تلف شدن یک یا دو حیوان در دهکده طبیعت قزوین را نباید بزرگنمایی کرد/ شاهد اعمال جراحی کم‌نظیری روی حیات‌وحش در این مکان بودیم

حکیم مهر: اخیرا یک توله شیر و یک گوزن به فاصله کوتاهی در دهکده طبیعت بوستان ملی باراجین قزوین تلف شدند، علت این حوادث در برخی رسانه‌ها مداخلات غیرکارشناسی در مدیریت این مجموعه عنوان شده بود که در این گزارش مورد بررسی و موشکافی قرار گرفته است.

به گزارش حکیم مهر به نقل از ایرنا، در هفته های اخیر تلف شدن یک توله شیر در اثر حمله شیری دیگر و همچنین تلف شدن یک گوزن در دهکده طبیعت بوستان ملی باراجین قزوین حسابی خبرساز شد و برای چندروزی نقل محافل رسانه ای و فضای مجازی بود.

برخی رسانه ها مداخلات غیرکارشناسی در امور دهکده طبیعت و تحولات مدیریتی را از جمله دلایل بروز اتفاقات عنوان کردند و در ادامه دوستداران حیات وحش نیز نسبت به تکرار این حوادث ابراز نگرانی کردند.

براساس آنچه در اخبار و صحبت ها پیرامون این مکان و اتفاقات اخیر آن رد و بدل شده، اختلاف نظر بین موسس این دهکده که خود را همچنان مدیر این مجموعه معرفی می کند و شرکت دهکده طبیعت از شرکت های وابسته به شهرداری قزوین که اعلام کرده فعالیت این فرد به عنوان مدیر به پایان رسیده نیز در حواشی و اتفاقات رخ داده بی تاثیر نبوده است.

انتشار این خبرها در حالی بود که همزیستی مسالمت آمیز حیوانات وحشی و اهلی و شیوه متفاوت نگهداری از حیوانات در این مجموعه طی سال های اخیر موجب شده تا جمع زیادی از دوستداران حیات وحش و گردشگران از دهکده طبیعت بوستان ملی باراجین قزوین بازدید کنند.

دهکده طبیعت قزوین واقع در هشت کیلومتری شمال این شهر که با هدف توسعه گردشگری و ایجاد یک سایت آموزشی و تحقیقاتی در زمینه حیات وحش از سوی شهرداری قزوین راه اندازی شده، یکی از زیست بوم های نمونه کشور به شمار می رود و در سال‌ های اخیر به عنوان یکی از جاذبه های گردشگری منحصر به فرد ایران معرفی شده بود و از تفرجگاه های مهم کشور محسوب می شود.

با این حال حواشی اخیر و حوادث رخ داده در این مکان می تواند اذهان عمومی را نسبت به این مجموعه کم نظیر و منحصر به فرد منفی کند و فعالیت های مثبت رخ داده در آن را از نظرها پنهان کند و زیر سوال ببرد.

دخالت های غیرکارشناسی، حیات وحش دهکده طبیعت را به خطر انداخته است/ جلوی ورودم را به دهکده گرفته اند

خیلی از دوستداران حیات وحش، «نادر رضا نوری» مدیر دهکده طبیعت را که البته به گفته شرکت دهکده طبیعت دیگر مدیر این مجموعه نیست، می شناسند، بسیاری از رسانه ها تصاویر او را که همیشه لباس های چریکی به تن دارد در درون قفس شیرها و مارها یا در آغوش خرس و پلنگ دیده اند.

او که به نوعی موسس دهکده طبیعت قزوین نیز محسوب می شود در گفت و گو با خبرنگار ایرنا به تشریح اتفاقات اخیر این دهکده پرداخت.

نوری گفت: من ۱۰ سال پیش به درخواست شهرداری و شورای شهر به قزوین آمدم و برای راه اندازی دهکده طبیعت ۵۰۰ حیوان خودم را که دارای مجوز بود به این مجموعه منتقل کردم و در این سالها بدون چشمداشت به عشق مردم و محیط زیست کار کرده ام.

