حکیم مهر - یادداشت : ظروف یکبار مصرف، مهمانان خوانده یا ناخوانده! - حسین عبیری
شاید کمتر از نیم قرن باشد که این میهمانان خواسته یا ناخواسته وارد زندگی مردم شده اند و هر روز که می گذرد این میهمان به همه روزنه های زندگی مردم سرک می کشند و اگر در این روزنه ها جای برای ماندگاری پیدا کند حتما" با اجازه یا بدون اجازه شما همان جا ماندگار خواهند شد. از ابتدا قرار بود این میهمان برای جلوگیری از مریضی های واگیردار و مشکلات بهداشتی به کمک مردم بیایند و برای مردمو جامعه سلامتی به ارمغان داشته باشند ولی انگار همه چیز برعکس شد و امروزه وجود این میهمانان باعث به خطر افتادن و نابودی محیط زیست و سلامت همه مردم شده است و گویا طراحان و پیشنهاد دهندگان اولیه این ظروف پیش بینی نمی کردند که روزی استفاده بیش از حد و خارج استاندارد این ظروف باعث شود که سلامتی محیط زیست که همگان که سلامتی مردم جامعه می باشد این چنان جدی تهدید شود.از طرفی بعلت همه گیر شدن استفاده از ظروف پلاستیکی ( که یکی از دشمنان اصلی محیط زیست می باشند) دوستداران و فعالان محیط زیست از همه روزه داران گرامی انتظار دارند که در ایام ماه پر فیض وبرکت رمضان که فرصتی مناسب جهت خود سازی انسانها می باشد همچنین روزه داران عزیز با استفاده نکردن از این ظروف به فکر سالم سازی محیط زیست خود نیز باشند. همچنین با توجه به آمار تولید ظروف یکبار مصرف پلاستیکی در کشور ایران که طبق آمار موجود فقط در سالهای ۱۳۸۵به بعد " سالانه بیش از 570 هزار تن از این ظروف تولید شده است " و از طرفی امکاناتی جهت جمع آوری و بازیافت دوباره این ظروف در کل کشور وجود ندارد یعنی هر سال این مقدار 570 هزار تن مواد پلاستیکی در طبیعت رها می شوند که به علت عدم تجزیه پذیری این مواد می تواند باعث نابودی طبیعت و محیط زیست شود لذا موارد زیر توصیه می گردد:
در خواستها و توصیه های زیست محیطی به همه میهمان خدا درباره کاهش یا عدم استفاده از ظروف یکبار مصرف پلاستیکی در ماه مبارک رمضان:
1 – در شهریور ماه سال گذشته(1389) کمیسیون فرهنگی هیئت دولت تصویب کرد تمامی دستگاههای اجرایی موظف به جایگزینی ظرف یکبار مصرف بر پایه گیاهی به جای ظروف یکبار مصرف پلاستیکی شوند. بر اساس این مصوبه معاونت برنامه ریزی و نظارت راهبردی رئیس جمهور موظف است که اعتبارات لازم برای اجرای این تصمیم در ردیف بودجه دستگاه‌ها پیش‌بینی کند.این مصوبه تمامی دستگاههای اجرایی را موظف کرده است ظرف 6 ماه بعد از ابلاغ مصوبه ظروف یکبار مصرف بر پایه گیاهی (زیست تجزیه‌پذیر) را جایگزین ظروف یکبار مصرف پلاستیکی در تمامی واحدهای تهیه، طبخ و عرضه مواد غذایی نمایندو با توجه به اینکه متاسفانه در ایران استفاده از ظروف پلاستیکی در چند سال اخیر چنان افزایش یافته است که بیش از 90 درصد ظروف یکبار مصرف تولید در کشور از جنس پلاستیکی می باشد و ظروف گیاهی به علت بعضی از مشکلات اقتصادی از جمله قیمت بالای آن که نسبت به ظروف پلاستیکی که حدود "دو الی سه برابر" بیشتر می باشد و همچنین کم بودن کارخانجات تولید ظروف گیاهی لذا دوستداران و فعالان محیط زیست امیدوار هستند که این مصوبه سریعا" اجرائی شود. همچنین طبق مصوبه کمیسیون فرهنگی هیئت دولت، وزارت صنایع و معادن موظف شده است که با همکاری بانکها به منظور توسعه تولید بیوپلیمر، نسبت به پرداخت تسهیلات بانکی کم بهره به متقاضیان اقدام کنند و سازمان صدا و سیما نیز موظف است همکاری لازم را با وزارت بهداشت در راستای اطلاع رسانی به مردم درخصوص مزایای ظروف یک بار مصرف داشته باشد. همچنین وزارت بهداشت نسبت به نظارت بر استفاده از ظروف یک بار مصرف برپایه گیاهی (زیست تجزیه‌پذیر) در تمامی دستگاههای اجرایی و واحدهای صنفی و صنعتی تحت پوشش نظارتی خود اقدام خواهد کرد.
