ضرورت نقش پویا و موثر حلقه مفقوده دامپزشکی در بزنگاه مدیریت بیماری کرونا
دکتر جواد شایان‌خواه
تروریسم در قرن بیست و یکم، رویکردهای نوین و بسیار گوناگونی به خود گرفته است. یکی از مهمترین زمینه‌های ان بیوتروریسم است. بیوتروریسم تنها کشتن فرد یا افراد توسط سم‌های مختلف و عوامل بیماری‌زا نیست؛ این تنها بخشی از بیوتروریسم است. امروزه خطر ابتلا به زئونوزهای نوپدید و بازپدید نگرانی‌های زیادی به خود اختصاص داده است. در شرایط حساس کنونی کشور و جهان، به ویژه شرایط خاص کشور، خطر گسترش بیماریهای قابل انتقال بین انسان و حیوان بیش از هر زمان دیگری جامع بشری را تهدید می‌کند (از مجموع 1709 بیماری شناخته شده انسانی، 832 مورد یعنی حدود 49 درصد در زمره بیماریهای قابل انتقال بین انسان و حیوان می‌باشند).
امروز با توجه شرایط کشور و جهان از حیث اپیدمی و پاندمی شیوع بیماری کرونا در کشور و جهان و احتمال حمله بیوترویسمی به کشور توسط کارشناسان در این حوزه، نقش و ضرورت حضور پررنگ‌تر دامپزشکی به عنوان خط مقدم و طلایه‌دار جبهه پدافند غیرعامل در مبارزه با این حمله بیوتروریسمی را بیشتر ایجاب می‌کند که منجمله مسئولیت دامپزشکی در پی شیوع بیماری کرونا باید بخش بزرکی از مدیریت بحران و پدافند غیرعامل آن به عهده مدیران و کارشنان خبره دامپزشکی کشور باشد.
در حال حاضر دامپزشکی کشور می‌بایست با توجه سوابق درخشان در حوزه پدافند غیرعامل و حوزه‌های مرتبط با امنیت زیستی و قرنطینه در کنترل و مهار بیماریهای مشترک بین انسان و حیوان با ابتکار عمل نقش سازماندهی و مدیریت و اجرای دستورات و کنترل و مهار بیماری کرونا را دوشادوش و در کنار وزارت بهداشت از حیث خدمت و هم مبحث تبلیغات برای این دستگاه مدنظر قرار دهد. به نظر می‌رسد با توجه به رسالت و نقش مهم دامپزشکی در حوزه پدافند زیستی و نیز پتانسیبل های بالقوه این نهاد از حیث بخش دولتی و خصوصی که حتی دور افتاده‌ترین ادارات دامپزشکی در سطح کشور و نهاد خصوصی تحت نظارت آن با رزمایش پدافندی زیستی از قبیل آنفلوانزای فوق حاد پرندگان، طاعون گاوی، تب کریمه کنگو و... چه بصورت مانور آموزشی و همینطور بصورت روال عادی و حقیقی آشناست، در شرایط حساس امروز با مبحث بیماری کرونا نقش و رسالت این نهاد را صد چندان می‌کند که نیاز به حضور در صحنه بیشتر دامپزشکی در عرصه فرماندهی و مدیریت بحران کشور در حوزه زیستی منجمله بیماری کرونا را می‌طلبد.
