موفقیت یک دامپزشک کارآفرین در فامنین: تولید گران‌ترین مایع جهان در همدان؛ از زهر عقرب تا پرورش مار

حکیم مهر: تجارت زهر عقرب در دنیا یکی از پردرآمدترین تجارت‌ها و در رتبه نخست گران‌ترین مایع در جهان بوده که استحصال و فروش زهر آن در فعالیت‌های درمانی و پزشکی کاربردهای فراوانی داشته و مورد استفاده قرار می‌گیرد.

به گزارش حکیم مهر به نقل از ایسنا، ایران به دلیل تنوع آب و هوایی و جانوری دارای انواع مختلفی از عقرب هاست،در حال حاضر گران قیمت ترین سم عقرب نیز در جهان به اسم ایران خورده است،هر گرم زهر خشک شده عقرب ۳۲۰ میلیون تومان و زهر مایع آن نیز ۱۲۰ تا ۲۰۰ میلیون تومان به فروش می‌رسد،به تازگی کشور عربستان نیز وارد چرخه تولید سرم سم عقرب شده که با توجه به ظرفیت های ایران این کشور هنوز حرفی برای گفتن در این رابطه تاکنون نداشته است.

زهر عقرب ماده اولیه صنایع داروسازی دنیاست و به دلیل توکسین ها و پروتئین‌های زهر عقرب و فرمولاسیون پیشرفته آن، به هیچ عنوان قابلیت مشابه سازی را ندارد و شرکت های داروسازی نیازمند خرید این زهر از پرورش دهندگان هستند. و به این دلیل این مایع از ارزش اقتصادی بالایی برخوردار بوده و می‌تواند سالانه میلیون ها دلار روانه اقتصاد ایران کند.

علاوه بر زهر عقرب، می‌توان فرآورده های سنتی و موثر دیگری را نیز از عقرب ها استحصال کرد که عقرب خشک خوراکی و روغن عقرب و… از جمله این موارد هستند.

در سالهای اخیر  تولید، تکثیر و پرورش عقرب به عنوان یکی از نوپاترین شغل‌ها به پردرآمدترین تجارت دنیا تبدیل شده که شاید این شغل در ابتدای امر در ذهن بسیاری از افراد در کنار  متفاوت بودن و درآمد زایی بالا و نوپا بودن آن، شغلی رعب آور و ترسناک و یا شاید شغلی فانتزی به نظر برسد و در هر دو صورت شغلی جالب به نظر آید که برحسب کنجکاوی تمایل به بیشتردانستن در رابطه با این صنعت نوپا و این جانور شکارگر بند پا داریم و پرورش دهندگان این جانور برای بسیاری از ما، کارآفرینان و افراد منحصر به فردی هستند که با خرق عادت توانسته اند چنین شغل متفاوتی را در این صنعت انتخاب کنند.

مزرعه پرورش عقرب «رازی» شهرستان فامنین همدان تنها مزرعه پروش عقرب در غرب کشور بوده که در سال ۹۹  با ظرفیت اسمی ۱۸۰هزار قطعه عقرب و با اعتباری افزون‌بر ۳.۵ میلیارد تومان توسط بخش خصوصی در طاوه  فامنین راه‌اندازی و به بهره‌برداری رسیده و کارآفرین موفق این طرح تولید گران‌ترین مایع جهان را در این مزرعه از سه سال پیش آغاز کرده است.

این کارآفرین موفق ۳۶ ساله فعال در پرورش و تولید و تکثیر عقرب در گفت‌وگو با ایسنا اظهار کرد: در رشته دامپزشکی تحصیل کرده‌ام و از  سالیان قبل به دنبال کار خاصی بودم که به واسطه رشته تحصیلی خود و علاقه به کار خاص موجب شد تا به دنبال ایده پرورش عقرب سوق داده شوم.

