حکیم مهر- محسن طاهرمیرزایی: اواخر فروردین‌ماه بود که با حکم معاون وزیر جهاد کشاورزی و ریاست سازمان دامپزشکی کشور، «دکتر محمد سعیدی» به عنوان مدیرکل جدید دفتر بهداشت و مدیریت بیماری‌های دامی سازمان دامپزشکی منصوب شد. به همین بهانه و به منظور آشنایی با برنامه‌های آینده دکتر سعیدی، به سراغ وی رفتیم و دقایقی را با وی به گفت‌وگو نشستیم.
«دکتر محمد سعیدی» در تشریح وضعیت کنونی معتقد است که در بعضی موارد مثل بروسلوز و آبله که قبلا هم آنها را داشتیم، با افزایش تعداد کانون‌ها مواجه شدیم که البته برای سال ۱۴۰۱ برنامه‌ریزی کردیم که بتوانیم در خیلی از موارد مشکل‌دار، مشکلات را حل و فصل کنیم و اگر صاحب جایگاه خوبی هستیم، ترقی کرده و ارتقا پیدا کنیم.
وی در گفت‌وگو با حکیم مهر تصریح می‌کند: «سازمان دامپزشکی از نظر نیروی واکسیناتور دولتی با کمبود مواجه است و ما در سراسر کشور با این مساله مواجه هستیم. سازمان دامپزشکی و ادارات کل استان‌ها از سنوات گذشته بحث خرید خدمت واکسیناسیون توسط بخش خصوصی را دنبال می‌کرده و امسال تقریبا اعتبار خوبی برای آن پیش‌بینی شده که ما حداقل بتوانیم واکسیناسیون ۱۰۰ میلیون راس دام را از طریق بخش خصوصی انجام دهیم.»
حکیم مهر: آقای دکتر، چه شد که به رشته دامپزشکی علاقه‌مند شدید؟
از آنجا که پدرم به شغل شریف دامداری مشغول بود، من هم ناخودآگاه از کودکی با حیوانات سروکار داشتم. ما از عشایر استان سمنان هستیم و می‌دیدم که چطور پدرم با دام سروکار دارد و خودم هم سروکار پیدا می‌کردم. آن زمان بعضی بیماری‌ها پیش می‌آمد که با تلفات زیادی همراه بود و درمان یا پیشگیری از آن نیز به سادگی نبود. لذا یکی از موضوعاتی که همواره در ذهنم نقش می‌بست این بود که ای‌کاش یک روز بتوانم مشکل بیماری‌های حیوانات را حل کنم؛ به عبارتی خودم بتوانم دامپزشک شوم. به همین دلیل از کودکی به این رشته علاقه داشتم و در زمان دانشگاه نیز با انتخاب این رشته که انتخاب کردم، خوشبختانه در آن قبول شدم.
حکیم مهر: ورودی چه سالی و کدام دانشگاه هستید؟
ورودی سال ۷۲ دانشگاه آزاد کرج هستم و در سال ۷۹ فارغ‌التحصیل شدم. از آن به بعد در استان سمنان مدتی کار کلینیکی انجام می‌دادم و بعد در اداره استخدام شدم. در پست کارشناسی در شهرستان، معاون اداره دامپزشکی شهرستان، رئیس اداره دامپزشکی شهرستان، معاون اداره کل استان و در نهایت مدیر کل دامپزشکی استان خدمت کردم. البته در مقاطعی، هم در سازمان دامپزشکی بودم و هم در کسوت مدیر کل عشایری استان سمنان خدمت کردم.
حکیم مهر: وضعیت امروز دفتر بهداشت و مدیریت بیماری‌های دامی سازمان دامپزشکی را چطور ارزیابی می‌کنید و برنامه‌های شما برای آینده چیست؟
همان‌طور که ریاست جدید سازمان دامپزشکی کشور برنامه تحولی سازمان دامپزشکی را در دست دارند، از بنده نیز همین را خواستند و من هم علاقه‌مند به چنین رویکردی هستم و امیدوارم بتوانم در بعضی جاها که میشود، تحولی در رویکرد، عملکرد و فرایندها ایجاد کنم. به دنبال این هستیم که در حوزه بهداشت و مدیریت بیماری‌های دامی به صورت ویژه و موثرتر عمل کنم.