موسس دهکده طبیعت قزوین افزود: با پیگیری های انجام شده موفق شدیم اعتبارات ملی را برای دهکده طبیعت بگیریم و این مرکز بزرگ گردشگری،تحقیقاتی مربوط به حیات وحش را گسترش دهیم.

نوری با بیان اینکه دهکده طبیعت قزوین یک مجموعه آموزشی و تحقیقاتی بوده و از جاذبه های منحصر به فرد گردشگری کشور به شمار می رود،افزود: در این مجموعه قرنطینه حیات وحش را ایجاد کردیم و ایجاد بیمارستان حیوانات نیز در مرحله سفت کاری است و در واقع این مرکز با کمک سازمان محیط زیست و دامپزشکی برای پیشگیری از انقراض حیات وحش و کمک به درمان و نگهداری حیوانات آسیب دیده و تولید مثل آنها ایجاد شد.

نوری با بیان اینکه این مجموعه با شهرداری قزوین برای مدیریت دهکده به ویژه حیوانات داخل آن دارای قرارداد است،گفت: اخیرا با تشکیل شرکتی به نام دهکده طبیعت و دخالت های مدیریتی شاهد ایجاد مشکلاتی در این مجموعه هستیم که حیات حیوانات را در خطر قرار داده و ممکن است با تداوم این موضوع اتفاقات ناگواری مانند آنچه که در چند روز گذشته در باغ وحش اراک (حمله شیر به یکی از پرسنل و جان باختن او) را در دهکده طبیعت قزوین نیز شاهد باشیم.

موسس دهکده طبیعت قزوین که همچنان خود را مدیر این مجموعه معرفی می کند،ادامه داد: به دلیل موازی کاری ها و مشکلات یاد شده شرکت مذبور که اساسنامه آن هیچ ارتباطی با خود دهکده ندارد و قانونی بودن آن نیز محل سوال است به مدت ۲ هفته است که از ورود من به دهکده جلوگیری می کند اما به دلیل حساسیتی که نسبت به حیات وحش و حیوانات دارم، این مکان را ترک نکرده ام و از کنار مجموعه، فعل و انفعالات دهکده را رصد می کنم.

نوری با بیان اینکه پرسنل دهکده را وادار به طومارنویسی علیه من کرده اند،افزود: این مسایل برایم اهمیت ندارد بلکه من دلواپس حیات وحش مستقر در این مکان هستم چون اخیرا چندین حیوان به دلیل سهل انگاری اتلاف شدند و این رویه می تواند ادامه دار باشد.

نوری ادامه داد: اخیرا ۲ میش کوهی که جزو گونه های در حال انقراض بودند در دهکده طبیعت تلف شدند، همچنین یکی از توله شیرهای نر مجموعه به دلیل حمله شیر دیگر جان باخت که علت آن مداخلات غیرکارشناسی و ناآشنایی در نحوه ارتباط با این حیوانات و اجازه فعالیت ندادن به ۲ نیروی پیمانکاری بوده که با این حیوانات کار می کردند و در روز گذشته نیز متاسفانه خبر تلف شدن یک راس گوزن را از این مجموعه داشتیم.

موسس دهکده طبیعت قزوین با بیان اینکه خیلی از حیوانات مستقر در دهکده طبیعت شرایط خاصی دارند و فشار زیادی روی آنها وارد است و باید به شکل تخصصی و اصولی به مراقبت از آنها پرداخت،افزود: ۲ نوع مالکیت حیوانات در این مجموعه وجود دارد یک نوع حیوانات متعلق به سازمان محیط زیست هستند و مالکیت سایر آنها که حدود ۶۰ تا ۷۰ درصد حیوانات را شامل می شود با بنده است که اگر این رویه تداوم داشته باشد خطر جانی را برای این حیوانات، بازدیدکنندگان و کارکنان دهکده دارد، به رغم میل باطنی ام ناچارم تا آنها را به مکان یا مکان های دیگری منتقل کنم.

