حکیم مهر - یک محقق و کارشناس در زمینه عسل گفت: تجربه آزمایشات ثابت می‌کند عسل‌های طبیعی با هر رنگی مات هستند در حالی که عسل‌های صنعتی شفاف می‌باشند.
"سید محمد دستور" با اشاره به ترویج باورهای نادرست درباره عسل، افزود: این باورهای نادرست توسط برخی زنبورداران و فروشندگان برای فروش عسل‌های تقلبی در جامعه ترویج شده است.
وی در خصوص باورهای نادرست عسل گفت: شکرک زدن یکی از ملاک‌های رایج شده برای تشخیص عسل طبیعی از صنعتی است در صورتی که این ملاک به هیچ وجه قابل استناد نیست.
دستور با بیان این‌که کلمه " شکرک زدن" اشتباه است و باید از لفظ "رس زدن" استفاده شود، گفت: در باور مردم، عسل رس زده تقبلی است در حالی که رس زدن نشانه طبیعی یا تقلبی بودن عسل نیست و رس زدن در عسل بر مبنای گیاهی است که زنبور از آن تغذیه کرده است.
این محقق تصریح کرد: رس زدن در هر عسلی رخ می‌دهد اما عسل طبیعی رس زده یکنواخت است و هنگامی که مزه می‌شود دانه‌های ریز آن با دمای بدن باز می‌شود اما عسل مصنوعی رس زده یکنواخت نمی‌باشد و در دهان زبری دانه‌ها حس می‌شود.
وی با بیان این‌که یکی از عواملی که رس زدن به آن بستگی دارد، شهد گیاه است، افزود: عسل اقاقیا اصلا رس نمی‌زند اما عسل گیاهانی مثل گون، کنار و یونجه به سرعت رس می‌زنند؛ همچنین وجود ناخالصی در عسل نیز یکی دیگر از عوامل رس زدن است.
دستور در خصوص دلیل اصلی رس زدن اظهارداشت: عامل اصلی، قند گلوکز است. عسل، دو قند طبیعی فروکتوز و گلوکز دارد که هر اندازه نسبت فروکتوز به گلوکز بیشتر باشد دیرتر رس می‌زند و معمولا رس زدن زمانی رخ می‌دهد که به عسل شوک حرارتی بدهیم و بهترین زمان رس زدن بین 15 – 14 درجه سانتیگراد است.
این محقق و کارشناس عسل در تشریح یکی دیگر از باورهای نادرست درباره عسل گفت: عوام بر این باورند که رنگ عسل باید قهوه‌ای تیره رنگ (عقیقی) باشد در صورتی که رنگ عسل از زرد کهربایی مثل عسل اقاقیا و رنگ بسیار تیره مثل عسل کنار و سیاه دانه است؛ یکی از دلایلی که باعث تغییر رنگ عسل می‌شود رنگ خاصی است که شهد هر گیاه باعث آن می‌شود و دلیل دیگر آن وجود مواد معدنی است، چرا که هر چند رنگ عسل تیره‌تر باشد، مواد معدنی آن نیز بیشتر است.
وی درباره غلظت عسل با بیان این‌که در باور مردم عسلی که غلظت کمتری داشته باشد، تقلبی است، افزود: به نظر عوام عسل ماده‌ای غلیظ است اما با توجه به این‌که کندو در طبیعت قرار می‌گیرد، رطوبت آن با توجه به شرایط محیطی تنظیم می‌شود به همین دلیل عسل طبیعی ناحیه شمال برخلاف مناطق کویری و خشک، رقیق است و عسل‌های صنعتی معمولا به دلیل افزودن مواد سفت‌کننده مثل نشاسته و دست‌ساز بودن، غلیظ هستند.
این محقق، میزان حل شدن عسل در آب را یکی دیگر از ملاک‌های نادرست تشخیص دانست و افزود: مردم بر این باورند که عسل طبیعی در آب حل نمی‌شود در صورتی که عسل طبیعی راحت‌تر حل شده و کمتر به دیواره ظرف می‌چسبد.
وی ادامه داد: یکی از باورهای اشتباه که در زنبورداری‌ها نیز رایج است کش آمدن عسل است. مردم بر این باورند که عسلی که بیشتر کش بیاید، طبیعی است، در صورتی که ممکن است نوعی از عسل طبیعی کم کش بیاید لذا مقدار کش آمدن مهم نیست بلکه "قاز کشیدن" مطلبی است که باید مورد توجه قرار بگیرد.
دستور افزود: "قاز کشیدن" به این معناست که وقتی باریکه عسل بین ظرف و قاشق قطع شد، باریکه به سمت بالا برمی‌گردد. این اتفاقی است که در اکثر عسل‌های طبیعی رخ می‌دهد اما در عسل‌های صنعتی این باریکه به طرف پایین(ظرف) برگشته و یا به همان حالت می‌ماند.
وی جمع نشدن مورچه اطراف عسل طبیعی را از باورهای نادرست دیگر دانست و گفت: موجودات با توجه به غریزه‌ای که دارند ماده با کیفیت را بهتر تشخیص می‌دهند بنابراین مورچه‌ها بیشتر از آنکه اطراف عسل صنعتی جمع شوند، اطراف عسل طبیعی جمع می‌شوند.
این محقق در خصوص آتش گرفتن عسل اظهار داشت: باور اشتباهی که در این زمینه است بیان می‌کند که عسل طبیعی وقتی آتش می‌گیرد کاملا می‌سوزد، در صورتی که عسل شکری پس از سوختن نقطه‌های سیاهی را بر جای می‌گذارد.
دستور افزود: یکی از باورهای نادرست که حتی بین متخصصین نیز رایج است در زمینه ساکاروز عسل است؛ حتی در استاندارد ما به عسل با ساکاروز بالای 5 تقلبی گفته می‌شود اما ما عسل‌های طبیعی داریم که ساکاروز آنها بین 6 تا 7 است؛ مثل عسل کنار که ساکاروز نزدیک به 7 دارد و عسل طبیعی با خواص دارویی است.
این محقق تصریح کرد: بعد روانی این موضوع در حدی است که برخی شرکت‌های معتبر روی محصولات خود از جملاتی مثل «عسل 100 درصد طبیعی دارای ساکاروز پایین‌تر از 5» استفاده می‌کنند.
وی در خصوص عرضه عسل با موم، گفت: باور عموم بر این است که عسل با موم دارای خواص دارویی بیشتری است و در آن تقلب نمی‌شود در صورتی که طبیعی یا مصنوعی بودن عسل بستگی زیادی به تغذیه زنبور دارد و مصرف موم هیچ تاثیری در اثرگذاری عسل در بدن انسان ندارد زیرا که موم بدون تغییر از بدن دفع می‌شود و خواص آن مربوط به کرم‌های آرایشی و ماسک‌های صورت است.
دستور، بهترین راه تشخیص را انجام آزمایشات علمی دانست و افزود: مردم نیز باید از مکان‌های مطمئن که تایید شده‌اند، عسل را تهیه کنند.
