سازمان حفاظت محیط زیست گزارش کامل جزئیات نحوه مرگ پلنگ قائمشهر را منتشر کرد

حکیم مهر: اداره کل روابط عمومی و امور رسانه سازمان حفاظت محیط زیست، متن گزارش ارسالی سرپرست اداره کل حفاظت محیط زیست استان مازندران در خصوص دلایل تلف شدن پلنگ قائمشهر را برای تنویر افکار عمومی منتشر کرد.

به گزارش حکیم مهر به نقل از سازمان حفاظت محیط زیست، در پی دستور رییس سازمان حفاظت محیط زیست به سرپرست اداره کل حفاظت محیط زیست استان مازندران در خصوص تهیه گزارش ظرف مدت 24 ساعت درباره دلایل وقوع، اقدامات صورت گرفته و تخلفات احتمالی در موضوع تلف شدن یک قلاده پلنگ در محدوده شهرستان قائمشهر، اداره کل روابط عمومی و امور رسانه سازمان حفاظت محیط زیست متن گزارش «عطالله کاویان» سرپرست اداره کل حفاظت محیط زیست استان مازندران را به منظور تنویر افکار عمومی به شرح ذیل منتشر کرد:

«جناب آقاي دكتر سلاجقه

معاون محترم رئيس جمهور و ريیس سازمان

موضوع: گزارش واقعه ورود يك قلاده پلنگ به شهر قائمشهر

سلام عليكم؛

احتراماً عطف به نامه شماره 1401/100/14387 مورخ 1401/2/5در ارتباط با ورود يك قلاده پلنگ به شهر قائمشهر و اتفاقات پيش آمده كه نهايتاً منجر به مداخله و مرگ گرديد، موارد ذيل جهت استحضار عالي ايفاد مي گردد.

حوالي ساعت ٥:٣٠ صبح مورخ 1401/2/5 ورود يك قلاده پلنگ به ساختمان بانك صادرات خيابان ساري شهرستان قائمشهر مشاهده و مراتب ابتدا به آتش نشاني و سپس به محيط زيست قائمشهر و عوامل انتظامي و فرمانداري اطلاع رساني گرديد. پس از كسب اطلاع از حضور پلنگ در داخل شهر و سكونتگاه انساني، هماهنگي هاي اوليه براي ايجاد امنيت و كنترل تردد مردم به عمل آمد و مأمورين محيط زيست به همراه مأمورين نيروي انتظامي، آتش نشاني و هلال احمر در محل مستقر و منطقه تا شعاع صد متر مهار گرديد اما ممنوعيت تردد برقرار نگرديد. پس از اندك زماني، تجمعات مردمي در محل حضور پلنگ زياد شده و با ازدياد رفت و آمد مردم، پلنگ دچار استرس و اضطراب شده و حوالي ساعت ٧ صبح از ساختمان بانك صادرات به داخل خيابان متواري و متاسفانه، مردم و ماشين ها نيز به همراه آن حركت كردند. پلنگ در حين فرار يك نفر از پرسنل نيروي انتظامي را از ناحيه كتف زخمي نمود. در پي آن مأمورين انتظامي و محيط زيست اقدام به تعقيب پلنگ براي بيرون راندن و فرصت فرار آن از شهر نمودند كه در اين حين پلنگ پس از طي مسافتي وارد يكي از خيابانها شده و درون كوچه بن بست، وارد حياط يك خانه مسكوني گرديد. در اين مرحله بدليل همزماني با شروع فعاليت روزانه مردم و مدارس، گشت زني خانه به خانه براي يافتن پلنگ توسط مامورين نيروي انتظامي و محيط زيست به مدت حدود يك ساعت انجام گرفت.

در حياط يكي از اهالي منطقه كه مامور نيروي انتظامي مشغول شناسايي بوده است، به يكباره پلنگ به نامبرده حمله و وي از ناحيه پشت دچار جراحات گرديد. در اين هنگام با سر و صدا و فرياد استمداد خواهي فردي كه مورد حمله پلنگ قرار گرفت و همزمان شنيدن صداي غرش پلنگ، رئيس اداره حفاظت محيط زيست قائمشهر كه در جستجوي پلنگ در محل حضور داشت، متوجه مي شود كه پلنگ در پي سر و صداي مأمور زخمي، نامبرده را رها و به كوچه مجاور، به سمت يكي ديگر از مأمورين انتظامي و ايشان حركت نمود. در اين زمان همكار محيط زيست براي دور نمودن پلنگ ابتدا اقدام به تيراندازي هوايي مي نمايد اما با توجه به بن بست بودن كوچه، پلنگ به سمت وي يورش و خيز برداشته و آماده حمله به ايشان بوده است كه در اين لحظه و در فاصله حدود 1.5 تا 2 متري اقدام به شليك به  سمت پلنگ مي نمايد كه پلنگ زخمي شده و مجدد وارد حياط خانه اي در انتهاي كوچه مي گردد. با توجه زخمي بودن پلنگ، تا رسيدن ادوات بيهوشي محدوده تحت نظارت كامل بوده و سپس با دارت و بيهوشي ضعيف، حيوان زنده گيري و سريعاً به پناهگاه حيات وحش سمسكنده در ساري منتقل گرديد، اما با توجه به جراحات وارده و خونريزي، تلف گرديد. متعاقب اين اتفاق، كالبد گشايي و نمونه برداري براي آزمايش بيماري هاري نيز صورت گرفت.

