حکیم مهر - سازمان فائو و 191 کشور عضو آن که بارها با امضای میثاق‌های انسان دوستانه متعهد شده‌اند که از دسترسی همه مردم به غذای کافی با کیفیت بالا برای زندگی سالم حمایت کنند، در سال 2001 میلادی (1380) اول ماه جون را که برابر با 11 خرداد است را به عنوان روز جهانی شیر جشن می‌گیرند.
این روز به این دلیل انتخاب شده که همه دولت‌ها در چنین روزی در مورد شیر به عنوان ماده غذایی حیات بخش بیاندیشند و وضعیت مطلوبی را برای مصرف سرانه کشورشان فراهم کنند؛ اما امسال کشور ما در حالی در آستانه روز جهانی شیر قرار می‌گیرد که دامداران با مشکلاتی در تولید مواجه هستند و از نامشخص بودن آینده تولید شیر گلایه دارند. همچنین مصرف سرانه شیر در کشور ما با وجود خودکفایی در تولید این ماده غذایی، از مصرف سرانه جهانی بسیار کمتر است؛ به طوریکه مصرف سرانه در کشور ما حدود 115 کیلوگرم و استاندار جهانی حداقل 160 کیلوگرم است.
در حال حاضر سالانه 9 میلیون و 200 هزار تن شیر در کشور تولید می‌شود که دولت به منظور حمایت از تولیدکننده و مصرف‌کننده سالانه 30 درصد از شیر تولیدی را ( به میزان دو میلیون و 300 هزار تن و به مبلغ 580 میلیارد تومان) به صورت یارانه‌ای(350 تومان) در اختیار مردم قرار می‌دهد اما به دلیل تاخیر در پرداخت مبلغ یارانه به کارخانه‌های لبنی، افزایش بدهی کارخانه‌ها به دامداران و فشار به تولیدکننده در پی اجرای قانون هدفمندی یارانه‌ها موضوع تغییر نحوه پرداخت شیر مطرح شد.
براساس نظریات مطرح شده، پرداخت یارانه شیر به شیوه فعلی منتفی است و قرار بوده یارانه شیر به شیوه فعلی تا 15 فروردین تامین شود و پس از آن نحوه پرداخت یارانه به شیوه دیگری تغییر کند که این موعد به زمانه‌های دیگری همچون پایان فروردین، پایان اردیبهشت و هم اینک به پایان خردادماه موکول شده است؛ براساس دو نظریه مطرح یارانه شیر یا باید در قالب پول نقد همچون یارانه نان به حساب مصرف‌کننده واریز شود یا به تولیدکننده اختصاص یابد که اگر به صورت نقدی به مصرف‌کننده اختصاص یابد سهم هر نفر از یارانه شیر ماهانه 571 تومان است که بهای نیم لیتر شیر هم نخواهد بود و نه تنها به نفع مصرف‌کننده نیست، بلکه باعث کاهش میزان مصرف سرانه شیر در کشور خواهد شد. لذا اکثر مسئولان امر با پرداخت یارانه به دامدار موافق هستند چراکه در این صورت علاوه بر کاهش هزینه تولید شیر، هزینه تولید دیگر محصولات لبنی نیز کاهش و قدرت خرید مصرف‌کنندگان افزایش می‌یابد.
اما هنوز هیچ یک از این نظریات در ستاد هدفمندسازی یارانه‌ها مصوب نشده است و دامداران با ابراز نارضایتی از وضعیت تولید، معتقد هستند که تولیدات بخش دامپروری با وجود اینکه با بهداشت و سلامت جامعه مرتبط است، تولید دامداران و دامداری‌های کشور فراموش شده و به حال خود رها شده‌اند.
مدیرعامل اتحادیه مرکزی دامداران در این زمینه اظهار کرد: عده‌ای معتقدند شیر در کشور ما گران است اما علت پایین بودن مصرف شیر قیمت آن نیست، چراکه هم اکنون قیمت فروش یک بطری نیم لیتری آب در بازار 300 تومان است و قیمت خرید یک کیلو شیر خام از دامداران 450 تومان است. همچنین برخی نوشیدنی‌ها همچون نوشابه که حتی برای سلامت افراد مضر بوده و قیمت بالاتری نسبت به شیر دارد در کشور بیشتر مصرف می‌شوند به طوری که ایران چهارمین کشور مصرف‌کننده نوشابه در جهان است؛ اما مصرف سرانه شیر در کشورمان از سنگال هم پایین‌تر است لذا باید برای مصرف شیر تبلیغ بیشتری شود.
وی با اشاره به سرمایه‌گذاری‌های کلان و اشتغالزایی در صنعت دامداری، تاکید کرد: صنعت دامپروری یک صنعت زنده، پویا، اشتغال‌زا و ارزآور است و طی 10 سال کشور را به خودکفایی رسانده است؛ هم اکنون هم با توجه به ظرفیت‌های ایجاد شده، می‌توان مصرف سرانه 160 کیلوگرم برای هر نفر را تامین کرد اما تقاضایی برای آن نیست و طی پنج سال اخیر قیمت خرید این محصول ثابت بوده که با کوچک‌ترین اعتراض دامداران کارخانه‌های لبنی از تحویل شیر که محصولی فاسد‌شدنی است، امتناع می‌کنند، لذا این بخش از تولید نیازمند حمایت است و هنوز 105 میلیارد تومان از یارانه شیر توزیع شده سال گذشته به کارخانه‌ها و نهایتا دامداران اختصاص نیافته و به این بهانه پول شیر غیر یارانه‌ای را هم نمی‌پردازند و مطالباتشان چهار - پنج ماهه شده است که دامداری‌ها با مشکل تامین علوفه مواجه شده‌اند.
دامداران تنها راه برقراری صنعت دامداری را خرید تضمینی شیر و پرداخت یارانه شیر به تولید می‌دانند چراکه براساس قانون مصوب مجلس شورای اسلامی در شهریور ماه سال 1368 باید شیر به‌صورت تضمینی خریداری شود اما تاکنون این محصول به صورت تضمینی خریداری نشده و به دلیل فسادپذیری، تولیدکنندگان شیر را به نازل‌ترین قیمت به کارخانه‌های لبنی تحویل داده و پس از گذشت چند ماه مبلغ آن را دریافت کرده‌اند.
همچنین به اعتقاد دامداران، درحال حاضر با وجود پرداخت یارانه به شیر، در تولید تاثیر محسوسی وجود ندارد و تولیدکنندگان از این یارانه تنها منتفع نمی‌شوند درصورتیکه با پرداخت یارانه به تولید قیمت تمام شده محصولات لبنی کاهش می‌یابد. البته به گفته بهمن حاج‌علی - رییس ستاد بسیج اقتصادی وزارت بازرگانی ظرف پنج سال به تدریج یارانه شیر حذف می‌شود.
با توجه به اینکه افزایش مصرف محصولات لبنی به معنای کاهش داروهای سبد خانوار است؛ انتظار می‌رود هرگونه حمایت لازم برای افزایش تولید و سرانه مصرف این ماده غذایی در کشور صورت گیرد و امید است در آستانه روز جهانی شیر در سال آینده وضعیت تولید و سرانه مصرف آن در کشورمان در حد مطلوبی باشد.
خبر مرتبط :
