دانستنی‌های شگفت درباره خواب دیدن حیوانات!

حکیم مهر: حتما گربه یا سگ یا هر حیوان دیگری را دیده‌اید که در هنگام خواب از این پهلو به آن پهلو می‌شوند، و حتما از خودتان پرسیده‌اید که آیا این حیوانات هم کابوس یا خواب خوش می‌بینند؟

 توجه به رفتارهای حیوانات و پتانسیل‌های مغز آنها دستاورد امروز نیست بلکه قدمتی ۲۵۰۰ ساله دارد. ارسطو نکات قابل توجهی درباره خواب حیوانات مطرح کرد. او می‌گفت واق‌واق سگ‌ها در وقت خواب، واکنشی به خواب‌هایشان است. 

به گزارش حکیم مهر به نقل از تابناک با تو، شاعر رومی «لوکریتیوس» که یکبار سگش کنار آتش خوابیده بود، متوجه شد که چشمان سگ با سرعت می‌چرخد و پاهایش می‌لرزند، گویی شکاری خیالی را دنبال می‌کرد. در زمان‌های گذشته،خوابیدن فعالیتی سلبی تلقی می‌شد و از آن به عنوان استراحت یا توقف مغز یاد می‌‌کردند. از زمان کشف فرآیند خواب با حرکت سریع چشم (REM) و درک ما از مراحل مختلف خواب در اوایل دهه پنجاه قرن بیستم، دریافتیم که خواب پیچیده‌تر از یک استراحت شبانگاهی است. 

شمار زیادی از حیوانات مانند انسان‌ها، مغز و سلول‌های عصبی پیچیده‌ای دارند. این سلول‌ها به انتقال اطلاعات از طریق تولید بارهای الکتریکی کمک می‌کنند. فعالیت الکتریکی مغز در هنگام خواب نیز ادامه دارد. بسیاری از مشکلات و بیماری‌های مغز با بررسی این بارهای الکتریکی قابل تشخیص است. 

چیزی که از چرخه‌ی خواب خود نمی‌دانید:

بررسی خواب با بررسی بارهای الکتریکی مغز صورت می‌‌گیرد. دستگاهی به نام (الکتروانسفالوگرام EEC) می‌تواند سیگنال‌های الکتریکی مغز را تشخیص بدهد. وقتی می‌خوابیم بدن ما به خصوص عضلاتمان تا حد زیادی فعال می‌مانند. ابزار (EOG) یا حسگر حرکت چشم برای ثبت انواع حرکت بدن، است و می‌تواند فعالیت عضلانی بدن را اندازه‌گیری کند. 

خوابها به دو دسته تقسیم می‌شوند: 

خواب حرکت سریع چشم (REM)

خواب حرکت غیر سریع و کند چشم  (NREM)

خواب با حرکت کند چشم آغاز می‌شود و به حرکت سریع چشم منتهی می‌گردد و در نهایت دوباره به حرکت کند خود بازمی‌گردد. 

در مرحله‌ی حرکت سریع چشم، مغز به شدت فعال است و چشم بعد از بسته شدن پلک‌ها به سرعت حرکت می‌کند و تعداد ضربان قلب و تنفس بالا می‌رود. در این مرحله است که انسان خواب می‌بیند. دانشمندان دریافتند وقتی انسان در مرحله‌ی حرکت سریع چشم از خواب بیدار می‌شود ، خواب‌هایش را به یاد می‌آورد و آن را زنده و با جزئیات تعریف می‌کند. 

اما حیوانات چه؟ آنها که نمی‌توانند درباره خواب‌هایشان حرف بزنند، پس از کجا بفهمیم خواب می‌بینند؟! 

راز خواب‌دیدن حیوانات:

ما نمی‌توانیم خوابهای حیوانات را مشاهده کنیم اما می‌توانیم مناظر،صداها،یا فعالیت‌هایی را که هنگام خواب رخ می‌دهد پیش‌بینی کنیم. این کار با بررسی کیفیت سلول‌های مغز حیوانات، در هنگام خواب و مقایسه الگوهای آن با حالت بیداری امکانپذیر است. 

از کوآلاها که روزی ۲۰ ساعت می‌خوابند تا دلفین‌هایی که با یک چشم باز می‌خوابند، تنوع خواب در دنیای حیوانات فراوان است. تحقیقات نشان می‌دهد تقریبا همه پستانداران از جمله میمون‌ها و شامپانزه‌ها، پرندگان و برخی خزندگان با فرآیند حرکت سریع چشم و حرکت کند چشم می‌خوابند. 

بررسی‌ها نشان داد پرندگان در رؤیاهایشان آواز می‌خوانند و موشها جاهایی که قرار است بعدا کشف کنند را در خواب می‌بینند.