مشاهده بیماری جذام برای نخستین بار در شامپانزههای وحشی، باعث سردرگمی دانشمندان در مورد چگونگی آلوده شدن آنها شده است.
به گزارش حکیم مهر به نقل از ایسنا، بیماری جذام(Leprosy) یک بیماری آزار دهنده و دردناک است که تاکنون اغلب در انسانها دیده شده بود. اکنون محققان این بیماری را در شامپانزهها مشاهده کردهاند که هشدار برانگیز است.
این خبر توسط مجله Science مخابره شده که به نقل از «فابین لیندرتز» نوشته است: من هرگز تا حالا چنین چیزی را در شامپانزهها ندیده بودم. این بیماری در چندین شامپانزه در پارک ملی کانتانهز در گینه بیسائو و بیش از هزار مورد دیگر در پارک ملی تای در ساحل عاج مشاهده شده است.
بر اساس اعلام این نشریه، این بیماری توسط باکتری "Mycobacterium leprae" ایجاد میشود و قبلاً در حیوانات دیگر مانند «آرمادیلوی نُه نواره» در قاره آمریکا و سنجابهای قرمز در انگلستان مشاهده شده بود. در این موارد، فرض بر انتقال این بیماری از انسان به حیوان است، زیرا هر دو گونه، ژنوتیپ باکتریایی یکسانی دارند که در زمان شیوع در انسانها در قرون وسطی و در اروپا شناسایی شده است.
با این حال وقتی به شامپانزههای تازه آلوده شده نگاه میکنیم، دو ژنوتیپ نادر موسوم به "2F" و "4N / O" شناسایی میشود. این بدان معنی است که منبع بیماری جذام به احتمال زیاد در محیط طبیعی آنها وجود دارد و انتقال بیماری توسط انسان را منتفی میکند.
«لندرتز» توضیح داد: محتملترین سناریو، وجود یک منبع ناشناخته جذام است.
در این گزارش همچنین به نقل از «جان اسپنسر» ایمونولوژیستی که بیماری جذام را مطالعه میکند، آمده است که این بیماری فقط در انسان وجود ندارد، بلکه دارای کنامهای دیگری است که با آن سازگار شده است.
علاوه بر این، «آن استون» یک متخصص ژنتیک تکاملی در دانشگاه ایالتی "آریزونا" که در این مطالعه دخیل نیست، گفت که اندازه کوچک ژنوم این بیماری و سایر تمایزهای آن، همه نشان دهنده این است که ممکن است در یک منبع دیگر رشد کرده باشد.
وی نتیجهگیری کرد: این نشان از این دارد که بیماری در ارگانیسم دیگری زندگی میکند. با این وجود، محققان فعلاً در مورد منبع این بیماری گیج ماندهاند.
جذام یا خوره که با نام "بیماری هانسن" نیز شناخته میشود، بیماری مزمنی است که توسط باکتری "مایکوباکتریوم لپره" و "مایکوباکتریوم لپروماتوسیس" ایجاد میشود. در ابتدا، عفونتهای ناشی از این بیماری علائمی ندارند و به مدت پنج تا ۲۰ سال به این صورت باقی میمانند. علائم این بیماری شامل گرانولوما دستگاه عصبی پیرامونی، دستگاه تنفسی، پوست و چشمها میشود. این علائم ممکن است باعث ناتوانی در حس درد و در نتیجه از دست دادن بخشهایی از دست و پا در نتیجه آسیبهای مکرر شود. احساس ضعف و ضعف چشم نیز ممکن است در بیمار ایجاد شود. دو نوع اصلی این بیماری بر اساس تعداد باکتریهای موجود در هر نوع تشخیص داده میشود: پسی باسیلاری و مالتی باسیلاری.
این بیماری با استفاده از مشاهده رنگآمیزی اسید فاست در بافت برداری پوستی یا از طریق تشخیص دی ان ای فرد با استفاده از واکنش زنجیرهای پلیمراز تشخیص داده میشود. این بیماری در میان افرادی که در فقر زندگی میکنند، شایعتر است و عقیده بر این است که از طریق ریز قطرههای تنفسی به انسان منتقل میشود. البته این بیماری از دسته بیماریهای بسیار عفونی نیست.
بیماری جذام قابل درمان است. در سال ۲۰۱۲ تعداد ۱۸۹ هزار نفر در جهان به این بیماری مزمن مبتلا بودند و این تعداد در حال حاضر به ۲۳۰ هزار نفر رسیده است. موارد مزمن این بیماری از دهه ۱۹۸۰ که حدود ۵٫۲ میلیون نفر را به خود مبتلا کرده بود کاهش یافته است. اکثر موارد جدید این بیماری در ۱۶ کشور اتفاق میافتد و در این میان بیش از نیمی از این مبتلایان از کشور هند هستند. در ۲۰ سال گذشته بیماری جذام ۱۶ میلیون نفر در دنیا درمان شده است.
هزاران سال است که بشریت با بیماری جذام دست و پنجه نرم میکند. نام این بیماری از واژه لاتین "lepra" به معنای «فلس مانند» گرفته شده است، این در حالی است که واژه «بیماری هانسن» از روی نام "گرهارد آرمور هانسن" گرفته شده است. قرنطینه افراد مبتلا در کمپهای جذامیها هنوز در کشورهایی مانند هند، چین و آفریقا اتفاق میافتد. با این حال، بیشتر این کمپها بسته شدهاند.