نوری با بیان اینکه دهکده طبیعت قزوین مجموعه کم نظیری به شمار می رود که نه تنها به قزوین بلکه متعلق به کل ایران بوده و حیف است آسیب ببیند اما متاسفانه دخالت های غیرکارشناسی حیات وحش این مجموعه را به خطر انداخته است،گفت: امیدواریم شهرداری و استانداری و سایر دستگاه های ذیربط به این مساله ورود کنند و اجازه ندهند به دلیل وضعیت فعلی و مشکلات مدیریتی، دهکده طبیعت قزوین در مسیر سراشیبی قرار بگیرد.

 تلف شدن یک یا دوحیوان را نباید بزرگنمایی کرد/ باید از تجربیات افراد موفق و دلسوز در حوزه حیات وحش استفاده کرد

پس از راه اندازی دهکده طبیعت قزوین و از آنجا که این محیط یک مکانی اختصاصی برای درمان و بازپروری حیوانات آسیب دیده بود، بسیاری از دامپزشکان مطرح ایران در آن به شکل مقطعی و به طور افتخاری به فعالیت پرداختند، از جمله آنها باید به «دکتر امیر نیاسری» متخصص تولید مثل حیوانات و رئیس موسسه تحقیقات دانشکده دامپزشکی دانشگاه تهران اشاره کرد.

نیاسری در گفت و گو با خبرنگار ایرنا در خصوص اتفاقات اخیر در دهکده طبیعت قزوین و اهمیت این محیط گفت: دهکده طبیعت قزوین به واسطه امکان مراقبت، نگهداری و بازپروری حیوانات آسیب دیده در حیات وحش از اهمیت بالایی برخوردار بوده و از این حیث مجموعه ای منحصر به فرد است چرا که در طبیعت و پارک های ملی این امکان به دلیل گردش آزادانه حیات وحش وجود ندارد.

این دامپزشک که برای نخستین بار در کشور در دهکده طبیعت قزوین اقدام به اسپرم گیری از پلنگ ایرانی کرد،گفت: تلف شدن یک یا دو حیوان در مجموعه بزرگی مانند دهکده طبیعت را نباید چندان بزرگنمایی کرد، مگر این اتفاق در حیات وحش و پارک های ملی رخ نمی دهد، تازه در این مکان شاهد نگهداری حیوانات آسیب دیده هستیم، البته این مسایل می تواند یک زنگ خطر باشد که دخالت در امور مدیریتی و تخصصی امکان دارد به حیات وحش آسیب برساند و باید ریشه یابی شود.

نیاسری با بیان اینکه باید از تجارب و تخصص افراد استفاده کنیم و آنها را از خود نرانیم،افزود: نباید دستاوردهایی را که افراد با زحمت و تلاش فراوان پس از سالها به دست آورده اند به بهانه های مختلف تصاحب کنیم، آقای نوری زحمات زیادی را کشیدند تا دهکده طبیعت به وضعیت فعلی امروز برسد و نباید نسبت به ایشان که عشق و علاقه شان در کشور به حیات وحش زبانزد است، بی مهری شود.

رییس موسسه تحقیقات دانشکده دامپزشکی دانشگاه تهران گفت: آقای نوری زندگی خود را وقف دهکده طبیعت قزوین کرده و با ارتباطات خوب خود بسیاری از متخصصان و دامپزشکان درجه یک ایران را به دهکده طبیعت آورد و بسیاری از آنان به طور افتخاری با این مجموعه همکاری کرده و شاهد اعمال جراحی کم نظیری روی حیات وحش آسیب دیده در این مکان بودیم.

