زنگ خطر افزایش بیماران مبتلا به تب مالت در خراسان شمالی در حالی به صدا درآمده است که پایین بودن آمار واکسیسناسیون دام، رغبت مردم به مصرف لبنیات فله‌ای و مقاومت دامدار برای حذف دام آلوده بر شیوع آن دامن زده است.
به گزارش حکیم مهر به نقل از ایرنا، مسوولان خراسان شمالی آماری از کانون انسانی تب مالت و یا موارد ابتلا به آن در استان اعلام نکرده اند، اما گفته اند که شمار ابتلا به این بیماری در استان بویژه در شهرستان فاروج بیشتر شده است.
خراسان شمالی یکی از قطب های اصلی دامپروری در کشور است و در این استان ۲ میلیون و ۵۰۰ هزار واحد دامی نگهداری و پرورش داده می شود که حدود ۷۰۰ هزار راس از آن مربوط به دام های عشایر است.
این نگاه در خراسان شمالی که شیر سنتی از کیفیت بالاتری نسبت به صنعتی برخوردار است، سبب شده تا اقبال مردم به استفاده از لبنیات بویژه شیر فله‌ای بالا باشد البته بالا بودن قیمت لبنیات استرلیزه و پاستوریزه هم در این باره اثرگذار بوده است.
این امر سبب افزایش ابتلا به بیماری تب مالت در خراسان شمالی شده و بر اساس مسوولان شمار کانون‌های انسانی این بیماری در برخی نقاط استان افزایش یافته است.
در نشست هایی که با موضوع کنترل بیماری تب مالت در شهرستان فاروج برگزار شده، شمار مبتلایان به این بیماری در این شهرستان حدود ۵۰ نفر اعلام شده است که نسبت به سال گذشته افزایش زیادی دارد.
بر این اساس، دامپزشکی شهرستان فاروج در ۲۰ روستا نسبت به مایه کوبی دام علیه بروسلوز اقدام کرده است که علت اصلی ابتلا به تب مالت و یا بروسلوز، استفاده از لبنیات فله ای است.
بیماری تب مالت یا بروسلوز، بیماری میکروبی مشترک بین انسان و دام است که می تواند از طریق شیر و محصولات لبنی آلوده به انسان منتقل شود.
مهم ترین راه جلوگیری از بروز بیماری تب مالت واکسیناسیون دام است اما در این میان، نبود پوشش ۱۰۰ درصدی واکسیناسیون دام هم از علت های افزایش شیوع این بیماری عنوان شده است.
این در حالی است که دامپزشکی استان اعلام کرده است که پارسال و امسال کانون دامی بیماری تب مالت در استان گزارش نشده است.
در سال ۹۷، ۲ کانون دامی و در سال ۹۸ یک کانون دامی از این بیماری در استان گزارش شده است.
ابتلا به تب مالت در حال افزایش است
رییس گروه بیماری های واگیر دانشگاه علوم پزشکی، خدمات بهداشتی و درمانی خراسان شمالی گفت: امسال ابتلا به بیماری تب مالت در این استان از برخی شهرستان ها گزارش شده است که بیشترین آن در شهرستان فاروج بوده و در حال افزایش است.
«فیض اله برزگر» بدون اشاره به شمار مبتلایان به تب مالت در استان به خبرنگار ایرنا اظهار داشت: در این زمینه و برای جلوگیری از بحران، موضوع در جلسه کارگروه سلامت و امنیت غذایی شهرستان فاروج مطرح شد تا اقدامات لازم انجام شود.
وی افزود: تب مالت بیماری قابل سرایت به انسان است و علت مهم آن، استفاده از شیر و لبنیات فله ای است.
برزگر خاطرنشان کرد: در این زمینه انتظار می رود پوشش واکسیناسیون جمعیت دامی علیه تب مالت افزایش یابد.
رییس گروه بیماری های واگیر دانشگاه علوم پزشکی، خدمات بهداشتی و درمانی خراسان شمالی گفت: به دامداران توصیه می شود در محیط های نگهداری دام از ماسک استفاده کنند تا از ابتلا به این بیماری پیشگیری شود.
رغبت مردم به لبنیات فله
رییس شبکه دامپزشکی فاروج هم با اشاره به افزایش کانون های انسانی تب مالت در این شهرستان گفت: یکی از علت های افزایش شیوع ابتلا به این بیماری، رغبت مردم به استفاده از لبنیات سنتی و فله است و در این زمینه کمبود آگاهی عمومی درخصوص خطرات این بیماری از دیگر عوامل افزایش شیوع آن است.
«دکتر سیدشاهین احمدی» اظهار داشت: در این زمینه با کمبود نیروی انسانی فنی و کمبود اعتبار برای تامین واکسن روبه رو هستیم و گروه های تخصصی بروسلوز نداریم.
وی افزود: بر اساس گزارش هایی که از شبکه بهداشت و درمان شهرستان از ابتلا به بیماری تب مالت به دست رسیده، نسبت به مایه کوبی علیه بروسلوز در ۲۰ روستای شهرستان اقدام کردیم.
رییس شبکه دامپزشکی فاروج گفت: شمار مبتلایان به تب مالت در پنج روستای شهرستان بیش از سایر روستاها گزارش شده است.
کمبود اعتبار برای کنترل بیماری تب مالت
معاون سلامت اداره کل دامپزشکی خراسان شمالی گفت: یکی از راهکارها برای کنترل تب مالت و یا بروسلوز، حذف دام مبتلا به این بیماری است اما در این زمینه با نبود اعتبار برای پرداخت غرامت به دامدار روبه رو هستیم.
«دکتر علی اکبر دلیرصحرایی» به خبرنگار ایرنا اظهار داشت: بیمه نشدن دام ها و پرداخت نشدن غرامت به دامدار سبب شده تا رصد و پایش بیماری تب مالت ۱۰۰ درصد پوشش داده نشود.
