گمانه زنی‌هایی از تلف شدن ماده ببر سفید باغ وحش ارم بر اثر درگیری با ببر بنگال نر مطرح شده که برخی علت آن را جفت گیری و برخی دیگر نبود نظارت‌های کافی می‌دانند. خبرنگار استان تهران ایرنا در پی یافتن پاسخ، کنکاش های مختلفی انجام داد که نتایجی افزون بر این گمانه زنی‌ها به دست آمد.
به گزارش حکیم مهر به نقل از ایرنا، بر اساس اطلاعات اولیه و اعلام مسئولان باغ وحش ارم طی تماس تلفنی، خبر زخمی شدن ببر ماده این باغ وحش را در نزاع با ببر نر به محیط زیست تهران اعلام کردند.
بر این اساس، ببر نر در روز یکشنبه ٩ آذرماه پس از شکستن و تخریب حصار مجاور محل نگهداری ببر ماده وارد محدوده نگهداری این حیوان شد و به نزاع با آن پرداخت که ماده ببر به‌علت پارگی کامل نای و پارگی طولی مری و خفگی بر اثر پنومونی استنشاقی به‌دلیل صدمه فیزیکی نزاع با ببر نر در صبح جمعه ۱۴ آذرماه تلف شد.
نظارت ناکافی مجموعه باغ وحش ارم
در این باره معاون مدیر کل و رئیس اداره محیط زیست شهر تهران با ابراز تأسف از این حادثه با بیان اینکه در آخرین بازدید دوره‌ای کارشناسان این اداره از باغ وحش ارم، حیوانات باغ وحش سالم و در وضعیت خوبی بودند، اظهار کرده بود: بررسی‌ها در این خصوص از سوی محیط زیست استان تهران انجام و نتایج حاصله اعلام خواهد شد اما در گام اول، نظارت ناکافی مجموعه باغ وحش یکی از دلایل این اتفاق می‌تواند باشد.
«فاطمه برنا» تاکید کرده بود: لازم است مدیران باغ وحش‌ها جدیت بیشتری در خصوص محل‌های نگهداری حیواناتی که باید بطور کلی و یا فصولی از سال از هم جدا باشند و یا با فاصله مناسبی از هم نگهداری شوند، داشته باشند.
منتظر جواب دامپزشکی هستیم
در این میان رئیس اداره نظارت بر امور حیات وحش اداره کل محیط زیست استان تهران روز یکشنبه در گفت‌وگو با خبرنگار ایرنا اظهار داشت: این اداره کل موضوع تلف شدن ماده ببر را از دو جهت نحوه اتفاقی که افتاده و از لحاظ علت موضوع در دست بررسی قرار داده است.
محمد کرمی افزود: همچنین منتظر جواب کتبی دامپزشکی در خصوص علت تلف شدن ماده ببر هستیم که هنوز علت اعلام نشده است.
وی با تاکید بر اینکه تلف شدن ماده ببر از موارد نادر است گفت: بر اساس گفته مسئولان باغ وحش ارم شب‌ها ببر ماده و نر را در جایگاه‌های جداگانه اما در نزدیکی یکدیگر قرار می‌دادند که به خاطر اینکه فصل جفت گیری بوده، ببر نر در را که به صورت کشویی بوده‌است باز می‌کند و بخشی از آن را می شکند و وارد جایگاه ماده ببر می‌شود.
علت‌های مختلف تلف شدن ماده ببر در دست بررسی است
رئیس اداره نظارت بر امور حیات وحش اداره کل محیط زیست استان تهران ادامه داد: اکنون داریم این موضوع را بررسی می‌کنیم که آیا ببر نر می توانسته با پنجه‌ها و دندان‌هایش جوش میله را بشکند و میله را به سمت عقب بکشد؟ ضمن اینکه این موضوع را رد نمی‌کنیم که ببرها ویژگی گربه سان دارند و به راحتی تقلید می‌کنند و می‌توانسته از شخصی که در را باز و بسته می‌کرده الگو گرفته باشد.
