سونامی مرگ دلخراش خرس‌های قهوه‌ای در کشور

حکیم مهر: این روزها خبرهای مرگ دلخراش خرس‌های قهوه‌ای بیش از هر زمانی شنیده می‌شود. خرس‌های قهوه‌ای در تعارض با جوامع محلی جان خود را ناباورانه از دست می‌دهند؛ تا آنجا که یک محیط‌بان نمونه ملی، مرگ آنها را «مظلومانه» توصیف می‌کند.

به گزارش حکیم مهر به نقل از فارس، خرس قهوه‌ای» این روزها عنوان آشنایی در رسانه‌های داخلی و خارجی است و خبرهای مرگ دلخراش خرس‌های قهوه‌ای بیش از هر زمانی شنیده می‌شود.

خرس‌های قهوه‌ای در تعارض با جوامع محلی جان خود را ناباورانه از دست می‌دهند و در همین روزهای اخیر، مرگ دلخراش 2 قلاده از این گونه جانوری، خبرهای آن را حتی به رسانه‌های بیگانه نیز رساند.

در خبرهای اولیه گفته شده بود که 2 قلاده خرس قهوه‌ای بر اثر «شلیک گلوله» فرد یا افراد ناشناسی در باغ‌های اطراف مجن در استان سمنان جان خود را از دست داده‌اند؛ خبری که البته اداره کل حفاظت محیط‌زیست استان سمنان با تأخیری چند روزه و با اظهارات ضدونقیض آن را در نهایت رد کرد.

در آن خبر، کارشناسان محلی، این احتمال را قوی می‌دانستند که باغداران حومه مجن برای حفاظت از باغ‌های خود این حادثه را رقم زده‌ باشند. مجن، دارای باغ‌های انبوه میوه است.

با این وجود، اداره‌کل حفاظت محیط‌زیست استان سمنان نظری دیگر داشت و آن را گرچه با تأخیر، رسماً عنوان کرد؛ نظری که از عمق ناگوار ماجرا چیزی کم نمی‌کرد. یک محیط‌بان نمونه ملی، مرگ خرس‌های قهوه‌ای را «مظلومانه» توصیف می‌کند.

 تصویری از مرگ یک خرس قهوه‌ای در باغ‌های اطراف مجن

ویدئوی معنادار محیط‌بان شاهرودی درباره خرس‌های قهوه‌ای

«علی‌رضا دزیانیان»، محیط‌بان شاهرودی که محیط‌بان نمونه ملی هم بوده است، چند روزی پس از مرگ خرس‌های قهوه‌ای در مجن، با انتشار پستی در صفحه اینستاگرامی‌اش، موارد قابل‌تأملی را درباره تعارض خرس‌های قهوه‌ای و جوامع محلی مورد اشاره قرار می‌دهد.

محیط‌بان نمونه کشورمان در این ویدئوی جالب‌توجه که توسط اداره کل حفاظت محیط‌زیست استان البرز با همکاری جهاد دانشگاهی این استان ساخته شده است، به مبحثی با عنوان «تعارض بین گوشتخواران بزرگ جثه با جوامع محلی» اشاره می‌کند.

دزیانیان در زیرنویس این ویدئو نیز می‌نویسد: «تعارض حیات‌وحش با جوامع محلی/ صرفاً جهت آگاه‌سازی دامداران و کشاورزان گرامی»!

او البته از هشتگ‌های «#تعارضات_حیات_وحش،#خرس_قهوه‌ای#، شاهوار_تنهایت_نمی‌گذاریم» نیز در این پست اینستاگرامی استفاده می‌کند.

 این خرس قهوه‌ای در باغ‌های اطراف مجن جان باخته است

خرس‌ها به باغ‌ها نزدیک می‌شوند!

اما جدای از این‌ها، در ویدئوی منتشرشده که هم‌زمانی معناداری با مرگ خرس‌های قهوه‌ای در مجن دارد، مطالب جالبی آمده و خرس قهوه‌ای را بزرگ‌ترین گوشت‌خوار ایران معرفی کرده است که باید مراقبت شوند.

