حکیم مهر: کلاغ‌ها حیوانات
بسیار باهوشی هستند و نشان داده‌اند که می‌توانند اقدامات کنترلی بشر را خنثی کنند.
به گزارش حکیم مهر
به نقل از همشهری آنلاین، نیمه‌های
بهار سال ۲۰۰۸، جمعیت کلاغ‌ها
در توکیو و سایر شهرهای ژاپن به طرز بی‌سابقه‌ای افزایش یافت و حضور این پرندگان
به صورت کاملا پر رنگی در مناطق شهری مشهود بود. بخش‌های وسیعی از پیاده‌روهای
توکیو و سایر شهرها به تصرف کلاغ‌هایی درآمد که به دنبال زباله می‌گشتند، حضور
کلاغ‌ها در محلاتی مانند «شینجوکو» بیش از سایر محلات شهر مشهود بود.
نیویورک تایمز گزارش داد، حضور کلاغ‌ها پیامدهای مخرب زیاد دیگری به همراه داشت؛ به دلیل لانه سازی کلاغ‌ها روی سیم‌های برق، شبکه برق کلانشهرهای ژاپن، گاه و بی‌گاه دچار اتصالات می‌شد، که در ساعاتی از شبانه روز قطعی‌های گسترده و بی سابقه برق را در پی می‌آورد.
در این زمان گروهی از مردان با لباس گرم کن
خاکستری در قالب تیم‌های مجهز به دوربین‌های «دو چشمی» برای محافظت از شهرها در
برابر هجوم کلاغ‌ها روی پشت بام خانه‌ها و ساختمان‌های شهرهای بزرگ مستقر شدند.
آن‌ها برای شکار کلاغ‌ها طعمه‌هایی نظیر یک کیسه زباله پاره شده و شاخه‌های درختی
که روی یک پایه الکتریکی قرار داده شده بود، با خود به همراه داشتند. این افراد در
واقع اعضای تیم گشتی بودند که از طرف کمپانی برق کیوشو، برای شکار کلاغ‌هایی
گمارده شده بودند که با ایجاد لانه روی تیر چراغ‌های برق باعث بروز قطعی‌های برق
گسترده در شهرهای بزرگ ژاپن از جمله شهری نیم میلیون نفری در جزیره کیویشو در جنوب
ژاپن شده بودند.
قطعی برق تنها یکی از مسائلی بود که در نتیجه گسترش بی رویه جمعیت
کلاغ‌ها در سال ۲۰۰۸ در ژاپن ایجاد شده بود. در آن زمان جمعیت کلاغ‌ها در این کشور پر
جمعیت چنان افزایش یافته یود، که به نظر می‌رسید آن‌ها در حال رقابت شدید با انسان‌ها
در جهت تصرف فضاهای بیشتر برای زیست هستند. در آن زمان جوامع شهرنشین در تلاش
بودند که جمعیت کلاغ‌ها در شهر خود را کاهش دهند یا اینکه تدابیری اتخاذ کنند که
تعداد زیادی از این کلاغ‌ها به منطق غیر شهری و خارج شهرها انتقال داده شوند. در
این زمان حضور بییش از حد کلاغ‌ها در پارک‌ها و مناطق حفاظت شده در شهرها باعث
بروز موجی از وحشت میان ساکنان شهرها شده بود.
آسیب کلاغ‌ها به کودکان
گویی این کلاغ‌ها مستقیما از دل فیلم «پرندگان» آلفرد هیچکاک بیرون
زده بودند و در واقع داشتند به نقش آفرینی خود در این فیلم ادامه می‌دادند. واقعیت
نیز این بود که کلاغ‌های ژاپنی با منقار سیاه ترسناک خود و پنجه‌های قوی و سر پنجه‌های
تیز خود در فضایی نسبتا وسیع موجی از ترس و وحشت را در فضاهای شهری را ایجاد کرده
بودند و ترسناک‌تر و مخوف‌تر از کلاغ‌هایی که پیشتر در امریکای شمالی دیده شده
بودند به نظر می‌رسیدند. در این مدت به ندرت اخباری از حمله مستقیم کلاغ‌ها به
مردم گوش می‌رسید، در برخی موارد اخباری انتشار یافته بود مبنی بر اینکه کلاغ‌ها
در زمانی که می‌خواستند آب نبات کودکان را بدزدند صورت آن‌ها را بعضا با نوک خود
یا چنگال‌هایشان زخمی کرده بودند. همچنین مقام‌های شهری گزارش‌هایی از ربودن سگ‌ها
و اردک‌های کوچک از باغ وحش توکیو را تائید کرده بودند.
