مردم دوستدار طبیعت گلستان با هزینه شخصی حیوانات وحشی مصدوم را برای درمان به کلینیک‌های دامپزشکی می‌برند

حکیم مهر: حفاظت از حیوانات آسیب‌دیده حیات وحش، فرهنگی پذیرفته‌شده در کشورهای توسعه یافته است که دوست‌داران طبیعت ایران از جمله گلستان از سال‌ها قبل تاکنون به آن توجه کرده و به اعتقاد کارشناسان مردم این استان می‌توانند با ادامه این رویکرد، الگوی مهربانی با طبیعت در کشور باشند.

به گزارش حکیم مهر به نقل از ایرنا، گلستان با اقلیم متنوع و مساحتی بالغ بر ۲۰ هزار کیلومتر مربع و ۱.۹ میلیون نفر جمعیت؛ همزمان ساحل دریا، جنگل، کوهستان، دشت و کویر را با هم دارد و به همین دلیل از تنوع گیاهی و جانوری برخوردار است و در طول سال گردشگران زیادی برای مشاهده جاذبه‌های طبیعی و زیستمندان آن به این خطه سفر می‌کنند.

این استان شمالی از معدود تنفس‌گاه‌های گونه‌های مختلف گیاهی و جانوری ایران است و طیف گسترده‌ای از پرندگان همچون مرغابی، غاز، قو، پلیکان، باکلان، پرستوی دریایی، سلیم، کاکایی، چنگر، اگرت، خوتکا، گیلان‌شاه و تلیله را در خود جای داده است.

آهو، پلنگ، تشی، خرس قهوه‌ایی، خرگوش، حشره‌خورها، راسو، روباه، روباه ترکمنی، رودک، سمور جنگلی، سیه گوش، شوکا، شنگ، قوچ و میش، کل و بز، گراز، گربه پالاس، گرگ و مرال نیز از مهمترین گونه‌های جانوری این استان هستند که در زیستگاه‌های طبیعی آن از جمله پارک ملی گلستان زندگی می‌کنند.

از مجموع ۳۰۴ گونه پرنده شناسایی شده در گلستان ۱۰۷ گونه بومی، ۹۷ گونه زمستان‌گذران، ۸۱ گونه برای تولید مثل و ۱۹ گونه به طور اتفاقی دیده شدند و همچنین ۸۰ گونه پستاندار، ۲۴ گونه خزندگان و ۶۰ گونه ماهیان در این استان زیست می‌کنند.

همچنین پارک ملی گلستان به عنوان یکی از ذخیره‌گاه‌های زیست‌کره ثبت شده در میراث جهانی، هزار و ۳۵۰ گونه گیاهی و ۳۰۲ گونه جانوری از جمله نیمی از گونه‌های پستانداران ایران را در حدود ۹۰۰ کیلومتر مربع جای داده است.

این روزها به گفته کارشناسان محیط زیست، در نقاط مختلف گلستان روزانه به طور میانگین یک پرنده یا پستاندار مصدوم توسط دوستاران طبیعت تحویل محیط‌بانان می‌شود که نشان‌دهنده افزایش احساس مسوولیت مردم به حیات وحش در مقایسه با تحویل هفتگی ۲ تا سه جانور در سال‌های گذشته است.

مردم استان گلستان با توجه به افزایش اطلاعات خود از لزوم توجه به فرهنگ حمایت از حیوانات به عنوان مخلوقات مفید و تاثیرگذار در چرخ حیات زیستی انسان‌ها، نگاه ویژه‌تری به حیات وحش دارند و دوستداران محیط زیست چه در حال تردد در جاده، حضور در حاشیه جنگل‌ها و یا دل طبیعت با مشاهده هر پرنده و پستاندار زخمی بر اثر برخورد با خودروهای عبوری، اصابت گلوله شکارچیان یا حمله سایر حیوانات، آنها را تیمار می‌کنند و یا به نزدیکترین محیط‌بانی تحویل می‌دهند.

به اعتقاد کارشناسان، همگانی‌شدن فرهنگ حمایت از حیات وحش نیاز به ترویج بیشتر دارد تا مردم برای جلوگیری از تصادف حیوانات هنگام تردد در جاده‌های جنگلی سرعت مناسب را رعایت کنند و شکارچیان به‌جای شکار حیوانات با هدف خلق ساعاتی خوش و یا کسب درآمد به حریم آنها وارد نشوند تا تعداد حیوانات مصدوم به حداقل برسد.

