اگرچه خبرهایی مبنی بر گسترش یک نوع جدید از آنفلوانزای خوکی به گوش میرسد اما پژوهشگران باور دارند که دلیلی برای نگرانی جدی وجود ندارد.
به گزارش حکیم مهر به نقل از ایسنا، شاید عجیب باشد که در شرایط کنونی جهان و شیوع کروناویروس، به بیماری همهگیر دیگری فکر کنیم اما گزارشها حاکی از این است که نوع جدیدی از ویروس آنفلوانزای خوکی نیز به تازگی خود را نشان داده است. شواهد نشان میدهند که آنفلوانزای خوکی جدید میتواند بین انسانها شیوع پیدا کند. با وجود این، مقامات بهداشت عمومی باور دارند که این ویروس جدید، یک تهدید قریبالوقوع نیست.
پژوهشها نشان میدهند این ویروس جدید که در خوکهای برخی از مناطق چین مشاهده شده است، ویژگیهایی شبیه به ویروس همهگیر آنفلوانزای خوکی دارد که در سال ۲۰۰۹ شیوع پیدا کرد اما شناسایی چنین ویروسی در خوکها به این معنا نیست که این ویروس حتما انسانها را هم تهدید میکند؛ بلکه به پژوهشگران هشدار میدهد که باید افراد بیمار را برای بررسی امکان ابتلا به ویروسهای مشابه در نظر بگیرند.
«آنتونی فاوسی» (Anthony Fauci)، مدیر موسسه ملی آلرژی و بیماریهای واگیردار آمریکا(NIAID) گفت: دیدن یک عفونت را نباید فورا تهدید به حساب بیاوریم اما باید مراقب آن باشیم.
ویروسهای آنفلوانزا به پروتئینی موسوم به سیالیک اسید(sialic acid) متصل میشوند. پرندگان و انسانها، انواع متفاوتی از این پروتئین را در راه هوایی فوقانی خود دارند اما خوکها هر دو نوع پروتئین را در بر دارند و همین موضوع موجب میشود که خوکها نه تنها نسبت به آنفلوانزای خوکی، بلکه نسبت به ویروسهای آنفلوانزای پرندگان و انسانها نیز مستعد باشند.
هنگامی که ماده ژنتیکی ویروسهای آنفلوانزای پرندگان، خوکها و انسانها طی فرآیندی موسوم به بازآرایی (Reassortment) با هم ترکیب میشوند، گونههای جدیدی شکل میگیرند. اگر برخی از این گونههای جدید بتوانند انسانها را آلوده و بیمار کنند، به شیوع گستردهتری میانجامند.
این آنفلوانزای خوکی جدید موسوم بهجی۴ایاِیاچ۱ان۱ (G4EAH1N1) میتواند به نوعی از سیالیک اسید متصل شود که در مجرای تنفسی انسان وجود دارد و در سلولهای انسان تکثیر شود.
«ماری کولهان» (Marie Culhane)، از پژوهشگران دانشگاه مینهسوتا (U of M) گفت: نتایج این پژوهش نشان میدهند که ما باید مراقب ویروسهای آنفلوانزا باشیم.
در هر حال مواردی نیز در رابطه با ویروس جدید آنفلوانزای خوکی وجود دارند که باید به آنها توجه داشت. در این گزارش، به چهار نکته مهم در مورد این ویروس میپردازیم.
1- این ویروس جدید نیست
چرخش این ویروس میان خوکها، از سال ۲۰۱۳ آغاز شده است؛ در نتیجه ویروس جدیدی نیست.
«جینهوا لیو» (Jinhua Liu)، پژوهشگر دانشگاه کشاورزی چین(CAU) و همکارانش، بیش از ۳۰ هزار نمونه سواب بینی و نمونه ریه را مورد بررسی قرار دادند که بین سالهای ۲۰۱۱ تا ۲۰۱۸، از خوکهای شمال و مرکز چین جمعآوری شده بود. نمونهها نشان میدهند که این ویروس، از سال ۲۰۱۳ ظاهر شده و در سالهای بعد نیز شیوع یافته است.