وی خاطرنشان کرد: شمار کانون های انسانی بروسلوز در انسان توسط دانشگاه علوم پزشکی گزارش می شود اما گزارشی از کانون این بیماری در جمعیت دامی استان در سال جاری نداشته ایم.
وی با بیان اینکه واکسیناسیون دام سبک و سنگین هدف مطابق برنامه سالانه در حال انجام است افزود: مایه کوبی دام های سبک و سنگین علیه بیماری بروسلوز در استان آغاز شده است و تمامی جمعیت دامی که مشمول دریافت این واکسن هستند زیر پوشش قرار می گیرند.
دلیرصحرایی خاطرنشان کرد: ۳۴۰ هزار راس دام استان معادل حدود ۲۰ درصد از جمعیت دامی که دام های هدف واکسیناسیون هستند، زیر پوشش طرح واکیسناسیون بروسلوز قرار می گیرند.
وی با اشاره به اینکه برای کنترل بیماری تب مالت، علاوه بر واکسیناسیون، انجام تست مراقبت هم باید در جمعیت دامی انجام شود گفت: برای مقابله با این بیماری و جلوگیری از شیوع آن، باید تست مراقبت و کشتار دام مبتلا انجام شود که در این زمینه تست مراقبت در واحدهای دامداری صنعتی در اولویت قرار دارد و به صورت ۱۰۰ درصد تمامی واحدهای دامی واحدهای دامداری صنعتی زیر پوشش قرار می گیرد.
معاون سلامت اداره کل دامپزشکی خراسان شمالی افزود: واحدهای روستایی پرخطر و یا کانون های شیوع بیماری بروسلوز انسانی هم در اولویت بعدی برای انجام تست های مراقبت قرار دارند.
وی با اشاره به اینکه در سال ۹۹ و امسال کانون دامی بیماری تب مالت در استان گزارش نشده است اظهار داشت: در سال ۹۷، ۲ کانون دامی و در سال ۹۸ یک کانون دامی از این بیماری در استان گزارش شده است.
دلیرصحرایی گفت: در سال ۹۲ برای کنترل بیماری بروسلوز، تامین ۳۰ میلیار ریال اعتبار در کارگروه سلامت و امنیت غذایی استان مصوب شد اما تنها ۱۰ درصد از این رقم تخصیص یافت و طرح به طور کامل اجرایی نشد.
وی با اشاره به اینکه پس از آن هم اعتباری برای اجرای طرح اختصاص پیدا نکرده است اما واکسیناسیون سالانه انجام می شود اظهار داشت: یکی از مشکلات برای کنترل بیماری، نبود بیمه دام و نبود اعتبار برای پردخت غرامت به دامدار ناشی از حذف دام مبتلا است.
نگرانی دامدار از پرداخت نشدن غرامت حذف دام
دلیرصحرایی تصریح کرد: دام های مبتلا و راکتور به تب مالت باید از جمعیت دامی حذف و راهی کشتارگاه شوند و در این زمینه با بیمه کردن دام بابت کشتار دام ها غرامت پرداخت می شود.
وی خاطرنشان کرد: از نیمه دوم سال ۹۸، غرامت حذف دام مبتلا به بروسلوز تنها از طریق بیمه پرداخت می شود و تنها دامداران بیمه گذار می توانند از غرامت بهره مند شوند.
معاون سلامت اداره کل دامپزشکی خراسان شمالی گفت: از دامداران درخواست می شود نسبت به بیمه اقدام کنند.
وی درباره مقاومت دامداران از کشتار دام آلوده به تب مالت گفت: پرداخت غرامت بابت حذف دام مبتلا به بروسلوز به دام های بیمه محدود شده و دامداران که دام خود را بیمه نکرده اند، غرامتی دریافت نمی کنند.
معاون سلامت اداره کل دامپزشکی خراسان شمالی افزود: با توجه به نحوه انتقال این بیماری از مردم عزیز تقاضا داریم از شیر و فراورده های لبنی پاستوریزه و استریلیزه مصرف کنند.
بروسلوز یا همان بیماری تب مالت از مهم ترین بیماری های مشترک بین انسان و دام است و سالانه ضمن خسارات سنگین به صنعت دامپروری موجب آسیب به بهداشت عمومی و سلامت جامعه می شود.
عامل بیماری بروسلوز باکتری و بومی کشور است و کنترل این بیماری در انسان در گرو پاک بودن دام از این آلودگی است.
این بیماری در میان انسان هایی که با دام سرو کار دارند بیشتر است اما در میان مردم عادی نیز به علت استفاده از فرآورده های خام دامی مشاهده می شود.
سقط جنین یا مرده زایی، ناباروری دائم یا موقت، عفونت های رحمی، کاهش شیر تا ۴۰ درصد، کاهش وزن در حیوانات از علایم شایع بیماری بروسلوز است و علائم بیماری تب مالت در انسان ها نیز به شکل تب همراه با تعریق به صورت شبانه است.
شمار دام سبک در استان بیش از یک میلیون و ۹۷۰ هزار راس است. از مجموع دام های سبک استان یک میلیون و ۶۶۶ هزار و ۵۳۰ راس گوسفند و بره و ۳۰۳ هزار و ۴۸۱ راس بز و بزغاله است.
خراسان شمالی در زنجیره تولیدو ارزش در بخش دام سبک و طیور رتبه ۹ کشور را دارد. ۷۰۰ هزار راس دام سبک استان مربوط به عشایر است.
استان خراسان شمالی با داشتن افزون بر ۲ میلیون و ۵۲۶ واحد دامی یکی از قطب های دامپروری کشور محسوب می شود.