در این ویدئو گفته می‌شود که «خرس قهوه‌ای پراکنش وسیعی در مناطق کوهستانی به‌ویژه در رشته‌کوه البرز و جنگل‌های مرتفع استان‌های مازندران و گلستان دارد. این خرس خوش‌اشتها یکی از گونه‌های شاخص جانوری استان البرز به شمار می‌رود».

همچنین در بخش دیگری به چرخه زندگی خرس قهوه‌ای در یک سال اشاره و تصریح شده است: «خرس قهوه‌ای همه‌چیزخوار است؛ ولی در ایران عمدتاً از گیاهان تغذیه می‌کند. خرس‌ها در تابستان و پاییز به باغات روستاییان نزدیک می‌شوند و با تغذیه از درختان میوه، مزارع سبزی و کندوهای عسل، خسارات جدی به روستاییان وارد می‌کنند».

همچنین در بخش دیگری آمده که «از دلایل مهم تعارض بین جوامع محلی و گوشتخواران بزرگ جثه، می‌توان به وجود پسماندهای انسانی، باغ‌های میوه، محصولات کشاورزی، کندوهای عسل و دام‌های اهلی اشاره کرد».

در پایان هم تأکید شده که «به‌منظور بررسی راهکارهای مورداستفاده جوامع محلی برای رفع یا کاهش تعارض با این گونه‌ها می‌توان به استفاده از بازدارنده‌ها اشاره کرد.»

مرگ مظلومانه با استفاده از سموم یا اسلحه!

علی‌رضا دزیانیان، محیط‌بان شاهرودی البته مردادماه امسال هم که یک قلاده خرس قهوه‌ای در شاهرود قربانی شده بود، گفته بود: «محیط‌بانان با همکاری احدی از دوستداران طبیعت، موفق به کشف لاشه خرس قهوه‌ای در فاصله چند صد متری از باغات کشاورزی و در حاشیه جاده اصلی بسطام-کلاته‌خیج شدند».

آنجا اشاره شده بود که «با بررسی‌های صورت‌گرفته، مشخص شد که این گونه ارزشمند که نر و بالغ بوده و شب گذشته بر اثر اصابت گلوله به ناحیه سینه دچار خونریزی داخلی شده و با دور شدن از باغات و جاده آسفالت تلف شده است».

دزیانیان همان موقع نکات جالب دیگری نیز ارائه کرده بود. او تصریح کرده بود: «متأسفانه طی سالیان اخیر، معدن‌کاوی‌های بی‌رویه، دام‌های غیرمجاز و میل مردم به توسعه کشاورزی بدون توجه به کم‌آبی‌های اخیر و عدم نظارت و کنترل دقیق توسط ادارات مربوطه باعث ورود حیات‌وحش به ارتفاعات پایین‌تر و باغات و مزارع شده است که در این بین، برخی از کشاورزان و دامداران اقدام به از بین بردن حیات‌وحش مظلوم با استفاده از سموم یا اسلحه می‌کنند».

وی تصریح کرد: «از عموم کشاورزان و دامداران که در نزدیکی زیستگاه‌های حیات‌وحش شهرستان امرار معاش و کسب روزی می‌کنند، خواهش داریم برای حفظ این گونه‌های ارزشمند از تلف کردن این جانداران خودداری کنند».

 این تصویر از مرگ یک خرس قهوه‌ای در باغ‌های اطراف مجن خود بسیار گویاست

محیط‌زیست اقدام عاجل کند!

به‌هر حال، آنچه امروز مشخص بوده، این است که خرس‌های قهوه‌ای در تعارض با جوامع محلی قرار دارند و گاهاً نیز جانشان را از دست می‌دهند.

علت مرگ خرس‌های قهوه‌ای به‌واسطه فعالیت‌های انسانی هر چه که باشد؛ از شلیک گلوله تا تصادف و سایر ادله، تفاوتی در اصل ماجرای تلخ قربانی شدن آنها نخواهد کرد.

با هر علتی که تلاش شود مسأله را پاک کنیم، باز هم ماجرا از یک‌سو به سازمان حفاظت محیط‌زیست می‌رسد؛ امروز این سازمان باید برای جلوگیری از تداوم مرگ خرس‌های قهوه‌ای اقدامی عاجل کند و برنامه‌ای دقیق ارائه دهد؛ امری که تا امروز، حداقل در استان سمنان دیده نشده است.