برخورد احساسی با حیات‌وحش کار را خراب می‌کند/ به حیوانات حیات‌وحش غذای دستی ندهید

حکیم مهر: در حالی که بسیاری از کشورها برای غذا دادن به حیوانات حیات وحش جریمه هایی بیش از ۱۰ هزار دلار وضع می‌کنند مردم مهربان سرزمین ما با غذارسانی به حیات وحش به وقت سرما، دلسوزی می کنند؛ غافل از اینکه به گفته کارشناسان زیست محیطی برخورد احساسی با حیات وحش کار را خراب می کند.

به گزارش حکیم مهر به نقل از ایرنا، اگر عبارت «به حیات‌وحش غذا ندهید» یا Don’t feed the wildlife را در اینترنت جستجو کنید به اطلاعات جالبی در این زمینه دسترسی می یابید و در پاسخ به این سوال که چرا نباید چنین کرد؟ کارشناسان بطور واضح پاسخ می‌گویند: حیوانات حیات‌ وحش زمانی که بصورت دستی تغذیه می شوند با حیوان مرده فرقی ندارند در واقع شما با غذا دادن به آن‌ها کمک نمی‌کنید، بلکه با این کار آن‌ها را به مرگ محکوم می‌کنید.

هنوز از حادثه پلنگ قائمشهر دیر زمانی نگذشته است؛ حدود ساعت ۵:۳۰ صبح پنجم اردیبهشت ماه حضور یک قلاده پلنگ بر بالای ساختمان بانک صادرات خیابان ساری شهرستان قائمشهر مشاهده شد؛ در نامه محیط زیست مازندران آمده بود، پس از اندک زمانی تجمعات مردمی در محل حضور پلنگ زیاد شد و با ازدیاد رفت و آمد مردم، این حیوان دچار استرس و اضطراب شد و حوالی ساعت ٧ صبح از ساختمان بانک صادرات به داخل خیابان متواری و متاسفانه مردم و خودروها نیز به همراه آن حرکت کردند. پلنگ در حین فرار یک نفر از پرسنل نیروی انتظامی را از ناحیه کتف زخمی کرد.

این کلیت ماجرا بود و در نهایت اظهارنظرهای متعدد و بار انتقادات از دیر رسیدن تا نداشتن دارت بیهوشی، نبود پزشک مجرب و در نهایت طبق همیشه پیکان همه این نداشته‌ها و ناهماهنگی ها و کمبودها سوی مردم نشانه رفت و تجمع و ازدحام مردمی کفه سنگین انتقادات را در برگرفت که البته این موضوع هم قابل چشم پوشی نیست و در جای خود به آن پرداخته شد.

در آن هنگام رئیس اداره نظارت بر حیات وحش اداره کل حفاظت محیط زیست گیلان واقعه پلنگ قائمشهر را اتفاقی کم سابقه توصیف کرد و توضیح داد: متاسفانه بدلایل زیادی چون تخریب زیستگاه‌های حیات وحش، جنگل زدایی، چرای دام، توسعه صنعت، عبور جاده‌های مواصلاتی و راه‌آهن، عدم مدیریت پسماند و چه بسیار دیگر حیوانات برای تامین نیازهای غذایی مجبور شدند در حاشیه شهرها و حتی قلب مناطق مسکونی حضور یابند.

حسین علی نژاد ادامه داد: عدم مدیریت پسماند و باقی گذاردن پس مانده مواد غذایی گردشگران از سر ترحم در حاشیه جاده‌ها و مناطق گردشگری برای حیوانات و یا به بهانه اینکه جذب طبیعت می‌شود متاسفانه گونه هایی چون خرس، راسوسانان، شغال، گرگ، گراز و حیوانات حیات وحش را جذب زباله کرده است و آنها را به سمت شهرها می‌کشاند.

به حیوانات حیات وحش غذای دستی ندهید

مدیرکل دفتر حفاظت و مدیریت حیات وحش سازمان حفاظت محیط زیست گفت: معمولا حیات وحش در روزهای برفی و یخبندان برای یافتن غذا به مناطق مسکونی نزدیک می‌شوند در این روزها باید مراقب آنها باشیم و تا حد امکان از دادن غذای دستی به آنها خودداری کنیم.