وی گفت: همچنین ببر ماده ۴۵۰ کیلو وزن دارد و قدرت شکستن و یا باز کردن لولای در را نیز داشته، تمام این موارد در دست بررسی است و هنوز موضوعی تأیید و یا رد نشده است و همه موارد هنوز در مرحله حدس و گمان است.
ماده ببر نقص ژنتیکی در باروری داشت
کرمی در عین حال با بیان اینکه ماده ببر بنگالی و از نظر ژنتیکی زال و دارای مشکل بوده است، گفت: در سال ۹۵ که این ببر را به باغ وحش ارم آوردند از آنها تعهد کتبی گرفته شد که به خاطر همین مشکلات ژنتیکی نباید عمل جفت گیری انجام شود از این رو موضوع جفت گیری کلاً منتفی است.
وی ابراز داشت: نگهداری ببرها باید بر اساس شرایط مناسب و تعداد گونه‌ها باشد از این رو مکان‌های نگهداری، جایگاه تکثیر نیست و باید مجوز در این زمینه مسؤولان باغ وحش داشتند که اینگونه نبوده است.
رئیس اداره نظارت بر امور حیات وحش اداره کل محیط زیست استان تهران با اشاره به اینکه در اواخر دهه ۸۰ نیز ببر نری به خاطر بیماری تلف شد گفت: نبود استانداردهای لازم و نصب نکردن دوربین‌های مدار بسته از جمله مواردی است که باعث بروز چنین حوادثی می‌شود که باید جلوی آنها گرفته شود.
وی خاطر نشان کرد: حیواناتی که در باغ وحش‌ها نگهداری می‌شوند نیاز به مدیریت و متخصص دارند.
باید از جانورشناسان و متخصصان در باغ وحش ارم استفاده شود
«اسماعیل کهرم» جانورشناس، بوم شناس و فعال محیط زیستی درباره مرگ ببر ماده در گفت و گو با خبرنگار ایرنا تاکید کرد: یکی از علت‌های تلف شدن حیوانات استفاده نکردن از جانورشناسان متخصص و کاربلد است.
وی افزود: ببرها حیواناتی با روحیاتی بسیار حساس هستند که کمتر کسی در مورد آنها می‌داند به گونه‌ای که در روسیه برای نجات گونه ببرهایشان از متخصصان لندنی استفاده می‌کنند و کارشناسان نیز به آنان مشاوره و راهنمایی می‌دهند.
این کارشناس با تاکید بر اینکه ببرها جزو حیوانات با ارزش و نادری هستند گفت: ۱۰۰ سال پیش ۹ گونه از ببرها باقی مانده‌بود که اکنون این رقم به ۵ گونه رسیده‌است و این جای تأسف دارد.
وی ادامه داد: در ۱۰ سال گذشته تاکنون این دومین مورد از تلف شدن ببرهاست که متأسفانه از آن خبردار می‌شویم مورد اول مربوط به دو ببری بود که از روسیه آورده و هنگام جفت گیری با ببر دیگر، یکی از آنها تلف شد.
کهرم خاطر نشان کرد: نباید قصور انسانی باعث تلف شدن این گونه‌های ارزشمند شود که در آینده تبعاتی برای حیات وحش خواهد داشت.
وی با بیان اینکه جفت گیری در میان ببرها دارای شرایطی است گفت: باید ببرها پیش از جفت گیری به مدت شش ماه در مکانی جدا از یکدیگر به بوی هم عادت کنند و بعد از مدتی به یکدیگر نزدیک شوند و آرام آرام بعد از یک‌سال در کنار یکدیگر برای جفت گیری قرار گیرند.
فعال محیط زیست تاکیدکرد: همه مراحل جفت گیری باید زیرنظر یک جانورشناس متخصص صورت گیرد و بدون کارشناسی نباید اقدامی انجام شود زیرا منجر به تلف شدن یکی از ببرها می‌شود.
وی به موضوع تلف شدن ماده ببر در باغ وحش ارم اشاره کرد و گفت: شنیدن تلف شدن این ماده ببر خیلی نگران کننده است و باید با استفاده از مدیریت صحیح و استفاده از متخصصان امر از موارد این چنینی در آینده جلوگیری شود.
