حکیم مهر: «قیاپا» روستایی است که در آن نه از آسمان پرستاره خبری هست و نه از آبادی و آبادانی، مردها خسته از فریادهای بی‌صدا، زنها ناتوان از نفس کشیدن و کودکان هم محروم از دویدن در میان چمن‌ها و سبزه‌زارهای سرزمین آبا و اجدادی‌شان.
به گزارش حکیم مهر به نقل از فارس، «قیاپا» نام روستایی است در شهرستان خمین که مردمانش نه پایی برای رفتن دارند و نه دلی برای ماندن.
اینجا آسمانش خاکستری و هوایش بس ناجوانمردانه بدبوست! خورشید رغبتی برای تابیدن ندارد و خاک هم نامهربان با خوشه‌های طلایی گندم!
قیاپا روستایی است که در آن نه از آسمان پرستاره خبری هست و نه از آبادی و آبادانی، مردها خسته از فریادهای بی‌صدا، زنها ناتوان از نفس کشیدن و کودکان هم محروم از دویدن در میان چمن‌ها و سبزه‌زارهای سرزمین آبا و اجدادی‌شان.
نقطه‌ای که قرار بود ساکنینش پس از رهایی از جنجال و قیل و قال و دود و دم روز، پس از خیزش خورشید به پشت کوه‌ها و آمدن شب تیره و شنیدن آوای سگان در آغاز شب و آوای خروسان در سپیده‌دم، غرق در آرامش زندگی روستایی شوند، با آمدن شب به جای موسیقی جیرجیرک‌ها، صدای کارگرانی را می‌شوند که پنهان از چشم اهالی روستا کیلو کیلو کودمرغی را از ماشین‌آلات سنگین و نیمه‌سنگین تخلیه می‌کنند تا خورشید در سپیده‌دم به جای مژده آمدن روز، تهدید سلامتی را به ارمغان آورد.
فروردین ماه سال ۹۷ بود که گزارشی با عنوان «مرگ محیط زیست در روستای قیاپای خمین/ زمین نفسش به تنگ آمده است» در خبرگزاری فارس منتشر و طی آن وقوع یک فاجعه زیست محیطی در این روستا روایت شد، روایتی که از تخلیه پسماندهای شهری در دل روستا، رویش پلاستیک و زباله به جای خوشه‌های طلایی گندم، کور شدن و تلف شدن صدها رأس دام به دلیل بلعیدن پلاستیک و یا گزش نیش حشرات آلوده کودهای مرغی و مهاجرت روستاییان به دلیل بوی نامطبوع کارخانه تولید پسماند و... حکایت داشت.
قیاپا روستایی است در پنج کیلومتری خمین با قدمتی چندین هزار ساله و ۴۰ خانوار ساکن، که اهالی آن بعد از چندین سال اعتراض به فعالیت واحدهای تخلیه کود مرغی و پسماند، هنوز هم از شنیده نشدن این اعتراض‌ها و تداوم فعالیت این مراکز گله‌مند و ناراضی هستند.
دپوی غیربهداشتی کودهای مرغی
به گفته اهالی قیاپا آسیب‌های ناشی از تخلیه کودهای مرغی این روزها نه تنها موجب تلف شدن و کور شدن دام‌ها و توقف تولید گندم و جو و کشت دیگر محصولات کشاورزی شده، بلکه به دلیل خسارت‌های سنگین مادی مانع از فعالیت واحدهای مرغداری شده و توقف جوجه‌ریزی در مرغداری‌های اطراف را نیز رقم زده است، به طوری که یکی از مرغداران این منطقه در این رابطه به خبرنگار فارس می‌گوید: در سال‌های ابتدایی که این واحدها به صورت غیرقانونی اقدام به این کار می‌کردند، به علت محدود بودن فعالیت، اهالی روستا اعتراض چندانی نداشتند، اما امروز حجم گسترده فعالیت و به دنبال آن شدت گرفتن آلودگی‌های زیست محیطی موجب شده که مردم به نسبت به این اقدامات واکنش نشان داده و به آن اعتراض کنند که اعتراض آنها کاملا به حق و قانونی است.
سلمان می‌افزاید: متأسفانه اقدامات افرادی که به صورت غیربهداشتی اقدام به دپوی کودهای مرغی می‌کنند، موجب شده که روستای قیاپا با حجم وسیعی از آلودگی زیست محیطی مواجه شود، بوی نامطبوع ناشی از دپوی این کودها نه تنها مردم روستا، بلکه اهالی شهر خمین را نیز مورد آزار و اذیت قرار داده و صدای اعتراض آنها را نیز بلند کرده است.