رسیدن به پایداری در حفاظت از طبیعت نیازمند همراهی مردم با محیط زیست

«رحیم حاجی‌مراد» یکی از دوستاران طبیعت گلستان در گفت و گو با خبرنگار ایرنا بیان کرد: حفاظت از زیستمندان حیات وحش با تکیه بر ظرفیت و نیروی انسانی یک دستگاه به تنهایی مثل سازمان حفاظت محیط زیست میسر نیست و عزم همگانی با همراهی مردم و دوستداران طبیعت را می‌طلبد.

وی افزود: برای رسیدن به سطح مناسبی از پایداری در حوزه حفاظت از طبیعت و زیستگاه‌های آن همانند کشورهای توسعه یافته، باید به نقش‌آفرینی مردم جوامع محلی بیشتر توجه کرد.

این دوستدار طبیعت گفت: با گسترش جوامع انسانی، تهدیدات فراروی محیط زیست و زیستمندان افزایش پیدا کرده به عنوان مثال تردد خودروها برای حضور در جنگل‌ها و تفرجگاه‌های کوهستانی به چندین برابر سال‌های قبل رسیده و این به معنی افزایش دسترسی مردم به زیستگاه‌های حیات وحش است که به دنبال آن آسیب‌ها و پیامدهای این حضور بیشتر می‌شود.

حاجی‌مراد اظهارداشت: یکی از این آسیب‌ها مصدوم شدن حیوانات حیات وحش است لذا محیط زیست در حوزه فرهنگی و آموزشی بر روی طرح‌هایی مثل "یک ساعت با محیط‌بان" سرمایه‌گذاری کرده و در این دوره‌ها به زبان ساده ثمرات محیط زیست سالم بازگو می‌شود که شواهد حاکی از نتایج مثبت این فرهنگ‌سازی در حمایت از زیستمندان طبیعت است.

وی افزود: در کنار همیاران پلیس، در مدارس گلستان به ویژه جوامع مسکونی پیرامون زیستگاه‌های حیات وحش طرح "یک ساعت با محیط‌بان" در حال برگزاری است و این روزها خیلی از افرادی که حیوانات مصدوم را تحویل نیروهای محیط زیست می‌دهند دانش آموز هستند.

تحویل روزانه حداقل یک حیوان مصدوم به محیط زیست در گلستان

رییس اداره نظارت بر امور حیات وحش اداره کل حفاظت محیط‌زیست گلستان در گفت و گو با خبرنگار ایرنا اظهارداشت: حساسیت مردم استان نسبت به حفاظت از حیات وحش در مقایسه با سال‌های قبل افزایش قابل توجه داشته است.

محمود شکیبا افزود: به عنوان نمونه سال‌های قبل هفته‌ای ۲ تا سه مورد حیوان مصدوم از پرنده تا پستاندار به ادارات محیط زیست استان تحویل می‌شد اما امروز این عدد به میانگین روزانه حداقل یک پرنده یا پستاندار رسیده است.

وی اظهارداشت: خیلی از مردم دوستدار طبیعت گلستان علاوه بر تحویل حیوانات مصدوم و یا بیمار به ادارات محیط زیست، با هزینه شخصی حیوانات مصدوم را برای درمان به کلینیک‌های دامپزشکی می‌برند و بعد از بهبود در طبیعت رها می‌کنند.

رییس اداره نظارت بر امور حیات وحش اداره کل حفاظت محیط زیست گلستان افزود: امسال حداقل ۱۰ قطعه پرنده شکاری از نوع "دلیجه، جغد، سارگپه، عقاب و دال" با هماهنگی محیط زیست توسط مردم استان تیمار و در طبیعت رها شد.

شکیبا با قدردانی از اهمیت دادن مردم به حفاظت از محیط زیست و گونه‌های مختلف جانواری و گیاهی، گفت: بیشترین تلفات جانوری استان مربوط به سوانح رانندگی است که بیش از ۹۰ درصد این سوانح در محدوده پارک ملی گلستان در حین عبور از جاده میان‌گذر با برخورد حیوانات با خودروهای در حال تردد اتفاق می‌افتد.

شکیبا با اشاره به سرمای هوا و احتمال تردد حیوانات به روستاهای حاشیه جنگل‌ها برای یافتن غذا از مردم خواست با آنها کاری نداشته باشند و حیوانات مریض را هم به محیط زیست تحویل دهند.

گلستان با مساحتی در حدود ۲ میلیون و ۱۹۲ هزار و ۱۳۰ هکتار از شمال با ترکمنستان، از شرق با خراسان شمالی، از غرب با مازندران و جنوب با سمنان همسایه است.

این استان مرزی دارای تنوع اقلیمی از نیمه مرطوب معتدل تا نیمه خشک و گرم است و منابع طبیعی متنوعی شامل کوهستان های مرتفع، دشت هموار، مناطق پست، شوره زار و دریا دارد.