این کارشناس افزود: من به عنوان یک جانورشناس آماده هستم که به خاطر ارزشمند بودن این گونه‌ها، مشاوره‌های تخصصی را بدون چشم داشت مالی و به صورت رایگان ارائه کنم زیرا گونه‌های ارزشمند نیازمند به مراقبت ویژه و کارشناسی دارند و باید بر اساس رفتارهای آنها اقدامات کارشناسی شده صورت گیرد نه اینکه یک نفر بدون تخصص و تجربه مسئول نگهداری این نوع گونه‌ها شود.
سازمان‌های متولی نباید به راحتی مجوز صادر کنند
وی با بیان اینکه محیط زیست و دامپزشکی نباید به راحتی مجوز نگهداری و جفت گیری گونه‌های جانوری را صادر کنند گفت: باید در مرحله اول شرایط زندگی و نگهداری آنها مورد بررسی قرار گیرد و بعد با استفاده از توان متخصص و جانورشناس، مجوزها صادر شود.
این جانورشناس تاکید کرد: اگر استانداردهای لازم برای نگهداری حیوانات رعایت نشود شاهد چنین فاجعه‌هایی خواهیم بود.
وی با اشاره به اینکه امروزه باغ وحش‌ها در دنیا به سمت محوطه‌های باز رفته است گفت: باغ وحش‌های مهم در دنیا به گونه‌ای طراحی شده که در آنها حصاری از جنس آهن و با محیطی کوچک وجود ندارد بلکه با استفاده از پوشش گیاهی مانند درختان بر روی حیوانات حصار کشیده‌اند.
کهرم افزود: در باغ وحش‌های کشورهای دیگر، تماشاگران از بالا و محوطه‌ای دیگر امکان بازدید دارند و حیوانات انگار در طبیعت زندگی می‌کنند و از این طریق به حفظ بقای آنها کمک می‌شود.
هدفمان به هیچ وجه جفت گیری نبوده است
مدیرعامل مجموعه ارم سبز در گفت و گو با خبرنگار ایرنا اظهار داشت: ببرنر بنگال بر اثر ضربه به میله حفاظ بین دو جایگاه باعث خم شدن میله و متعاقباً باز شدن قسمتی از در می‌شود و راهی برای نفوذ به قفس ببر سفید پیدا می‌کند و با درگیری ایجاد شده ببر سفید ماده بر اثر جراحات داخلی علی رغم رسیدگی‌های دامپزشک مجموعه بعد چند روز از بین می‌رود.
«علی دقیقیان» افزود: هدف به هیچ وجه جفت گیری نبوده و جایگاهی که این اتفاق در آن افتاده جایگاهی بوده که گربه‌سانان برای معاینه، تزریقات دامپزشکی و به‌عنوان جایگاه شب در آن قرار می‌گیرند.
وی با تاکید بر اینکه مجموعه باغ وحش ارم دارای دامپزشک مجرب و فارغ التحصیلان رشته‌های محیط زیست و جانورشناسی است، گفت: اینگونه اتفاق‌های ناراحت کننده متأسفانه در باغ وحش‌ها گاهی غیرقابل پیش بینی است.
دوربین‌ها در باغ وحش ارم در حال توسعه است
مدیرعامل مجموعه ارم سبز بیان داشت: در پی اتفاقات اخیر دوربین جایگاه‌ها در حال توسعه، افزایش و ارتقا است و تمام قفس‌ها مجدداً مورد بررسی و بازرسی قرارمی گیرند.
به گفته وی، این مجموعه با استفاده از کارشناسان خبره محیط زیست و دامپزشکی در حال بررسی راهکارهای افزایش ضریب ایمنی گونه‌های جانوری در باغ وحش است.
دقیقیان ابراز امیدواری کرد: با تدابیر اتخاذ شده و استفاده از نظرات کارشناسان خبره حیات وحش در آینده شاهد چنین اتفاقات ناراحت کننده در باغ وحش نباشیم.
تلف شدن ماده ببر این بار هشدار دیگری است تا مسئولان و متولیان امر برای حفظ بقای این گونه‌های ارزشمند تدابیری صحیح برنامه ریزی کنند تا شاهد حوادث این‌چنین تلخ نباشیم.
