوع پرنده منتقل شود نه اینکه هر چیز دیگری. لذا اگر مردم تخم‌مرغ تمیز بسته‌بندی را مصرف کنند، نه تنها نگران نباشند بلکه باید تخم‌مرغ را به‌عنوان یک غذای ایمنی‌بخش در دستور کار خود بگذارند. چون این روزها حرف از آنتی‌اکسیدان و استفاده از ویتامین‌های قوی و مصرف پروتئین کارآمد برای تقویت سیستم ایمنی بسیار مطرح است و به نظر من تخم‌مرغ هیچ رقیبی حتی شیر، در این موضوع ندارد. نه اینکه ما بگوییم مردم شیر نخورند و تخم‌مرغ بخورند اما واقعا شیر و تخم مرغ بهترین غذایی است که امروز مردم می‌توانند در خانه بخورند.
حکیم مهر: ممنون از فرصتی که در اختیار ما قرار دادید.
پس از نظر ايشون نميشه به سازمان دامپزشكي نمره ١٨ داد | در زمینه عدم اجرای ماده 19 که نمره هر دو 20 است. یک سئوال:
