حکیم مهر - 80 درصد پای مرغ استحصال شده از کشتار روزانه به عنوان محصولی پر مصرف به کشور چین و تایوان صادر میشود و کشور آلمان نیز بزرگترین خریدار روده گوسفندی ایران برای تهیه سوسیس است؛ درصورتیکه این محصولات در کشورمان به عنوان ضایعات کشتار دام و طیور تلقی میشود اما طی سالهای اخیر درآمدزایی خوبی برای کشتارگاهها و کشور به همراه داشته است.
کشتار دام و طیور دارای انواع امعا و احشام خوراکی و غیرخوراکی است که فرآوری و استفاده از آن برای کشتارگاهها و کشور سودآوری دارد.
این اقلام دارای مصرف داخلی و صادراتی هستند که در داخل فرآوری، تبدیل و بستهبندی میشوند.
50 درصد از وزن گوسفند زنده از زمان کشتار تا عرضه در بازار مصرف، 45 درصد از وزن گوساله و 28 درصد از وزن مرغ نیز در کشتارگاهها به ضایعات تبدیل میشود که اغلب این ضایعات فرآوری و مورد مصرف خوراکی یا غیرخوراکی انسان و دام قرار میگیرند.
بهطور نمونه روده گوسفند پس از فرآوری برای تهیهی سوسیس صادر میشود که عمدهترین خریدار و صادرات این محصول کشور آلمان است؛ با توجه به اینکه رودهی گوسفند نگهداری بالایی دارد سوسیس آلمانی درون روده گوسفند قرار میگیرد که این محصول مشتری زیادی در کشور آلمان دارد.
پی داخل شکم دام نیز برای تهیه صابون در کارخانههای صابونسازی داخلی مصرف میشود.
روده شیرین، خوئک، دل، قلوه و جگر، کله و پاچه نیز مصرف خوراکی انسانی دارد.
بخشی از خون استحصال شده در کشتارگاههای دام نیز فرآوری و پس از تبدیل به پودر خون، برای تغذیه و مکمل خوراک دام مورد استفاده قرار میگیرد، اما با توجه به اینکه امکانات فرآوری خون چندان زیاد نبوده و تبدیل آن نیازمند شرایط خاص است، مقدار زیادی از خون استحصال شدهی کشتار گوسفند و گاو پای جالیزها تخلیه میشود و امکان تبدیل به پودر خون را ندارد در صورتیکه پودر خون و پودر استخوان حاصل از کشتار دام و طیور در همه کشتارگاههای جهان برای تغذیهی دام و بهترین مکمل غذایی دام و طیور استفاده میشود.
پوست دامی نیز به سالامبور تبدیل و اغلب به کشورهای ترکیه و ایتالیا صادر میشود.
لذا با توجه به اینکه همه امعا و احشام دام قابل مصرف داخلی بوده یا بازار مناسب جهانی دارد، با شکلگیری صنایع جانبی و امکانات فرآوری آن درآمد بالایی برای کشتارگاهها و ارزآوری خوبی برای کشورمان خواهد داشت.
به گفتهی علیاصغر ملکی - رییس اتحادیهی تهیه و توزیع گوشت گوسفندی- به دلیل نبود امکانات مناسب مقدار زیادی از خون استحصالی کشتار دام علیرغم خاصیت بالای آن، مورد فرآوری و مصرف بهینه قرار نمیگیرد. در حالیکه پودر خون و استخوان غذای دام، طیور و آبزیان است و مصرف بالایی در جهان دارد که میتواند درآمد خوبی برای کشتارگاهها داشته باشد.
وی افزود: به دلیل کمبودن امکانات فرآوری، همه خون استحصال شده در کشتارگاهها امکان فرآوری را ندارد و دورریز میشود.
همچنین مرغ زنده از زمان کشتار تا عرضه در بازار مصرف28 درصد ضایعات دارد که این ضایعات نیز مورد مصرف خوراکی و غیرخوراکی قرار میگیرد.
دل، جگر و سنگدان مرغ که در کشتارگاهها فرآوری و بستهبندی میشود، در بازار مصرف داخلی، تقاضای خوبی داشته و به گفتهی حمید رحیمینژاد - دبیر انجمن صنفی کشتارگاههای صنعتی طیور - هر روز میزان بالایی دل، جگر و سنگدان به بازار عرضه میشود که همه آن خریداری میشود و بازار تقاضای افزایش عرضه این محصولات را نیز دارد که این خود درآمدی برای کشتارگاهها است.
رحیلینژاد با اشاره به اینکه پای مرغ پس از پاک و تمیز شدن، با بستهبندیهای دو کیلوگرمی در بازار داخل و خارج عرضه میشود، گفت: با توجه به اینکه نهایتا 10 تا 15 درصد پای مرغ در بازار داخل مصرف میشود و بقیهی آن در کشورمان مشتری ندارد، طی چند سال اخیر این محصول پس از فرآوری و بستهبندی از طریق هنگکنگ وارد بازار چین و تایوان میشود که ارزآوری خوبی برای کشور و درآمد مناسبی برای کشتارگاهها داشته است.
به گفتهی وی هر کیلو پای مرغ تقریبا به ارزش یک دلار صادر میشود که تقریبا معادل قیمت بازار داخلی آن است، اما به دلیل نبود تقاضای مناسب در داخل کشور با صادرات، از دورریز آن جلوگیری میشود.
دبیر انجمن صنفی کشتارگاههای صنعتی طیور اظهار کرد: پای مرغ از محصولاتی است که تقاضای خوبی در بازارهای جهانی، به ویژه چین و تایوان برای مصرف انسانی دارد.
گفتنی است؛ کله، دل، روده و خون مرغ نیز در دیگ پخت تبدیل به پودر گوشت و در بازار خوراک دام، طیور و آبزیان مصرف میشود. پر مرغ نیز در تهیه رختخواب مورد استفاده قرار میگیرد.