در توضیح وضعیت موجود باید گفت که در بعضی موارد مثل بروسلوز و آبله که قبلا هم آنها را داشتیم، با افزایش تعداد کانون‌ها مواجه شدیم که البته برای سال ۱۴۰۱ برنامه‌ریزی کردیم که بتوانیم در خیلی از موارد مشکل‌دار، مشکلات را حل و فصل کنیم و اگر صاحب جایگاه خوبی هستیم، یک پله ترقی کرده و ارتقا پیدا کنیم.
قطعا حوزه بهداشت و بیماری‌ها، حوزه‌ای نیست که بتوانیم ادعا کنیم در وضعیت خوبی هستیم و باید در همین حد بمانیم. در هر مقطعی، حتی رده ایده‌آل و قابل قبول هم که باشیم، باید تلاش کنیم که آن مقطع را حفظ و البته وضعیت بهتری پیدا کنیم. یکی از برنامه‌ریزی‌های ما در سال ۱۴۰۱ این است که در حوزه واکسیناسیون حداقل ۱۷۰ درصد رشد داشته باشیم و بتوانیم تمام دام‌های موجود در کشور را تحت پوشش واکسیناسیون بر علیه بیماری‌های استراتژیک ببریم. یکی از وظایف سازمان دامپزشکی کشور این است که واکسیناسیون به شکل رایگان انجام شود.
آمار واکسیناسیون در سال گذشته کمتر از ۲۲۰ میلیون دوز بوده که امسال برنامه‌ریزی شده به عدد ۳۷۰ تا ۳۸۰ میلیون دوز برسد. در حوزه بروسلوز و در حوزه آبله در سال گذشته مشکلاتی داشتیم. در همه حوزه‌ها مثل شاربن و... به صورت هدفمند و علمی کار میشود تا برنامه ها منطبق با برنامه‌های سازمان بهداشت جهانی دام باشد و بتوانیم بر اساس پروتکل‌های بین‌المللی و ملی عمل کنیم.
حکیم مهر: لطفا وضعیت بیماری‌های بروسلوز و PPR را به طور مشخص‌تر تشریح کنید.
در مورد بیماری PPR واکسیناسیون فراگیر از سال گذشته شروع شده بوده و برنامه است که امسال و سه سال بعد هم این اتفاق بیفتد تا بعد از این پنج سال، ان‌شاالله بتوانیم واکسیناسیون فراگیر تمام دام‌های سبک کشور را به شکل هدفمند داشته باشیم و واکسیناسیون را قطع کنیم. البته این مسیری به سمت ریشه‌کنی این بیماری بر اساس پروتکل‌های بین‌المللی است که سازمان دامپزشکی کشور آن را از سال گذشته برنامه‌ریزی کرده و امسال هم برنامه داریم که به‌صورت جامع و قوی حداقل ۸۰ میلیون دوز واکسیناسیون انجام دهیم. سه سال بعد نیز این برنامه وجود دارد و از سال بعد از آن، برنامه دیگری غیر از واکسیناسیون داریم که ان‌شاالله اعلام میشود. البته در کنار این واکسیناسیون، مراقبت‌های زیادی انجام می‌دهیم که اگر احیانا کانون احتمالی وجود داشته باشد، به فوریت با آن کانون هم برخورد علمی شود و خاتمه پیدا کند.
در موضوع بروسلوز، علاوه بر واکسیناسیون دام‌های سنگین و دام سبک شامل بره و بزغاله، برنامه پایش و مراقبت و خون‌گیری در گله‌های سنگین و همچنین محدود برای دام سبک داریم. این برنامه از سال گذشته در چند استان شروع شده و امسال به صورت کامل‌تر تحت پوشش قرار میگیرد که بتوانیم در دام سبک نیز خون‌گیری و رصد و پایش داشته باشیم. در کنار رصد و خون‌گیری، واکسیناسیون و ایمن کردن دام‌های حساس را نیز داریم تا بتوانیم در جهت کاهش موارد کانون اقدام کنیم و برای بهداشت عمومی قدم‌های مثبتی را برداریم.
حکیم مهر: آقای دکتر، آیا میشود بخشی از برنامه واکسیناسیون که توسط نیروهای بخش دولتی انجام میشود را به صورت قرارداد به بخش خصوصی واگذار کرد؟ با این کار، علاوه بر اشتغال‌زایی برای بخش خصوصی، انرژی بخش دولتی نیز مصروف انجام بهتر امور حاکمیتی میشود.
