مهمترین معضل دامپزشکی اشتغال است که ریشه آن، جذب بالای دانشجوست/ اگر خود را به‌عنوان یک دامپزشک باور داشته باشیم، هیچ فرقی بین تشکیلات اداری و خصوصی قائل نخواهیم شد

حکیم مهر- محسن طاهرمیرزایی: آذربایجان شرقی یکی از استان‌های کشور است که در چند سال اخیر شاهد ارتباط و تعامل مناسبی میان اداره کل و شورای نظام دامپزشکی آن بوده‌ایم. این مساله را نمی‌توان کتمان کرد که بخش زیادی از این تعامل، مدیون دیدگاه مثبت مدیر کل دامپزشکی این استان نسبت به بخش خصوصی است.

 «دکتر امیرحسین بهداد» معتقد است که اگر خود را به‌عنوان یک دامپزشک باور داشته باشیم، هیچ فرقی بین تشکیلات اداری و خصوصی قائل نخواهیم شد و این مرزبندی‌ها صرفا امری قراردادی هستند.

از نظر او مهمترین مشکل خانواده دامپزشکی، پایین بودن حقوق و حق‌الزحمه دامپزشکان و نیز بحث اشتغال آنان است. وی ریشه مشکل اشتغال دامپزشکان را، حجم بالای فارغ‌التحصیلان رشته دامپزشکی و ظرفیت بالای ورودی دانشگاه‌ها در این رشته می‌داند.

در واقع می‌توان گفت که کسب موفقیت‌های پی در پی اداره کل دامپزشکی استان چه در سطح کشور و در بین ادارات کل دامپزشکی سراسر کشور و چه در سطح استان، به عنوان دستگاه برتر در بین ادارات، سازمان‌ها و دستگاه‌های اجرایی، ناشی از همین دیدگاه و استفاده حداکثری از توان و ظرفیت همه دامپزشکان بخش خصوصی و دولتی است.

دکتر بهداد در بدو انتصاب به‌عنوان مدیرکل دامپزشکی استان آذربایجان شرقی، جوان‌ترین مدیر‌کل دامپزشکی کشور بود و اکنون پس از حدود ۶ سال مدیریت، به‌عنوان یکی از جوان‌ترین و موفق‌ترین مدیران کل کشور مطرح است. کمااینکه وی موفق شده رتبه اداره کل دامپزشکی استان آذربایجان شرقی را در بین ادارات کل دامپزشکی کشور از عدد ۱۵ در سال ۱۳۹۳ به رتبه یک کشوری ارتقا دهد.

حکیم مهر: آقای دکتر، عملکرد حضرتعالی در طول قریب به ۶ سال مدیریت‌تان به‌عنوان مدیرکل دامپزشکی استان آذربایجان شرقی، حکایت از تعامل مثبت شما با دامپزشکی بخش خصوصی و علی‌الخصوص نظام دامپزشکی استان دارد. به طور کلی ارزیابی شما از ارتباط با بخش خصوصی چیست؟

ما ابتدا به ساکن اگر خود را به‌عنوان یک دامپزشک باور داشته باشیم، هیچ فرقی بین بخش دولتی و خصوصی قائل نخواهیم شد. این مرزبندی‌ها قراردادی هستند. مثلا من امروز در یک سمت میز قرار گرفته‌ام و یک فرد دامپزشک بخش خصوصی سمت دیگر میز و یا برعکس. در حالی که کار اساسی را آن افرادی انجام می‌دهند که در حوزه پیشگیری و مبارزه با بیماری‌ها و یا در بخش درمان کار می‌کنند و در حقیقت بخش اعظمی از خدمت‌رسانی توسط همین دامپزشکان بخش خصوصی انجام می‌شود. خانواده دامپزشکی اعم از دولتی و خصوصی در حوزه مبارزه با بیماری‌های دام، طیور و آبزیان بزرگترین ستون‌های بهداشتی کشور و مکمل همدیگر هستند، یعنی هر کس بین بخش دولتی و خصوصی جدایی حس کند، دیدگاه درستی از دامپزشکی نداشته است و هرگونه مرزبندی و تفاوت قائل شدن بین دامپزشکان بخش دولتی و خصوصی اقدامی ناشایست است. ما حدود 6 سال در دانشگاه با هم و کنار هم بودیم، امروز یک نفر در اداره، دیگری در بخش خصوصی و شخص دیگر به عنوان کلینیسین در درمانگاه و دیگری در داروخانه و... مشغول به فعالیت است و هیچ فرقی میان دامپزشکان نیست که من بخواهم برای آنها یک مرزبندی قائل شوم.

