دانشمندان رابطه جنسی عجیب «مورچه دیوانه» را کشف کردند

حکیم مهر: محققان به تازگی به روشی از تولید مثل حیوانات پی برده‌اند که تا کنون ناشناخته بوده است؛ به طوری که گونه‌ای از مورچه‌سان‌ها، قانون زیستی جهان را زیر پا گذاشته‌اند.

 به گزارش حکیم مهر به نقل از یورونیوز، طبق مقاله‌ای که روز پنجشنبه در مجله «سایِنس» منتشر شد، گویی رفتار این مورچه‌سان برازنده نامشان است. این حشره‌ی اسیدپاش، شکل عجیبی از تولیدمثل دارد که تاکنون در قلمرو هیچکدام از حیوانات دیده نشده است و این دقیقا همان چیزی که به آن اجازه می‌دهد تا به یکی از بدترین گونه‌های مهاجم جهان تبدیل شوند و بسیاری از اکوسیستم‌های ظریف در سراسر جهان را از بین ببرند.

همه می‌دانیم که به طور معمول، جنین - از انسان گرفته تا ساده‌ترین جاندار چند سلولی - پس از بارور شدن تخمک توسط اسپرم ایجاد می‌شود. سپس آن تک سلول برای تبدیل شدن به ارگانیسمی متشکل از «سلول‌های ژنتیکی یکسان»، شروع به تقسیم سلولی می‌کند. به طوری که تقریبا هر سلولی را که از جسم جدا شود، باید همان دی.اِن.اِی. را داشته باشد که سایر سلول‌ها دارند.

اما مورچه زرد‌های دیوانه - یا حداقل، مورچه‌های نر – از این قاعده مستثنی هستند، به طوری که مواد ژنتیکی از تخمک ملکه و اسپرم جفتش هنگام تشکیل یک مورچه نر جدید با هم ترکیب نمی‌شوند. در عوض، مورچه‌های ماده و نر هر دو هسته‌هایی مملو از دی.اِن.اِی. را تشکیل می‌دهند که به طور جداگانه بارها و بارها شروع به تکثیر سلولی می‌کنند. این سلول‌ها به سلول‌های بیشتر تبدیل می‌شوند که سپس در جنین به هم متصل می‌شوند.

به عبارت دیگر، بدن مورچه‌ زردهای دیوانه‌ی نر از سلول‌های حاوی مجموعه دی.اِن.اِی. یکسان تشکیل نشده است. در عوض، مورچه‌های نر از دو رده سلولی تشکیل شده‌اند که هر کدام از این رده‌ها، دارای ویژگی‌های ژنتیکی متمایز هستند - یکی از ملکه و دیگری از مورچه نر. در طرف مقابل، ملکه‌های این گونه از مورچه‌سان‌ها و مورچه‌های کارگر ماده، از ترکیب منظم اسپرم و تخمک تشکیل می‌شوند.

بر این اساس، دانشمندان مورچه زرد‌های دیوانه‌ی نر را «شیمر» یا جاندار منفرد با دو مجموعه سلول‌ ژنتیکی می‌دانند. نام «شیمر / chimera» از یک موجود اساطیری یونانی گرفته شده است که بخشی از آن شیر، بخشی بز و بخشی مار است.

دانشمندان تعداد انگشت شماری از شیمرها را در طبیعت، چه در انسان و چه در گونه‌های دیگر، یافته کرده‌اند که گاهی اوقات در افراد یا جاندارانی با دو رنگ چشم متفاوت نمود پیدا می‌کند. اما بیشتر پدیده‌های شیمری معمولا  بر اثر رویدادهای نادر در هنگام رشد جنین ناشی می‌شود، مانند زمانی که یک جنین، جنین دیگری را در رحم جذب می‌کند.

بنجامین اولدروید، از اساتید بازنشسته ژنتیک رفتاری در دانشگاه سیدنی در خصوص یافته این پژوهش گفت: «هرگز تصور نمی‌کردم گونه‌ای وجود داشته باشد که در آن، جنس نر خودش ترکیبی از سلول‌های دو رده وراثتی باشد ولی خودش، از یکی از این دودمان‌ها برای ساختن اسپرم استفاده کند.»

جایگاهی این گونه در فهرست بدترین مهاجمان جهان

با این حال در دنیای دیوانه‌وار مورچه‌ها، حتی قبل از این کشف تازه هم مورچه‌زردهای دیوانه به طور عجیبی با بقیه فرق داشتند. این گونه یکی از بدترین حشرات مهاجم است که در اکوسیستم‌های مختلف از جزیره هاوایی تا زنگبار در آفریقا حضور دارند. سوپرکلونی‌های این حشرات دیوانه، برای تحت کنترل درآوردن طعمه اسیدی از خودشان اسپری می‌کنند – مثال بارز آن هم حمله دست جمعی به خرچنگ‌های قرمز در جزیره کریسمس در اقیانوس هند است. 

براساس طبقه‌بندی اتحادیه بین‌المللی حفاظت از طبیعت، این مورچه‌های دیوانه در فهرست «صد گونه از بدترین مهاجمان جهان» قرار دارد. ممکن است همین روش عجیب و غریب برای تولید مثل، باعث شده باشد تا مورچه‌زرد دیوانه به عنوان یک مهاجم در رده‌های بالا قرار گیرد. با دارابودن دو دودمان ژنتیکی مجزا، این گونه جانوری در معرض خطر «درون‌زایی / inbreeding» کمتری قرار دارد.

این نتیجه‌گیری حاصل یک مطالعه ۱۵ ساله است و امکان دارد دانشمندان بتوانند به ابعاد بیشتری از این شیوه تولید مثل منحصر به فرد دست یابند.