وی با اشاره به حمل کودهای مرغی از استان‌هایی چون لرستان، اصفهان، همدان و حتی شمال با استفاده از ماشین‌های روباز و بدون استانداردهای لازم به روستا بیان می‌کند: بیماری‌های طیور تا ۶ ماه از طریق کود قابل انتقال هستند، برای از بین بردن این آلودگی‌ها و بیماری‌ها باید فضولات آنها را به مدت ۴۰ روز در فضایی پوشیده از پلاستیک نگهداری کرد تا به دلیل گرما، دم کرده و از بین بروند، اما شاهد هستیم کودهای مرغی از استان‌های مختلف به وسیله ماشین‌های غیراستاندارد و روباز بارگیری و به روستا منتقل می‌شوند که ممکن است در طول مسیر خطرات بسیاری را به همراه داشته و موجب نشر بیماری‌های طیور و حتی بیماری‌های مشترک بین انسان شوند.
این تولیدکننده تصریح می‌کند: علاوه بر حمل و نقل غیربهداشتی کودها، دپوی آنها در فضای آزاد موجب شده که حیواناتی چون شغال و روباه و گرگ به بهانه لاشه مرغ به سمت روستا کشیده شوند و خطراتی را رقم بزنند.
به دلیل ترس از آلودگی جوجه‌ریزی نکردیم
سلمان می‌گوید: در سال گذشته دپوی غیربهداشتی این کودها سه بار به تولید مرغ و جوجه ما خسارت وارد کرد و موجب تلفات تولید مرغ شد که ما امسال برای جلوگیری از خسارت جوجه‌ریزی نکردیم.
وی با بیان اینکه کسی مخالف فعالیت این واحدها نیست، اما باید کاملا قانونمند و بهداشتی باشد، خاطرنشان می‌کند: اگر قرار است واحدی اقدام به دپوی این کودها کند باید در فضایی کاملا سربسته و دیوارکشی شده دست به چنین کاری بزند، رها شدن کودها در محیط اطراف باعث انتشار انواع آلودگی‌ها شده، بر اساس آمارها طی ۶ ماهه اول سال جاری خمین آلوده‌ترین شهر ایران از نظر طیور بوده، این وضعیت موجب شده مرغداران اطراف به دلیل ترس از آلودگی جوجه‌ریزی‌های خود را متوقف و یا کاهش دهند.
این تولیدکننده با اشاره به سوبسیدی که دولت باید تولید مرغ به تولیدکنندگان پرداخت می‌کند، می‌گوید: دولت بابت تولید سوبسید می‌دهد تا مرغ سفره‌های مردم را به میزان لازم تامین کند، اما به دلیل آلودگی منطقه ۵۰ درصد تولیدات مرغ مناطق اطراف تلف میشود که این حیف و میل بیت‌المال است.
سلمان می‌افزاید: امروز شرایط بهداشتی ایجاب می‌کند جوجه یک روزه با ماشین‌های مخصوص حمل و جا به جا شوند، اما می‌بینیم ماشین‌هایی که کود مرغداری‌ها را حمل می‌کنند، بعد از تخلیه، اقدام به بارگیری نهاده‌های دام و طیور می‌کنند که این یک فاجعه است.
عدم امکان کشت محصول به دلیل آلودگی
یکی از تولیدکنندگان دانه‌های کنجد در این رابطه به خبرنگار فارس می‌گوید: فعالیت غیرقانونی واحدهای جمع‌آوری کود مرغی طی سال‌های اخیر در روستای قیاپا، کشاورزی این منطقه را به طور کلی نابود کرده است و در حال حاضر امکان کشت هیچ محصولی نه به صورت دیم و نه به صورت آبی در روستا وجود ندارد.
فرحمند می‌افزاید: به منظور تولید کنجد حدود ۳ هکتار از اراضی روستا را به کشت محصول کنجد اختصاص داده بودم و چندین سال نیز با حمایت جهاد کشاورزی توانستم محصول خوبی را به صورت مکانیزه تولید و روانه بازار مصرف کنم، اما بعد از استقرار واحدهای جمع‌آوری کود و حتی کارخانه کمپوست کم کم زمین‌های کشاورزی دچار آلودگی شده و بازدهی خود را از دست دادند که به همین دلیل ناچار به توقف تولید شدیم.
