درمان اندودنتیک
و پروستودنتیک دندان‌های نیش شکسته
ماده شیر دهکده طبیعت قزوین
دکتر
آذین توکلی
DVM,
DVSc
مایــا مــاده شــیر دو ســاله دهکــده
طبیعــت قزویــن کــه دچــار شکسـتگی تـاج بـه همـراه باز بـودن سـر عصـب در
دو دنـدان نیش فـک بـالا و پاییـن در طـرف چـپ شـده بـود، تحـت درمـان عصـب کشــی و نصــب تــاج ترمیمــی قــرار گرفــت. گزارشــات ایــن
مــدل درمانـی جهـت حفـظ دنـدان در دنیـا وجـود دارد، اما ایـن فرآیند در ایـران، بـرای
نخسـتین بـار در اسـفند مـاه سـال ۱۳۹۹ بـا همکاری
تیــم تخصصــی دامپزشــکی از بیمارســتان دامپزشــکی تهــران، دهکــده طبیعــت قزویــن
و ســازمان محیــط زیســت انجــام شــد.
در مرحلـه اول تیمـی از بیمارسـتان
دامپزشـکی تهـران ایـن شـیر مـاده، محـل و امکانـات مـورد نیـاز انجـام ایـن پروسـه
دندانپزشـکی را مـورد بازدیـد و ارزیابـی قـرار دادنـد و شـرایط انجـام کار در جلسـه‌ای بررسـی شـد. چنـد هفتـه بعـد، مایـا تحـت بیهوشـی عمومـی و تهیــه رادیوگراف‌هــای دهانــی از تیــم دامپزشــکی دهکــده طبیعــت قزویــن قــرار گرفــت.
پــس از تاییــد تشــخیص شکســتگی بــاز دو دنــدان نیــش، در همــان روز درمــان اندودنتیــک
و ترمیــم موقــت تــاج دندان‌های آســیب
دیــده توســط تیــم تخصصــی بیمارســتان دامپزشــکی تهــران قــرار گرفــت. بدیــن
ترتیــب کــه ابتــدا پالــپ عفونـی و بافت‌هـای التهابـی از داخـل کانـال پالپـی خـارج شـده و پـس از پاکسـازی کانـال،
مجـددا بـا ترکیبـات پـر کننـده شـامل سـیلر و مخروط‌هـای گوتـا پـرکا پـر شـد. سـر حفـره دسترسـی بـا اسـتفاده از کامپوزیـت و گلـس
آیونومـر ترمیـم شـد، تـا از ورود آلـوده‌کننـده‌هـا در چنـد هفتـه آینـده بـه داخـل کانـال عصـب
جلوگیـری شـود.
در ادامـه در همـان روز تـراش روکـش
تـاج دنـدان و قالـب‌گیـری دو مرحلــه‌ای از هــر دو تــاج انجــام شــد. قالب‌هــای تهیــه شــده بــرای سـاخت تـاج فلـزی بـه لابراتـوار ارسـال شـد. چنـد
هفته پـس از آن، دو تـاج فلـزی دندان‌هـای نیـش مایـا تحـت بیهوشـی عمومـی نصـب شـد.
چنـد هفتـه‌ای از نصـب تـاج دنـدان مایـا مـی گـذرد. او اکنون از عملکــرد دو دنــدان کلیــدی
خــود در دهــان بهــره‌منــد اســت.
مدیریـت دهکـده طبیعـت قزویـن، مدیـر کل دفتـر حیـات وحـش ســازمان محیــط زیســت،
شــهرداری قزویــن، تیمــی از تیمــارداران حیــات وحــش، و رســانه‌هــای مختلــف ملــی در زمــان انجــام ایــن پروســه نظــارت داشـتند.
دندان شکســته همیشــه دردنــاک بــوده
و نیــاز بــه مداخلــه درمانــی دارد. دنــدان نیــش بــرای گوشــتخواران بـه ویـژه
شـکارچیان دنـدان اسـتراتژیک و مهمـی تلقـی مـی‌گـردد، به طوری‌کــه از آن
بــه مثابــه انگشــت اشــاره در دســت یــاد مـی‌شــود.