این استاد دانشگاه با بیان اینکه نباید موفقیت ها را کوچک و اشتباهات اشخاص را بزرگ جلوه دهیم،افزود: وقتی آقای نوری وارد دهکده طبیعت می شوند سروصدای بیشتر حیوانات بلند می شود و او را صدا می زنند و باید از خود بپرسیم چگونه عقاب ها در اسارت بچه دار می شوند یا مارها در این شرایط تخم می گذارند و حیواناتی که امید به حیات آنها نبوده بازپروری می شوند؟ اینها محصول عشق و محبتی است که آقای نوری و همکارانش در طول این سال ها به کار با حیات وحش داشته اند.

این دامپزشک ادامه داد: امیدواریم اختلافات بین آقای نوری و شرکت وابسته شهرداری با پادرمیانی مسوولان استانی از میان برود و دهکده طبیعت و شهروندان قزوینی و گردشگران بتوانند همچنان شاهد خدمات این فرد به نحو شایسته به حیات وحش نگهداری شده در این مجموعه باشند.

جلوی رانت افراد را در دهکده طبیعت گرفته ایم/ حیات وحش دهکده متعلق به شخص نبوده بلکه به مردم تعلق دارد

شرکت دهکده طبیعت در سال ۹۶ از سوی شهرداری قزوین برای مدیریت امور دهکده و اجرای طرح ها و تحقق چشم انداز تعریف شده برای این محیط تشکیل شد.

مدیرعامل این شرکت اتفاقات رخ داده در این دهکده را با روایتی دیگر برای خبرنگار ایرنا تشریح کرد.

مجید رحمانی مدیرعامل شرکت دهکده طبیعت از شرکت های وابسته به شهرداری قزوین نیز در گفت و گو با خبرنگار ایرنا گفت: شرکت دهکده طبیعت از سال ۹۶ به عنوان یکی از شرکت های زیرمجموعه شهرداری قزوین تشکیل شده و بنده از سال گذشته به عنوان مدیرعامل آن انتخاب شدم.

وی با بیان اینکه دهکده طبیعت مرکزی برای نگهداری حیوانات حیات وحش است که محیط زیست به آن اعتماد داشته و بر روی آن نظارت دارد،مالکیت حیوانات این مجموعه به شخصی خاص را رد کرد و افزود: حیوانات موجود در دهکده طبیعت متعلق به فرد خاصی نیست بلکه مانند سایر حیات وحش به مردم تعلق دارد و متولی آنها نیز محیط زیست است.

رحمانی با بیان اینکه باید براساس واقعیات و مستندات و در چارچوب قانون صحبت و اظهارنظر کنیم،افزود: فردی که خود را مدیر دهکده طبیعت معرفی می کند بازنشسته است و امکان مدیریت ندارد و عذر او را خواسته ایم.

مدیر شرکت دهکده طبیعت با تاکید بر اینکه همه باید تابع قانون باشیم و هیچ کس بالاتر از قانون نیست،گفت: منطقی نیست فردی در انجام وظایف خود بی تدبیری کرده و از قوانین تعریف شده عدول کند اما برخوردی با او نشود.

رحمانی خاطرنشان کرد: جلوی رانت افراد را در دهکده طبیعت گرفته ایم و این کار را به عنوان یک وظیفه ذاتی و شرعی با هدف تامین منافع و مصالح شهروندان قزوینی انجام داده ایم.

وی با بیان اینکه ای کاش امکان انتشار نظریات اداره کل محیط زیست پیرامون اتفاقات رخ داده در دهکده طبیعت که به دستگاه قضا ارسال شده وجود داشت، ادامه داد: خوشبختانه شهردار فعلی قزوین از مدیران جهادی و باسابقه ای است که با جدیت با رانت و تخلف مقابله می کند و منافع و مصالح شهروندان را اولویت اساسی خود قرار داده و هرجا که تخلفی صورت گرفته باشد با جدیت و قاطعیت و بدون اغماض برخورد خواهد کرد.