۱۵۰ هزار پرنده ساکن توکیو
در حالی که همچنان آمار دقیقی از تعداد کلاغ‌ها در ژاپن در دست
نیست. اما کارشناسان امور پرندگان و مقامات دولتی در سراسر شهرهای این کشور خبر از
افزایش کم سابقه تعداد کلاغ‌ها در تمام طول دهه ۱۹۹۰ میلادی داده‌اند. مقامات شهری توکیو اعلام کرده‌اند که تعداد کلاغ‌های
شمارش شده در پارک‌های بزرگ این شهر از ۷ هزار کلاغ در
اواخر دهه ۱۹۸۰، به ۳۶ هزار و ۴۰۰ کلاغ در سال ۲۰۰۱ رسیده بود. این مساله باعث شده
تا در سال ۲۰۰۷ مقامات شهری ژاپن، سیاستی را در جهت کاهش تعداد کلاغ‌ها در پارک‌ها
و فضاهای سبز شهری و رساندن این تعداد به رقم ۱۸ هزار
و ۲۰۰ در پیش بگیرند. برآوردها در اوایل سال ۲۰۰۸ از شهر توکیو نشانگر آن بود که ۱۵۰ هزار پرنده این شهر را تبدیل به زیستگاه خود کرده بودند. حتی گفته
می‌شود که تعداد زیادی از کلاغ‌ها برای فرار از تله‌هایی که برای آن‌ها به ویژه در
پشت بام‌های اماکن شهری گسترانیده شده بود، به پارک‌ها و فضاهای سبز شهری روی
آورده بودند.
دلیل افزایش کلاغ‌ها در ژاپن
مقامات و کارشناسان شهری معتقدند که یکی از
دلایل افزایش کلاغ‌ها در شهرهای بزرگ ژاپن، بالا رفتن میزان تولید زباله‌های دور
ریختنی است. کارشناسان نزدیکی بیش از اندازه زندگی ژاپنی به فرهنگ مصرف گرای غرب
را از دلایل ازدیاد تولید زباله در دهه‌های اخیر در این کشور دانسته‌اند. این
مساله مواد غذایی زیادی را برای کلاغ‌ها فراهم کرده و باعث شده اشتهای آن‌ها نیز
به طرز عجیبی افزایش یابد. مجموع این مسائل مقامات ژاپنی را بر آن داشت تا سیاست‌هایی
را در جهت مهار جمعیت کلاغ‌ها بگیرند. به تدریج گام‌هایی نیز برای کاهش
تعداد کلاغ‌ها در اطراف محل‌های تجمع زباله برداشته شد؛ از جمله قرار دادن زباله
در کیسه‌های زرد رنگ در محوطه‌های تجمیع زباله، زرد یکی از رنگ‌هایی است که
فرض می‌شود کلاغ‌ها قادر نیستند از طریق آن اشیای موجود داخل کیسه زباله را
ببینند. یکی دیگر از این اقدامات نیز پوشاندن کیسه‌های زباله با تورهای مشبک است
تا از این طریق از نوک زدن و پاره کردن کیسه‌های زباله توسط جلوگیری شود.
ضد حمله کلاغ‌های باهوش
اما کلاغ‌ها حیوانات بسیار باهوشی هستند و نشان داده‌اند که می‌توانند
اقدامات کنترلی بشر را خنثی کنند. آن‌ها برای مقابله با تلاش‌های انسانی
صورت گرفته، مبادرت به ساختن لانه‌های ساختگی و مصنوعی کرده‌اند تا اعضای گشت را
در پیدا کردن لانه‌های واقعی با مشکل مواجه کنند.
کازوهیده کیوتکو، معاون رئیس بخش ایمنی «گروه الکتریکی کیویوشو» در
این باره می‌گوید کلاغ‌ها تلاش دارند خود را از ما زرنگ‌تر جلوه دهند، آن‌ها
حاضر نیستند ذره‌ای در برابر انسان‌ها عقب نشینی کنند و بخشی از زمین متصرفی خود
را در اختیار آن‌ها بگذارند. کیوتکو می‌افزاید به رغم فعالیت دو هفته یک بار گشت‌های
ما که باعث شده در مدت سه سال بتوانیم ۶۰۰ لانه را جمع
آوری کنیم. تعداد لانه‌ها همچنان در حال افزایش است و قطعی‌های گسترده برق همچنان
ادامه دارد. تنها در سال گذشته(۲۰۰۷) سه مورد قطعی گسترده برق داشتیم
. گسترده ترین قطعی برق در ماه مارس رخ داد. در این زمان به دلیل اینکه کلاغ‌ها
لانه‌ای را روی یکی ازسیم‌های برق ساخته بودند، اتصالی به وجود آمد و برق بخش
مرکزی بندر کاگوشیما به طور کامل از مدار خارج شد. زمانی هم که یک کلاغ به یکی از
خطوط فشار برق نوک زد، برق ۶۱۰ خانه و واحد اقتصادی و تجاری
به مدت ۴۸ قطع شد.
کلاغ‌ها همچنین به طرز شگفت آوری قابلیت خود در زمینه ایجاد
اختلال در زیر ساخت‌های ارتباطی فوق پیشرفته ژاپن را اثبات کرده‌اند. در دوسال
اخیر (۲۰۰۶ و ۲۰۰۷)
شرکت‌های آب و برق در توکیو ۱۴۰۰ مورد گزارش از قطع خطوط فیبر نوری در این شهر توسط کلاغ‌ها داده‌اند.
