راز عجیب گردن دراز زرافه‌ها/ وقتی «میوارت» نظریه «داروین» را زیر سؤال می‌برد

حکیم مهر: این ایده که زرافه‌ها گردن‌های بلندتری برای مبارزه داشتند، بسیار بحث برانگیز است و سؤالات زیادی را ایجاد می‌کند. به عنوان مثال، اگر گردن بلند یک زرافه در درجه اول برای مبارزه بود، چرا در ماده‌ها نیز وجود دارد؟ همچنین، ماده‌ها نه تنها گردن دراز دارند، بلکه در طول زندگی حیوان به رشد خود ادامه می‌دهند و بسیار سریعتر از نر‌ها رشد می‌کنند.

به گزارش حکیم مهر به نقل از فرادید، زرافه‌ها ویژگی‌های بسیار جالبی دارند. آن‌ها زبان‌های آبی مایل به بنفش دراز و پا‌هایی به بزرگی صفحه‌ای به قطر ۳۰ سانتی‌متر دارند. الگوی رنگ های روی بدن آنان نیز شبیه به اثر انگشت انسان متمایز است و برای هر زرافه منحصر به فرد است. با این حال، یکی از چشمگیرترین ویژگی‌های زرافه قد بلند آن است.

زرافه‌ها با ارتفاع ۴.۲ تا ۵.۴ متری بلند قدترین جانوران زنده در جهان هستند. آن‌ها به قدری بلند هستند که حتی یک زرافه تازه متولد شده از یک انسان معمولی بلندتر است. بخشی از چیزی که زرافه‌ها را قدبلند می‌کند گردن بلند آنهاست.

گردن زرافه به تنهایی حدود ۳۸ درصد از کل قد این حیوان را به خود اختصاص می‌دهد. آن‌ها بدون شک بلندترین گردن را در میان گونه‌های جانوری دارند و این ویژگی منحصر به فرد به آن‌ها اجازه می‌دهد کار‌های جالبی انجام دهند. اما چرا زرافه‌ها گردن درازی دارند؟ گردن واقعا چه می‌کند؟ 

اینکه چرا و چگونه زرافه‌ها چنین گردن درازی پیدا کردند هنوز برای دانشمندان تا حدودی یک راز است. اگرچه دانشمندان در طول زمان ایده‌های متفاوتی را مطرح کرده‌اند، دو مورد از این ایده‌ها بر اساس معقول بودنشان محبوب‌تر هستند. این دو نظریه شامل موارد زیر است:

۱. برای رسیدن به غذا در گیاهان بلندتر

یکی از پذیرفته‌شده‌ترین تئوری‌ها، نظریه انتخاب طبیعی است که می‌گوید زرافه‌ها گردن‌های بلندی را به عنوان سازگاری برای کمک به آن‌ها برای زنده ماندن در رقابت غذایی با حیوانات دیگر در زیستگاه خود ایجاد کردند.

دانشمند معروف چارلز داروین این ایده را در ویرایش ششم کتاب معروف خود "منشاء گونه ها" توضیح داد. او پیشنهاد کرد که در محیطی با منابع غذایی محدود، زرافه‌هایی با گردن بلندتر بهتر از سایرین با گردن کوتاه‌تر زنده می‌مانند. اعتقاد بر این است که زرافه‌ها حدود ۱۲ تا ۱۴ میلیون سال پیش گردن دراز خود را پیدا کرده اند. آن دوره بسیار خشن بود و دشت‌های خشک بر آن حاکم بود.

با کاهش پوشش گیاهی، رقابت برای غذا افزایش یافت و به حیوانات گردن درازی که می‌توانستند به شاخ و برگ‌های بالای درختان برسند، نسبت به دیگران برتری پیدا کردند. افراد با گردن بلندتر در تولید مثل موفق‌تر شدند، در حالی که گونه‌های کوتاه‌تر در نهایت از بین رفتند. این به افرادی که گردن‌های بلندتری داشتند اجازه می‌داد در طول زمان رشد کنند.