2- دولت با بالا بردن هزینه های تولید ظروف پلاستیکی یکبار مصرف از قبیل افزایش قیمت مواد اولیه ؛ دریافت عوارضهای زیست محیطی از تولید کنندگان این ظروف جهت کارهای فرهنگی باعث کاهش تولید و پایین آوردن مصرف این ظرو ف در جامعه شوند.
3-با توجه به اینکه در چند سال اخیر ایام ماه مبارک رمضان در فصل تابستان می باشد و با توجه طولانی بودن روزها و همچنین گرمی هوا که روزه داری را مقداری مشکل کرده است خانمهای خانه دار و مخصوصا" خانم های که بیرون از خانه شاغل می باشند شاید بیشتر وقت آنان جهت تهیه افطاری یا سحری گرفته شود به هممین دلیل به علت راحتی و ارزان بودن ظروف یکبار مصرف پلاستیکی ( با توجه به اینکه انواع و اقسام این ظروف از قبیل لیوان ؛ قاشق ؛ بشقاب ؛ و حتی برای سفره نان هم از پلاستیک یکبار مصرف در بازار موجود است ) استفاده از این ظروف برایشان راحت تر باشد لذا به آنان توصیه می گردد به خاطر سلامت خود و خانواده و همچنین کمک به اقتصاد خانواده ؛ از استفاده ظروف یکبار مصرف پلاستیکی جدا" خودداری نمایند.
4 - ظروف پلاستیکی به علت اینکه از مشتقات مواد نقتی می باشند ساختار مولکولی آنها طور است که در دماهای پایین حتی زیر 30 درجه نیز می توانند وارد مواد غذائی شوند که در دراز مدت این مواد شیمیائی باعث کاهش مصونیت بدن در برابر انواع میکروبها و بیماری ها می شود.
5- در ماه مبارک رمضان چند تا مناسبت مذهبی وجود دارد مانند ولادت امام حسن مجتبی (ع) و یا شهادت حضرت علی (ع) و همچنین برگزاری جشن عید سعید فطر که جشن پیروز نفس انسان بر امیال شیطانی می باشد ؛ که حتما" استفاده ظروف یکبار مصرف پلاستیکی زیاد می باشد لذا باید مردم جهت حفظ و سلامت محیط زیست از استفاده این ظروف جلوگیری کنند و به جای آن از ظروف پایه گیاهی و یا ظروف استیل و ملامین استفاده شود.
نکته پایانی
در پایان به این نکته اشاره کنم که در صورتیکه اگر مصرف ظروف یکبار مصرف پلاستیکی همچنان ادامه داشته باشد و مردم و دولت جهت جایگزینی این مواد اقدامی نکنند سالهای آینده مشکلات و معضلات شدید زیست محیطی گریبانگیرمان خواهد شد که رفع آن به این راحتیها نخواهد بود و همیشه هزینه پیشگیری همیشه خیلی کمتر از درمان می باشد.