رحمانی در خصوص نحوه مدیریت بر امور دهکده و مراقبت و نگهداری از حیوانات موجود در دهکده طبیعت نیز گفت: ضوابط و قانون به ما اجازه تخطی نمی دهند و نگهداری از حیوانات این مجموعه مطابق قوانین و مقررات زیست محیطی و با نظارت های دامپزشکی و کارشناسان محیط زیست پیگیری می شود.

وی با بیان اینکه در خصوص اتفاقات اخیر از جمله تلف شدن یکی از شیرهای دهکده طبیعت، پرونده قضایی تشکیل شده و مستندات لازم از سوی محیط زیست تهیه و در اختیار دستگاه قضا قرار داده شده و مسببان معرفی می شوند،افزود: نباید با جهت گیری های نادرست و سوگیری های رسانه ای و بازتاب مظلوم نمایی برخی اشخاص واقعیات نادرست جلوه داده شوند بلکه باید در چنین مواردی تابع نظر و تشخیص مراجع نظارتی و قضایی باشیم.

رحمانی در پایان گفت: دهکده طبیعت بوستان ملی باراجین یک اکوپارک مطرح در سطح کشور به شمار می رود و تلاش داریم تا این فضای پرجاذبه را به محیطی مناسب برای جذب گردشگر و توسعه شهر قزوین تبدیل کنیم.

تشکیل پرونده قضایی پیرامون اتفاقات دهکده طبیعت/ محیط زیست به مسایل مدیریتی دهکده ورود نمی کند

اما اتفاقات رخ داده در دهکده طبیعت قزوین موجب تشکیل پرونده ای از سوی اداره کل حفاظت محیط زیست این استان و ارسال آن به دستگاه قضا شد.

مهران شنتیایی مدیرکل حفاظت محیط زیست قزوین در همین خصوص در گفت و گو با خبرنگار ایرنا پیرامون اتفاقات رخ داده در دهکده طبیعت، گفت: هر اتفاق و حادثه ای که پیرامون حیات وحش به وقوع بپیوندد، براساس وظایف ذاتی و قانونی به آن ورود پیدا می کنیم.

وی اضافه کرد: در خصوص اتلاف یک قلاده شیر در دهکده طبیعت قزوین، مباحث و نظرات کارشناسی را در اختیار دستگاه قضا قرار دادیم و پرونده ای نیز در این خصوص دستگاه قضایی استان تشکیل شده و در حال رسیدگی است.

این مسوول در خصوص تلف شدن یک راس گوزن نیز در این مکان گفت: در این خصوص منتظر گزارش نمونه برداری و اعلام نتایج آزمایشگاهی دامپزشکی هستیم اما بررسی های اولیه از ابتلای این حیوان به بیماری شاربن حکایت داشته است.

وی در خصوص مباحث مدیریتی دهکده طبیعت که گفته می شود بر این حوادث نقش داشته نیز اظهار داشت: به مسایل مدیریتی این مکان ورود نمی کنیم، متولی آن شهرداری است و به طور مکتوب نیز این مساله را به اداره کل حفاظت محیط زیست اعلام کرده و مسوولیت رعایت ضوابط و قوانین محیط زیستی در دهکده طبیعت نیز با این مجموعه است.

مدیرکل حفاظت محیط زیست قزوین با بیان اینکه نسبت به وضعیت حیات وحش بی تفاوت نیستیم و در همین راستا ضوابط مربوط به نگهداری حیات وحش در دهکده طبیعت را طی چندین مرحله به شهرداری اعلام کرده ایم،افزود: یکسری نقاط ضعف مشاهده شده را به مدیریت مجموعه اعلام کردیم و اگر نیز کم کاری یا قصوری مشخص شود طبق قوانین، موارد را به دستگاه قضا منعکس می کنیم.

مدیرکل حفاظت محیط زیست در ادامه از خبرنگار ایرنا خواست برای توضیحات بیشتر با معاونت محیط طبیعی این اداره کل گفت و گو کنیم.

