«شوالیه دارویی» غریبانه از سازمان دامپزشکی کنار گذاشته شد - محمد مسعودی

«محمد مسعودی» در روزنامه سبزینه نوشت:

قاسم رضاییان زاده در سمت معاون تشخیص و درمان سازمان دامپزشکی کشور سر منشا خدمات و تحولات عظیمی در دوره 21 ماهه مدیریت خود بود و خدمات ارزشمندی را به جامعه دامپزشکی کشور ارائه کرد، تعویض مدیران با سابقه ای به این شکل، کمی عجیب به نظر می رسد.

در تمام مکاتب مدیریتی دنیا همواره سعی بر حفظ نخبگان و مدیران خلاق و اصلاح چالش های موجود در سازمان است و شایسته سالاری حرف اول را در علم مدیریت می زند، چیزی که در دوره قبلی ریاست سازمان دامپزشکی به خوبی مشهود بود و باعث شد مدیرانی ارزشمند بر مسند معاونت های کلیدی سازمان دامپزشکی کشور بنشینند، روندی که پس از تغییر در ریاست سازمان، به فراموشی سپرده شد.

کسی منکر این حقیقت نیست که مدیر جدید از این حق برخوردار است که مجموعه مدیریتی تحت پوشش خود را تغییر داده و با توجه به سیاست های خود انتخاب کند ولی در جایی که به زعم اکثر کارشناسان و دست اندرکاران بخش داروهای دامپزشکی کشور بالاترین راندمان و عملکرد را در دوره ی دو سال گذشته شاهد بودیم شاید تغییری این چنینی کمی عجولانه به نظر می رسد.

در دوره ریاست مهدی خلج بر سازمان دامپزشکی کشور یکی از مهمترین چالش هایی که بخش تولید مرغ گوشتی با آن مواجه بود شایعه استفاده از هورمون در پروسه پرورش مرغ بود و اصطلاح «مرغ هورمونی» از همان سال وارد فرهنگ غذایی مردم ایران بود. در بحبوحه ی تکذیبیه هایی که کارشناسان مختلف در این باره اعلام می داشتند یکی از ظریفترین و فنی ترین مصاحبه ها توسط دکتر قاسم رضاییان زاده مدیرکل وقت دامپزشکی استان فارس انجام گردید.

خلج بدلیل وجود پتانسیل های رضاییان زاده وی را به سمت معاون بهداشت و پیشگیری سازمان دامپزشکی منصوب نمود و با روی کار آمدن رفیعی پور، وی از تاریخ ۱/۸/۹۶ به سمت معاون تشخیص و درمان سازمان منصوب شد و به مدت ۲۱ ماه در این پست ماند که اقدامات ایشان در طول این دوره، موقعیت سازمان را به شدت ارتقا داد و بسیاری از چالش هایی که سازمان در خلال ده های قبل با آن مواجه بود مرتفع گردید.

بدون اغراق رضاییان زاده یکی از مردان با اخلاق سازمان دامپزشکی به حساب می آمد که در دوران معاونت ایشان این امر بیشتر نمایان بود، مردی افتاده، مبادی آداب، مسلط به امور و البته به قول خومانی ها «خاکی» بود. بعید می دانم کسی پیدا شود که از وی خاطره ی بدی داشته باشد، چهره ی همیشه خندان ایشان انرژی مضاعفی به همکاران و ارباب رجوع می داد و به معنای واقعی «ادب وی به ز دولتش بود». او در طول ۲۱ ماه خدمت خود در پست معاونت تشخیص و درمان، به اندازه بیش از چند دهه معاونان قبلی ساز مان به صنعت داروهای دامپزشکی خدمت نموده است.

چالش های پیش رو

دو دوره پیش از رضاییان زاده، سازمان با چالش های زیادی روبرو بود که از جمله مهمترین آنان می توان به شیوع و مرگ و میر بالای پرندگان ناشی از آنفلوآنزای فوق حاد پرندگان، مرگ و میر بالا ناشی از تب برفکی، مشکلات و بروکراسی سنگین اداری درثبت و واردات داروهای دامپزشکی، انحصار در واردات واکسن اشاره نمود.

در این دوره بود که قاسم رضاییان زاده بر کرسی معاونت تشخیص و درمان سازمان دامپزشکی نشست، در کمتر از ۸ ماه از بدست گرفتن پست، تحریم های ظالمانه و تبعات آن هم گریبان دست اندرکاران و تامین کنندگان واکسن، دارو و افزودنی های دامپزشکی را هم گرفت و شرایط بسیار سخت و پیچیده تر شد.

عملکرد دوساله معاون تشخیص و درمان سازمان دامپزشکی کشور

شناسایی به موقع ریسک هایی که سازمان با آن مواجه بود، مدیریت خلاق و جسورانه، استفاده بهینه از فرصت ها و تدوین استراتژی های مناسب در کنار رفتار اخلاق مدارانه، کلید موفقیت وی در این پست بود. برخی از عملکرد رضاییان زاده در دوسال مدیریت وی در این پست به صورت خلاصه به شرح ذیل است:

– ساخت بذر واکسن آنفلوآنزا:

اقدامات وی در این دوران، ایران را جز معدود کشورهای دارنده این تکنولوژی نمود که در طول تاریخ دامپزشکی ایران اقدامی بی سابقه است.

– شکستن انحصار در واردات واکسن و داروهای دامپزشکی:

در دوره های قبل از وی انحصار واردات واکسن در دست معدود شرکتهای خارجی و نمایندگان آنها در ایران بود که عمدتا این مواد به صورت کاملا انحصاری توسط عده ای خاص وارد می شد که در دوره ایشان این انحصار بطور کامل از بین رفت و توزیع واکسن و دارو بصورت عادلانه در سراسر کشور صورت گرفت.