حکیم مهر: از نحوه فعالیت دوستان خود در بخش خصوصی و نظام دامپزشکی چطور باخبر می‌شوید؟ آیا جلسات مشترکی با  شورای نظام استان برگزار می‌کنید؟

صد درصد. ما اولین یکشنبه هر ماه یک جلسه الزامی داریم و بنده تقریباً در تمام جلسات شورای نظام دامپزشکی استان حضور داشتم. این جلسات ماهیانه، یکی از  جلساتی است که بنده حضور در آن را برای خود واجب می دانم و می‌توان گفت جلسه‌ای نبوده که در آن حضور نداشته باشم. این جلسات بسیار کاربردی بوده و در آن چندین ساعت در مورد موضوعات مختلف بحث و بررسی می‌کنیم. گاهی هم موضوعات مهمی وجود دارد که نیاز هست جلسات فوق العاده خارج از برنامه‌ برای آنها داشته باشیم. لذا به طور کلی این جلسات یک ارتباط بسیار خوب، نزدیک و تنگاتنگ بین بنده حقیر، معاونین و تمام پرسنل اداره کل دامپزشکی استان با اعضای شورای نظام دامپزشکی برقرار کرده و می توانم با قاطعیت عرض کنم که هیچ مشکلی در رابطه و تعامل فی ما بین شورای نظام دامپزشکی و اداره کل دامپزشکی استان وجود ندارد.

حکیم مهر:‌ با وجود این ارتباط تنگاتنگ، مهمترین مشکل بخش خصوصی دامپزشکی را چه می‌دانید؟

مهمترین مشکل خانواده دامپزشکی بحث اشتغال و پایین بودن حق و حقوق آنهاست. سوال اینجاست که واقعا چرا باید در این حوزه، تا این اندازه مشکل داشته باشیم؟ از نظر بنده ریشه مشکل اشتغال دامپزشکان این است که ورودی رشته دامپزشکی در دانشگاه‌ها زیاد است. در واقع در دانشگاه‌ها خیلی بیش از نیاز کشور، دامپزشک تربیت می‌کنیم و این نه به صلاح دامپزشکی است و نه به صلاح دامپزشکان. این معضل متاسفانه در خصوص دانشگاه آزاد وخیم‌تر است. احساس بنده در جایگاه حقیقی خودم و به عنوان یک دامپزشک این است که دانشگاه آزاد صرفا از بعد اقتصادی و با در نظر گرفتن منافع مادی خود به دانشجویان دامپزشکی نگاه می‌کند، نه اینکه بخواهد مشکلی را از بار علمی مملکت حل کند.

در حال حاضر این همه خروجی فارغ‌التحصیل دامپزشک داریم که باید مشکل اشتغال آنها حل شود. مگر دولت چند نفر از اینها را می‌تواند استخدام کند؟ تعداد استخدامی‌هایی که توسط سازمان دامپزشکی انجام می‌شود، حتی قطره‌ای از دریا هم نمی‌شود. لذا خروجی و تربیت‌شدگان رشته دامپزشکی خیلی بیشتر از حد نیاز است و حتما باید در سطح سازمان دامپزشکی کشور، سازمان نظام دامپزشکی کشور، وزارتخانه‌های ذی‌ربط و دانشگاه‌های مرتبط در حوزه وزارت علوم رایزنی‌هایی انجام شود.

