«حکیم مهر» حرفه‌ای‌تر شده است/ اگر رسانه مخاطب نداشته باشد، کارکرد خود را از دست می‌دهد

حکیم مهر- محسن طاهرمیرزایی: دی‌ماه سال ۱۳۸۶ که «دکتر محمد لطفی‌زاده» در اتاق کار خود در سازمان نظام دامپزشکی روی کاغذ در حال طرح‌ریزی یک پایگاه خبری تخصصی در حوزه دامپزشکی بود، شاید تصورش را هم نمی‌کرد که در دی‌ماه سال ۱۴۰۱ و همزمان با پانزدهمین سالگرد تولد این رسانه، حکیم مهر به مرجع بی قید و شرط اخبار حوزه دامپزشکی در سراسر کشور تبدیل شود. آن روزی که به گفته خودش حکیم مهر ۵۰ بازدید روزانه داشت که از این تعداد، ۳۰ بازدید مربوط به خود او بود، شاید تصور نمی‌کرد که امروز تعداد بازدید روزانه این رسانه به مرز یک‌صد هزار برسد. اگرچه در سال ۹۲ تیم مدیریتی حکیم مهر تغییر کرد، اما دکتر لطفی‌زاده امروز خوشحال است که حکیم مهر نه‌تنها افول نکرده، بلکه حرفه‌ای‌تر از قبل در حال تکامل است.

به بهانه پانزدهمین سالگرد تولد حکیم مهر، مصاحبه‌ای را با «دکتر محمد لطفی‌زاده» بنیانگذار و مدیر مسئول سابق این پایگاه خبری انجام دادیم که در ادامه می‌خوانید:

حکیم مهر: آقای دکتر، ورودی چه سالی و کدام دانشگاه هستید؟

بنده ورودی سال ۷۹ دانشکده دامپزشکی دانشگاه تهران هستم.

حکیم مهر: چه شد که رشته دامپزشکی را انتخاب کردید؟

واقعیت این است که قبل از ورود به رشته دامپزشکی، آشنایی چندانی با این رشته نداشتم، اما به طور کلی به طبابت علاقه‌مند بودم. در ادامه که وارد رشته دامپزشکی شدم، به خاطر گستردگی و تنوع فوق‌العاده زیاد این رشته، به آن علاقه‌مند شدم و احساس کردم رشته بسیار خوبی است و صرف‌نظر از اینکه در زمینه درمان حیوانات و پیشگیری از بیماری‌های مرتبط با حیوانات نقش بسیار مهمی دارد، می‌تواند در تامین بهداشت و سلامت جامعه هم موثر باشد.

حکیم مهر: علاقه‌مندی شما به علوم حوزوی از چه زمانی شروع شد؟

بنده از قبل زمینه مطالعه بعضی از دروس حوزوی را داشتم و در زمان دانشجویی هم به‌صورت خیلی پراکنده و ناقص این کار را انجام داده بودم. هرچند که از همان موقع برخی مطالعات مذهبی داشتم اما در یک مقطعی احساس کردم که با یک تمرکز بهتر می‌توانم در این عرصه هم تاثیرگذار باشم. با علاقه‌ای که داشتم و به کمک مشورتی که از بعضی از بزرگان علما گرفتم، در نهایت از سوی آنها تشویق به این کار شدم و به لطف خدا این اتفاق افتاد که در این سنگر هم توفیق خدمت داشته باشم. امیدوارم که در این حوزه هم بتوانم رسالت سنگینی را که به دوش دارم، به انجام برسانم.

حکیم مهر: یعنی از چه سالی دروس حوزوی را آغاز کردید؟

از حدود سال‌های ۸۳ و ۸۴ به صورت پراکنده مطالعاتی را داشتم اما اینکه به صورت متمرکز این کار را انجام دهم، تقریبا از سال حدود ۹۲ و ۹۳ بود.