هنوز مشخص نیست که این ویروس تا چه اندازه گسترش یافته است زیرا دانشمندان تاکنون تنها بخش کوچکی از خوکهای چین را آزمایش کردهاند.
2- ویروس، بر بعضی از انسانها اثر گذاشته اما مشخص نیست که آیا آنها بیمار شدهاند یا خیر.
لیو و همکارانش دریافتند که ۱۰ درصد از ۳۳۸ نفری که با خوکها کار کردهاند، پادتنها یا پروتئینهای ایمنی را دارند که ویروس را تشخیص میدهند. این نتایج نشان میدهد که این افراد پیشتر به عفونتی مبتلا بوده و بهبود یافتهاند.
پادتنها میتوانند سالها پس از عفونت به محیط اطراف متصل باشند؛ در نتیجه مشخص نیست که کارگران چه زمانی در معرض ویروسها قرار داشتهاند. همچنین مشخص نیست که آیا این افراد هنگام ابتلا، علائمی داشتهاند یا خیر. این امکان وجود دارد که ویروس موجب بیماری شدید کارگران نباشد. اگر کارگران نشانههای بیماری را در خود داشتند، این احتمال وجود داشت که نشانههای آن از نشانههای آنفلوانزای معمولی قابل تشخیص باشد.
این احتمال نیز وجود دارد که آزمایش به جای پادتنهای مربوط به G۴، پادتنهایی را شناسایی کند که مربوط به ویروس یک نوع دیگر از آنفلوانزا هستند.
کولهان افزود: جستجوی پادتنها مانند جستجوی دود است. در چنین شرایطی، دود را میبینید اما نمیدانید که آتش کجاست.
در این پژوهش، پادتنهای مربوط به انواع دیگر آنفلوانزا، ویروس جدیدتر را تشخیص ندادند. بدین ترتیب میتوان گفت بخشی از ویروس که پادتنها به آن متصل میشوند، آنقدر تغییر میکند که در صورت گسترش، انسان از آن در امان نیست.
3- هیچ شواهدی وجود ندارد که نشان دهد این ویروس به سادگی میان انسانها گسترش مییابد.
کولهان اضافه کرد: آنچه انسانها هنگام بررسی رشتههای متفاوت آنفلوانزا جستجو میکنند، انتقال ویروس از یک انسان به انسان دیگر است. اگر تعداد زیادی از افرادی که با خوکها یا دیگر حیوانات آلوده در ارتباط نبودهاند، به این ویروس مبتلا شوند، شرایط نگرانکنندهای پیش میآید.
این پژوهش نشان میدهد تنها چهار درصد از افراد مورد بررسی، پادتن مربوط به G۴ را در خود دارند و احتمال مثبت بودن آزمایش کسانی که در معرض ارتباط با خوکها قرار داشتهاند، بیشتر است. این پژوهش، دو نوع آنفلوانزا را نیز نشان میدهد که از ویروسی شبیه به G۴ ناشی میشوند و خود را در افرادی نشان میدهند که با خوکها در ارتباط بودهاند اما هیچ شواهدی وجود ندارد که نشان دهد افرادی که با خوکها کار کردهاند، این ویروس را به شخص دیگری انتقال دادهاند.
4- هیچ شواهدی از وجود ویروس در نواحی دیگر وجود ندارد.
سازمان جهانی بهداشت(WHO)، یک سیستم نظارت جهانی آنفلوانزا ارائه داده است که دادههای مربوط به کشورها را گردآوری میکند تا آنفلوانزای فصلی و همه گیر را مورد بررسی قرار دهد.
بررسیها حاکی از این هستند که تنها خوکهای شناسایی شده در چین، حامل آنفلوانزای G۴ هستند. هنوز هیچ شواهدی وجود ندارد که نشان دهد این ویروس در کشورهای دیگر نیز وجود دارد.
این پژوهش، در مجله "PNAS" به چاپ رسید.