بدیـن ترتیـب حفـظ ایـن دندان‌هـا در دهـان جهـت عملکـرد طبیعـی ماننــد گرفتــن و جویــدن غــذا، همچنیــن
نگــه داشــتن زبــان در دهـان، جلوگیـری از بیـرون افتـادن زبـان و نیـز دفـاع از
خـود نقـش بسـیار مهمـی در زندگـی طبیعـی ایـن دسـته از حیوانـات دارد. کاملا واضــح
اســت کــه دنــدان شکســته و بــاز شــدن ســر عصــب بســیار دردنـاک مـی‌باشـد، بـه انـدازه‌ای کـه مـی‌توانـد خلـق و خـو و زندگـی طبیعــی حیــوان را تحــت تاثیــر قــرار دهــد.
بــه عــاوه عفونت‌هــای جـدی متعاقـب نکـروز عصـب در فـک بـالا منجـر
بـه فیسـتول‌هـای بینی-دهانــی و عفونت‌های تنفســی و در فــک پاییــن فیســتول‌های تحــت فکــی می‌گــردد. بدیــن
ترتیــب مداخلــه درمانــی علاوه بــر حفــظ دنــدان در دهــان، موجــب رهایــی بیمــار
از درد می‌گــردد.
انجـام درمـان اندودنتیـک در ایـن
دسـته از حیوانـات بـه دلیـل بلنـد بـودن تـاج و ریشـه و بـه علاوه عریـض بـودن حفـره
پالپـی نسـبت بـه سـایر حیوانـات خانگـی، نیـاز به ابـزار، تجهیـزات و دانـش تخصصی
در ایـن حـوزه دارد. در گذشـته چـاره‌ای جـز کشـیدن این دندان‌هـا نبود،
کـه بـا توجـه به اندازه بـزرگ ریشـه، فرآیندی بسـیار مشـکل و طولانی بـود کـه مـی‌توانسـت همـراه بـا آسـیب‌های جـدی
از جمله شکسـتگی ریشـه یـا حتـی فـک باشـد. انجـام درمـان اندودنتیـک در ایـن گونه‌هـای حیـات وحـش، عـلاوه بـر دانش، بـدون وجود ابـزار ویژه بـا اندازه‌هـای منطبـق بـر جثـه ایـن بیمـاران عملا امـکان‌پذیـر نمـی‌باشـد.
اقـدام بـه درمـان اندودنتیـک و نصـب
تـاج دنـدان نیـش بـرای مایـا در کشـورمان نخسـتین بـار صـورت گرفت کـه انعکاسـی از
برداشـت گام بســیار بلنــدی در ارتقــای آگاهــی از حضــور متخصصیــن در حیــات وحـش
و تکویـن فرآینـد تخصصـی شـدن در تمامـی حـوزه‌هـای علوم بالینـی دامپزشـکی در ایـران عزیزمـان باشـد. از ایـن اقـدام درمانـی
صـورت گرفتـه، مسـتندی در دسـت تهیه اسـت که به زودی از شـبکه مســتند صــدا و ســیمای
جمهــوری اسلامی بخــش خواهــد شــد.
منبع: ماهنامه هدهد (خبرنامه
انجمن جراحی دامپزشکی ایران)
چه جالب 
احیانا ریکا، پلنگ باغ وحش تهران، اولین مورد در ایران نبود؟! | احتمالأ نویسنده متن از پروسه ای که برای ریکا، پلنگ باغ وحش تهران، در سال ۱۳۹۱ انجام شد مطلع نیستند. از ان پروسه مقاله ای هم در سال ۲۰۱۴ چاپ شد که جهت اطلاعات بیشتر میتوانند مطالعه بفرمایند. روند درمانی مناسب نبوده که این به علت عدم اشراف مناسب به حوزه دندان پزشکی است. موفق باشید | چطور چنین برداشتی کردید؟ سپاس از استاد گرامی | خوب این موارد رو که در یک سایت خبر گزاری عمومی انتشار نمیدن اینجوری متن خبر خارج از حوصله خیلی از دوستان میشه. به شخصه من هم علاقمند هستم جزییات رو بدونم کاش حکیم مهر عزیز اینجور مواقع ادرس ایمیل یا یک راه دسترسی برای علاقمندان به تشریح موضوع قرار میدادن تا مستقیم با خود فرد در ارتباط باشیم 
| بله دکتر ،البته در مجله خبری انجمن جراحی منتشر شده و شاید برای چاپ مقاله اش اعلام نشده ولی با رعایت یک سری مسائل میشه تیتر وار عنوان کرد | بله موافقم قربان. 