«دکتر سید احسان حسنی» در رابطه با  پرورش عقرب افزود: اگر به جانواران علاقه داشته باشیم قطعا شغل پرورش عقرب نیز به عنوان یکی از شغل‌های نوپا، جالب خواهد بود و انگیزه کاری و علاقه به کار با این موجود دوست داشتنی لازمه ورود به این حرفه است.

وی با اشاره به مزرعه پرورش عقرب خود تصریح کرد: این  واحد کشت، پرورش، نگهداری و تولید سم عقرب در اراضی روستای طاوه با اشتغال سه نفر در زمینی به مساحت ۶۵۰۰ متر مربع با حدود ۷۰۰متر مربع زیربنا واقع  شده است.

این کارآفرین بیان کرد: در سال ۹۶ با تایید اداره کل محیط زیست استان همدان و نظارت اداره محیط زیست شهرستان فامنین با اخذ مجوزهای لازم طرح مزرعه پرورش عقرب با نام "مزرعه پرورش عقرب رازی" کلید خورد و در بهمن سال ۹۹ افتتاح و به بهره برداری رسید.

تولید  ۵۵ گرم زهر عقرب در تنها مزرعه پرورش عقرب غرب کشور

حسنی با بیان اینکه محصول این مجموعه تا وارد چرخه تولید شود زمان بر خواهد بود و به همین واسطه محصول تولید شده مجموعه فعلا برای مصارف و تأمین ماده اولیه کارخانه‌های داروسازی به فروش می‌رسد، تصریح کرد: سال گذشته ۵۵ گرم زهر عقرب در این مزرعه به عنوان تنها مزرعه پرورش عقرب غرب کشور تولید شده است.

وی ادامه داد: زهر این عقرب‌ها ماده اولیه بسیاری از کارخانه‌های دارو سازی است و در تولید داروهای جدید داخلی و خارجی کاربرد دارد و درآمد زایی خوبی برای سرمایه گذاران در این حوزه است.

پیش بینی تولید امسال ۷۰ تا ۷۵ گرم زهر عقرب

وی از پیش بینی تولید  امسال ۷۰ تا ۷۵ گرم زهر عقرب در این مزرعه خبر داد و گفت: تولید سه ماه نخست امسال زهر عقرب این مجموعه  ۱۷ گرم  بوده است.

حسنی با بیان اینکه این مزرعه پرورش عقرب از نقش موثری در جلوگیری از صید بی رویه و حفظ و کنترل نسل عقرب‌های مولد منطقه دارد اظهار کرد: عقرب‌های مولد از محیط زیست صید و در این مجموعه تکثیر می‌شود و بعد از آنکه تعداد آن‌ها به یک اندازه مناسب از لحاظ سن و تعداد رسید، عملیات زهر گیری آغاز شده و این روند ادامه پیدا می‌کند.

ظرفیت ۱۸۰ هزار قطعه‌ای مزرعه پرورش عقرب شهرستان فامنین

این کارآفرین موفق ظرفیت مزرعه پرورش عقرب خود را ۱۸۰ هزار قطعه برشمرد و خاطر نشان کرد: سم عقرب با وجود اینکه کشنده است؛ اما در ساخت داروهای ضدسرطانی، ساخت آنتی بیوتیک و درمان دردهای مفصلی، ایدز و MS و ساخت داروها کاربرد دارد و همچنین محققان در مورد استفاده این سم، در بحث آفت کشی مزارع کشاورزی به نتایج خوبی رسیده اند.

حسنی همچنین حفظ گونه‌های طبیعی و آندومیک ایران  را یکی از اهداف مهم راه اندازی این مزرعه دانست  و اضافه کرد:در حال حاضر در این مجموعه زهر چهار نوع عقرب که خواص دارویی و درمانی ارزشمندی دارد گرفته می شود.

احداث سالن پرورش مار با ظرفیت ۲۰۰۰ رشته در مزرعه پرورش عقرب فامنین

وی یاد آورشد: در حال حاضر به منظور توسعه طرح خود نسبت به احداث سالن دیگری با ظرفیت ۲۰۰۰ رشته پرورش مار اقدام کرده‌ام که پرورش مار نیز جزو برنامه‌های آتی دیگر این‌مجموعه برای استحصال "زهر و سم  مار" خواهد بود.

