حکیم مهر: تجزیه و تحلیل فسیلی نشان می‌دهد که یک دایناسور بزرگ به طول ۳۳ فوت (۱۰ متر) با جمجمه‌ای شبیه به کروکودیل و پشتی خاردار ۱۳۰ میلیون سال پیش در پرتغال می‌زیسته است.
به گزارش حکیم مهر به نقل از ایسنا، یک مطالعه جدید نشان می‌دهد که کشور پرتغال کنونی زمانی زیستگاه یک دایناسور بزرگ به طول ۳۳ فوت با جمجمه‌ای شبیه به کروکودیل و پشتی خاردار بوده است.
دانشمندان بقایای فسیل شده این نمونه کشف شده در پرتغال در سال ۱۹۹۹ را مجددا تجزیه و تحلیل کردند و می‌گویند که این نمونه، یک گونه جدید است.
در حالی که مطالعات اولیه نشان می‌داد که این فسیل متعلق به دایناسوری به نام "سنگین‌پنجه والکری"(Baryonyx walker) است، بررسی‌های جدید نشان می‌دهد که در واقع یک گونه جدید از خانواده "تیغه‌پشتان"(spinosaurid) است که ۱۳۰ میلیون سال پیش می‌زیسته است.
"باریونیکس" یا سنگین‌پنجه، یک دایناسور "ددپای" گوشت‌خوار مربوط به دوره کرتاسه پیشین است. این جانور ۱۳۰ تا ۱۲۵ میلیون سال پیش می‌زیسته که حدود ۹٬۵ متر طول و ۲۵۰۰ کیلوگرم وزن داشته است. این دایناسور آرواره‌های کروکودیل مانند و بدنی تسمه‌مانند داشته است. سنگواره باریونیکس در اسپانیا و پرتغال کشف شده است و در سال ۱۹۸۶ نامگذاری شد. "باریونیکس والکری" تاکنون گونه خاص این جنس پنداشته می‌شد که اکنون در راسته تیغه‌پشتان قرار داده شده است.
"اسپینوسارید" آخرین گروه از دایناسورهای "مگالوساروید" بودند که بین ۱۵۲ تا ۸۵ میلیون سال پیش می‌زیستند. از اعضای این خانواده می‌توان به اسپینوسور ، تمساح وش ، باریونیکس و ایریتاتور اشاره نمود. این خانواده از دایناسور ابتدا در اروپا پدید آمدند و سپس در آسیا، آفریقا و آمریکای جنوبی پراکنده شدند. اسپینوسارویدها دایناسورهای گوشت‌خوار و بزرگ جثه‌ای بودند، اما نکته قابل توجه، همزیستی این حیوانات با دایناسورهای گوشت‌خوار بزرگ دیگر مانند "کارکارودونتوسوریدها" و "آبلی سوریدها" بوده است. علت این همزیستی، رژیم غذایی متفاوت آنان با سایر دایناسورهای بزرگ گوشت‌خوار بوده است. اسپینوسورها اغلب از ماهی‌ها و جانوران آبزی تغذیه می‌کردند با توجه به این موضوع آنها می‌توانستند به راحتی و بدون رقابت با سایر دایناسورهای بزرگ گوشت‌خوار در یک محیط زندگی کنند.
این تیم، نام این گونه جدید را به افتخار "کارلوس ناتاریو" دیرینه شناس آماتوری که این فسیل را در سال ۱۹۹۹ کشف کرد، "ایبروسپینوس ناتاریو"(Iberospinus natarioi) نامگذاری کرده است.
پروفسور "اکتاویو متیوس" از دانشکده علوم و فناوری "نووا کاپاریکا" که این مطالعه را رهبری کرد، گفت: این یکی از کامل‌ترین نمونه‌های تیغه‌پشتان در جهان است.
افزودن یک نمونه دیگر به تنوع تیغه‌پشتان نشان می‌دهد که احتمالاً این گونه در اروپای غربی منشاء گرفته است.
به گفته این تیم، "ایبروسپینوس ناتاریو" حدود ۳۳ فوت(۱۰ متر) طول و ۳ تن وزن داشته است.
این دایناسور با پشتی تیغه‌ای و سری مانند تمساح برای شکار ماهی به داخل آب می‌رفته است.
پروفسور "متیوس" می‌گوید: اسپینوسورها برخی از مرموزترین دایناسورهای تروپود هستند که به دلیل سازگاری منحصر به فرد با محیط‌های آبی شناخته می‌شوند و رژیم غذایی آنها عمدتاً شامل ماهی بوده است.
در حالی که اسپینوسورها شکارچیانی وحشی بودند، اما به اندازه سایر تروپودها یا ددپایان گوشت‌خوار مانند "تی‌رکس" شناخته شده نیستند.
