سال هاست، شهدی شیرین با اثری مخرب، در فروشگاه و مغازه های مختلف خودنمایی می کند و این روزها به بهانه شیوع کرونا و توصیه کارشناسان تغذیه برای استفاده از عسل در تقویت سیستم ایمنی، بازارش داغ شده است .
به گزارش حکیم مهر به نقل از عصرهامون، معضلی که بدون تردید ضربه ای مهلک بر پیکره صنعت زنبور داری کشور وارد می کند و به دلیل پایین بودن قیمتش، باعث می شود که عسل با کیفیت مشتری های کمتری داشته باشد، چراکه بدون تردید در این شرایط اقتصادی خیلی ها به دنبال ارزان خریدن هستند، اما غافل از این که ممکن است به بهای سلامتی شان تمام شود .
مشکلات اقتصادی ناشی از مدیریت ضعیف
حمید عرفانی فر، یکی از کارشناسان اقتصادی در این باره به خبرنگار ما گفت: تولید عسل تقلبی به روش های مختلف انجام می شود و از آنجایی که در شرایط فعلی اقتصادی، ناشی از مدیریت ضعیف، مردم گرفتار مشکلات معیشتی هستند، خیلی ها به اجبار سراغ این گونه تولیدات می روند، چراکه با قیمت پایین تری عرضه می شود .
وی با بیان این که وقتی تقاضا زیاد باشد، بدون تردید عرضه نیز رونق پیدا می کند، افزود: برای هر کالا در بازار رقیب وجود دارد، مردم هم وقتی یک محصول با برندهای مختلف را در بازار مشاهده می کنند، بعد از بررسی همه جوانب آن، مهم ترین چیزی که برایشان اهمیت دارد، قیمت است تا بتوانند متناسب با بودجه شان خرید کنند .
این کارشناس اضافه کرد: از سویی هم تولیدکنندگان عسل مرغوب تولیداتشان را تحت تاثیر شرایط اقتصادی موجود و در بازار عرضه و نرخ گذاری می کنند که در این شرایط برنده رقابت، رقبایی هستند که هدفشان سودآوری صرف است .
وی با اشاره به قابلیت های کشور در تولید عسل مرغوب، افزود: در شرایط اقتصادی ضعیف و با وجود بازار رقابتی، تولیدکنندگان عسل بی کیفیت یا تقلبی در بازار برای خود جایگاه پیدا می کنند که بدون تردید این اتفاق در صورت تداوم می تواند بر تولیدات عسل با کیفیت و استاندارد و صنعت زنبور داری ضربه بزند .
نحوه تولید عسل تقلبی
اما از ضربه های عسل تقلبی به تولیدکنندگان این محصول که بگذریم، استفاده از این نوع ماده غذایی تهدیدی جدی برای سلامت محسوب می شود، که در همین راستا مسعود فیروزکوهی، کارشناس مسائل تغذیه نیز به خبرنگار ما گفت: عسل تقلبی با استفاده از آب، شکر و آب لیمو و جوشاندن آن، ماده غلیظ و شیرین تهیه می شود که با افزودن کمی موم طبیعی یا موم مصنوعی و اسانس های مختلف، آن را به عنوان عسل اصل می فروشند، این ماده غلیظ را حتی گاهی روی موم و قفسه‌های کندو اضافه می کنند و در کندو می‌گذارند و در کنار جاده ها به نام عسل طبیعی عرضه کنند .
به گفته وی، گاهی از شربت ذرت به عسل طبیعی می افزایند تا قیمت آن ارزانتر تمام شود، اما به قیمت عسل طبیعی عرضه می کنند، افزودن قند فروکتوز به این ترکیب باعث تاخیر در شکرک زدن عسل های تقلبی می شود .
راه های تشخیص عسل اصلی از نوع تقلبی
این کارشناس با اشاره به راه های تشخیص عسل اصلی از نوع تقلبی، افزود: شناسایی آنزیم آمیلاز، اینورتاز و گلوکز اکسیداز در عسل توسط آزمایشگاه مواد غذایی می تواند تقلبی یا اصل بودن آن را تعیین کند، در زمستان به دلیل عدم دسترسی به گل به زنبور آب قند داده می شود که عسل به دست آمده از این روش کیفیت پایینی داشته و خواص درمانی کمتری دارد .
