اکثر دامپزشکان بخش خصوصی به این دلیل مرتکب تخلف می‌شوند که قانون را خوب نمی‌دانند/ یک خلاء قانونی: هیات‌های بدوی انتظامی دامپزشکی اجازه صدور حکم برای پرداخت خسارات را ندارند

حکیم مهر- محسن طاهرمیرزایی: رئیس نظام دامپزشکی استان اردبیل معتقد است که دست و بال هیات‌های بدوی انتظامی باید مقداری بازتر باشد چرا که در آیین‌نامه‌ هیات‌های بدوی، صرفا نوع جریمه‌ها مطابق تخلفات انجام ‌شده بیان می‌شود، در حالی که اکثر شکایت‌ها در مورد مسائل مالی است: «معمولا انتظار شاکیان این است که خسارتی را که در مورد دام متحمل شده یا معادل مبلغ دام را دریافت کند. درصورتی که مجازات‌های ما صرفا در مورد دکتر دامپزشک صورت می‌گیرد نه در مورد خسارتی که باید برگردانده شود.»

«دکتر فرزاد جامعی» در گفت‌وگو با حکیم مهر می‌گوید: هیات‌های بدوی پتانسیل رسیدگی به وجه خسارات را نیز دارند، کمااینکه اکثر نماینده‌های دستگاه‌های قضایی حاضر در هیات بدوی، به‌عنوان قاضی دادگستری دارای مسئولیت هستند و در آنجا به راحتی می‌توانند حکم صادر کنند.

وی تصریح می‌کند: «اکثر دامپزشکان ما در بخش خصوصی، قوانین و ضوابط دامپزشکی را خوب نخواندند و نمی‌دانند که مثلا شرح وظایف آنها چیست و در چه مواردی امکان دارد کاری را انجام دهند که خلاف ضوابط باشد. در ظاهر شاید احساس کنند که کار قانونی انجام دادند اما وقتی این کار در قالب قانونی انجام می‌گیرد، می‌بینیم که تخلفی صورت گرفته است.»

حکیم مهر: آقای دکتر، هیات بدوی انتظامی شورای نظام دامپزشکی استان شامل چه کسانی هستند؟

هیات بدوی انتظامی شورای نظام دامپزشکی استان اردبیل طبق دستورالعمل شامل رئیس شورای نظام به‌عنوان رئیس هیات، نماینده دادگستری به‌عنوان قاضی هیات، مدیرکل دامپزشکی استان به‌عنوان عضو، یک نفر برای بررسی و گزارش شکایات و همچنین دبیر جلسه هستند.

حکیم مهر: ارزیابی شما از شکایاتی که از دامپزشکان و از مراکز دامپزشکی شامل کلینیک، داروخانه، بیمارستان و... در هیات بدوی انتظامی شورای نظام دامپزشکی استان‌ها مطرح می‌شود، چیست؟

در ابتدا لازم است عرض کنم که بنده از سایر استان‌ها خبری ندارم اما تعداد شکایت‌های انجام شده در استان اردبیل خیلی کم است. با این حال اکثر شکایت‌هایی که در استان انجام می‌شود، مربوط به کلینیک‌های دام کوچک و به ندرت در سایر موارد است. هیات بدوی استان تا کنون پرونده‌های زیادی را مورد بررسی قرار نداده، اما آنهایی هم که می‌آیند، قطعا مورد بررسی قرار می‌گیرند و بیشتر آنها از کلینیک‌های دام کوچک شکایت دارند. چون احساس می‌کنند که دام کوچک آنها به دلیل قصور درمانی از بین رفته است. موارد جزئی دیگر نیز در مورد قصور مسئولین فنی است که آن هم از طریق اداره دامپزشکی یا شبکه‌های دامپزشکی واقع در شهرستان‌ها شکایت می‌شود.

حکیم مهر: از نظر شما نقاط ضعف قوانین در حوزه هیات بدوی انتظامی چیست؟

شاید نتوان گفت که قوانین نقطه ضعف دارند، اما به نظر من یک مقدار باید دست و بال هیات‌های بدوی انتظامی را بازتر کنند. چون در آیین‌نامه‌ای که برای هیات‌های بدوی نوشته شده، صرفا نوع جریمه‌ها مطابق تخلفات انجام ‌شده بیان می‌شود که محدود و مربوط به صنف است. در حالی که اکثر شکایت‌های ما در مورد مسائل مالی است. مثلا فلان شخص این مقدار پول گرفته و هیچ کاری نکرده است. انتظار آن فرد این است که مثلا در مقابل آن شکایت، وجهی را دریافت یا خسارتی را که در مورد دام متحمل شده یا معادل مبلغ دام را دریافت کند. درصورتی که در موارد شکایت، ما در هیات بدوی فرد شاکی را کاملا توجیه می‌کنیم که اولا این شکایتی که شما می‌کنید، یک شکایت صنفی است و مجازات‌های ما هم در مورد دکتر دامپزشک صورت می‌گیرد، نه در مورد خسارتی که باید برگردانده شود. لذا اگر فرد شاکی به دنبال خسارت است، باید این مساله را از مراجع قضایی دنبال کند و در آنجا وجه را مطالبه کند.

