حکیم مهر: دامپزشک سابق باغ وحش ارم گفت: ۸ سال زمان برد تا ما بتوانیم اروپایی‌ها را راضی کنیم که شرایط نگهداری برای شیر وجود دارد، اما متاسفانه بعد از اتفاقاتی که به وجود آمد من حدود دو سال پیش مجبور شدم از باغ وحش استعفا بدهم و وضعیت مناسبی وجود ندارد.
به گزارش حکیم مهر به نقل از آفتاب یزد، این روزها حال «هیرمان» شیر نر ایرانی که سال پیش به ایران منتقل شده است خوب نیست و همچنان دلیل بیماری او مشخص نشده است.
شیر ایرانی در گذشته نماد سلطنت و قدرت کشور بود و شهرهایی مانند خوزستان، فارس و بوشهر زیستگاه اصلی آن به حساب می‌آمدند. بر اساس سفرنامه‌های گذشتگان شکار شیر بین شاهزادگان قاجار و نظامیان داخلی و خارجی رواج داشت و این عامل در کنار تخریب زیستگاه و از بین رفتن طعمه‌های شکار، سبب انقراض نسل شیر در کشور شد. شیر ایرانی برای آخرین بار حدود ۱۰۰ سال پیش در ایران شکار شد و پس از آن دیگر در کشور مشاهده نشد. پس از گذشت سال‌ها از انقراض این گونه، در پی تعامل باغ‌وحش تهران با اتحادیه باغ‌وحش‌های اروپا با قصد احیای نسل شیرهای ایرانی، یک قلاده شیر نر ایرانی از باغ وحش بریستول انگلستان به باغ وحش تهران منتقل و «هیرمان» نامگذاری شد .
آخرین وضعیت «هیرمان»
طی هفته گذشته اداره کل محیط زیست استان تهران از نامساعد بودن حال هیرمان، شیر نر ایرانی باغ وحش ارم خبر داد. مدیر این باغ وحش ضمن تشریح آخرین وضعیت او می‌گوید که علت بیماری «هیرمان» هنوز مشخص نشده است.
به گزارش ایسنا، حال «هیرمان» شیر نر ایرانی که سال گذشته از باغ وحش بریستول انگلیس به باغ وحش ارم تهران منتقل شد، خوب نیست. ظاهر حیوان و ترشحات بینی و دهانش کاملا نشان می‌دهد که بیمار است اما علت بیماری هنوز مشخص نیست.
«پرویز قندالی» مدیر باغ وحش ارم تهران می‌گوید: از سه‌شنبه هفته گذشته (۷ بهمن) علائم بیماری ازجمله آبریزش بینی و بی‌حالی در این شیر نر هشت ساله مشاهده شد و ما بلافاصله موضوع را به سازمان‌های نظارتی ازجمله سازمان حفاظت محیط زیست و سازمان دامپزشکی اطلاع دادیم. از استادان صاحب نظر نیز برای پی‌بردن به علت بیماری کمک گرفتیم. هرچند که چندین روز از بیماری هیرمان می‌گذرد اما علت بی‌حالی و بیماری او هنوز مشخص نیست.»
به گفته مدیر باغ وحش ارم تهران برای مشخص شدن علت بیماری باید منتظر نتایج آزمایش‌ها باشیم.» قندالی می‌گوید: «احتمال بیماری ویروسی و یا سرماخوردگی وجود دارد و ما درمان با استفاده از آنتی‌بیوتیک را شروع کرده‌ایم؛ همچنین نمونه‌برداری از خون، سی‌تی‌اسکن، رادیولوژی و سونوگرافی انجام شده است.»
با وجود مشخص بودن علائم بیماری در «هیرمان» مدیر باغ وحش ارم تهران تاکید دارد که حال او از هفته گذشته بهتر شده است. هیرمان و جفت ماده او طی سال گذشته تحت برنامه EEP اتحادیه باغ وحش‌های اروپا وارد کشور شدند. از این‌رو این اتحادیه نیز روی سلامت این گونه‌ها نظارت دارد. قندالی تاکید می‌کند که بیماری «هیرمان» به اتحادیه باغ وحش‌های اروپا نیز اطلاع داده شده است و آن‌ها نیز روی درمان و آزمایش‌های انجام شده نظارت دارند.