حکیم مهر: آقای دکتر، یکی از کارهای ماندگار حضرتعالی در حوزه رسانه، پی‌ریزی و پایه‌گذاری پایگاه خبری حکیم مهر است. چه چیزی باعث شد که به فکر راه‌اندازی این پایگاه خبری بیفتید؟ آیا از قبل به این حوزه علاقه داشتید؟

حدود سال ۸۶ بود که احساس کردم که اخبار دامپزشکی آن‌طور که باید در کشور منتشر نمی‌شود و از طرفی جامعه نیز شناخت خوبی از رشته دامپزشکی و زمینه کاری دامپزشکان و پیرادامپزشکان ندارد، به همین دلیل لازم است یک مرکزی باشد که هم اخبار را به خوبی منعکس و هم بتواند نقش ترویج و آموزش را به خوبی ایفا کند. در آن سال‌ها مقداری ذهنیت و تجربه‌ از کارکرد رسانه داشتم و کمی در مجلات و نشریات و... کار کرده و با بعضی از سایت‌های خبری به شکل پراکنده همکاری کرده بودم، لذا به ذهنم رسید که می‌توانیم یک پایگاه خبری تحلیلی به شکل اختصاصی فقط در حوزه دامپزشکی داشته باشیم.

به خوبی در خاطرم هست که طرح اولیه آن را روی کاغذ رسم و ستون‌هایی را که برای یک سایت خبری نیاز بود، جانمایی کردم. در آن زمان مدتی در سازمان نظام دامپزشکی حضور داشتم، عصر یکی از روزها بود که این طرح اولیه‌ را خدمت آقای دکتر مجیدی که معاون وقت رفاهی و امور اجتماعی سازمان نظام دامپزشکی کشور بودند، بردم و ایشان بسیار استقبال و تشویق کردند. شاید تشویق ایشان دلیل مهمی شد که من این طرح را ادامه دهم و به همین دلیل هم ادامه دادم.

حکیم مهر: چرا عنوان «حکیم مهر» را انتخاب کردید؟ فلسفه این نام‌گذاری چه بود؟

پایگاه خبری حکیم مهر در ابتدا دو قسمت به نام‌های «نشریه الکترونیک حکیم» و «نشریه الکترونیک ۱۴ مهر» داشت. بخش اول اخبار حوزه پزشکی و بخش دوم اخبار حوزه دامپزشکی را به صورت ماهانه و با ۳۰ مطلب در هر شماره منتشر می‌کرد. بعد از مدت کوتاهی، با این هدف که فقط در حوزه دامپزشکی متمرکز باشیم، این دو در هم ادغام شده و عنوان آن نیز تبدیل به «حکیم مهر» شد و به صورت روزانه اخبار، اطلاعات و تحلیل‌ها را منتشر می‌کرد.

حکیم مهر: در روزهای آغازین فعالیت، سختی‌های کار چه مواردی بودند؟ مدیریت این پایگاه خبری چقدر از وقت شما را می‌گرفت و به لحاظ مالی چطور کار را مدیریت می‌کردید؟

آن اوایل خیلی به سختی کار فکر نمی‌کردم، چون با علاقه این کار را آغاز و احساس می‌کردم که خدمتی به جامعه دامپزشکی است. ممکن بود وقت زیادی از من بگیرد و می‌گرفت. حکیم مهر در آن روزها با امروز که تیم خیلی خوبی مثل خود شما و دکتر کاظمی به‌عنوان مدیر مسئول محترم فعالیت می‌کنید، تفاوت داشت. من فقط یک نفر بودم که خودم مطلب و خبر می‌نوشتم، منابع خبری را جستجو می‌کردم، مصاحبه می‌گرفتم، پیاده می‌کردم، عکس می‌گرفتم و بارگزاری می‌کردم. اما دو تا موضوع برای من خیلی مهم بود که اتفاق بیفتد؛ اول اینکه کاملا به روز و اولین رسانه‌ای باشیم که آن خبر، تحلیل یا اتفاق را منتشر می‌کنیم و دوم اینکه سخت‌کوشی و تلاش خیلی زیاد را در دستور کار قرار دهم که همین مساله باعث شد که حکیم مهر به آرامی پا بگیرد.