کاملا درست است، کما اینکه سازمان دامپزشکی از نظر نیروی واکسیناتور دولتی با کمبود مواجه است و ما در سراسر کشور با این مساله مواجه هستیم. سازمان دامپزشکی و ادارات کل استان‌ها از سنوات گذشته بحث خرید خدمت واکسیناسیون توسط بخش خصوصی را دنبال می‌کرده و امسال تقریبا اعتبار خوبی برای آن پیش‌بینی شده که ما حداقل بتوانیم واکسیناسیون ۱۰۰ میلیون راس دام را از طریق بخش خصوصی از محل اعتبارات ملی و استانی انجام دهیم. یعنی بخش زیادی از آن عددی را که ما در بحث واکسیناسیون افزایش دادیم، باید از توان بخش خصوصی کمک بگیریم، در غیر این صورت نمی‌توانیم صرفا با کمک نیروهای بخش دولتی به این مهم دست پیدا کنیم. چون واقعا توان آن وجود ندارد و نیروهای دولتی نمی‌توانند این پوشش را انجام دهند و ما اجبارا به این سمت حرکت می‌کنیم. کما اینکه واگذاری واکسیناسیون به بخش خصوص در زمانی که حتی نیروی فراوان داریم، باید عملیاتی شود و دولت انرژی خود را صرف امور حاکمیتی مهم نماید.
اینکه این طرح با کمک بخش خصوصی پیش رود، کار درستی است. ان‌شاالله که بخش خصوصی هم به ما کمک می‌کند تا ما بتوانیم با قراردادهای خرید خدمتی که در سراسر کشور خواهیم داشت، بحث پیشگیری و کنترل بیماری‌ها را جلو ببریم. البته این نکته را نیز باید بگویم که ما در حوزه تب برفکی نیز برنامه داریم که تقریبا به صورت فازبندی آن را انجام دهیم. یعنی بتوانیم در مقاطع زمانی، مکان و منطقه مشخص، ایجاد پوشش ایمنی کرده و از پراکنده‌کاری جلوگیری کنیم که این قطعا در ایجاد یک پوشش مناسب و یکنواخت در کنترل بیماری موثر است.
می‌خواهم تاکید کنم همه برنامه‌های علمی و فنی دفتر بهداشت و مديريت بیماری‌های دامی با مشارکت همکاران و اساتید و نخبگان در کمیته‌های فني مربوطه بازنگری و بروز رسانی و عملیاتی خواهد شد.
حکیم مهر: به‌عنوان حرف آخر...
ان‌شاالله بتوانیم با کمک همه همکاران عزیز در سراسر کشور، بخش خصوصی و اساتید دانشگاه، به صورت علمی و جهادی برنامه‌ریزی کنیم که حداقل میزان بروز و شیوع بیماری را داشته باشیم و بتوانیم سطح بهداشت دام کشور و به تبع آن بهداشت عمومی جامعه را ارتقا دهیم و در بهترین شرایط نگه داریم.
حکیم مهر: ممنون از فرصتی که در اختیار ما قرار دادید.
بدلیل تعرفه ای که در خرید خدمت برای بخش خصوصی تعیین شده بیشتر شبیه طنز هست بخش خصوصی رغبتی برای انجام کار نداره!! با این قیمت خوراک دامی نمی ماند که بخواهید واکسن بزنید بیشتر شبیه شعار است 
با در نظر گرفتن تعرفه‌های موجود که مربوط به ده سال پیش و قبل از تورم های سرسام آور امروزی است امیدی به همکاری بخش خصوصی نداشته باشید اصلا ... یکی از دلایل مهم افزایش کانون‌های بروسلوز و.. بخاطر همین سیاست واگذاری ها بدون پشتوانه علمی، مالی و اجتماعی بود شاید در سالهای خیلی دور واکسیناسیون رایگان از جانب سازمان دامپزشکی توجیه فنی و منطقی داشت اما در طول یک دهه اخیر واکسیناسیون رایگان کاملاً غیرعقلانی و غیرفنی محسوب میشود چرا؟ به دلایل زیر: | اصلا قبول ندارم . مثلا آنترو توکسمی کی گفته نتیجه مطلوب نداشت /؟؟!! اگه از دامدار بپرسید میگه که قبلا عالی بود و رایگان الان افتضاحه چون پول تزریق رو هم از دامدار همون اول میگیرند و بعد با اکراه واکسن رو به دست دامدار میدن و میگن خودت بزن تا حالت جا بیاد و دامدار بدبخت هم مجبوره تشکر بکنه که دفعه بعد گیر نیفته . ولی از بخش خصوصی بپرسید میگه الن عالی شده چون واکسن رو به دامدار بعد خواهش و التماس دامدار بهش میدم و پول تزریق رو هم با رضایت کامل دامدار ازش میگیرم و وجدانش هم خیلی خوشحاله ولی چیزی که بعدا میمونه و یقه دامپزشک رو میگیره لعنتی هست که دامدار برای پدر دامپزشکه فرستاده!! مراکز مایه کوبی اکثرا در زمینه «طیور صنعتی» فعالند و بندرت به پذیرش طرح خرید خدمات واکسیناسیون دام علاقه مند هستند که یکیش نداشتن واکسیناتور دامی ماهر و دیگری تعرفه های پایین و دیگری هزینه های بالای تردد در واحدهای روستایی و عشایری بالادست و صعب العبور است. متاسفانه در مناطق دامخیز کشور هم مراکز مایه کوبی بخش خصوصی بع دلیل «تضاد منافع» ، حتی اگر تعرفه مایه کوبی و هزینه های تردد هم بروزرسانی شود، باز هم رغبتی به انجام طرح خرید خدمات واکسیناسیون ندارند. (پوشش واکسیناسیون خوب، تعداد موارد مراجعه به کلینیک و اخذ درآمد درمانی را کم می کند) دعا می کنم در راه خدمت به مردم موفق باشید شما راجع اعتبارات سازمان اظهار نظر می‌کنی یا استان‌ها با کدام پول واکسن می‌زنید ............. اخه چرا باید بخش خصوصی اینکار را انجام دهد درصورتی با وجود تعرفه های پایین و درصد بالای سهم مراکز از هزینه ها و همهچنین عدم تسویه به موقع قرار دادها که بالاتر از یکسال طول می کشد تسویه شود اگرچه گریزی در این کار نیست اما از این موضوع هم نمیتوان غافل شد که به علت تعرفه پایین مایه کوبی، گرانی واکسن و عدم استقبال برخی واکسن ها از طرف دامداران، صعب العبور بودن برخی مسیرها و به صرفه نبودن مایه کوبی برای بخش خصوصی چند نتیحه حاصل میشود واقعا باتعرفه ۲۸۵تومان برای هرراس میصرفه بریم واکسیناسیون؟؟پول رفت و امدمون بیشترنمیشه اکثر استان ها نه نیرو واکسیناتور دارند نه خودرو همه بازنشسته شده و رفته‌اند با این تعرفه ها هم بخش خصوصی فقط آمار میدهد و نظارت ها هم تقریبا صفر است ضمنا اعتبارات کافی هم وجود ندارد این حرفها برای بالا بردن روحیه مردم خوب است واثر دیگری ندارد | چی میگی بخش خصوصی فقط آمار میدهد ....شندرغازی که ادارات کل میدن و اونقدر کم و توهین آمیزه تازه صدبار پرس و جو وتلفن و بازدید ............. اقای مسیول عزیز با این تعرفه زمان دقیانوس که فقط واکسیناتور بیچاره و دکتر مرکزش باید از جیب بگذاره و در واقع اون یارانه به دامدار بده تصور کردید کسی کار میکنه؟؟؟ ................... | اونا هم جایی نمی خوابند که آب از زیرشون رد بشه ! واکسن رو تو خاک میکنند و میان و آمار میدن و پول میگیرن واقعا با این تعدادکم نیرو واکسیناسیون رایگان دولتی باعث فشار آوردن به تعداد محدود کارمندان دامپزشکی که اکثرا دچار فرسایش کاری شده‌اند وبیماری های کمر درد و... دارند دست اورد مناسبی ندارد و راندمان خوبی ندارد وباعث خراب کردن کار بخش خصوصی میگردد نتیجه دیگری ندارد ودامدارها هم که باور به ان ندارند واکثرا می گویند اگر واکسن خوبی بود رایگان نمیزدند . کلا واکسن ها باید به بخش خصوصی واگذار شود ودامپزشکی نظارت بهتری از لحاظ پایش تیتر واکسن ها انجام دهد. بخش دولتی نحیف دامپزشکی دیگر قادر به این کار ها نیست ما همون نظارتمون را درست انجام بدیم وامکانات آزمایشگاهی ونظارتی را افزایش بدیم بهتر است. 
دکتر
کارشناس
کاردان