سوال اینجاست که وزارت بهداشت چطور موفق شده است که ظرفیت رشته‌های پزشکی و دندانپزشکی را به شکل محدود حفظ کند؟ در حالی که اقداماتی که دامپزشکان در حوزه بهداشت و سلامت جامعه و کنترل بیماری‌ها و بیماری‌های مشترک بین انسان و دام انجام می‌دهند، کمتر از پزشکان نیست. من این را عملا لمس کرده ام. امروز شاهدیم بحران کرونا تمام دنیا را فلج کرده و این صرفا یک بیماری است که Mortality آن بین 1 تا 3 درصد است در حالیکه میزان کشندگی یا Mortality بیماری آنفلوانزای فوق‌حاد پرندگان در جوامع انسانی بیش از 70 درصد است. تصور کنید اگر خدای نکرده آنفلوانزای فوق حاد پرندگان، سد حیوانی را رد کرده و به جوامع انسانی منتقل شود، با این سطح مورتالیتی، چه فجایع انسانی می‌تواند رخ دهد. لذا دامپزشکی است که از این اتفاق که می تواند زندگی بشر را با مخاطره جدی مواجه کند، جلوگیری کرده است. دامپزشکی در بهداشت و سلامت جامعه نقش اساسی ایفا می‌کند. همه مردم کشور و همه مسئولین باید متوجه این مساله باشند و به این باور برسند. این وظیفه بنده، شما و مسئولین ذی ربط است که این باور و پیام را به مسئولین ارشد برسانیم تا آنها خود را موظف به حمایت از دامپزشکی بدانند.

مقام معظم رهبری طی دیدار با دامپزشکان، خطاب به آنان فرمودند که «یکی از کارهایی که شما باید بکنید این است که سازمان خودتان را معرفی کنید و تاثیراتش را در زندگی مردم نشان دهید». این یعنی ما باید تلاش کنیم که سازمان دامپزشکی را به همه بشناسانیم. این امر، هم یک تکلیف اداری است و هم یک وظیفه شرعی است که من به‌عنوان مدیرکل دامپزشکی یک استان و سایر افرادی که در حوزه دامپزشکی مسئولیت دارند، سازمان دامپزشکی و خانواده بزرگ دامپزشکی را در کشور بشناسانند و خدمات آن را معرفی کنند. اگر ما به این مهم عمل کنیم، از نظر من خیلی از مشکلات دامپزشکی حل خواهد شد. اما اگر در این مسائل قصور کنیم، مشکلات پی‌در پی به دنبال هم خواهد آمد. در غیر اینصورت ما باید به صورت موردی هر یک از مشکلات را حل کنیم که این کار سختی است.

پس به طور کلی بنده مهمترین مشکل دامپزشکان و خانواده دامپزشکی را بحث اشتغال و ریشه آن را حجم انبوه دامپزشکان فارغ‌التحصیل که جایی برای اشتغال آنها نیست و نیز حق الزحمه و حقوق پایین و غیر مکفی آنها می‌دانم.

حکیم مهر: مهمترین اقدامات اداره کل استان آذربایجان شرقی در سالی که گذشت، چه بود؟

همانطور که مستحضر هستید اداره کل دامپزشکی استان در چند سال اخیر موفق شده است در ارزیابی های عملکرد دستگاه های اجرایی در جشنواره شهید رجائی به عنوان دستگاه برتر طی چندین سال پیاپی انتخاب شود و نیز در کشور در بین ادارات کل دامپزشکی سراسر کشوربا نمره اول رتبه نخست را کسب کند.

یکی از مهمترین اقدامات ما در حوزه کنترل بیماری‌ها و کاهش کانون‌های بیماری در تمام حوزه‌های دام، طیور و آبزیان بود. از آنجا که آذربایجان شرقی یکی از قطب‌های مهم تولید مرغ و تخم‌مرغ در کشور است، کنترل و پیشگیری از بیماری آنفلوانزای فوق حاد پرندگان و نظارت‌های بهداشتی صورت گرفته در سطح استان، از اقدامات مهم بهداشتی استان به شمار می‌رود. در مباحث نظارت بهداشتی نیز اقدامات بسیار خوبی صورت گرفته است.