فیروزکوهی ادامه داد: شیرین کننده ها مثل گلوکز در عسل تقلبی استفاده می شود، در حالی که این محصول باید کاملاً طبیعی باشد و اضافه کردن هرگونه افزودنی به آن ممنوع است، عسل اصلی و تقلبی هر دو شکرک می زنند، اما نوع طبیعی دیرتر و به مرور زمان این شرایط را پیدا می کند، ابتدا کدورت و رسوب اندک و بعد شکرک نرم و لطیفی ایجاد می‌شود .
وی گفت: عسل تقلبی، در مدت کوتاهی شکرک می زند که شکرک آن سفت بوده و هنگام مصرف، زیر دندان ایجاد صدا می کند، اغلب برای اینکه نوع تقلبی شکرک نزند آن را تا ۴۵ درجه گرم می‌کنند که اگر این گرما زیاد باشد، محصول تولیدی هم تیره و هم ماده مضر متیل فور فورال در آن تولید می شود .
این کارشناس ادامه داد: وقتی عسل را در آب خنک می ریزیم، نوع طبیعی آن به صورت توده جمع می شود و در لیوان رسوب می‌کند و حل کردن آن در آب، زمان می برد و به راحتی نیست، اما افزودن عسل تقلبی به آب خنک این واکنش را ندارد و راحت در آب پخش و حل می شود .
مضرات مصرف عسل تقلبی
وی با اشاره به مضرات مصرف عسل تقلبی، اذعان کرد: برخی از عسل های تقلبی در مکان هایی تولید می شوند که شرایط بهداشتی نامطلوبی دارند و لذا این محصولات ممکن است به آلاینده های میکروبی، فیزیکی و شیمیایی آلوده باشند، از سویی نوع تقلبی هیچ گونه خاصیت دارویی و درمانی ندارد .
به گفته فیروزکوهی، ارزش غذایی عسل تقلبی بسیار پایین است و به دلیل استفاده از شکر و اسانس، مصرف این محصولات مضراتی را به همراه دارد، همان طور که می دانیم مصرف شکر و قند زیاد سیستم ایمنی بدن را تضعیف می کند و تعادل ویتامین‌ها و املاح را به هم می‌زند، در برداشت کلسیم از استخوان ها نقش دارد و پوکی استخوان یکی از نتایج مصرف زیاد مواد قندی است .
وی خاطرنشان کرد: پوسیدگی دندان‌ها، افزایش علائم استرس و اضطراب و افزایش قند خون از نتایج مصرف زیاد شکر و مواد قندی است .
تولید بیش از 90 تن عسل در سیستان و بلوچستان
البته ناگفته نماند که سیستان و بلوچستان نیز در تولید عسل ظرفیت های خوبی دارد که همان گونه که در بازارهای خارجی طرفدار دارد، به طور قطع در صورت حمایت می تواند، جایگزین عسل های تقلبی و غیر طبیعی شود .
به گفته غلامرضا سرگزی، معاون بهبود تولیدات دامی سازمان جهاد کشاورزی سیستان وبلوچستان، عسل تولیدی این خطه بکیر است و بر اساس آخرين سرشماری كه از اول مهر به مدت يك ماه انجام شد، تعداد كلني هاي زنبورعسل استان از هشت هزار و هشتاد كلنی سال گذشته به ١٠هزار و سیصد و چهل و پنج كلنی افزايش يافته است .
به گفته وی، توليد عسل در سيستان و بلوچستان نيز از 67 تن و سیصد کیلوگرم سال گذشته با افزايش 34 درصدی به 90 تن و سیصد و نوزده کیلوگرم رسيده و عسل توليدی استان به علت شرايط آب و هوايي مناسب از نظر كم بودن رطوبت، تنوع گياهي، وجود انواع گونه های گياهان دارويی و ارگانيك بودن شهد گياهان مرتعي از كيفيت بالایی برخوردار است .
سرگزی اضافه کرد: 304 نفر در سيستان و بلوچستان به امر زنبورداری و توليد عسل مشغول هستند و عسل توليدی اين استان به دليل كيفيت بالا در كشورهاي حوزه خليج فارس بسيار طرفدار دارد، به طوری كه سالانه بخشی از آن به اين كشورها صادر می شود که وجود گیاهان دارویی و میوه‌های گرمسیری این مهم را رقم زده است .
عسل واقعی کجا میفروشند؟؟ 
