گفت‌وگوی حکیم مهر با «دکتر علی مناف‌زاده»؛ قاضی دامپزشک/ پیشنهاد اصلاح «قانون نظارت شرعی» به «قانون نظارت شرعی و بهداشتی» را داده بودم

حکیم مهر- محسن طاهرمیرزایی:‌ به خدمت گرفتن علم حقوق برای ارتقای رشته دامپزشکی، کاری است که «دکتر علی مناف‌زاده» به خوبی از عهده آن برآمده است؛ دامپزشکی که بعد از ۵ سال فعالیت در حرفه مسئول فنی بهداشتی، تصمیم گرفت در رشته حقوق تحصیل کند تا بتواند خلاء‌های قانونی حرفه مسئول فنی را جبران کند.

خودش می‌گوید:‌ «هدف من از تحصیل در رشته حقوق و بعدها ورود به دستگاه قضا، تامین امنیت غذایی مردم بود. بعد از فارغ‌التحصیلی در رشته حقوق، تلاش کردم تا دو رشته دامپزشکی و حقوق را به هم مرتبط کنم و تصمیم گرفتم در منصب قضاوت وارد دستگاه قضایی شوم. وقتی مسئول فنی بودم، صرفا در یک واحد می‌توانستم آن‌طور که باید نظارت کنم، اما به این نتیجه رسیدم که اگر وارد سیستم قوه قضاییه شوم، می‌توانم با نزدیک کردن دو تخصص، خیلی برای جامعه مفید باشم.»

حکیم مهر: آقای دکتر، چه شد که به رشته دامپزشکی علاقه‌مند شدید و ورودی چه سالی و کدام دانشگاه هستید؟

بنده از همان ابتدا به رشته دامپزشکی علاقه‌مند بودم و با انگیزه بالا وارد این رشته شدم. از طرفی به رشته حقوق هم علاقه داشتم اما نه به اندازه رشته دامپزشکی. ورودی سال ۷۵ دانشگاه آزاد ارومیه هستم و در سال ۸۲ در رشته دکترای حرفه‌ای دامپزشکی فارغ‌التحصیل شدم.

حکیم مهر: بعد از فارغ‌التحصیلی چه کردید؟

بعد از فارغ‌التحصیلی به‌عنوان مسئول فنی بهداشتی کار خود را شروع کردم. بعد از مدتی فعالیت به خاطر مسائل، دغدغه‌ها و مشکلاتی که درحرفه مسئولین فنی بهداشتی احساس می‌کردم و خلاء‌های قانونی که در شغل مسئول فنی بهداشتی وجود داشت، با همکاری دو نفر از همکاران پیشکسوت  مسئول فنی، انجمن صنفی مسئولین فنی بهداشتی استان آذربایجان غربی را راه‌اندازی کردیم. خودم به مدت حدود ۵ سال رئیس انجمن صنفی مسئولین فنی بهداشتی استان آذربایجان غربی بودم. در ادامه با همکاری سایر انجمن‌های صنفی مسئولین فنی بهداشتی کشور، کانون سراسری انجمن‌های صنفی مسئولین فنی دامپزشکی را تاسیس کردیم و بنده از بدو تشکیل کانون،‌ به‌عنوان نایب‌رئيس انتخاب شدم.

حکیم مهر: چه زمانی وارد رشته حقوق شدید؟

بعد از اینکه حدود ۵ سال سابقه فعالیت در حرفه مسئول فنی بهداشتی داشتم و با توجه به پیشینه علاقه‌مندی‌ام به رشته حقوق، در سال ۸۷ وارد مقطع کارشناسی رشته حقوق شده و در سال ۹۱ نیز وارد مقطع  کارشناسی ارشد حقوق خصوصی شدم.

حکیم مهر: یعنی یک‌بار دیگر تحصیل را شروع کردید؟

بله، چون به رشته حقوق هم علاقه داشتم، مجددا شروع و رشته حقوق را انتخاب کردم.

