گفت‌وگوی حکیم مهر با «دکتر وهاب باباپور» استاد پیشکسوت فیزیولوژی دانشکده دامپزشکی دانشگاه تهران/ افزایش تعداد دانشجویان دامپزشکی موجب کاهش کیفیت آموزش در سال‌های اخیر شده است

حکیم مهر: «دکتر وهاب باباپور» در سال ۱۳۲۱ در شهر تبریز متولد شد. وی پس از اتمام دوره دکترای عمومی دامپزشکی از دانشگاه تهران در سال ۱۳۴۸ عازم فرانسه گردیده و در سال ۱۳۵۲ دکترای تخصصی (PhD) فیزیولوژی را در دانشگاه کلودبرنارد در شهر لیون فرانسه به پایان رساند. ضمناً همزمان یک دوره دو ساله متریس در رشته فارماکولوژی در دانشکده دامپزشکی لیون این کشور را نیز گذراند.

عمده فعالیت‌های پژوهشی ایشان در فرانسه در زمینه مکانیسم‌های هیپوتالاموسی رفتارهای تغذیه‌ای و همچنین نوروفیزیولوژی خواب و بیداری بوده است. وی در سال ۱۳۵۲ به دعوت گروه فیزیولوژی دانشکده پزشکی دانشگاه تهران به ایران مراجعت نموده و عضو هیات علمی این دانشکده شد. دکتر وهاب باباپور متعاقبا به همراه عده‌ای از همکاران، گروه فیزیولوژی مستقلی را در دانشکده دامپزشکی دانشگاه تهران تشکیل داده‌ و از همان سال به بعد به‌عنوان عضو هیات علمی در آن دانشکده مشغول به کار شد. کارهای تحقیقاتی تخصصی وی در حال حاضر در زمینه نقش میانجی‌های عصبی در تنظیم گرسنگی و سیری و کنترل اشتها است.

وی تا کنون دانشجویان متعددی را در زمینه تخصص فیزیولوژی به عنوان عضو هیات علمی متخصص فیزیولوژی برای کشور تربیت نموده‌ است. دکتر باباپور همچنین از سالیان قبل به امر تدریس فیزیولوژی در بسیاری از دانشگاه‌های کشور اشتغال داشته است و در حال حاضر جزوه‌های درسی او به‌عنوان منبع مهمی برای دانشجویان رشته‌های مختلف فیزیولوژی به شمار می‌آید. همچنین ترجمه کتاب فیزیولوژی دامپزشکی کانینگهام به همراه دو نفر از همکاران جوان آقایان دکتر زنده‌دل و دکتر پرهام از انتشارات دانشگاه تهران در سال ۹۷ و ترجمه کتاب فیزیولوژی پزشکی گرانگ زیر نظر ایشان از انتشارات سیناطب از فعالیت‌های پژوهشی دکتر باباپور به شمار می‌رود.

کارهای پژوهشی وی عمدتا در زمینه رفتارهای فیزیولوژیک بوده است (انتشار بیش از ۱۲۰ مقاله علمی ISI) و در حال حاضر مشغول تالیف کتابی تحت عنوان «فیزیولوژی رفتار» است که امید می‌رود در آینده نزدیک شاهد انتشار آن باشیم.

حکیم مهر: آقای دکتر، دوران کودکی شما چطور گذشت؟

دوران دبستان و دبیرستان را در تهران گذراندم و دیپلم خود را از یک دبیرستان فرانسوی ایرانی به نام دبیرستان رازی گرفتم.

حکیم مهر: چه شد که به تهران آمدید؟

سال‌های ۱۳۲۵ تبریز دستخوش تحولاتی شده بود که پدر من ترجیح داد به تهران نقل مکان کند. بعد به دانشکده دامپزشکی آمدم و در سال ۴۸ عازم فرانسه شدم.

حکیم مهر: چه شد که رشته دامپزشکی را انتخاب کردید؟

آن زمانی که من آزمون دادم، کنکور عمومی شامل رشته‌های پزشکی، دامپزشکی، داروسازی و دندانپزشکی بود که شخص می‌توانست برحسب رتبه آنها را انتخاب کند. رتبه من به رشته پزشکی اهواز می‌خورد اما نرفتم و در نهایت دامپزشکی تهران را انتخاب کردم.

حکیم مهر: چرا پزشکی اهواز را نرفتید؟

آن زمان رشته پزشکی در شهرستان‌ها مثل حالا نبود که سطح بالایی داشته باشد و به همین دلیل من دامپزشکی دانشگاه تهران را ترجیح دادم.

حکیم مهر: هم‌کلاسی‌های شاخص شما در دوران عمومی چه کسانی بودند؟

هم‌کلاسی‌های من در دوره دکترای عمومی آقای دکتر تقی‌پور بازرگانی بودند که الان در منزل و در حال استراحت هستند. همچنین دکتر مهاجری که استاد دانشکده پزشکی مشهد هستند.

