گزارش دکتر ملک‎پور درباره علت تمایل به واردات گوشت گاومیش هندی

حکیم مهر - دکتر کامران ملک پور (دامپزشک) ، یکشنبه 22 آبان ماه سالجاری در روزنامه شرق در گزارشی با عنوان "کارتل‎های وارد کننده گاومیش هندی را نشانه گرفتند / گوشت ارزان بی‌کیفیت در بازار ایران" نوشت :

واردات گوشت گاومیش هندی که هفت سال قبل آن همه داستان پرماجرا و جنجالی آلودگی را ایجاد کرد، دوباره از سر گرفته شد. رقابت برای به دست آوردن سود بیشتر و تصاحب سهم بالاتری از بازار مصرف بین تعاونی تولید فرآورده‌های گوشتی و اتحادیه تازه تاسیس واردکنندگان گوشت که ازکارتل‌های اصلی واردات گوشت کشور به‌شمار می‌روند موجب گرایش به تامین این کالای پروتئینی از مبدا کشور هندوستان شده است. تعاونی فرآورده‌های گوشتی که تامین‌کننده اصلی گوشت مصرفی کارخانجات سوسیس و کالباس است، صبر کرد تا خاطره گوشت‌های آلوده فراموش شود و حالا پس از چند سال دوباره واردات گوشت ارزان گاومیش هندی را کلید زد. سایر واردکنندگان نیز در حال دنباله روی از این موضوع هستند و در تلاشند تا واردات گوشت به کشور را از مبدا هند متمرکز کنند. قیمت لاشه گاومیش‌های هندی که به دلیل اعتقادات مردم این کشور تنها در حالت پیری و ضعف مفرط کشتار می‌شوند و از کیفیت پایینی برخوردارند در گروه ارزان‌ترین گوشت‌های جهان طبقه‌بندی می‌شود. کالایی که با وجود ارزانی بیش از حد به دلیل احتمال مشکلات بهداشتی تا پیش از این چندان خریداری در خارج از کشور تولید‌کننده نداشته، اما حالا بخت به آن روی کرده و ایرانی‌ها برای خرید آن سر و دست می‌شکنند. قیمت ارزان این فرآورده اصلی‌ترین انگیزه وارد‌کنندگان برای فشار به بازگشایی این بازار پرابهام است. موضوعی که حتی واکنش نمایندگان مجلس را هم به‌دنبال داشته است. بر این اساس سخنگوی کمیسیون کشاورزی با اشاره به اینکه دست‌های پنهانی در کار است که از سودهای کلان نمی‌گذرند، اعلام کرده که برخی‌ها، مسوولان را مجاب به واردات گوشت می‌کنند. عیسی جعفری تاکید کرده که حجم واردات بیش از نیاز داخل است. نایب‌رییس هیات تحقیق و تفحص واردات دام زنده هم از واردات نابجای گوشت و دام زنده به کشور انتقاد کرده است. اقبال محمدی گفته که سیاست‌ها مزیت رقابتی تولید گوشت را تهدید می‌کند. سازمان‌های مربوطه هم به نظر می‌رسد بر اثر همین فشار‌ها با ورود گوشت از هند موافقت کرده‌اند اما در عین حال برای حفظ سلامت مصرف‌کنندگان مجبور شده‌اند تا مجوز‌ها را مشروط صادر کنند. مشروط بودن واردات موضوعی است که واردکنندگان علاقه‌ای به علنی شدن آن ندارند. شرط برقرارشده برای واردات گوشت از هند تنها استفاده در فرآورده‌هایی است که حرارت کامل ببینند. مجوزهای مشروط هرچند در صدور آنها سعی شده بیشترین دقت صورت گیرد، اما تضمینی برای اجرایی شدن آن وجود ندارد. تفاوت بیش از 500‌درصدی قیمت گوشت گاومیش‌های پیر هندی با گوشت در بازار مصرف کشور آنقدر وسوسه ‌برانگیز است که می‌شود سرو گوشت گاومیش‌های هندی را در هر رستورانی پیش‌بینی کرد. مدیران اتحادیه تعاونی فرآورده‌های گوشتی برای حفظ بازار پر منفعت خود، انتقادها در مورد بی‌کیفیت بودن گوشت هندی را نفی می‌کنند و معتقدند که گوشت گاومیش هندی براساس قوانین بهداشتی کشور و تحت‌نظارت سازمان دامپزشکی وارد می‌شود، هرچند آنها توضیح نمی‌دهند که دلیل اینکه اغلب کشورها حتی برخی ممالک آفریقایی با وجود در نظر گرفتن همین بازرسی‌ها حاضر نیستند که گوشت هندی را وارد کنند، چیست؟ واردکنندگان گوشت برخی از کارشناسان صنعت غذا را به خدمت گرفته‌اند که در دفاع از این واردات پر سود اقدام کنند. مدیر تحقیق و توسعه و رییس آزمایشگاه تعاونی فرآورده‌های گوشتی که تا چند سال قبل کارشناس دفتر نظارت بر بهداشت عمومی سازمان دامپزشکی بود، از جمله حامیان واردات گوشت گاومیش هندی به کشور است.