حکیم مهر: آیا هدفی هم داشتید یا صرفا به خاطر علاقه‌مندی این کار را کردید؟

قطعا هم علاقه و هم هدف داشتم و هدف من از تحصیل در این رشته و بعدها ورود به دستگاه قضا، تامین امنیت غذایی مردم بود. من اگر به دستگاه قضا وارد نمی‌شدم، می‌توانستم در سال ۱۴۰۲ بازنشسته شوم، کمااینکه فعالیت شغلی خود را از سال ۸۲ شروع کرده بودم و با توجه به سخت و زیان‌آور بودن، می‌توانستم در سال ۱۴۰۲ بازنشسته شوم، اما به این حوزه ورود کردم فقط برای اینکه بتوانم به تامین سلامت مردم کمک کنم و مفید واقع شوم.

حکیم مهر: بعد از فارغ‌التحصیلی در رشته حقوق چه کردید؟

بعد از فارغ‌التحصیلی در رشته حقوق، تلاش کردم تا این دو رشته را به هم مرتبط کنم و تصمیم گرفتم در منصب قضاوت وارد دستگاه قضایی شوم. وقتی مسئول فنی بهداشتی بودم، صرفا در یک واحد می‌توانستم آن طور که باید نظارت کنم، اما به این نتیجه رسیدم که اگر وارد سیستم قوه قضاییه شوم، می‌توانم با نزدیک کردن دو تخصص، خیلی برای جامعه مفید باشم. البته کارهای زیادی برای رفع نقص قوانین انجام دادیم، از جمله اینکه با  توجه به دانش حقوقی، در تدوین آئین‌نامه‌ها و  قراردادهای مسئولین فنی، با سازمان نظام دامپزشکی جمهوری اسلامی ایران و سازمان دامپزشکی کشور همکاری داشتم.

خیلی از اطرافیان که می‌دیدند رشته حقوق خواندم، از من سوال می کردند که آیا رشته خود را عوض کردی؟ آیا دامپزشکی خوب نبود که آن را رها کردی؟ در جواب می‌گفتم که خیر، اصلا اینطور نیست. من فقط می‌خواهم به همه بگویم که می‌توان در دو رشته متفاوت کار کرد و در هر دو بخش از آن استفاده کرد. من چه در بخش دامپزشکی باشم، می‌توانم از رشته حقوق استفاده کنم و چه در رشته حقوق و قضا باشم، می‌توانم از علم دامپزشکی استفاده کنم. یعنی خواندن حقوق، دامپزشک بودن من را نفی نمی‌کند. خیلی برای من جالب بود که هر کسی که می‌دید من حقوق خواندم، اولین سوالش این بود که آیا دامپزشکی را کنار گذاشتی؟ من هر دو را خواندم و هر دو را کار کردم. کمااینکه پایان‌نامه من در رشته دامپزشکی با موضوع ژنتیک، یک پایان‌نامه کاملا تحقیقاتی بود که نگارش آن نزدیک یک سال طول کشید.

لذا به این شکل نبود که رشته دامپزشکی را بدون هدف و از روی اجبار بخوانم، بلکه کاملا به آن علاقه داشتم. به هر دو رشته علاقه داشتم، هر دو را خواندم و سعی می‌کردم این دو رشته را به هم نزدیک کنم. بعد تصمیم گرفتم به دستگاه قضایی بیایم و بعد از حدود ۱۵ سال فعالیت به عنوان مسئول فنی بهداشتی، وارد دستگاه قضا شدم. در اینجا هم از این تصمیم استقبال شد و زمان تقسیم، استان‌های آذربایجان شرقی، تهران و سایر استان‌ها تمایل داشتند که من برای شروع به کار به آنجا بروم، اما از آنجا که در آذربایجان غربی رئیس انجمن بودم و واحدها را به خوبی می‌شناختم، تصمیم گرفتم که در آنجا شروع به کار کنم. به‌عنوان دادیار دادسرای عمومی و انقلاب ارومیه شروع به کار کردم و بعد که  دادستان محترم مرکز استان، تخصصم را در این دو رشته دیدند، من را به‌عنوان «جانشین دادستان مرکز استان در حوزه بهداشت و مواد غذایی» تعیین کردند.