حکیم مهر: آقای دکتر، دوران عمومی شما چطور گذشت؟ اگر بخواهید دوران دانشجویی خود را با حال حاضر مقایسه‌ کنید، چه تفاوت‌هایی داشتند؟

می‌توانم بگویم که شرایط در زمانی که من دانشجوی دانشکده دامپزشکی تهران بودم و حتی حدود ۱۵ سال پیش، از زمان حال بهتر بود. وضعیت آموزش در اوایل انقلاب و بعد از آن که من عضو هیات علمی شده بودم، از حالا بهتر بود. کمااینکه رتبه‌بندی دانشگاه تهران در حدود ۲۰ سال پیش ۳۰۰ بوده و الان پایین‌تر از ۴۰۰ است. یکی از علت‌ها این است که کارهای عملی که آن زمان در دانشکده دامپزشکی انجام می‌دادیم، بیشتر از حالا بود و تکنیک‌هایی که من از فرانسه آورده بودم، خیلی خوب جواب می‌داد. اما به تدریج تعداد دانشجویان زیاد شد و این معضل باعث شد که کیفیت آموزش پایین بیاید.

حکیم مهر: چه زمانی به خدمت سربازی رفتید؟

ابتدا دیپلم گرفتم و بعد به سربازی رفتم.

حکیم مهر: کجا خدمت کردید؟

در تهران و تبریز.

حکیم مهر: بعد از اینکه دوره عمومی شما تمام شد،‌ چه کردید؟ آیا مستقیما برای تخصص به فرانسه رفتید؟

بله. آن زمان بورس دولت فرانسه در اختیار دانشگاه تهران بود که عده‌ای در آن شرکت کردند و فقط چند نفر قبول شدند. سفارت فرانسه در بین آنها، من را به دلیل اینکه به زبان فرانسه مسلط بودم، انتخاب کرد.

حکیم مهر: چه مدت آنجا بودید؟

حدود ۴ سال فرانسه بودم.

حکیم مهر: بعد از بازگشت به ایران چه کردید؟

به دعوت دانشکده پزشکی دانشگاه تهران، به ایران آمدم. آن زمان بخش فیزیولوژی دانشکده دامپزشکی وابسته به گروه فیزیولوژی دانشگاه تهران بود. مدیر گروه فیزیولوژی دانشگاه تهران از من دعوت کردند که برگردم و به دانشکده پزشکی بیایم.

حکیم مهر: آقای دکتر، در چه سالی بازنشسته شدید؟

در سال ۹۶ بازنشسته شدم.

حکیم مهر: بعد از دوران بازنشستگی چه کردید؟

بعد از دوران بازنشستگی در زمینه تدریس و همچنین فعالیت‌های تحقیقاتی با واحد علوم تحقیقات دانشگاه آزاد همکاری دارم. همچنین دانشگاه شهید بهشتی در راستای پروپوزال‌های تحقیقاتی و دفاع از پایان نامه‌ها از بنده دعوت می‌کنند.

حکیم مهر: چه توصیه‌ای برای جوانان علاقه‌مند به رشته دامپزشکی دارید؟

توصیه من این است که در زمان تحصیل، عشق به کار و به تحصیل مهم است. من همیشه به دانشجویان توصیه می‌کنم که مقصد اصلی، مسیر است و نه هدف. یعنی دانشجوی دامپزشکی نباید تصور کند که زمانی که دامپزشک شد، ممکن است درآمد چندانی نداشته باشد یا در تخصص خاصی قبول نشود، بلکه باید قبول کند که مسیر زندگی مهم است. به‌عنوان مثال شخصی که قصد دارد به کوه برود، هدف او رسیدن به کوه نیست بلکه این است که از مسیر لذت ببرد. مسیر مهم است و در زندگی هم همین است. وقتی انسان با شوق و ذوق کار می‌کند حق هیچ چیزی را ندارد، حتی حق موفق شدن را هم ندارد زیرا همه چیز قبلا به او داده شده است؛ شوق و ذوق مهمترین عامل است و چیزی بالاتر از این نیست.

در حال حاضر خیلی از دانشجویان ممکن است ناامید باشند و بگویند من دکترای دامپزشکی می‌گیرم و ممکن است بیکار بمانم. توصیه من به آنان این است که در تمام مدتی که تحصیل می‌کنید، باید شوق و ذوق داشته باشید و به مسیر فکر کنید و به تحصیل. نه اینکه حالا که دامپزشک شدم چه می‌شود و چقدر درآمد خواهم داشت؟ مسیر زندگی خیلی مهمتر از رسیدن به هدف است.

حکیم مهر: ممنون از فرصتی که در اختیار ما قرار دادید.

گفت‌وگو از: محسن طاهرمیرزایی