لذا پیشنهادات سازنده در عرصه مدیریت بحران در پی شیوع بیماری کرونا در این حوزه به شرح ذیل می‌باشد:
1- استفاده حداکثری از کل ظرفیت بخش دولتی و خصوصی در سازمان دامپزشکی و سازمان نظام دامپزشکی کشور
2- استفاده از تجهیزات بخش دولتی اعم از دستگاههای سمپاشی (پشتی، موتوری، زنبه‌ای، فرغونی و...)، لباس‌های کار یکبار مصرف، مواد گندزدا و ضدعفونی کننده در انبارهای ادارات استان و شهرستانها در همیاری بهداشتی به سایر دستگاه‌ها واماکن عمومی و معابر
3- با توجه به ارتباطات تنگاتنگ ادارت دامپزشکی شهرستانها با دهیاری‌های روستاها استفاده از نیروی انسانی و تجهیزات آنها برای ضدعفونی سطح روستاها
4- استفاده از ظرفیت و ملزومات و تجهیزات، مواد ضدعفونی کننده و گندزدا بخش خصوصی سازمان نظام دامپزشکی کشور در جهت اشتراک‌گذاری و همبستگی ملی مدیریت بحران از داروخانه‌های دامپزشکی، کشتارگاههای دام و طیور، بسته‌بندی‌ها و شرکت های دارویی در همیاری مدیریت بحران
5- فراخوان همکاری تیم واکنش سریع ادارات شهرستانها و استانها در قالب اکیپ‌های عملیاتی جهت آموزش، مدیریت و نظارت بر سمپاشی های سازمان ها یا نهادهای مردم نهاد و مرکز بهداشتی و درمانی و ایست‌های بازرسی قرنطینه ای بین شهری و استانی با کمک نهادهای امنیتی و قضایی
6- تشکیل و راه اندازی قرارگاه زیستی در سازمان دامپزشکی کشور با توجه سوابق درخشان و آشنایی کامل مدیران و کارشناسان آن واحدها با مباحث بیوترویسم و حوزه پدافند غیرعامل
7- اطلاع رسانی در سلامت و نظارت بر حوزه فرآورده های خام دامی در از طریق رسانه های جمعی علی‌الخصوص صدا و سیما
8- اطلاع رسانی به عموم مردم در خصوص نکات بهداشتی مرتبط در حوزه بهداشت و نگهداری حیوانات خانگی و اهلی و وحشی و فرآوردهای خام دامی از طریق ارسال پیامک
9- حضور مدیران دامپزشکی استانها در میزگردها و میان‌برنامه‌های شبکه های خبری در خصوص موارد مرتبط با حوزه دامپزشکی در پی شیوع بیماری کرونا
10- فراخوان بکارگیری مسئولین فنی و بهداشتی و تکنیسین های واحدهای تحت نظارت تعطیل شده یا نیمه فعال در بخش خصوصی با هماهنگی نظام دامپزشکی کشور جهت همیاری در امر آموزش و مدیریت ضدعفونی اماکن و معابر شهری که هزینه پرداخت روزانه دستمزد آنها با شهرداری هر شهرستان هماهنگ گردد.
11- هماهنگی با ادارت کل استان به ویژه حوزه دارو و درمان در خصوص تغییر فعالیت شرکت دارویی که به کارخانه مکمل‌سازی، خوراک دام تبدیل شده با حفظ تجهیزات قبلی یا غیرفعال بودن شرکت های دارویی که قبلاً اقدام به تولید مواد گندزدا یا ضدعفونی می‌نمودند با داشتن تجهیزات تولید مذکور، جهت دعوت به راه اندازی مجدد جهت تولید اقلام مذکور با رفع موانع اداری در کمترین زمان ممکن
12- نصب بنرهای هشدار دهنده یا آموزشی در سطح معابر در حوزه وظایف دامپزشکی با بیماری کرونا با هزینه شهرداری های شهرستانها یا شهرداری شهرهای کلانشهر
14- تشکیل اتاق مدیریت بحران مشترک با دانشگاه‌های وزارت بهداشت و شبکه های بهداشت و درمان هر شهرستان در حوزه فرماندهی و عملیات مهار بیماری کرونا
15- استفاده از ظرفیت مشورتی و هم‌فکری در عبور از بحران بیماری کرونا با استفاده از افراد خبره دانشگاهی در حوزه دامپزشکی علی‌الخصوص و همینطور مدیران یا مشاورین و کارشناستن زبده و آشنا به مسائل پدافند غیرعامل و مدیریت بحران و با تجربه، سنوات گذشته دامپزشکی کشور چه از نظر اینکه مشغول به خدمت بوده یا بازنشسته گردیده اند.
16- ارائه توضحات صریح مدیران متولی حوزه های مختلف سازمان دامپزشکی به رسانه های جمعی و مجازی و علی‌الخصوص تصویری و شنیداری (صداو سیما) در صورت هرگونه شایعات سازی راجع به موضوعات مرتبط با سلامت و امنیت غذایی درحوزه وظایف و ارتباط آن با بیماری کرونا جهت تنویر افکار عمومی؛ به عنوان مثال شایعات علیه شیر و فراورده های لبنی که حتی گاها منجر به کاهش مصرف عموم گردیده است.