-تامین و تولید واکسن های تب برفکی و آنفلوآنزا به میزان لازم در کشور

یکی از چالش های بزرگ سازمان دامپزشکی عدم تامین واکسن های آنفلوآنزا و تب برفکی در زمان اپیدمی این بیماری در سطح کشور بود که این معظل  بصورت کامل مرتفع گردید و حتی بخشی از واکسن ها توسط شرکتهای دانش بنیان داخلی بصورت مستقل و یا مشارکتی در ایران تولید گردیدند.

-تسهیل در پروسه ثبت کالاهای دامپزشکی

پروسه ثبت کالاهای دامپزشکی یکی از سخت ترین پروسه ها در سازمان دامپزشکی کشور می باشد که بعضا پروسه ثبت تا ۴۸ ماه زمان می می برد که هم اکنون این زمان به زیر یکسال رسیده است.

-تولید تحت لیسانس

استراتژی تولید واکسن و داروهای دامپزشکی تحت لیسانس باعث به بی‌نیازی کشور از واردات حجم قابل توجهی از اقلام دامپزشکی گردید و مانع از خروج ارز از کشور و خودکفایی در تامین برخی از این اقلام شد.

-مدیریت، رصد و تامین واکسن، دارو و مواد بیولوژیک در سخت ترین شرایط تحریمی

تامین واکسن، دارو و مواد بیولوژیک در سخت ترین شرایط تحریمی که بسیاری از راه های تامین و انتقال ارز جهت خرید مواد اولیه با مشکل مواجه شده بود و به نوعی در شرایط غیر عادی کاری غیر ممکن به حساب می آمد به خوبی مدیریت شد و در اسن دوره کمبودی از بابت تامین این مواد برای پرورش دهندگان نبود.

از دیگر خدمات ارزنده ای که توسط وی ارائه شد میتوان به موارد زیر اشاره نمود

– رصد، پایش و شناسایی باقیمانده‌ها (NRP) در مواد پروتئینی و ساخت سخت‌افزار و پشتیبان برنامه

– تغییر سیاست اجرایی مرکز تشخیص و واگذاری آزمایشات روتین به آزمایشگاه های همکار

– توسعه کیفی آزمایشگاه‌های دولتی و به ویژه آزمایشگاه مرکز تشخیص و ارتباط با مراکز بین المللی

– تشکیل «کمیته ملی مقاومت آنتی‌بیوتیکی» به منظور کنترل بیماری از بعد مصرف دارو و آنتی‌بیوتیک‌ها  

– تشخیص و مهار بیماری مشمشه

– روش‌های تکنیکال توسعه تشخیصی بیماری‌های آبزیان

– پردازش دقیق اقلام وارداتی از خارج از کشور به منظور بررسی امکان تولید آنها توسط شرکتهای دانش بنیان در داخل کشور

چهره خندان حتی در مراسم تودیع

جالب اینجاست که در تمام دنیا مدیران اینچنینی را حفظ می کنند تا نسل بعدی مدیران را آموزش دهد، مدیری با این میزان دانش و تجربه در شرایطی که درگیر سخت ترین تحریم های ظالمانه هستیم و بخش تولید کشور فشارهای زیادی را متحمل می شود، از دست دادن چنین مدیرانی برای نهاد نظارتی چون سازمان دامپزشکی بسیار گران خواهد بود.

خبر کنار گذاشتن رضاییان زاده کوتاه، شوک آور، غیر منتظره ولی قابل پیش بینی بود، او در حالی جابجا شد که منشا خدمات زیادی برای سازمان دامپزشکی بود و با خلاقیت خود بسیاری از چالش های تاریخی سازمان دامپزشکی را هموار کرده بود. تنها نکته ی مثبت در مراسم تودیع وی تصاویر منتشر شده از چهره ی خندان وی با ماسک بر صورت با همان حجب و حیا و متانت همیشگی بود.

در انتها یادآور می شوم که خالد خداویردی هم که جانشین وی در پست فوق شده، انسان بسیار شریفی است که سابقه ی خوبی هم در سازمان دامپزشکی دارد و منظور از نگارنده نقد بر شخص ایشان نیست، تعویض مدیرانی با منشا خدمات فراوان و با سابقه به این شکل کمی عجیب به نظر می رسد. علی صفر ماکنعلی که خود از مدیران با تجربه و با سابقه سازمان بوده و جز افتخارات همان دوره مدیریتی قبلی سازمان می باشد، نمونه بارز تیم قوی و سلامت سازمان دامپزشکی است که پس از رفیعی پور ریاست سازمان را بر عهده گرفت، تعویض مدیران ارزشی از این دست می تواند در زمانی کمتر از ۱۰ ماه مانده به پایان عمر دولت یازدهم شاید کمی غریب به نظر برسد

من لم یشکر المخلوق لم یشکر الخالق

مصداق تعلیمات مذهبی ای که از کودکی آموخته ایم مبنی بر این که « من لم یشکر المخلوق لم یشکر الخالق»، این متن را فقط از روی ادای دین برای مردی می نویسم که به نظر من لقب «شوالیه دارویی دامپزشکی» شاید بتواند بخش کوچکی از خدماتی را که به صنعت دامپزشکی کشور ارائه نمود، را منعکس نماید، مردی که با ادب آمد، بی حاشیه کنار گذاشته شد و این صنعت تا سالیان سال مثل او را نخواهد دید. جا دارد تقدیری شایسته جایگاه و شان ایشان برگزار شود.