مدیریت دوگانه به دهکده طبیعت آسیب می زند/ توله شیر دهکده به دلیل سهل انگاری عوامل حاضر جان باخت

عبدالحسین مظفری معاون محیط طبیعی اداره کل حفاظت محیط زیست قزوین هم در گفت و گو با خبرنگار ایرنا گفت: سازمان محیط زیست و ادارات کل تابعه استانی برحسب قانون به عنوان یک دستگاه نظارتی بر فعالیت باغ وحش ها و دهکده های طبیعت نظارت می کند و در ارتباط با دهکده طبیعت بوستان ملی باراجین نیز این روال وجود دارد و اگر نقص و مشکلی به شکل موردی در آن وجود داشته باشد به شهرداری و مدیریت مجموعه برای رفع اعلام می شود.

وی در خصوص اتلاف یک قلاده شیر در دهکده طبیعت بر اثر حمله یک شیر دیگر نیز گفت:  این حادثه براثر سهل انگاری عوامل حاضر در دهکده و شناخت نداشتن مدیریتی بر رفتار گونه های جانوری نسبت به یکدیگر به وقوع پیوسته است.

این مسوول گفت: شهرداری قزوین به عنوان مجموعه ای که مجوز ایجاد و بهره برداری دهکده طبیعت را دریافت کرده ملزوم است تا مقررات و ضوابط زیست محیطی و دامپزشکی را در این مجموعه رعایت کند و اتفاقاتی نظیر تلف شدن شیر یا حیوانات دیگر ناشی از کم توجهی به این مقررات و ضوابط بوده است.

وی اضافه کرد: یک پرونده قضایی در ارتباط با این مسایل تشکیل شده و افراد مقصر و خاطی در این زمینه معرفی خواهند شد.

معاون محیط طبیعی اداره کل حفاظت محیط زیست قزوین گفت: کارشناسان این اداره کل به صورت هفتگی از دهکده طبیعت بازدید و بازرسی می کنند و اگر گزارش خاصی نیز از این مجموعه دریافت کنیم در صورت وقوع حادثه یا مشکل برای حیات وحش، مکلف به انعکاس آن به محیط زیست هستیم و همکاران ما به سرعت برای بررسی موضوع به این مجموعه اعزام می شوند.

وی در خصوص مدیریت دهکده طبیعت با بیان اینکه مدیریت دوگانه به این مجموعه آسیب وارد می کند، گفت: همه نسبت به آسیب های مدیریت دوگانه آشنایی دارند و درخواست ما این است که شهرداری تکلیف مدیریت حیات وحش این مجموعه را مشخص کند تا شاهد مدیریت یکپارچه در این مکان و رعایت هرچه بهتر ضوابط و مقررات زیست محیطی در آن باشیم که می تواند از تکرار اتفاقات ناگواری مانند کشته شدن شیر دهکده جلوگیری کند.

رهاورد:

اتفاقات اخیر می تواند موجب اخبار و تبلیغات سوء در خصوص دهکده طبیعت قزوین باشد که از زیست بوم های نمونه کشور محسوب می شود و اهداف و چشم اندازهای این مکان تفرجگاهی، گردشگری و آموزشی-تحقیقاتی را با مانع روبه رو کند.

پرواضح است اگر تخلفی در این مجموعه چه مالی و اداری و چه از سهل انگاری در مراقبت و نگهداری از حیوانات و زیرپا گذاشتن ضوابط ابلاغی محیط زیست رخ داده باشد باید خاطیان شناسایی شده و مطابق قانون با آنها برخورد شود.

با این وجود باید تمهیداتی اتخاذ شود که حیات وحش این مجموعه، از اتفاقات و تحولات مدیریتی و پرسنلی دچار آسیب نشوند و این مکان همچنان به عنوان یک برند مطرح گردشگری در قزوین باقی بماند.