بازاریابی فروش زهر عقرب به دلیل بحث مافیایی بودن صنایع دارویی سخت است

حسنی با بیان اینکه به قیمت امروز برای این مزرعه اعتباری افزون بر ۱۲ میلیارد تومان هزینه شده است،ادامه داد: بازاریابی یکی از مشکلات فعلی در فروش زهر عقرب تولید شده این مزرعه به شمار می‌رود و با توجه به اینکه مقداری  صنایع دارویی بحث مافیایی دارد ورود به آن سخت است و هر کاری سختی های خود را دارد و سختی این کار هم ورود به مافیای بزرگ دارویی است.

وی همچنین بروکراسی و سنگ اندازی برخی از  ادارات را یکی از دیگر مشکلات  خود در این حیطه کاری دانست  و گفت:متاسفانه گیرو و دارهای اداری از مشکلاتی بوده که توان کارآفرین را می‌گیرد  که در این رابطه از دستگاه های ذی ربط درخواست بر آن داریم نسبت به همکاری با کارآفرینان و ایده و طرح‌های نوپا حمایت لازم را  در تسهیل امور از تولید کنندگان داشته باشند.

حسنی همچنین در رابطه با تولید و تکثیر  پرورش عقرب افزود: خطر گزیدگی و نیش عقرب را می‌توان یکی از معایب و سختی های این شغل دانست.

جلوگیری از برداشت بی رویه جانوران با طرح تکثیر و پرورش خزندگان،بندپایان و دوزیستان  

مدیر اداره محیط زیست فامنین هم در گفت‌وگو با ایسنا اظهار کرد: صدور مجوزهای قانونی برای چنین  واحدهایی مانع از برداشت بی رویه حیوانات و جانوران وحشی از طبیعت بوده و موجب حفظ تنوع زیستی و جلوگیری از قاچاق اجزا زنده و غیر زنده و محصولات جانبی آن می‌شود.

«سیده فاطمه موسوی» با اشاره به  اجرای طرح‌های تکثیر و پرورش خزندگان، دوزیستان و بندپایان تصریح کرد:سازمان حفاظت محیط زیست به منظور تکثیر و پرورش خزندگان، دوزیستان و بندپایان با اهداف احیا زیست بوم‌های آسیب دیده و جمعیت گونه‌های در معرض خطر انقراض، استحصال زهر برای تولید واکسن و ونوم، ساخت فرآورده‌های مختلف بهداشتی و دارویی، ایجاد امکان انجام تحقیقات علمی و آموزشی و جلوگیری در برداشت بی رویه جانوران موضوع این دستورالعمل از طبیعت و ممانعت از قاچاق آنها به خارج از کشور اقدامات قانونی لازم را انجام داده و از این طرح‌ها حمایت می‌کند.

وی یاد آور شد: در رابطه با چنین طرح‌های نو و جدید یک مورد متقاضی نیز برای تکثیر پرندگان شکاری به محیط زیست شهرستان مراجعه کرد که به‌دلیل عدم پیگیری به صورت ابتر باقی ماند.

موسوی با بیان اینکه متولی صدور مجوز این  گونه از طرح ها محیط زیست است،یاد آور شد: متقاضیان علاقمند به این طرح باید طرح خود را به همراه مکان و محل پیشنهادی اجرای طرح به محیط زیست معرفی کنند و محیط زیست نیز با تشکیل پرونده و بررسی لازم برای اجرای طرح در نهایت موافقت اصولی صادر خواهد کرد.

در پایان اینکه برند سازی این صنعت مخصوص کشور ایران می‌تواند علاوه بر ایجاد اشتغال، ارزآوری بالا، صادرات غیر نفتی خوبی را در این‌حیطه برای کشور رقم زند و درصد بالایی از بازار جهانی را به دست بگیرد که نباید در  استفاده از این فرصت طلایی مغفول ماند.