آهوی جبیر؛ کم‌آبی و تراژدی انقراض

حکیم مهر: رئیس اداره حفاظت محیط زیست شهرستان نهبندان گفت: جاده سازی و چرای بی رویه دام‌ها، خشکسالی و طرح‌های توسعه‌ای مانند استخراج معادن، از عوامل کاهش جمعیت جبیر در شهرستان نهبندان است.

به گزارش حکیم مهر به نقل از ایسنا، جـِبیر از انواع آهوی بومی شبه‌قاره هند و ایران است. در گذشته این جانور یکی از انواع آهوی گرمسیری پنداشته می‌شد اما مطالعات ژنتیکی جدید جدایی این دو جانور را مشخص کرده ‌است. این حیوان در کشورهای هندوستان، پاکستان، افغانستان و ایران دیده شده‌است و بیشتر در مناطق بیابانی و گرم زندگی می‌کند.

مهم‌ترین تفاوت‌های آن با آهو این است که‌اندازه‌ای کوچک‌تر و بدن ظریف‌تر و لاغرتر دارد. هر دو جنس نر و ماده شاخ دارند، درحالی‌که در آهو فقط جنس نر شاخ دارد. گوش‌ها و دم آن معمولاً از آهو بلندتر است. ماده‌ها دارای شاخ‌های نازک و بلند هستند، شاخ جبیرهای نر قوس زیادی به خارج ندارد و قدری موازی به نظر می‌رسد. جانور پرطاقتی است و شرایط مناطق کویری را به خوبی تحمل می‌کند. به آب کمی نیاز دارد و آب مورد نیاز خود را از گیاهان تأمین می‌کند. مثل آهو تشکیل گله‌های بزرگ نمی‌دهد. به شدت انسان‌گریز بوده و در مناطق خشک‌تر زندگی می‌کند و از نظر رنگ هم شبیه آهوست.

خشکسالی و جمعیتی رو به انقراض 

«امیر کوهستانی»، رئیس اداره حفاظت محیط زیست شهرستان نهبندان در گفت‌وگو با ایسنا گفت: خشکسالی‌های دو دهه اخیر بر کاهش جمعیت آهوان جبیر تأثیرگذار بوده و باعث شده جمعیت این گونه ارزشمند تحت تاثیر قرار گیرد.

وی با بیان اینکه اکنون دشت‌های نهبندان جمعیت کمی از این آهو را شاهد هستند، افزود: جاده سازی و چرای بی رویه دام‌ها به ویژه شتر، شکار بی رویه، خشکسالی و از بین رفتن زیستگاه‌ها در اثر استخراج معادن، از عوامل کاهش جمعیت جبیر در شهرستان نهبندان است.

کوهستانی ادامه داد: باید افراد بومی ساکن محل به حفظ این گونه توجیه شده و تعداد گشت‌های کنترل افزایش یابد؛ از طرفی باید منابع آبی پایداری ایجاد کرد تا جمعیت این گونه باارزش کاهش نیابد چراکه این گونه به شدت در معرض خطر انقراض است و حضور انسان در طبیعت نیز در این موضوع بسیار تاثیرگذار بوده است.

رئیس اداره حفاظت محیط زیست شهرستان نهبندان با بیان اینکه کاهش منابع آبی از مهم‌ترین عوامل کاهش جمعیت جبیر نهبندان و در معرض خطر قرار گرفتن جمعیت نسل این حیوان است، تصریح کرد: لایروبی چشمه‌ها نیز از عوامل دیگری است که باید رعایت شود.