آن اوایل در طول روز شاید ۵۰ بازدید داشتیم که از آن تعداد هم شاید ۳۰ بازدید از سوی خودم بود که دائما رسانه را رصد می‌کردم، اما حکیم مهر به آرامی جای خود را باز کرد. خاطرم هست که افرادی هم در کنار حکیم مهر قرار گرفته و با یک تیم خاص شروع به فعالیت کردند اما بعد از مدتی یا خودشان نخواستند یا به دلایل مختلف از عرصه رسانه دامپزشکی حذف شدند. شاید علت این بود که آنها خیلی علاقه نداشتند یا فکر می‌کردند که باید یک مساله تجاری باشد. کمااینکه من هیچ‌گونه منفعت مالی آن‌چنانی را متصور نبوده و به دنبال درآمدزایی هم نبودم. قرار بر این بود که خدمتی ارائه شود و حدود ۶ سال با این روش جلو رفتیم.

در ادامه شرایط خیلی بهتر شد و در حال حاضر حکیم مهر حرفه‌ای‌تر شده است. خوشبختانه کار را با یک تیم حرفه‌ای‌تر پیش می‌برد و این بهتر است. اما در آن ابتدا نیاز بود که این پایه‌ها محکم شود تا بتوان کار حرفه‌ای انجام داد.

حکیم مهر: استقبال مسئولین از فعالیت پایگاه خبری حکیم مهر چطور بود؟ کمااینکه اغلب مسئولین خیلی خوشحال نمی‌شوند از اینکه یک رسانه تخصصی دائما آنها را رصد کرده و مورد سوال قرار دهد.

مسئولین دو دسته بودند؛ یک دسته از مسئولین که حتی نمایندگان مجلس وقت هم جزء آنها بودند، حکیم مهر را می‌دیدند و می‌خواندند. اعضای کمیسیون کشاورزی وقت مجلس که با من ارتباط داشتند، بعضا نظرات خود را نیز منعکس می‌کردند. این بخش از مسئولین که در بین آنها، روسای نظام دامپزشکی و مدیران کل دامپزشکی استان‌ها نیز حضور داشتند، خوشحال و راضی بودند و استفاده و تشویق می‌کردند. اما دسته دوم از مسئولین که عمدتا فعالیت آنها نقد می‌شد و مورد تحلیل قرار می‌گرفت، خیلی خوشحال نبودند و این طبیعی بود. کمااینکه روش من این بود که در کار هیچ ملاحظه‌ای نداشتم.

خاطرم هست یک بار عملکرد یکی از مسئولان وقت را که مشاور خود بنده در حکیم مهر بود، نقد کردم و ایشان بسیار عصبانی شدند. با من تماس گرفتند و من گفتم که هیچ ملاحظه‌ای در نقد ندارم. کاری را که باید انجام شود، ما صادقانه انجام می‌دهیم. خلاصه اینکه مواضع مسئولین دو دسته بود و این مساله بد نیست و نشان می‌دهد که محل رجوع همه طیف‌های مختلف دامپزشکی برای دیدن اخبار و تحلیل، حکیم مهر بوده است.

حکیم مهر: اشاره کردید که گروه‌هایی در کنار حکیم مهر قرار گرفتند و بعد از مدتی حذف شدند. آیا به معنای رقیب حکیم مهر بودند؟

یکی دو رسانه آمدند و شروع به کار کردند اما با این حجم از بازدیدکننده روبرو نبودند. البته ما هم به چشم رقیب و به معنای اینکه می‌خواهیم دیگری را حذف کنیم، کار نمی‌کردیم. اما چون حکیم مهر در آن زمان خیلی به روز بود، دائما اخبار سایر رسانه‌ها را بازنشر می‌داد و خودش هم خبر و مصاحبه‌های زیادی را تولید می‌کرد، محل رجوع بیشتری بود. شاید افراد فکر می‌کردند که با رجوع به حکیم مهر، دیگر نیازی نیست که از اخبار رسانه‌های دیگر استفاده کنند، به همین دلیل آن چنان رقابتی به این معنا در خاطرم نیست که وجود داشته باشد.