غلامرضا ابدالی اظهار کرد: زمانی که روزهای برفی حیات وحش از زیستگاه خود پایین و به سمت مناطق مسکونی می‌آیند، عده‌ای از سر دلسوزی در مسیر تردد آنها غذای زیادی می‌ریزند؛ این کار درستی نیست چون حیات وحش عادت می‌کند و به گمانش همیشه در این منطقه غذا وجود دارد از این رو زمانی که هوا مناسب شد هم از سر عادت و برای دست یافتن به غذا دوباره به اطراف مناطق مسکونی می‌آید که این موضوع برای امنیت آنها اصلا خوب نیست.
وی افزود: در روزهای برفی و یخبندان به علت کم شدن غذا، حیات وحش بیشتر به سمت مناطق مسکونی می‌آیند؛ بنابراین از مردم درخواست می‌کنیم به آنها آزار و آسیب نرسانند و تا حد امکان غذای دستی به آنها ندهند اگر هم می‌خواهند کمکی کنند با هماهنگی محیط زیست و محیط‌بانان باشد؛ آنها راهنمایی می‌کنند که چه کار کنند؛ در واقع در این روزها مردم باید هوای حیات وحش را داشته باشند تا روزهای برفی و یخبندان سپری شود.
ابدالی اضافه کرد: ادارات کل محیط زیست در همه استان‌ها برای روزهای برفی تجهیز شدند همچنین نقاطی را که ممکن است حیات وحش در زمان برف و یخبندان از زیستگاه خود پایین بیایند را شناسایی می‌کنند و اگر نیاز باشد علوفه دستی در آن مسیرها قرار داده می‌شود. گاهی اوقات هم برای پرندگان در مناطقی که برف همه زمین را پوشانده، دانه پاشیده می‌شود.

روستانشینان حاشیه جنگل ها! شکار نکنید و شکارچیان غیر مجاز را معرفی کنید

رئیس اداره نظارت بر حیات وحش اداره کل حفاظت محیط زیست گیلان تاکید کرد: غذارسانی به حیات وحش را توصیه نمی کنیم چون با شروع سرما و برودت حیات وحش مهاجرت های عمودی را آغاز می کنند و از ارتفاعات به سمت پایین می آیند در این میان از روستانشینان حاشیه جنگل ها می خواهیم شکار نکنند و شکارچیان غیر مجاز را معرفی کنند.
حسین علی نژاد در گفت و گو با خبرنگار ایرنا افزود: حیات وحش آموخته است چگونه در سرما ایستگاه‌هایش را تغییر دهد لذا مهاجرت های عمودی به ارتفاعات پایین‌تر که برف نیست آغاز می شود و در دره ها پناه می گیرند.
وی با بیان اینکه هنوز وضعیت برف و یخبندان بحرانی نشده است، اضافه کرد: بطور کلی هیچ گونه غذارسانی توسط مردم در سطح شهر و زیستگاه های طبیعی توصیه نمی شود چون آنان از تخصص کافی برخوردار نیستند؛ غذادهی جا و مکان مشخص دارد که باید توسط کارشناسان و محیط‌بانان و به تشخیص آنان انجام شود.
علی نژاد گفت: زیستگاه های طبیعی استان بقدری غذا دارند که حیات وحش را تامین کنند؛ هنوز به وضعیت بحرانی نرسیدیم اگر وضعیت بحرانی شود حتما غذا رسانی در زیستگاه ها توسط بیش از ۲۰۰ محیط بان و نیروهای حفاظت محیط زیست پیگیری می شود.

وی اظهار داشت: بنابراین بهتر است مردم قبل از اینکه بخواهند کاری انجام دهند با محیط‌بانان و ادارات محیط زیست شهرستان های استان هماهنگ باشند تا هم حیات وحش و هم مردم آسیب نبینند.
علی نژاد از مردم خواست در زمان برخورد با حوادث زیست محیطی یا مواجه شدن با حیوانات وحشی در وهله نخست محیط را آرام نگه دارند و از هرگونه استرس وارد کردن، غذا دادن و متواری کردن حیوان خودداری کنند و بلافاصله با آتش نشانی و یا شماره شبانه روزی اداره کل حفاظت محیط زیست گیلان ۳۳۸۲۴۶۲۶ با پیش شماره ۰۱۳ تماس بگیرند.
رئیس اداره نظارت بر حیات وحش گیلان تاکید کرد: شماره ۱۵۴۰ برای رسیدگی به شکایات است و شاید زمان ببرد اما در صورت فوریت و نیاز به رسیدگی فوری با شماره اداره کل حفاظت محیط زیست تماس گرفته شود.
گیلان یکی از کوچکترین استان‌های ایران است، همین خطه کوچک سومین استان پر تراکم بعد از تهران و البرز است ۳۴ درصد گیلان جلگه و مابقی کوهپایه یا کوهستان است بخش اعظم جمعیت در جلگه سکونت دارند.

گیلان دارای پتانسیل های ملی و جهانی است ۶۰ گونه پستاندار چون پلنگ، شوکا (گوزن مینیاتوری)، خرس قهوه ای و فک بخشی از تنوع زیستی استان است؛ پرندگان یکی از مهمترین شاخص های حیات وحش در دنیاست تعداد ۵۳۳ گونه پرنده در ایران داریم ۶۰ درصد از پرندگان کشور در این خطه مشاهده می شود و ۲۰ ایستگاه تالابی و سه تالاب مهم بین المللی انزلی، پارک ملی بوجاق و امیرکلایه در استان وجود دارد.

در روزهای برفی معمولا گونه‌های مختلفی از جمله کل، بز، قوچ، میش و حتی گوشتخوارانی مانند روباه، گرگ و شغال به مناطق مسکونی نزدیک می‌شوند؛ وحشی بودن خوی طبیعی حیات وحش است پس مراقب خود و آنها باشیم.