17- استفاده حداکثری از موسسه رازی در جهت تولید کیت تشخیصی، بررسی مطالعات بر روی حیوانات در صورت احتمال به عنوان مخزن، مطالعات پاتوبیولوژی ویروس، احتمال امکان‌سنجی ویروس از سرم خون افراد بهبود یافته برای تولید واکسن علیه بیماری کرونا
18- استفاده حداکثری به عنوان همکاری و هم‌افزایی دستگاهی فی‌مابین وزارت بهداشت و علوم پزشکی و سازمان دامپزشکی از آزمایشگاههای مرجع ادارات دامپزشکی کل استانها جهت روشهای آزمایشگاهی پی سی آر ویروس جهت تشخیص و همینطور استفاده از ظرفیت ویژه مرکز تشخیص دامپزشکی کشور و در صورت داشتن تجهیزات لازم تشخیص ویروس در آزمایشگاههای بخش خصوصی دامپزشکی با هماهنگی سازمان نظام دامپزشکی کشور
19- اعلام ممنوعیت هرگونه خرید و فروش یا کشتار غیر بهداشتی پرنده و حیوانات اهلی یا وحشی خارج از دستورالعمل های سازمان دامپزشکی و ارسال دستورالعمل فوق الذکر به دستگاههای قضایی و انتظامی
20- نظارت بیشتر ناظرین بهداشتی سازمان دامپزشکی کشور بر کشورهای مبداء واردکننده گوشت و فرآورده های خام دامی و سایر ملزومات خوراکی به کشور با توجه به شیوع بیماری در کشورهای فوق الذکر
21- تذکر و اعلام تفکیک وظیفه به وزارت بهداشت و درمان در خصوص هرگونه اظهار نظر درباره نگهداری و قرنطینه حیوان یا پرنده زنده به کشور، که متولی این امر در حوزه وظایف بخش قرنطینه و امنیت زیستی سازمان دامپزشکی کشور می باشد.
22- اخذ و نمونه برداری تصادفی از کارگران واحدهای تولید فرآورده های خام دامی با کیت های تشخیصی کرونا در حلقه های اول امنیت زیستی خط های تولید، علی‌الخصوص در کشتارگاه دام و طیور و مرکز بسته بندی که با توجه به اعمال فعالیت کارگران به عنوان ناقلین مکانیکی احتمال سرایت به جمعیت انسانی متصور می‌گردد با هماهنگی وزارت بهداشت و درمان بصورت همکاری مدیران شبکه های بهداشت و درمان هر شهرستان انجام گردد.
23- هرگونه اقدامات انجام شده در خصوص بیماری کرونا الزاما با مستندات اعم از صورتجلسه، عکس یا ویدیو باشد.
24- استقرار ناظرین دولتی در کشتارگاههای دام و طیور جهت نظارت بهداشتی بیشتر بر روند تولید
25- استقرار ناظرین دولتی در میادین اصلی میوه و تره بار جهت نظارت بهداشتی بر متصدیان واحدهای فروش و همینطور کنترل و رصد گواهی قرنطینه بهداشتی و حمل فرآورده خام از مبدا استانهای داری شیوع بیشتر بیماری کرونا
26- برخورد شدید قضایی با عرضه هرگونه فرآورده خام بصورت دوره گردی و در شرایط غیر بهداشتی در پی شیوع بیماری کرونا
27- ممنوعیت فروش هرگونه فرآورده خام دامی بدون پروانه کسب کار و فضای مجازی و بدون نظارت دامپزشکی در مکانهای تولید و فرآوری مجهول مکان و ابلاغ آن به پلیس فتا جهت برخورد با متخلفان در پی شیوع بیماری کرونا
28- ارائه و ابلاغ دستورالعمل دامپزشکی مسنجم و بصورت واحد در خصوص حوزه های نظارت دامپزشکی به ادارات کل استانها جهت جلوگیری از هرگونه احتمال ضد و نقیض گویی مسئولان در خصوص تاثیرات و یا عوامل مرتبط با بیماری کرونا در حوزه وظایف و حیطه دامپزشکی
29- فراخوان و دعوت به همکاری به شرکتهای بازرگانی واردات در حوزه دامپزشکی جهت واردات مواد ضدعفونی و گندزدا و البسه یکبارمصرف و ماسک و سایر ملزومات در پی شیوع کرونا و همیاری وزارت بهداشت و درمان در مدیریت بحران کرونا