حکیم مهر: مساله جالب این است که شما در هر دو رشته به موفقیت رسیدید. رمز این موفقیت چیست؟

رمز موفقیت من تلاش بود. من همیشه و از زمان تحصیل در رشته دامپزشکی می‌گفتم که انسان هر کاری را انجام می‌دهد، باید به بهترین نحو انجام دهد. من در رشته دام کوچک، دام بزرگ، طیور و در پایان‌نامه که در مورد بررسی سیتوژنتیکی آبزیان بود، خوب کار کردم. با خود می‌گفتم که انسان یا باید کاری را انجام ندهد، یا اگر می‌دهد، درست انجام دهد، چون یک روزی از آن استفاده خواهد کرد.

خیلی‌ها باور نمی‌کردند که من بتوانم دو رشته را بخوانم. آنها به نوعی می‌خواستند به من القا کنند که تصور می‌کنی که می‌توانی موفق شوی. حتی یکی از همکاران دامپزشک در سیستم اداری روزی به من گفت که آلمانی‌ها می‌گویند «آن کاری را انجام بده که می‌توانی، نه آن کاری را که فکر می‌کنی می‌توانی». اعتقاد آنها این بود که نمی‌شود به صورت همزمان در دو رشته موفق بود اما موفقیت فقط به اراده است و انسان هر چه را اراده کند، می‌تواند به آن برسد.

حکیم مهر: حالا که به این موقعیت رسیدید، آیا در بحث حل آن خلاء‌های قانونی که اشاره کردید، می‌توانید به سیستم دامپزشکی کمک کنید؟

البته. من همیشه آماده هستم در قسمت‌هایی که مشکل حقوقی وجود دارد، ورود پیدا کنم. کمااینکه قبلا هم بودم و با سازمان دامپزشکی و سازمان نظام دامپزشکی همکاری داشتم. از این به بعد هم یکی از اهداف من این است که از پتانسیل بالای مسئولین فنی بهداشتی استفاده کنیم. چون اعتقاد من این است که دولت به هر حال یک ظرفیت محدود دارد، اما پتانسیل مسئولین فنی بهداشتی خیلی بالاست. از اهداف اصلی من این است که در فراهم کردن بستر مناسب برای نظارت بهداشتی دامپزشکی بتوانیم از همکاران خوبمان در بخش مسئولین فنی بهداشتی استفاده کنیم.

حکیم مهر: آیا از نظر حقوقی می‌توان بستری فراهم کرد که مسئولین فنی بهداشتی حقوق خود را مستقیم از کارفرما نگیرند تا برای انجام وظیفه در معذورات نباشند؟

بله. ما در این خصوص سال‌های قبل با کمیسیون کشاورزی مجلس و  سازمان دامپزشکی نیز جلسه داشتیم. پیش از این نیز پیشنهاد اصلاح قانون نظارت شرعی به قانون نظارت شرعی و بهداشتی را به رئیس پیشین سازمان دامپزشکی داده بودم، اما به هر حال برخی مشکلات در مسیر قانونی کردن این پیشنهادات وجود دارد و تا زمانی که این مساله در مجلس حل نشود، مشکل داریم؛ اگرچه با قوانین فعلی هم می‌توان کارهایی انجام داد. اما به هر حال یک‌سری محدودیت‌های قانونی وجود دارد. ما حتما تمام تلاش خود را می‌کنیم و هدف بنده نیز حمایت از مسئولین فنی بهداشتی است تا همکاران محترم بتوانند بدون دغدغه به وظایف نظارتی خود عمل کنند؛ سلامت و امنیت غذایی مردم خط قرمز قوه قضائیه است و در این مورد با هیچ‌کس تعارف نداریم.

حکیم مهر: به‌عنوان حرف آخر...

به همکاران و تمام دوستان این توصیه را می‌کنم که اگر انسان اراده کند، هر کاری را می‌تواند انجام دهد.

حکیم مهر: ممنون از فرصتی که در اختیار ما قرار دادید.