به گفته این تیم، این به دلیل ترکیبی از ماهیت تکه تکه‌ای فسیل‌های آنهاست که عمدتاً بر اساس دندان‌های جدا شده آنها و طرح بدنی غیرمعمول آنها است.
پروفسور "متیوس" می‌گوید: این به اکولوژی آنها مربوط می‌شود که به شکل ویژه با محیط‌های آبی مرتبط است.
ددپایان یا تروپوداها تباری از دایناسورها هستند که بیش از ۲۳۰ میلیون سال پیش در آمریکای جنوبی از خزنده‌کفلان آغازین به وجود آمدند و سپس در سایر قاره‌ها گسترش یافتند. تمام دایناسورهای ددپا بر روی دوپا حرکت می‌کردند و استخوان‌های آنها به منظور کاهش وزن بدن، توخالی بود. بیشتر انواع ددپایان، گوشت‌خوار بودند با این وجود در طول فرگشت این گروه، چند خانواده از آنها رژیم غذایی خود را به گیاه‌خواری و همه‌چیزخواری تغییر دادند. دوره شکوفایی ددپایان از اواخر دوره تریاس(حدود ۲۲۰ میلیون سال پیش) آغاز می‌شود و در پایان دوره کرتاسه(حدود ۶۶ میلیون سال پیش) همزمان با وقوع رویداد انقراض کرتاسه-پالئوژن پایان می‌پذیرد. بیشتر ددپایان با پایان همان دوره از بین رفتند. با این‌حال یک تبار از آنها یعنی پرندگان توانستند پس از این دوره نیز به بقای خود ادامه دهند و امروزه شامل ۱۰ هزار و ۵۰۰ گونه مختلف می‌شوند. نام آنها از زبان یونانی به معنای جانور وحشی+پا گرفته شده است.
بقایای این نمونه جدید در قبرستان دایناسورها در حدود ۳۰ مایلی جنوب شهر لیسبون پرتغال پیدا شد و شامل چندین دندان تیغ‌مانند و استخوان جمجمه است.
محققان برای شناخت بیشتر این دایناسور، به صورت دیجیتالی و سه بعدی استخوان‌ها را بازسازی کردند و نقشه نهایی را به صورت رایگان در دسترس قرار دادند.
این طرح به دیرینه شناسان، موزه‌ها و علاقه‌مندان کمک خواهد کرد، چرا که می‌توانند آن را به صورت سه بعدی چاپ کنند.
«ایبروسپینوس ناتاریو» یکی از چندین اسپینوسورید کشف شده از شبه جزیره "ایبری" است که نشان می‌دهد این منطقه ممکن است یک نقطه مهم برای این دایناسورها بوده باشد.
در این مطالعه که در مجله PLOS One منتشر شده است، محققان نوشتند: "ایبروسپینوس ناتاریو" در حال حاضر یکی از کامل‌ترین نمونه‌های اسپینوسورید در جهان است.
این مطالعه اندکی پس از کشف گونه جدیدی از دایناسورهای بدون دست به نام «گومسیا اوچوآ»(Guemesia ochoai) در آرژانتین توسط محققان موزه تاریخ طبیعی لندن انجام شد.
تجزیه و تحلیل آنها نشان می‌دهد که "گوسیا اوچوآ" گونه‌ای از "آبل‌خزندگان"(abelisaur) بوده است که دسته‌ای از دایناسورها با اندام‌های جلویی کوچک هستند که برای شکار طعمه باید به سر و آرواره‌های قدرتمند خود تکیه می‌کردند.
آبل‌خزندگان نام یک تیره از بالاخانواده شاخ‌خزنده‌سانان است که در دوره کرتاسه تکامل یافتند. اگر چه سنگواره‌هایی که به تازگی کشف شده نشان می‌دهد که آنها احتمالاً از اواسط دوره ژوراسیک یعنی از حدود ۱۷۰ میلیون سال پیش نیز وجود داشتند. آبل‌خزندگان دایناسورهای گوشت‌خواری با جثه‌های پنج تا ۹ متری بوده‌اند که سنگواره‌های آنها تاکنون در قاره‌های آمریکای جنوبی، آفریقا و همچنین در هند و ماداگاسکار کشف شده است.
«پروفسور آنجالی گوسامی» رهبر این تحقیقات و یکی از نویسندگان این مطالعه جدید گفت: این دایناسور جدید در نوع خود کاملا غیرمعمول است. چندین ویژگی کلیدی دارد که نشان می‌دهد یک گونه جدید است و اطلاعات مهم جدیدی را در مورد منطقه‌ای از جهان که ما اطلاعات زیادی در مورد آن نداریم، ارائه می‌دهد.
منبع: دیلی‌میل