«دکتر پیمان محمدزاده» دامپزشک باغ‌وحش تهران نیز درباره وضعیت «هیرمان» می‌گوید: «درحال حاضردرمان با آنتی‌بیوتیک روی «هیرمان» جواب مثبت داده و وضعیت حیوان پایدار است.»
او ابراز امیدواری می‌کند که تا هفته آینده بیماری این شیر ایرانی بهبود پیدا کند و اظهار می‌کند: «بر اساس نظر شورای تخصصی تست‌های آزمایشگاهی لازم روی او انجام شده است که به‌زودی نتایج آن‌ها در اختیار ما قرار خواهد گرفت .»
جای خالی دامپزشک حیات وحش در کشور
چندی پیش یک دامپزشک در واکنش به مرگ یک قلاده ببر در باغ وحش صفادشت اظهار کرد: «متاسفانه هنوز تخصص دامپزشکی برای حیات وحش در ایران نداریم و افرادی هم که متخصص این کار هستند به شکل تجربی دانش خود را به‌روز کرده‌اند.»
«دکتر پیام محبی» در گفتگو با ایسنا افزود: «تخصص دامپزشکی برای حیات وحش در ایران نداریم و افرادی هم که متخصص در این کار هستند به شکل تجربی دانش خود را به‌روز کرده‌اند و به علت فقدان دانش تخصصی بالا در مواقعی در درمان حیات وحش دچار مشکل می‌شویم.»
رئیس بیمارستان دامپزشکی تهران در ادامه گفت: «دولت و سازمان حفاظت محیط زیست باید راجع به این مسئله سرمایه‌گذاری کنند تا تعدادی متخصص حیات وحش تربیت کنند علاوه بر آن لازم است ارتباط باغ وحش‌ها با مراکز درمانی تخصصی کشور بیشتر شود. بسیاری از باغ وحش‌ها و افرادی که حیوان پرورش می‌دهند تصور می‌کنند که استفاده از دانش دامپزشکی هزینه‌های آن‌ها را بیشتر می‌کند البته ممکن است در زمان حال این هزینه‌ها افزایش یابد اما انجام این کار موجب می‌شود که در بلندمدت متحمل هزینه‌هایی نشوند.»
محبی با اشاره به اینکه ببری که در باغ وحش صفادشت تلف شده است حتی اگر صاحب شخصی داشت جزو سرمایه‌های دامی کشور محسوب می‌شود، گفت: «خیلی بد است که راحت می‌گوییم آن ببر تلف شده‌است و باید تحقیق کنیم و بدانیم چرا این اتفاق افتاده‌است تا بتوانیم از رخداد مجدد آن جلوگیری کنیم.»
رئیس بیمارستان دامپزشکی تهران با بیان اینکه کشور ایران بر مبنای کشاورزی و علم دامداری بسیاری از مسائل اقتصادی را جلو برده‌است، گفت: «دانش دامپزشکی در ایران در زمینه حیوانات اقتصادی و خانگی بسیار بالا است و می‌توان گفت در منطقه خاورمیانه اول است. به لحاظ دستگاه و فناوری نیز کشور ایران در خاورمیانه اول است. به عنوان مثال در بیمارستان دامپزشکی تهران دستگاه ام.آر.آی و در بیمارستان دانشکده دامپزشکی دانشگاه تهران نیز دستگاه سی‌تی‌اسکن موجود است و در واقع حداقل یک دستگاه داریم تا بتوانیم بسیاری از حیوانات رابررسی کنیم .»
تکثیر شیر ایرانی در اسارت
در اردیبهشت ماه سال 98 یک متخصص اکولوژی حیات وحش و مدیریت زیستگاه‌ها ضمن اشاره به اینکه شیرهای ایرانی منتقل شده به باغ وحش تهران قرار است که فقط در اسارت تکثیر شوند، گفت: ویژگی‌های ظاهری و شجره‌نامه «هیرمان» نشان می‌دهد که این گونه مختص کشور ما است.