اعتراض به این نظریه

جالب اینجاست که اگرچه این نظریه کاملاً نزد داروین اعتبار دارد، اما او آن را به عنوان توضیحی برای گردن زرافه در اولین ویرایش کتابش ارائه نکرد. در عوض، کتاب اول بر جنبه‌های دیگر تکامل زرافه، مانند دم آن (بدون هیچ اشاره‌ای به گردن بلند این حیوان) تمرکز داشت.

سناریوی احتمالی چگونگی پیدایش گردن زرافه در ابتدا به عنوان مخالفت با نظریه داروین توسط جورج جکسون میوارت ایجاد شد.

میوارت به حفره‌های احتمالی در نظریه انتخاب طبیعی داروین اشاره کرده بود و ادعا می‌کرد که گردن بلند زرافه دلیلی بر محدودیت‌های این نظریه است. او استدلال می‌کرد که اگر انتخاب طبیعی دلیل رشد چنین گردن‌های بلندی بود، سایر حیوانات نیز همین ساختار را ایجاد می‌کردند. به طور مشابه، رشد زرافه به این اندازه عظیم اگر واقعاً غذا کمیاب بود، منطقی نخواهد بود، زیرا این امر معکوس خواهد بود (حیوانات بزرگتر برای زنده ماندن به غذای بیشتری نیاز دارند).

در پاسخ، داروین در مورد گردن بلند زرافه در نسخه ۱۸۷۲ کتاب خود نوشت. او فرض میورت را پذیرفت که زرافه‌ها به دلیل رقابت برای غذا، گردن دراز می‌کنند و توضیح می‌دهد که چرا سایر گیاه‌خواران سازگاری مشابهی ندارند. حیوانات مختلف تمایل دارند به طور متفاوتی با شرایط یکسان سازگار شوند. از این رو، افراد معمولاً سازگاری‌های متفاوتی را ایجاد می‌کنند که در نهایت به جای تکامل یکسان، آن‌ها را متمایز می‌کند. در مورد وضعیت خشکسالی، داروین به حضور زرافه‌ها در مکان‌های امروزی با شرایطی شبیه خشکسالی اشاره کرد که نشان می‌دهد تبدیل شدن به اندازه‌های بزرگ‌تر ضرری برای زرافه‌ها نبوده است.

۲. سازگاری باروری

اخیراً، دانشمندان به توضیح احتمالی دوم برای گردن بلند زرافه دست یافته اند. برخی از دانشمندان در اواسط دهه ۹۰ یک زرافه ماقبل تاریخ عجیب و غریب با گردنی بلند و جمجمه‌ای تقویت شده کشف کردند که نشان می‌دهد اعضای این گونه به یکدیگر ضربه می‌زنند. این رفتاری است که امروزه در بسیاری از حیوانات شاخ دار دیده می‌شود.

Discokeryx xiezhi که حدود ۱۶ میلیون سال پیش می‌زیست، سرنخ‌هایی از عادات احتمالی این گروه از حیوانات ارائه می‌دهد. برخی از دانشمندان بر این باورند که تمایل به درگیری درونی در بین زرافه‌های ماقبل تاریخ باعث می‌شود گردن آن‌ها بلندتر شود.

اعتراض به این نظریه

این ایده که زرافه‌ها گردن‌های بلندتری برای مبارزه داشتند، بسیار بحث برانگیز است و سؤالات زیادی را ایجاد می‌کند. به عنوان مثال، اگر گردن بلند یک زرافه در درجه اول برای مبارزه بود، چرا در ماده‌ها نیز وجود دارد؟ همچنین، ماده‌ها نه تنها گردن دراز دارند، بلکه در طول زندگی حیوان به رشد خود ادامه می‌دهند و بسیار سریعتر از نر‌ها رشد می‌کنند.