حکیم مهر: شما در برهه‌ای از زمان تصمیم گرفتید که به عرصه رسانه ورود کنید. آیا مطالعه‌ای هم در این زمینه داشتید یا از مشاوره‌های فارغ‌التحصیلان رشته روزنامه‌نگاری استفاده می‌کردید؟

دوره‌های کوتاه خبرنگاری را در خبرگزاری ایسنا گذرانده و کمی با حوزه رسانه آشنا بودم. برخی دوره‌های مقطعی مثل دوره‌های روزنامه همشهری را نیز که آن زمان برگزار می‌‌شد، دیده بودم و به همین دلیل کمی از فضای رسانه را می‌شناختم. مقداری هم با تجربه شخصی و شاید آزمون و خطا جلو رفتم. آن اوایل کار حرفه‌ای نبود و الان که کار حرفه‌ای‌تر شده قاعدتا بهتر شده است. اما سعی من این بود که خیلی هم دور از فضای حرفه‌ای رسانه نباشم. شاید اگر افراد حرفه‌ای به آن روش حکیم مهر نگاه کنند، انتقاداتی را وارد کنند. بالاخره حکیم مهر در طول زمان هم تکامل پیدا کرده است.

حکیم مهر: آیا دفتر کار مجزا داشتید یا کارها را در همان سازمان نظام انجام می‌دادید؟

آن زمان مدت کوتاهی بود که با سازمان نظام کار می‌کردم و خیلی در آنجا مستقر نبودم. در واقع دفتر کار خاصی نداشتم و بیشتر در منزل بودم. البته یک دفتری بود که آن هم گاهی اوقات صرفاً از دستگاه فکس آنجا استفاده می‌کردم. چیزی که در خاطرم هست اینکه در آن ۶ سال اکثریت قریب به اتفاق خبرها، تحلیل‌ها، مصاحبه‌ها و تصاویری که در حکیم مهر منتشر می‌شد، در منزل بارگزاری می‌کردم.

حکیم مهر: اشاره کردید که اهل ملاحظه‌کاری نبودید. در طول ۶ سالی که فعالیت کردید، آیا کسی از شما شکایت و از این طریق، دردسر درست کرد؟

احساس می‌کنم حتی آنهایی که مطلبی را برخلاف میل خود در حکیم مهر می‌دیدند، متوجه بودند که ما صادقانه برخورد می‌کنیم و به همین دلیل من خیلی اسیر این حواشی نبودم. البته گاهی اوقات به شکل تلفنی شکایت‌هایی می‌شد یا حرف ناشایستی می‌شنیدم. گاهی در بخش نظراتی که زیر اخبار یا مطالب حکیم مهر درج می‌کردند یا در وبلاگ شخصی خودم، از الفاظ تند و ناشایست استفاده می‌کردند که البته تعداد آنها در جامعه دامپزشکی کشور خیلی کم بود.

در مورد شکایت، در کل ۲۲ هزار مطلبی که بنده توفیق داشتم در طول این ۶ سال منتشر کنم، فقط یک صفحه در حکیم مهر فیلتر شد؛ دلیل آن هم یک انتقاد به نظر من به‌جا نسبت به رفتار یکی از مسئولین بود که پیامک شخصی ارسال کرده بود. احساس من این بود که این کار را با امکانات سازمانی انجام داده و این را هم نوشتم. فکر می‌کنم با روابطی که آن مسئول داشت، به راحتی توانست در مدت زمان کوتاهی آن یک صفحه را فیلتر کند. یک مورد هم در مورد موضوع دیگری راجع به مساله حیوانات خانگی بود که مطلبی نوشته بودم که یک شکایت شخصی به قوه قضاییه و دادسرای فرهنگ و رسانه شده بود. آن مورد با توضیحاتی که داده شد، شکایت پس گرفته شد و به مرحله رسیدگی هم نرسید. این مجموع عواملی بود که اتفاق افتاد و به آن شکل رفت و آمدی در قوه قضاییه نداشتم.

