معاون و استاد برجسته دانشکده دامپزشکی دانشگاه تهران از لزوم الحاق آموزش دامپزشکی به وزارت بهداشت می‎گوید / بخش دوم مشروح گفتگوی خواندنی با دکتر مهدی سلطانی + عکس

حکیم مهر - گفتگو با دکتر مهدی سلطانی ، معاون پژوهشی و استاد دانشکده دامپزشکی دانشگاه تهران / بخش دوم

--------------------------------------------

دکتر سلطانی :

-        مسئولین سطح بالای وزارت علوم و شورایعالی انقلاب فرهنگی برای حل معضل کمبود اعتبار پژوهش دامپزشکی فکری کنند

-         اکنون قطب‎های دامپزشکی و کمیسیون مجلات علمی دامپزشکی در وزارت علوم مستقل و منفک از کشاورزی هستند

-         فردی که متولی نظام دامپزشکی می‎شود باید وقت بگذارد و برای این جایگاه ارزش و احترام قائل باشد

-         وزیر فعلی جهاد کشاورزی حساسیت خوبی به دامپزشکی دارد

-         اگر نظام دامپزشکی مجبور باشد برخی امور را به کمک دولت پیش ببرد می‎توان رئیس آنرا هم دولتی انتخاب کرد

-         برخی مؤسسسات تحقیقاتی 12 میلیارد تومان بودجه دارند اما 85 درصد آن صرف حقوق و مسائل اجرایی می‏شود

-         یکی از چالشهای بزرگ سازمان دامپزشکی کمبود نیروی انسانی است

-         اهمیت امنیت غذایی بیش از امنیت ملی نباشد کمتر هم نیست

-         در تأمین امنیت غذایی، دامپزشکی Head است

-         حیات هر حرفه یا رشته وابسته به عملکرد و توان صاحبان آن حرفه و رشته است

-         آموزش دامپزشکی لاینفک از پزشکی است

-         سازمان دامپزشکی بخواهد در وزارت جهاد کشاورزی بماند باید ارتقاء یابد

-         امروز دامپزشکی یکی از رشته‏های پرطرفدار و سرآمد در کشور ما و دنیا است

 --------------------------------------------

حکیم مهر : به رغم کسب افتخاراتی در زمینه پژوهش‏های مرتبط با حرفه دامپزشکی به نظر می‎رسد پژوهش وجه غالب در رشته دامپزشکی نشده است. با این وجود وضعیت پژوهش در دامپزشکی امروز کشورمان را چگونه ارزیابی می‎فرمایید؟

بطور کلی از وضع پژوهش دامپزشکی راضی نیستم. آموزش باید پژوهش محور باشد و اگر به این نقطه رسیدیم آنوقت خودبخود پژوهشگر از دل دانشکده‏های دامپزشکی محصول مورد نیاز سازمان دامپزشکی یا بخش خصوصی را بیرون می‎آورد. چون در آموزش ضعف وجود دارد لذا پژوهش هم خوب انجام نمی‎شود. دانشجوی دکترای دامپزشکی (DVM) پایان‎نامه ارائه می‏کند اما دید پژوهشی ندارد این در حالی است که من در پایان‎نامه‎های phD یا حتی DVM کشورهای دیگر که جستجو کردم سطح پژوهش در دوره DVM آنها را بالاتر از کشورمان یافتم. البته ما برای تحقیقات با کمبود اعتبار هم روبرو هستیم. نه اینکه مسئولین نخواهند یا نتوانند اعتبار لازم را اختصاص بدهند بلکه بعد از جداسازی پزشکی از دامپزشکی، دامپزشکی در وزارت علوم باقی ماند و به همین علت ما در بحث اعتبار تحقیقات در سطح وزارت علوم و مثلاً با دانشکده ادبیات مقایسه می‏شویم. هر چند که ضریب در نظر گرفته می‎شود و مثلاً از Grant هم می‎توان استفاده کرد اما با این حال اگر در دانشکده ادبیات به یک پایان‎نامه یا طرح 200 هزار تومان کمک شود ما در دامپزشکی 300 هزار تومان می‎توانیم کمک کنیم و این تفاوت ناچیز است. حالا در آن سو در علوم پزشکی برای phD مثلاً 17 میلیون تومان هزینه می‏شود اما ما بیش از 5 یا 6 میلیون نمی‎توانیم هزینه کنیم. در اینجا لازم است مسئولین سطح بالای وزارت علوم و شورای عالی انقلاب فرهنگی برای حل این معضل فکری کنند. در دانشکده دامپزشکی دانشگاه تهران سیستم پژوهشی نظیر کشورهای پیشرو در پژوهش ایجاد شده است.