فعالیت غیرقانونی واحدهای جمع‌آوری کود مرغی طی سال‌های اخیر در روستای قیاپا، کشاورزی این منطقه را به طور کلی نابود کرده است
وی با بیان اینکه به دلیل آلودگی خاک امکان کشت هیچ نوع محصولی در اراضی روستا وجود ندارد، اظهار می‌کند: متاسفانه به دلیل عدم رعایت اصول بهداشتی در جمع‌آوری کودهای مرغی و رهاسازی سازی این کودها در اراضی روستا تمام اراضی دچار آلودگی شده و هیچ کشاورزی امکان کشت گندم و جو ندارد، در حالی که پیشه روستایی، کشت و زرع است و از این راه امرار معاش می‌کند.
این تولیدکننده بیان می‌کند: چندین سال است که این واحدها در این روستا به صورت غیرقانونی فعالیت دارند، اما دستگاه‌های ذی‌ربط اعم از محیط زیست، مرکز بهداشت، دامپزشکی و دیگر نهادها برخورد لازم را با آنها صورت نداده‌اند که این مسئله موجب شده استمرار فعالیت آنها خسارت‌های زیست محیطی بسیاری به همراه داشته باشد.
فرحمند با بیان اینکه بر اساس قانون جمع آوری کودهای مرغی باید در محلی سربسته و طبق استانداردهای بهداشتی صورت بگیرد، ادامه می‌دهد: کودهای مرغی آلودگی بسیاری به همراه دارند؛ متاسفانه در جمع‌آوری و دپوی این کودهای مرغی هیچگونه اصولی رعایت نشده و به ملزومات زیست محیطی آن نیز توجهی نمی‌شود و صاحبان این واحدها در واکنش به گلایه‌های مردم شبانه و پنهانی اقدام به تخلیه کودها می‌کنند تا با اعتراض اهالی روستا مواجه نشوند.
این افراد به احکام صادره از دستگاه قضا تمکین نکردند
فرماندار خمین نیز در این رابطه به خبرنگار فارس می‌گوید: در سال‌های گذشته این افراد بدون اخذ مجوز از دامپزشکی اقدام به جمع‌آوری کودهای مرغی از شهرها و روستاهای اطراف و دپوی آنها در روستای قیاپا می‌کنند که متاسفانه بخش‌های از اراضی ملی را نیز به تصرف در آورده‌اند.
«احمد طهرانی» با اشاره به فعالیت چندین ساله این افراد افزود: با توجه به اینکه این افراد هیچ مجوزی از دامپزشکی اخذ نکرده و به صورت غیرقانونی اقدام به دپو می‌کنند، طی سنوات گذشته دامپزشکی و محیط زیست بارها اقدام به صدور اخطاریه کرده و تذکرات لازم را نسبت به جمع آوری دادند که یکی از این افراد اقدام به اخذ مجوز کرده و هم اکنون فعالیت‌های خود را قانونمند کرده است، اما دو نفر دیگر همچنان غیرقانونی مشغول فعالیت هستند.
وی با اشاره به طرح شکایت ارگان‌های محیط زیست به عنوان متولی محیط زیست، مرکز بهداشت و درمان به عنوان متولی برخورد با تهدید علیه بهداشت عمومی و دامپزشکی به عنوان متولی صدور مجوز به دستگاه قضا بیان می‌کند: پس از طرح شکایت دستگاه قضا به موضوع ورود کرده و حکم جمع‌آوری و ممانعت از تخلیه کودها را صادر کرده است، که در صورت مشاهده برخورد خواهد شد.
فرماندار خمین تاریخ صدور این حکم را یک ماه گذشته اعلام کرد و می‌گوید: دامپزشکی باید به استناد این حکم با عاملین برخورد کنند، ضمن اینکه حکم رفع تصرف اراضی ملی نیز صادر شده و منابع طبیعی نیز باید پیگیر اجرای حکم باشد.
طهرانی با بیان اینکه متاسفانه این افراد به احکام صادره از دستگاه قضا تمکین نکرده و همچنان به فعالیت‌های غیرقانونی خود ادامه می‌دهند، می‌افزاید: دنبال این هستیم که طرح شکایت از عدم اجرای حکم را دنبال کنیم، البته فرصتی داده شده که اینها مکان جدیدی را برای فعالیت خود انتخاب کنند، اما با اینحال اجازه تخلیه ندارند.
وی بیان می‌کند: روستای قیاپا در فاصله پنج کیلومتری شهر خمین واقع شده و فاصله کم آن با شهر خمین موجب شده که بوی نامطبوع و آلودگی‌های ناشی از آن با وزش باد به داخل شهر راه پیدا کند که همین مسئله اعتراض شهروندان خمینی را به دنبال داشته، به طوری که شهروندان خواهان برخورد جدی با این موضوع هستند.