 با وجود اختلافات مختلف، همه ما می‌توانیم در یک چیز اتفاق نظر داشته باشیم. این ایده که طول گردن به طور متوالی افزایش یافته است بسیار پیچیده‌تر از آن چیزی است که به نظر می‌رسد. عوامل زیادی وجود دارد که باید قبل از اینکه بتوان در مورد اینکه چرا گردن حیوان اینقدر بلند است، در نظر گرفت. در واقع، با توجه به این واقعیت که زرافه‌ها از گردن خود برای کار‌های زیادی استفاده می‌کنند، رشد گردن‌های بلندتر ممکن است پاسخی به ترکیبی از عوامل به جای یک عامل واحد باشد.

چگونه گردن زرافه‌ها ساخته می‌شود
 
زرافه هفت مهره بلند روی گردن خود دارد. دارای یک مفصل توپی بین محور خود و مهره‌های اطلسی است. با این کار، زرافه می‌تواند گردن خود را بچرخاند تا بینی خود را به پشت خود بمالد. گردن همچنین شامل شبکه‌ای از رباط‌های عضلانی قوی برای حمایت است. نمونه‌ای از این رباط بزرگ گردن است که از دم تا جمجمه کشیده شده است. به طور خلاصه، گردن زرافه تعادل کاملی از وزن، قدرت و انعطاف پذیری است.

جالب اینجاست که علیرغم طولانی بودن گردن زرافه نمی‌تواند به پوشش گیاهی روی زمین برسد. یک زرافه تشنه باید پا‌های جلویش را باز کند یا زانوهایش را خم کند تا آب بنوشد.

از آنجایی که زرافه‌ها چنین گردن درازی دارند، برای چه چیزی به آن‌ها نیاز دارند؟ 

تغذیه

زرافه‌ها مرورگر‌های عظیمی هستند که از برگ‌های پهن و جوانه‌های درختان و درختچه‌ها تغذیه می‌کنند. گردن بلند آن‌ها را در برابر سایر گیاهخواران در همان مکان برتری می‌دهد. زرافه‌ها می‌توانند به راحتی برگ‌های بالای درخت اقاقیا یا هر گیاه بزرگ دیگری را برای غذا جدا کنند. آن‌ها همچنین دارای زبان‌های بلند و مفصل آتلانتواکسیال هستند که امکان حرکت عمودی را فراهم می‌کند. این ویژگی‌ها به زرافه اجازه می‌دهد تا به راحتی به بالای درختان کوچک و انواع شاخ و برگ دور از دسترس حیوانات دیگر دسترسی پیدا کند.

گردن زدن

عمل گردن زدن در بین زرافه‌های نر که برای جفت رقابت می‌کنند رایج است. در یک درگیری مداوم، نر‌ها گردن دراز خود را به اطراف می‌چرخانند و با سر به یکدیگر ضربه می‌زنند. نری که گردن بلندتر و ضخیم‌تری دارد، به احتمال زیاد مبارزه را با پیروزی به پایان می‌رساند. همچنین این تمایل وجود دارد که آن‌ها به احتمال زیاد جفت می‌شوند و فرزندانی با گردن بلندتر و قوی‌تر به دنیا می‌آورند. از طرف دیگر، نری که شکست می‌خورد، ممکن است هوشیاری خود را از دست بدهد، آسیب جدی ببیند یا حتی بمیرد. 

شناسایی شکارچیان

بلندترین پستاندار روی زمین قطعا یکی از بهترین مناظر از محیط اطراف خود را خواهد داشت. زرافه به لطف گردن بلند می‌تواند شکارچیان خود را از فاصله دور تشخیص دهد. آن‌ها دید محیطی گسترده‌ای دارند که می‌تواند در سراسر قلمرو خود و حتی پشت آن‌ها را نیز ببیند.

نتیجه

اگرچه ممکن است این سوال ساده به نظر برسد، اما نمی‌توان با قطعیت گفت که چرا و چگونه زرافه‌ها توانستند گردن‌های بلندی داشته باشند. با این حال می‌توان گفت نظریه‌هایی که تاکنون ارائه شده، نسبتاً دقیق هستند، و ترکیبی از این عوامل ممکن است به گردن دراز این گونه کمک کرده باشد.