وی در این‌باره می‌گوید تمامی گوشت‌ها با مجوز دامپزشکی و نظارت کامل به کشور وارد می‌شود. فرزاد طلاکش به‌طور ضمنی مخاطرات گاومیش‌های هندی را تایید می‌کند و یادآور می‌شود گوشت گاومیش‌های هندی فقط باید در فرآورده‌های گوشتی که حرارت می‌بینند، استفاده شود. او درباره اینکه چه تضمینی وجود دارد که این لاشه‌های پیر، سر از بازار مصرف در نیاورند، توضیحی نمی‌دهد. رییس انجمن علوم و صنایع غذایی ایران نیز با تکذیب مطالبی که در مورد تولید ناسالم و غیربهداشتی گوشت‌های فرآوری‌شده مانند سوسیس و کالباس وجود دارد، گفت:
تمامی کارخانه‌های تولید این محصولات با استاندارد وزارتخانه‌های بهداشت و صنایع به فعالیت خود ادامه می‌دهند. حسینی در پاسخ به اینکه برخی افراد معتقدند شاهد تولید ناسالم این نوع گوشت‌ها بوده و شایعات زیادی در این‌باره وجود دارد، گفت: نمی‌گوییم که هیچ‌گاه تخلف صورت نمی‌گیرد و در هر حال برخی افراد ممکن است اقدام به تخلف کنند اما این شامل تمامی کارخانه‌ها و تولید‌کنندگان نمی‌شود.
از سوی دیگر رییس جامعه دامپزشکان ایران با زیر سوال بردن واردات از هند به « شرق» گفت: بی‌کیفیت بودن گوشت گاومیش‌های پیر هندی موضوعی نیست که بتوان آن را انکار کرد. ناصر نبی‌پور با اشاره به اینکه تولید‌کنندگان سوسیس و کالباس هفت سال پیش زمانی‌که مورد انتقاد جامعه برای استفاده از گوشت‌های آلوده شدند، در دفاع از خود بر طبل بی‌اطلاعی از آلوده بودن گوشت‌ها کوبیدند و همه مسوولیت‌ها را متوجه سازمان مسوول نظارت بر واردات گوشت ‌به کشور کردند، افزود: واردات فرآورده‌های دامی نیازمند بررسی‌های زیاد است و اکتفا به حضور چند دامپزشک در کشتارگاه نمی‌تواند توجیهی قابل قبول در این زمینه باشد. وی قیمت را آخرین معیار برای بررسی واردات این محصولات دانست که متاسفانه اکنون به‌عنوان گزینه اول مورد بررسی قرار می‌گیرد و موجب شده بازار پر از مشکل هندوستان مورد قبول واقع شود.
جالب اینکه دبیر اتحادیه فرآورده‌های گوشتی نیز با تایید این اظهارات به صراحت موضوع تفاوت قیمت را دلیل اصلی واردات گاومیش هندی می‌داند و می‌گوید: قیمت گوشت وارداتی از برزیل از سال 88 تاکنون رشد 200‌درصدی داشته است و باید به سوی بازار‌های ارزان‌قیمت رفت. وی با اشاره به اینکه نیازمند ایجاد یک رقیب برای برزیل بودیم، اضافه می‌کند که اگر هند می‌تواند با حداقل‌های استاندارد مورد قبول و با نصف قیمت برزیل، گوشت تولید کند عقل حکم می‌کند که به واردات گوشت از هند ادامه دهیم. در 10سال گذشته بیش از 470‌هزار تن گوشت به کشور وارد شده است. آمارها نشان می‌دهد میزان ارزی واردات یک دهه گذشته بیش از یک‌ونیم میلیارد دلار بوده است. حجم واردات در پنج سال گذشته با وجود وعده‌های فراوان مسوولان رو به افزایش بوده است. امسال هم با وجودی‌که قرار بود تنها صد‌هزار تن گوشت به کشور وارد شود اما آمار‌های غیررسمی نشان می‌دهد حجم واردات در هفت‌ماهه ابتدای سال از این رقم فرا‌تر رفته است. واردکنندگان سعی دارند با کوبیدن بر طبل ارزانی گوشت به اهداف خود برسند. این در حالی است که مصرف‌کنندگان شاهدند که حتی با وجود واردات لاشه‌های بسیار ارزان گاومیش‌های هندی اندک‌کاهشی در قیمت فرآورده‌های گوشتی همچون سوسیس و کالباس به وجود نیامده است.