ظاهرا این طور به نظر می‌رسد که کلاغ‌ها از مواد فیبرهای نوری در ساخت لانه‌هایشان
استفاده می‌کردند. قطعی برق نیز در طول این مدت به امری عادی تبدیل شده است. یکی
از این قطعی‌های سال گذشته در استان شمالی آکایتا رخ دا و به موجب آن خدمات
قطار سریع السیر به مدت کوتاهی در این منطقه قطع شد.
ترس از کلاغ‌ها
میچیو ماتسودا یکی از اعضای هیات رئیسه انجمن پرندگان وحشی ژاپن و
نویسنده تعدادی اثر درباره کلاغ‌ها، می‌گوید: ما ژاپنی‌ها به کلاغ‌ها واکنش نشان
می‌دهیم چرا که از آن‌ها وحشت داریم، در برخی مواقع نمی‌توانیم با اطمینان بگوئیم
ما باهوش تریم یا کلاغ‌ها.
انفجار جمعیت کلاغ‌ها در ژاپن یک سردرگرمی عظیم اخلاقی را در این
کشور پدید آورده است. چرا که ژاپنی‌ها همواره به این مساله افتخار کرده‌اند که
مردم کشورشان اهل خشونت علیه حیوانات نیستند و در هماهنگی و نوعی هارمونی با
طبیعت زندگی می‌کنند. اما آن‌ها به ویژه در شهرهایی نظیر توکیو ناچار شده‌اند
بپذیرند که سیاست‌های حذفی در مواجهه با کلاغ‌ها تنها اقدام موثری است که می‌تواند
در کنترل جمعیت این پرندگان در ژاپن انجام گیرد.
سیاست خشونت بار ضد کلاغ در توکیو
توکیو
اولین شهر ژاپنی بود که مقابله خشونت بار و کشنده با کلاغ‌ها را سر لوحه سیاست‌های
شهری قرار داد. زمانی که شینتارو ایشی هارا فرماندار توکیو، در حال بازی گلف بود
کلاغی به سر وی نوک زد و همین مساله باعث خشم آقای فرماندار و صدور فرمان مقابله
تمام عیار با کلاغ‌ها از سوی وی شد. از آن زمان به بعد اقداماتی نظیر قرار دادن
گوشت خام به عنوان طعمه در پارک‌ها و منابع طبیعی حفاظت شده این شهر اغاز شد. با
اتخاذ این اقدامات مقامات شهری توکیو موفق شدند طی ۷ سال ۹۳ هزار کلاغ را با قرار
دادن تکه‌های گوشت خام در کیسه‌های آغشته به گاز سمی از بین ببرند. در نتیجه این
اقدام تعداد شکایات مرتبط با کلاغ‌ها در شهر توکیو به طرز قابل توجهی کاهش یافت.
نائوکی
ساتو مدیر برنامه ریزی در اداره محیط زیست توکیو که بر عملیات مقابله با کلاغ‌ها
در این شهر نظارت دارد، می‌گوید: تمام هدف ما بازکشت به عصر طلایی همزیستی مسالمت
آمیز است.
شهرهای دیگر نظیر تسوروکا، شهری که در استان
یاماگاتا واقع در شمال غربی ژاپن واقع شده، نیز مانند توکیو تدابیر سفت و سختی را
برای مقابله با کلاغ‌ها اتجاذ کرده بود.
مخالفت
با خشونت علیه کلاغ‌ها
سویچیرو میورا رئیس اداره تدابیر محیط زیستی تسوروکا می‌گوید:
زمانی که حدود ۷هزار کلاغ به یکی از پارک‌های مرکزی و زمین بازی‌ای که در نزدیکی
آن قرار داشت، حمله ور شدند، ما اقدام به تله گذاری کردیم. در آن زمان دانش آموزان
مدرسه به شدت از سقوط کلاغ‌ها از آسمان گله مند بودند و ناگزیر بودند از چتر
استفاده کنند. از سویی دیگر کلاغ‌ها وارد کلاس‌های مدارس می‌شدند و جعبه غذای دانش
آموزان را نیز می‌دزدیدند. در حالی که با اتخاذ تدابیر سخت گیرانه در عرض یک سال
در این شهر فقط ۲۰۰ کلاغ کشته شدند، اتخاذ این تدابیر خشونت آمیز موجی از مخالفت‌های
شدید را در پی آورد. میچیو گوتو از دانشگاه یاماگاتا، خواستار اتخاذ تدابیر
جایگزین غیر خشونت آمیز در مواجهه با کلاغ‌ها در شهر تسورورکا شد. از جمله این
تدابیر پیشنهادی جابه جایی کلاغ‌ها به مناطقی در خارج از شهر یا ایجاد محل‌هایی
مناسب ساخت لانه است. گوتو در توجیه ضرورت جایگزینی عمل خشونت آمیز با رفتار
انسانی توام با مروت می‌گوید: زمانی که شما کشتن کلاغ‌ها را آغاز کردید دیگر نمی‌توانید
پایانی بر این راه بگذارید. با اتخاذ این شیوه خشونت آمیز شما باید به کشتار کلاغ‌ها
تا آخرین آن‌ها ادامه دهید.