حکیم مهر : چطور؟

به اساتید استقلال داده‏ایم و به میزان فعالیت پژوهشی ارزیابی می‎شوند و امتیاز و اعتبار (Grant) می‏دهیم و این وضعیت چه در دوره DVM و چه در دوره phD با ده سال قبل قابل مقایسه نیست. البته مشکل دیگری هم در پژوهش هست و آن در زمینه تجهیزات پژوهشی است. مثلاً نمی‎توانیم تجهیزات یک microsurgery یا سونوگرافی داپلر یا Realtime PCR و غیره که قیمت‎های بالای 40 – 30 میلیون دارند و دستگاههای به روز هم باید تهیه شود و دائماً دستگاههای جدید به بازار می‎آیند را خریداری کنیم. وقتی کل بودجه یک دانشکده در سطح دانشگاه تهران ممکن است 100 میلیون تومان باشد چطور می‎شود برای یک دستگاه 100 میلیون اختصاص یابد؟

حکیم مهر : چه کارهایی برای تقویت پژوهش در دامپزشکی انجام شده است؟

الآن بیش از 20 رشته تخصصی phD بصورت پژوهش محور در دامپزشکی دانشجو می‎پذیرند. از سوی دیگر برای تقویت پژوهش دامپزشکی قطب‏های علمی ایجاد شده که در برنامه اول کم بودند، در برنامه دوم زیرمجموعه کشاورزی بودند  و ضمناً قطب‎های تهران ، شیراز و مشهد مشروط و یک‎ساله ایجاد شده بودند اما از سال 84 به بعد که مسئولیت قطب‎ها به بنده در وزارت علوم واگذار شد تعداد قطب‎ها به 10 قطب علمی مصوب دامپزشکی در وزارت علوم رسید و اکنون در قالب دبیرخانه 120 قطب در کل وزارت علوم داریم که 10 قطب آن به دامپزشکی اختصاص دارد. سلولهای بنیادی درمان دام، ایمونوپاتولوژی، بهداشت و بیماریهای آبزیان، ترکیبات طبیعی ضدمیکروبی، سقط جنین در دامهای نشخوارکننده، بیماریهای گاومیش و تحقیقات دامهای بومی از جمله این قطب‎های علمی در دانشکده‎های مختلف دامپزشکی هستند. قطب‎های علمی در کشورهای دیگر هم وجود دارند بطوریکه در ژاپن 250 و در آمریکا 400 قطب فعال هستند.

حکیم مهر : کار و هدف این قطب‎های علمی چیست؟

هدف اصلی این است که محققان و اساتید دور هم جمع شوند و فرهنگ کار تیمی در تحقیق ایجاد شود. با تزریق اعتبارات از وزارت علوم به این قطب‎ها تحقیقاتی انجام می‎شود که مورد نیاز جامعه است. بطور مثال قطب دامهای پرتولید بررسی می‏کند که چه کاری باید انجام داد تا راندمان گاوهای شیری افزایش یابد؟

حکیم مهر : تحقیقات این قطب‎ها شامل پایان‎نامه‏های دانشگاهی هم می‎شود؟

بله. این قطب‎ها حتی با دستگاههای اجرایی، خصوصی و صنعت قرارداد دارند و برنامه‎هایی در راستای حل نیازهای جامعه اجرا می‎کنند. تاکنون هم چندین patent از این قطب‎ها به ثبت رسیده و بطور مثال واکسن استرپتوکوکوزیس محصول همین قطب‎ها بوده است. الآن در وزارت علوم 5 سال که قطب مستقل دامپزشکی ایجاد و از کشاورزی منفک شده و حتی مجلات علمی دامپزشکی هم کمیسیون جداگانه‎ای از کشاورزی در وزارت علوم دارد.

حکیم مهر : عضو سازمان نظام دامپزشکی هستید؟

بله

حکیم مهر : حق عضویت خود را هم پرداخت می‏کنید؟

بله. اتفاقاً کارت نظام دامپزشکی همراهم هست و می‏‎توانم نشان دهم. همین اخیراً 210 هزار تومان بابت حق عضویت امسال و سال‎های گذش