30- استفاده از ظرفیت آموزش سازمان دامپزشکی در ارائه برنامه های آموزشی در شبکه های خبری در حیطه وظایف سازمانی در خصوص کرونا در حوزه وظایف
31- استفاده از ظرفیت مدیریت جهاد کشاورزی شهرستانها و استفاده حداکثری از تجهیزات و ماشین آلات سمپاشی و گندزدا جهت مهار بیماری کرونا
در پایان امید است سازمان دامپزشکی کشور همچنان به مانند گذشته به عنوان سربازان همیشه گمنام در صحنه فرماندهی مدیریت بحران کشور حضور فعال‌تر و پر رنگ‌تری داشته باشد و زمانی دیگری برای گمنامی و فرصت‌سوزی در عرصه مدیریت و سازمان دامپزشکی نیست، چرا که انفعال و انزوای کنونی دامپزشکی، اسباب حضور سایر دستگاه‌ها یا سازمان‌های مردم‌نهاد که هیچگونه قرابتی با حوزه بهداشت نداشته را بر روی صندلی خالی دامپزشکی فراهم خواهد نمود. انشالله
درود دست مریضا خدایش حرف حسابی زده .بابا خواب زده شدیم از قرنطینه شدن خونگی خواب از سرمان پریده سلام دکتر جان باتشکر فراوان | اتفاقا خوب اشاره کردید مجدد مطالعه کنید البته گفته اگه ما وارد میدان نسیم دستگاههای دیگه از بهزیستی و حوزه علمیه و بسیج و شهرداری و اصناف که هیچ از بهداشت سر در میارن کل عملکرد حوزه بیماریهای مشترک را به سرقت و مصادره میکنند یاعلی دکتر یوسف داودی نماینده مردم شریف شهرستان سراب در مجلس دهم و منتخب مجلس یازدهم : میشه بپرسم انتظار دارید با کدام نیرو و کدام بودجه و کدام روحیه ( با این وضع حقوق و دریافتی) | شما در صحنه باشید اول برادری اثبات بکنید البته اگه نگید شکم گرسنه خدانشناس بعد میام سر تقسیم غنائم مشکل اینجاست سازمان دامپزشکی منفعل تر از قبله .مدیران با تجربه ای مثل دکتر .... خانه نشین(از نظر مدیریتی) شده اند .................... کارهایی که باید سازمان دامپزشکی انجام بده در فقدان نیروی کار امد توسط نظام دامپزشکی دارد انجام میشود و این برای سازمانی دولتی مایه بسی خجالت است. ....................... دوستان همه اینها منوط به این است مجوز از اطریق ستاد ملی کنترل کرونا صادر شود و الا هر کا ری بدون تدبیر و اجازه مشکلات زیادی برای صنف دامپزشکی ایجاد می نماید | با همون مجوز که بسیجی های خودجوش رفتن دستگاه دامپزشکی با انفعال چی رو میخواد اثبات کنه 
آقای دکتر یوسف داودی دامپزشک و دارای بورد تخصصی بوده ، عضو هیات علمی دانشگاه آزاد اسلامی تبریز است و مهمتر اینکه نماینده مردم شریف شهرستان سراب و عضو کمیسیون کشاورزی ، آب و منابع طبیعی مجلس شورای اسلامی و منتخب مجلس یازدهم است ۰ لازمست از نقطه نظرات و وجود ارزشمند ایشان بیش از پیش بهره مند شویم ۰ استدعا می شود ترتیب مصاحبه تخصصی با ایشان در مورد بیماری کرونا داده شود ۰ در این وانفسا بنده با تمام بندهای این مقاله موافقم الخصوص بند۶ اون حالا کافی بود این سخنان رو یک مدیر استانی سفارشی منصب شده میگفت کلی این دوستان ظاهربین به به چه چه می گفتند به خدا حرفاش رو باید با اب طلا نوشت حقیقت لفافه نداره ظاهری عریان دارد لااقل انصاف خوب چیزیه!! خواهشها تمامی نقدها و نظرات رو بزارید در فضای باز آزاد رسانه از همین نقد و نظرات و پیشنهادات ایران کار دارم یاد البته با حفظ احترام به همدیگر.سپاس همیشه همینه به همچین جایی که میرسه فقط توپ رو تو زمین همدیگه میندازن فقط برای دامپزشکی متاسفم افرین به دکتر جواد شما باعث سر بلندی کشور ما هستید | بسیار عالی بود 
خواندم، لذت بردم و برایت دعا کردم