در ارتباط با انتقاد وارده مبني بر كندي و تعلل در برنامه زنده گيري و انتقال ادوات زنده گيري به استحضار مي رساند، با توجه به نداشتن دامپزشك همكار و مقيم در استان، با يك نفر از دامپزشكان مجرب كه سابقه همكاري ١٥ ساله با اين اداره كل و سازمان حفاظت محيط زيست دارد، قراردادي جهت اخذ خدمات در مواقع ضروري جهت امداد و نجات حيات وحش و نظارت بر بيماري ها و درمان مراكز تكثير در اسارت دشت ناز و سمسكنده وجود دارد، كه در روز واقعه با نامبرده در ساعات ابتدايي اطلاع از حادثه تماس برقرار و با توجه به عدم پاسخگويي با مراجعه حضوري به منزل ايشان در شهر ساري مشخص گرديد كه نامبرده بنا به هماهنگي با دفاتر تخصصي سازمان، براي پيگيري پروژه يوزپلنگ در منطقه توران سمنان حضور داشته است. با توجه به در دسترس نبودن نامبرده با فردي ديگر كه توانايي و تجربه لازم براي اين فعاليت را دارا بوده و ساكن يكي از روستاهاي شهرستان نور مي باشد، هماهنگي صورت گرفته و نامبرده بدليل بعد مسافت حدود ساعت ٩ به منطقه اعزام گرديد، امّآ قبل از رسيدن ايشان به محل واقعه پلنگ از محل اوليه متواري و وقايع پيش گفته يعني ورود به منازل مسكوني افراد و حمله به دو نفر از مأمورين انتظامي صورت گرفته و در پي يورش و نزديك شدن به مأمور محيط زيست شليك به پلنگ انجام گرفته بود. لازم است به عرض رسانده شود، در صورت عدم مداخله و تيراندازي از سوي مأمور محيط زيست، بنا به تجمع بسيار زياد مردم، احتمال بروز فاجعه جدي به افراد وجود داشته است.

نكته ديگر كه راجع به زنده گيري حيوانات وحشي و گوشتخواران بزرگ جثه كه وارد محيط شهري و سكونتگاه هاي انساني شده و تجمعات مردمي وجود دارند، قابل عرض مي باشد، اين است كه امكان دارت نمودن حيوان آزاد و رها كه هر لحظه احتمال حمله و جابجايي وجود دارد، براي اينكه فرد دارت كننده امكان تعقيب حيوان در حال فرار به نحوي كه امكان حمله حيوان وجود نداشته باشد و دارت نيز به موضع هدف بر نقطه خاصي از بدن حيوان (عضلات ناجيه گردني و ران ) هست برخورد نمايد، لازم است، حيوان پس از دارت شدن تا حداقل زمان لازم براي القاء بيهوشي ١٠ تا ١٥ دقيقه كمترين تحرك را داشته باشد. عامل جابجايي و حركت حيوان كه با انقباضات عضلاني همراه است، موجب مي شود يا دارت به بدن حيوان خوب وارد نگردد و يا باعث برگشت خون به سرنگ و عدم تزريق و عدم بيهوشي كامل حيوان شده و در فرصت القاء بيهوشي قطعاً بروز رفتار تهاجمي پلنگ وجود خواهد داشت. معمولاٌ بيهوشي از طريق دارت كردن سرنگ حاوي ماده بيهوش كننده براي شرايطي كه حيوان در اسارت بوده و يا گرفتار در تله و بي حركت است كاربرد دارد و در شرايط اين چنيني لازم بود با تخليه كامل محل حضور پلنگ مفرّي براي خروج و راه فراري براي آن انديشيده شود، كه در واقعه اخير، متأسفانه بدليل تجمعات مردمي عليرغم تلاشهاي زيادي كه توسط همه عوامل حاضر در محل واقعه انجام شد، اين فرصت فراهم نشد و پلنگ نيز به جاي حركت در مسيري مستقيم كه به اراضي كشاورزي منتهي مي شد، در فاصله حدود يكصد متري به كوچه اي بن بست و حياط مسكوني منازل مردم تغيير مسير داده و بروز رفتار عصبي و استرس به پلنگ و حمله به افراد در نهايت مأمور محيط زيست علي رغم شليك تير هوايي و در وضعيتي كه پلنگ در فاصله كمتر از دو متري بوده چاره اي جز حفظ جان خويش و جمعيت حاضر در صحنه و شليك به پلنگ در آن لحظه پر استرس نداشته است. ضمناً چگونگي ورود پلنگ به محدوده مسكوني و اينكه مبدأ پلنگ از طبيعت بوده و يا از نمونه هاي تحت نگهداري قاچاق نزد افراد، بررسي اوليه شامل بازديد از مكان مضنون به نگهداري غير مجاز حيوانات كه در فضاي مجازي بازتاب داشت و كنترل دوربين هاي مدار بسته يكماه اخير مكان مذكور با اخذ نظر مقام قضايي انجام شد كه براي اين محل طي اقدامات تشريح شده شواهدي بدست نيامد.» 

اداره کل روابط عمومی و امور رسانه سازمان حفاظت محیط زیست در پایان اشاره کرد: سامانه 1540 ارتباطات تلفنی دریافت شکایات و گزارش مردمی در حوزه محیط زیست به صورت شبانه روزی در ادارات حفاظت محیط زیست در سراسر کشور فعال است و هموطنان عزیز می توانند با ثبت گزارشات خود در مورد مشاهده حیات وحش در داخل روستاها و شهرها، دیدن حیوانات وحشی مصدوم، شکار غیر مجاز، خرید و فروش و قاچاق حیات وحش و تخریب و آلودگی محیط زیست نقش بسزایی در حفظ و نگهداری محیط زیست ایفا کنند. »