یکی از اقدامات مهم دیگر ساماندهی کشتارگاه‌ها در بحث سیستم پیش‌سرد و ارتقای سطح بهداشتی کشتارگاه‌های دام و طیور است. ما رتبه‌بندی‌های کشتارگاهی را که یکی از اقدامات خوب سازمان دامپزشکی کشور بود، به طور کامل در سطح استان با نهایت سخت‌گیری، اجرا کردیم. خوشبختانه این سخت‌گیری‌های بهداشتی ما به نفع تولید کننده، خریدار، مردم و نظام سلامت کشور است و باعث شده که شاهد کاهش چشمگیری در تخلفات بهداشتی در سطح استان باشیم.

این را تاکید می‌کنم که نهایت سخت‌گیری هم به نفع مردم است و هم به نفع دامپزشکی، تولید کننده، کشتارگاه و در نهایت نظام سلامت کشور. ما حق نداریم در مسائل بهداشتی هیچ‌گونه اغماض، شوخی، مسامحه و سهل‌انگاری داشته باشیم هر گونه سهل انگاری در نظارت‌های بهداشتی، تولید پایدار را نیز با مخاطره مواجه می‌کند و این باعث شده که سطح بهداشتی کشتارگاه‌های استان ما چه در دام و چه طیور، در جایگاه بالایی قرار گیرد.

در سال جهش تولید، تولید کنندگان ذی ربط باید سعی کنند که با تجهیز خود به تکنولوژی‌های به روز همگام‌سازی نمایند و این امر زمانی میسر می‌شود که با سیاستهای بهداشتی سازمان دامپزشکی منطبق و همسو شوند. تمام سیاست‌های دامپزشکی به نفع تولید پایدار است.

حکیم مهر: آقای دکتر، برنامه شما برای توسعه دامداری و دامپروری چیست؟

اجرای دقیق و صحیح قوانین سازمان دامپزشکی مهم‌ترین برنامه ما به عنوان مجری سیاست‌های سازمان دامپزشکی کشور است.

مهمترین برنامه برای توسعه دامداری و دامپروری، برنامه‌ریزی برای تولید علمی، هدفمند، با برنامه و مطالعه شده می‌باشد. تولید بدون در نظرگیری پتانسیل‌ها و شرایط اقلیمی، اجتماعی و حتی سیاسی کشور، بدون برنامه و مطالعه قطعاً با شکست مواجه می‌شود و هزینه آزمون و خطا هم بالاست و هم فرصت آن را نداریم، باید با برنامه‌ریزی و رعایت اصول بهداشتی و در نظر گیری شرایط همه جانبه دنبال تولید با کمترین هزینه، پایین‌ترین میزان مخاطره و بیشترین میزان بازدهی باشیم و تولیدی پایدار خواهد بود که ضوابط بهداشتی سازمان دامپزشکی به طور کامل در آن رعایت شود.

حکیم مهر: به‌عنوان حرف آخر...

از فعالیت‌هایی که پایگاه خبری حکیم مهر انجام می‌دهد، نهایت تشکر را دارم. من معتقدم که حکیم مهر آبرویی برای خانواده بزرگ دامپزشکی، بخش خصوصی و دولتی است. خیال ما راحت است که می‌توانیم مشکلات و مسائل مختلف را به سایتی ارجاع دهیم که به صورت تخصصی فعالیت‌های دامپزشکی را در سطح کشور منعکس می‌کند.

لذا یک بار دیگر از همه فعالیت‌ها و اقدامات حکیم مهر در بحث اطلاع‌رسانی در حوزه دامپزشکی، تنویر افکار عمومی و اقداماتی که در جهت شناساندن دامپزشکی انجام می‌دهند، تشکر ‌کنم. این اقدام حکیم مهر همانطور که اشاره کردم، در راستای تحقق فرمایش شخص اول کشور یعنی مقام معظم رهبری است. تشکر می‌کنم و از خدا می‌خواهم که شاهد ارتقای همه جانبه خانواده بزرگ دامپزشکی باشیم.

حکیم مهر: ممنون از فرصتی که در اختیار ما قرار دادید.