شهروندان خمین به شدت از انتشار بوی نامطبوع گله‌مند هستند
نماینده مردم خمین در مجلس شورای اسلامی نیز با تایید خسارت‌های وارد شده به کشاورزان منطقه به دلیل فعالیت غیرقانونی و غیربهداشتی مراکز دپوی کود مرغی می‌گوید: متاسفانه عدم ملاحظات زیست محیطی در استقرار واحدهای دپو و کارخانه بازیافت موجب شده به بخش وسیعی از کشاورزی و دامداری و مرغداری منطقه خسارت‌های وارد شود که جای تاسف است.
«علیرضا نظری» می‌افزاید: جمع آوری کودها در فضایی روباز موجب انتشار بوی نامطبوع به داخل شهر خمین شده که این مسئله علاوه بر اهالی قیاپا اعتراض مردم خمین را نیز به همراه داشته به طوری که مردم بارها خواستار برخورد با عوامل انتشار بوی نامطبوع شدند که در این رابطه اسناد و مدارک لازم جمع آوری و گزارش نهایی آن به دادستانی ارسال شد.
وی از ورود دستگاه قضا به صورت ویژه به این موضوع خبر داده و بیان می‌کند: پس از اعتراض‌های مردم و شکایتی که دستگاه‌هایی چون دامپزشکی و محیط زیست و مرکز بهداشت از عاملین این اقدام داشتند، دستگاه قضا به موضوع ورود کرده و دستور ممانعت از اقدام و عمل آنها را صادر کرد که لازم است دستگاه قضایی با همکاری نیروی انتظامی ورودی جدی‌تر به مسئله داشته و با جدیت و سرعت عمل بیشتری جلوی فعالیت غیرقانونی این واحدها را بگیرند.
نماینده مردم خمین در مجلس شورای اسلامی با بیان اینکه فعالیت این مراکز نیاز منطقه است و مرغداران ناچارند کودهای خود را بعد از جوجه‌ریزی به این مراکز تحویل دهند، می‌گوید: این نوع فعالیت با توجه به اهمیت و حساسیتی که در بحث سلامت مردم و محیط زیست دارد باید با رعایت تمام ملاحظات صورت گیرد و در فضایی کاملا قانونمند و استاندارد باشد تا سلامت جامعه را با تهدید مواجه نکند که ضروری است سازوکارهای مناسبی برای آن تعریف و پیاده سازی شود تا آسیب‌های آن به مردم و کشاورزان وارد نشود.
دپوی غیرقانونی کودهای مرغی موجب آسیب وضعیت حاصلخیزی خاک شد
رئیس اداره جهاد کشاورزی خمین نیز می‌گوید: متاسفانه دپوی غیرقانونی و غیراستاندارد کودهای مرغی موجب شده وضعیت حاصلخیزی خاک در این روستا دچار آسیب شود که به دنبال آن کشاورزی منطقه نیز تحت تاثیر قرار گیرد.
عباس ارشدی بیان می‌کند: افرادی که اقدام به دپوی کودهای مرغی می‌کنند باید اقدام به اخذ مجوز از نظام مهندسی کشاورزی کرده و ملاحظات زیست محیطی را رعایت کنند.
وی ادامه می‌داد: اداره محیط زیست به عنوان متولی حفظ محیط زیست باید به این موضوع ورود کند که خوشبختانه طی ماه‌های گذشته شکایتی را در دستگاه قضا طرح و ارائه کرده است.
طی چند روز آینده حکم قضایی به مرحله اجرا در می‌آید
رئیس محیط زیست خمین نیز در پاسخ به پیگیری‌های خبرنگار فارس می‌گوید: سه نفر به صورت جداگانه و غیرقانونی اقدام به دپوی کودهای مرغی در این روستا می‌کردند که با پیگیری‌های صورت گرفته یکی از واحدها با انجام تغییرات و اخذ مجوزها فعالیت خود را قانونی کرد، اما همچنان دو واحد دیگر به صورت غیرقانونی مشغول فعالیت هستند.
کلانتریان بیان می‌کند: به منظور جلوگیری از فعالیت غیرقانونی این دو نفر با همکاری محیط زیست، دامپزشکی، مرکز بهداشت و نیروی انتظامی بازدیدهای مکرری از منطقه صورت گرفت و صورت جلسات آن تنظیم و در قالب شکواییه به دستگاه قضایی ارسال شد که دادستان شهرستان طی حکمی دستور توقف فعالیت این دو نفر را صادر کرد و طی چند روز آینده این حکم به اجرا در خواهد آمد.