حکیم مهر: آقای دکتر، در سال ۹۲ تیم مدیریتی حکیم مهر تغییر کرد. ارزیابی شما از فعالیت‌های کنونی حکیم مهر چیست؟ آیا آینده‌ای که برای آن متصور بودید، محقق شد؟

به نظر من تیم جدید حکیم مهر، اولا خیلی حرفه‌ای‌تر کار کرده است. البته احساس می‌کنم که در بعضی از بخش‌ها شاید مقداری ملاحظاتی دارند که این طبیعی است و هر رسانه‌ای ممکن است ملاحظاتی داشته باشد. برداشت شخصی من این است که قصد دارد با تعامل بیشتری کار را پیش ببرد اما به هر حال آن کانون توجه بودن حکیم مهر حفظ شده است و این نکته خیلی مهمی است که حکیم مهر نه تنها رو به افول نرفت، بلکه چه بسا در خیلی از بخش‌ها به تکامل هم رسیده است. روی بخش تبلیغات خیلی خوب کار شده است، چون ما اصلا قصد نداشتیم که روی این موضوع کار کنیم و الان خیلی بهتر و مناسب‌تر شده است. احساس می‌کنم که در بحث پوشش اخبار و امثال اینها، با یک فکر بهتر و شاید با یک دوراندیشی بهتری کار می‌شود.

البته به نظر می‌رسد که حجم تولیدات حکیم مهر نسبت به آنچه در جامعه دامپزشکی اتفاق می‌افتد، هنوز به نقطه ایده‌ال نرسیده است و لازم است که روی این موضوع فکر شود. چون رویدادهایی در دامپزشکی داریم که هر کدام از آنها حواشی متعدد دارد و تحلیل‌های زیادی می‌توان روی آن انجام داد،‌ لذا به نظرم اگر بعد تحلیل بیشتر شود، بهتر است. ضمن اینکه حکیم مهر جایی برای پاسخ‌گو کردن مسئولین بود و الان هم می‌بینیم که این اتفاق می‌افتد و این خیلی خوب است. حتی اگر بخشی باشد که نظرات یا انتقادات جامعه دامپزشکی گرفته و در یک ارتباط مستقیم به مسئولین رسانده شود و پاسخ آنها هم به آن گروه یا فرد شکایت کننده یا گلایه‌کننده داده شود، می‌تواند ارتباط بهتری را با مخاطب یا خود حکیم مهر ایجاد کند. در مجموع به نظر می‌رسد که حکیم مهر رو به تکامل بوده و حرفه‌ای‌تر هم شده است.

حکیم مهر: امروز پانزدهمین سالگرد تولد حکیم مهر است. به‌عنوان موسس حکیم مهر، اگر بخواهید از صفر تا بیست به حکیم مهر نمره دهید، چه نمره‌ای را می‌دهید؟

اجازه دهید به تلاش و همت همه دوستان حکیم مهر، نمره بیست دهم، چون اصل کار اینجاست و همه ما ممکن است که در کار خود یک افت و خیز داشته باشیم. بعد یک نمره خیلی خوب به مخاطبین حکیم بدهم و تشکر کنم از همه آنهایی که از ابتدا تا الان همراه حکیم مهر بودند. کمااینکه اگر رسانه مخاطب نداشته باشد و مخاطب با آن همراه نباشد، کارکرد خود را از دست می‌دهد. بنابراین مخاطبین حکیم مهر هستند که با اعتماد و رجوع خود به این پایگاه خبری، ارزش می‌دهند.

در دنیای کنونی با پیشرفتی که در جهان فناوری‌ و شبکه‌های اجتماعی رخ داده، مخاطبان هستند که باعث می‌شوند تیم کنونی حکیم مهر بتواند کار خود را بهتر انجام دهد و یک تشویق برای آنهایی است که با همت بالا و تلاش و جدیت، سعی می‌کنند زوایای مختلف حرفه دامپزشکی را به جامعه بشناسانند. به نظرم می‌رسد که نمره اصلی و کامل را مخاطبین حکیم مهر خواهند گرفت.

حکیم مهر: به‌عنوان حرف آخر...

از شما تشکر و برای شما و همه همکاران عزیز حکیم مهر و برای جامعه دامپزشکی کشور آرزوی موفقیت می‌کنم. ان‌شاءالله که روز به روز شاهد موفقیت‌های بیشتر جامعه دامپزشکی کشور عزیزمان باشیم.

حکیم مهر: ممنون از فرصتی که در اختیار ما قرار دادید.