«دکتر افشین علیزاده» استادیار دانشگاه تهران و متخصص اکولوژی حیات وحش و مدیریت زیستگاه‌ها که از موافقان تکثیر شیر ایرانی در باغ وحش تهران است، در گفتگو با ایسنا اظهار کرده بود: «امروزه باغ وحش‌های دنیا به سمتی می‌روند که به باغ جانورشناسی تبدیل شوند و بتوان از آن‌ها برای تحقیقات و ایجاد بانک ژنی زنده استفاده کرد .»
وی با اشاره به اینکه حفاظت از ژن جانور در باغ وحش‌ها کار مثبت و موفقیت آمیزی است، گفت: «متاسفانه شیر ایرانی در کشور به دلیل عدم حفاظت، شکار بی‌رویه و از بین رفتن زیستگاه منقرض شد اما نمونه‌هایی از آن در باغ وحش برخی کشورها نگهداری می‌شود که یک جفت و نر ماده از آن‌ها قرار است تحت نظر اتحادیه باغ وحش‌های اروپا در باغ وحش تهران تولید نسل کنند.»
این کارشناس حیات وحش با بیان اینکه رد و بدل کردن گونه‌های نادر یا گونه‌هایی که مختص به کشورهای خاصی هستند از جمله اقدامات اتحادیه باغ وحش‌های اروپا است، تصریح کرد: «اگر فکر کنیم که می‌توانیم با احیای نسل شیر ایرانی آن‌ها در طبیعت کشور رها کنیم به بیراهه رفته‌ایم چرا که این گونه از حیات وحش به هیچ عنوان قابلیت رهاسازی ندارد، چون در زیستگاه‌های آن ساخت و ساز شده و از طرف دیگر گورخر که در گذشته طعمه شیر بود نیز رو به انقراض است. زاد و ولد حیواناتی که به باغ وحش‌ها منتقل می‌شوند تحت نظارت اتحادیه باغ وحش‌های اروپا است. این شیر ایرانی که به کشور بازگشته نیز دارای شجره‌نامه‌ای است که نشان می‌دهد مختص کشور ما است و تغییر ژنتیکی نداشته است از طرفی دیگر ویژگی ظاهری آن نشان‌دهنده ویژگی شیرهای ایرانی است .»
بی‌توجهی باغ وحش‌های ایران به دامپزشکان
در این خصوص «دکتر ایمان معماریان» دامپزشک به آفتاب یزد در پاسخ به این سوال که آیا پیش‌بینی نمی‌شد این شیر در باغ وحش کشور ما تلف شود، گفت: «آن زمانی که این شیر به ایران منتقل شد، جایگاه مناسبی را برای آن در باغ وحش در نظر گرفته بودیم. جایگاهی که درست کرده بودیم چندین بار توسط بازرس‌های اروپایی بررسی شد و طبق گفته همان بازرس‌ها شرایط استاندارد کافی برای نگهداری دو شیر وجود داشت و به همین دلیل بعد از 8 سال شیرها را به ایران منتقل کردند، وگرنه از همان قبل انقلاب خیلی تلاش شده بود که شیر ایرانی را به ایران بیاورند اما موفقنشده بودند .»
وی افزود: «هشت سال زمان برد تا ما بتوانیم آن‌ها را راضی کنیم که شرایط نگهداری برای شیر وجود دارد. اما متاسفانه بعد از اتفاقاتی که به وجود آمد من حدود دو سال پیش مجبور شدم از باغ وحش استعفا بدهم و وضعیت مناسبی وجود ندارد.»
معماریان در ادامه گفت: «من دو سالی هست که در باغ وحش فعالیت ندارم و نمی‌دانم چرا این شیر به بیماری دچار شده است و الان هم تنها برای نجات او در حال کمک کردن هستم. از شرایط او در باغ وحش و نحوه نگهداری‌اش اطلاعات دقیقی ندارم و نمی‌دانم شرایط به چه گونه‌ای بوده که این اتفاق برای او افتاده است. الان حال هیرمان بهتر است و اگر به توصیه‌های ما دامپزشکان عمل شود می‌توانیم امیدوار باشیم که او را از دست ندهیم.
وی در پایان اظهار داشت: «متاسفانه در باغ وحش‌های ایران جایگاه مناسبی برای دامپزشکان در نظر گرفته نشده است و این می‌تواند دلیلی برای تلف شدن حیواناتدر باغ وحش‌ها باشد .»
خوب برادره من مگه اینجا انگلیسه؟ 