وی می افزاید: جمع آوری فضولات مرغ در روستای قیاپا به صورت کاملا غیربهداشتی صورت می‌گیرد، رهاسازی این کودها باید در سوله و سالن‌هایی سرپوشیده باشد تا از جابه جایی آن به وسیله باد و انتشار آلودگی‌های آن جلوگیری شود، اما متأسفانه کودها بدون رعایت مسائل زیست محیطی در اراضی روستا دپو می‌شوند که موجب انتقال آلودگی‌ها به وسیله باران به سطح زمین و نفوذ شیرابه آن به آب های زیرزمینی می‌کند که می‌تواند سلامت مردم را با خطر جدی مواجه کند، از سوی دیگر جا به جایی کودها به همراه باد امکان انتقال آلودگی‌ها و شیوع بیماری‌ها را به دنبال دارد که آنفولانزای فوق حاد پرندگان یکی از این بیماری‌ها است.
وی همچنین با اشاره به رها شدن پلاستیک‌های واحد بازیافت پسماند در روستا می‌گوید: رهاسازی پلاستیک‌ها در فضا مشکلات بسیار جدی را برای روستاییان به وجود آورده، پلاستیک تجزیه نمی‌شود و رهاشدن آن در دامن طبیعت آسیب‌های بسیاری را به همراه دارد که باید برای کارخانه بازیافت نیز چاره‌اندیشی کرد، چرا که این منطقه ظرفیت تخلیه این میزان پسماند را ندارد.
مرغداران حق تحویل کود به مراکز غیرمجاز را ندارد
رئیس شبکه دامپزشکی خمین نیز با اشاره به اینکه فعالیت مراکز غیرمجاز، غیرقانونی است، می‌گوید: متولی اصلی نظارت بر جمع‌آوری فضولات دامی که پسماند محسوب می‌شوند، مرکز بهداشت و محیط زیست است، اما دامپزشکی با توجه به احتمال انتقال بیماری‌ها به واحدهای مرغداری و یا بیماری‌های مشترک بین انسان و حیوان به موضوع ورود کرده و بازدیدهای مشترکی را به همراه این دستگاه‌ها از محل داشته است.
جوانمرد با بیان اینکه نحوه حمل کود مرغی نیز به صورت غیرمجاز است، بیان می‌کند: یک ماشین حمل کودمرغی به دلیل احتمال ابتلا به انواع آلودگی‌های میکروبی و ویروسی باید حتما سرپوشیده و عایقبندی باشد تا فضولات کف جاده و خیابان رها نشود، اما این ماشین‌ها بدون رعایت این مسائل اقدام به حمل کود می‌کنند.
وی با بیان اینکه به دلیل اهمیت مسائل اقتصادی واحدهای مرغداری باید این واحدها از هرگونه احتمال آلودگی به دور باشند، گفت: این مراکز باید به منظور جلوگیری از انتشار آلودگی‌ها نسبت به دیوار کشی محوطه جمع‌آوری دپو و استانداردسازی واحدهای حمل و نقل اقدام و با اخذ مجوزهای قانونی اقدام کنند، تا آسیبی به واحدهای مرغداری اطراف وارد نشود.
رئیس شبکه دامپزشکی خمین با اشاره به اعلام جرم در دستگاه قضا و صدور حکم دادستان در خصوص فعالیت غیرقانونی این واحدها بیان می‌کند: با وجود صدور حکم متأسفانه همچنان شاهدیم که این افراد شبانه اقدام به تخلیه می‌کنند که طبق هماهنگی به عمل آمده با پلیس راهنمایی و رانندگی مقرر شد در صورت مشاهده خودروها نسبت به انتقال آن به پارکینگ اقدام شود، همچنین به مرغداری شهرستان نیز ابلاغ شده در صورت فروش کود به این افراد هیچ مجوزی برای جوجه‌ریزی به آنها نخواهیم داد.
جوانمرد با اشاره به فعالیت ۱۰ ساله این افراد در این منطقه می‌گوید: میزان کودهایی که در این منطقه تخلیه میشود متغیر بین ۱۰ تا ۵۰ تن است، که در سطحی معادل ۱۰ تا ۲۰ هکتار دپو میشود.
وی می‌گوید: تا اجرای صدور حکم از مرغداران درخواست داریم کودهای خود را به این مراکز غیر قانونی تحویل ندهند و مردم نیز در صورت مشاهده تخلیه بلافاصله پلیس را در جریان قرار دهند.