به نظر من در اینجا یک جایگاه خالی و نوعی خلاء در هیات‌های بدوی انتظامی احساس می‌شود، چون هیات بدوی پتانسیل رسیدگی به وجه خسارات را نیز دارد. کمااینکه اکثر نماینده‌های دستگاه‌های قضایی حاضر در هیات بدوی، به‌عنوان قاضی دادگستری دارای مسئولیت هستند و در آنجا به راحتی می‌توانند حکم صادر کنند.

در واقع بر اساس شواهد، قرائن و مدارکی که ما از هر دو طرف شاکی و متشاکی می‌گیریم، به راحتی می‌توان در جهت تسریع و جلوگیری از تحمیل پرونده و بوروکراسی اداری به دستگاه قضایی، در آنجا خودمان در مورد صنف تصمیم بگیریم. لذا نوعی جای خالی در قوانین احساس می‌شود و شاید در آینده همان دست اندرکاران و کسانی که قوانین هیات بدوی را می‌نویسند، خودشان به همین نتیجه برسند. لذا امیدوارم که در آینده شاهد این موضوع باشیم که دست و بال هیات‌های بدوی انتظامی را بیشتر باز کنند تا مردم راحت‌تر بتوانند شکایت‌های خود را انجام دهند.

حکیم مهر: اما گاهی نیز پیش می‌آید که فرد شاکی به جای هیات بدوی، مستقیما به دادگاه‌های عمومی‌ می‌رود و در آنجا از دامپزشک شکایت می‌کند و گاهی منجر به صدور حکم هم می‌شود. آیا راهکاری اندیشیده شده در مورد اینکه دامپزشک مجبور نشود در این حوزه پاسخ‌گو شود یا حتما الزام دارد که برود؟

تقریبا دو سال پیش با جلسه‌ای که با مراجع قضایی و دادستان محترم برگزار کردیم، در مورد معرفی و شرح وظایف نظام دامپزشکی، تعامل بسیار خوبی با دادستانی و دستگاه‌های قضایی داشتیم. در آنجا شرح وظایف هیات بدوی را برای آنها تشریح کردیم، توضیح دادیم، مکاتبه کردیم و کتبا هم اعلام کردیم که خوشبختانه توجه بیشتری به این قضیه شد. در نهایت از طرف دادستان محترم اردبیل به تمام شعبات قضایی نامه نوشته شد که هرگونه شکایت درخصوص مسائل دامپزشکی و صنف دامپزشکی صورت گیرد، حتما به هیات‌های بدوی ارجاع داده شود. یعنی در واقع ما مشکل را در استان حل کرده‌ایم.

حکیم مهر:‌ اساسا دامپزشکان چه مواردی را باید رعایت کنند تا درگیر شکایات نشوند؟

من خودم دامپزشک هستم و با توجه به اینکه در بخش اداری فعالیت می‌کنم، در مورد قوانین و ضوابط دامپزشکی اطلاعات کافی دارم اما اکثر دامپزشکان ما که در بخش خصوصی تشریف دارند، قوانین و ضوابط دامپزشکی را خوب نخواندند و نمی‌دانند که مثلا شرح وظایف آنها چیست و در چه مواردی امکان دارد کاری را انجام دهند که خلاف ضوابط باشد. در ظاهر شاید احساس کنند که کار قانونی انجام دادند اما وقتی این کار در قالب قانونی انجام می‌گیرد، می‌بینیم که تخلفی صورت گرفته است. لذا عدم آشنایی و عدم آگاهی از اطلاعات و قوانین دامپزشکی یکی از مشکلات ما دامپزشکان است که همیشه گریبانگیر ماست.

حکیم مهر: ‌برخی افراد با هربه ایجاد سروصدا و شکایت به سمت اخاذی می‌روند که گاهی منجربه صدور حکم هم می‌شود. چطور می‌شود از این مساله پیشگیری کرد؟

اگرچه این مساله تا کنون در استان اردبیل پیش نیامده اما از گوشه و کنار در مورد آن می‌شنویم و امکان آن هم وجود دارد. قانون‌گذار در هیات بدوی، قسمتی را مشخص کرده که وظیفه آن برعهده محقق است. یک از مواردی که باید در این بخش مورد توجه قرار گیرد این است که برای محقق‌ها کلاس‌ها و دوره‌های آموزشی برگزار شود تا بدانند که چه چیزی را و چگونه باید تحقیق کنند تا دچار این قبیل ظاهرسازی‌های برخی افراد نشوند. البته ما در استان سعی کردیم که محققین را از بین افرادی انتخاب کنیم که به قوانین و به ضوابطی که در بخش خصوصی هست، مسلط باشند.

حکیم مهر: به‌عنوان حرف آخر...

از شما تشکر می‌کنم و برای شما آرزوی توفیق دارم.

حکیم مهر: ممنون از فرصتی که در اختیار ما قرار دادید.