شرکت واکسن‌سازی برنده مناقصه تامین واکسن تب برفکی نتوانست به تعهدات خود عمل کند/ فعلاً نمی‌توانم قول خاصی در خصوص ماده ۱۹ بدهم

حکیم مهر- محسن طاهرمیرزایی: آخرین وضعیت بیماری تب برفکی در کشور و همچنین برنامه‌های سازمان دامپزشکی به‌منظور ساماندهی ماده ۱۹ آیین‌نامه نظارت بهداشتی دامپزشکی از مباحثی بود که معاون بهداشتی و پیشگیری سازمان دامپزشکی کشور در گفت‌وگو با حکیم مهر به تشریح آنها پرداخت.

به گفته «دکتر سید بهمن نقیبی» سال گذشته شرکت داروسازی برنده در مناقصه تامین واکسن تب برفکی به تعهدات خود عمل نکرده و سازمان را در کنترل این بیماری در سال جدید به زحمت خواهد انداخت. وی تصریح می‌کند: «ماده ۱۹ یکی از مهمترین اولویت‌های حال حاضر سازمان دامپزشکی است که ریاست سازمان هم بارها در صحبت‌های اخیر خودشان به آن اشاره کردند و امیدواریم ماده ۱۹ در سازوکار ماده ۳۴ بتواند به نوعی حل و فصل شود.»

حکیم مهر: آقای دکتر، آخرین وضعیت بیماری تب برفکی در کشور را چگونه ارزیابی می‌کنید؟

سال گذشته در زمینه تامین واکسن مناقصه‌ای را برگزار کردیم که شرکت واکسن‌سازی برنده در آن مناقصه، می‌بایست واکسن را در اختیار ما قرار می‌داد تا برای جمعیت دام سبک کشور استفاده کنیم، اما متاسفانه به دلایل متعدد، آن شرکت فقط ۴۰ درصد محموله‌ای را که متعهد شده بود در اختیار ما قرار دهد تامین کرد و مابقی تعهد خود را نتوانست عملی کند. همین عامل باعث شد ما مقداری با کاهش حجم واکسیناسیون دام سبک کشور مواجه شویم.

حکیم مهر: این بدعهدی چه خسارتی به بار آورد؟

طبیعتاً وقتی فاصله بین دو واکسن در یک دام زیاد می‌شود، ممکن است باعث شود که تعداد کانون‌های امسال در ۳ ماهه اول سال به نسبت پارسال افزایش پیدا کند. البته این مساله تنها در مورد تب برفکی اتفاق می‌افتد و وضعیت ما در مورد سایر بیماری‌های استراتژیک به مراتب بهتر است و یک کاهش بین ۳۰ تا ۸۵ درصدی در تمام بیماری‌ها به جز تب برفکی داشتیم.

در هر صورت امیدوارم با تمهیداتی که در نظر گرفته شده و تامین به موقع واکسن در داخل کشور، به شرایطی برسیم که قبل از فرا رسیدن پاییز و زمستان که فصول مساعدی برای تب برفکی هستند، بتوانیم ایمن‌سازی کامل را انجام دهیم و از این مرحله هم عبور کنیم.

حکیم مهر:‌ به طور کلی به نظر می‌رسد که طی چند سال اخیر در مبارزه با بیماری تب برفکی ناکام بوده‌ایم. به نظر شما علت آن چیست؟

تب برفکی یک بیماری مولتی‌فاکتوریال (چند عاملی) است که عوامل متعددی در آن دخیل هستند. باید توجه داشته باشید که یک زمانی این بیماری در ایران هایپراندمیک بوده است؛ به این معنا که شما کیس‌های فراوانی از آن داشتید و به طور ادواری مثلا در سال ۹۴ و ۹۵ با اپیدمی‌های خیلی وحشتناکی از آن مواجه بودیم. مجموعه اقدامات سازمان دامپزشکی این است که ما بتوانیم شرایط کنونی آندمیک این بیماری را کمتر کنیم تا تعداد موارد بروز آن کاهش پیدا کند.

حکیم مهر:‌ چطور می‌توان به این نقطه رسید؟

دست‌یابی به این نقطه شامل چند راهکار است که آنها را به طور موازی پیش می‌بریم؛ نخست اینکه در حال انجام برخی اقدامات مشترک با EUFMD هستیم که در طول ۳ ماهه اخیر خیلی تشدید شده است. به دنبال این هستیم که اثربخشی واکسن‌ها را که به صورت «فیلد ترایال» در حال انجام است، توسعه دهیم. در این خصوص با کمک معاونت تشخیص و درمان اقداماتی انجام شده است و امیدواریم یک واکسن موثر علیه این بیماری را داشته باشیم. ضمن اینکه از این نکته هم نباید غافل شویم که شرایط کشور ما به گونه‌ای است که تعداد قابل توجهی از میادین عرضه دام که در جاهای مختلف هستند و معمولاً ساماندهی زیادی هم ندارند، ممکن است باعث افزایش بیماری شوند.

همچنین همسایه‌های شرقی ما مخصوصا کشور پاکستان به دلیل اینکه میزان پوشش دام‌های آن در برابر تب برفکی به حداکثر ۹ یا ۱۰ درصد جمعیت دامی آنها نمی‌رسد، همواره به‌عنوان یک تهدید در انتقال بیماری به داخل کشور ما شناخته می‌شوند. ما مجموعه این پکیج را به نحوی پیش می‌بریم که فکر می‌کنم در یکی دو سال آینده وضعیت بیماری تب برفکی به مراتب بهتر از آن چیزی خواهد شد که در چند سال گذشته داشتیم.

حکیم مهر: حضرتعالی معاون بهداشتی و پیشگیری سازمان دامپزشکی هستید و یکی از مهم‌ترین چالش‌های بهداشتی در حال حاضر بحث اجرای ماده ۱۹ است. مادامی که رابطه مالی کارفرما و مسئول فنی قطع نشود، به لحاظ بهداشتی نمی‌توانیم ادعای موفقیت داشته باشیم. برای حل این معضل چه برنامه‌هایی دارید؟

بنده به دلیل مسئولیتی که در ۲ سال گذشته داشتم، مقداری از این مساله دور بودم. ماده ۱۹ یکی از مهمترین اولویت‌های حال حاضر سازمان دامپزشکی است که ریاست سازمان هم بارها در صحبت‌های اخیر خودشان به آن اشاره کردند و امیدواریم ماده ۱۹ در سازوکار ماده ۳۴ بتواند به نوعی حل و فصل شود. ما یک طیف وسیع از مسئولین کارشناس فنی و بهداشتی در کشور داریم که نیازمند حمایت هستند که اگر آنها وظیفه خود را انجام دهند، معضلات بهداشتی ما تا حدودی کاهش پیدا می‌کند. امیدوارم در سایه تعاملی که بین سازمان دامپزشکی، نظام دامپزشکی و کارفرمایان قسمت‌های مختلف وجود دارد، بتوانیم گام موثری برداریم تا این دغدغه را کاهش دهیم، اما فعلا قول خاصی نمی‌دهم تا بتوانیم آن را اجرایی‌تر کنیم.

حکیم مهر: ممنون از فرصتی که در اختیار ما قرار دادید.