ماهیانی که 5 بار درنده‎تر از کوسه هستند

حکیم مهر - ماهی‌ها مخلوقاتی زیبا هستند که به نظر آرام و بی‌آزار می‌رسند اما در این بین ماهیانی هم وجود دارند که برخلاف دیگر ماهی‌ها نه ظاهر زیبایی دارند و نه چندان بی‌آزارند. یکی از این ماهی‌های خطرناک پیراناست که به‌خاطر خوی درنده‌اش، پیرانای قاتل نیز نامیده می‌شود. پیرانا در برخی از کشورها صید شده و به دلیل داشتن گوشتی مطبوع  و لذیذ به عنوان غذا مصرف می‌شود. در کل 500 گونه پیرانا در دنیا وجود دارد که 20  گونه آنها گوشتخوار و باقی آنها گیاهخوار هستند. از 20 گونه‌ای که گوشتخوار هستند تنها چهار یا پنج نوع از آنها بسیار خطرناک است.

درنده‌ترین ماهی دنیا

 پیرانا‌ها بیشتر در آب‌های آمریکای جنوبی و آمازون که دارای آب روان است زندگی می‌کنند. آنها معمولا ماهی‌های کوچک‌تر را گاز گرفته، زخمی می‌کنند و بعد از ‌بی‌حال شدنشان آنها را می‌خورند. نکته جالب اینجاست که اگر در این زمان حیوان دیگری به طور اتفاقی در آب بیفتد به اشتباه خورده خواهد شد  زیرا وقتی بوی خون به مشام پیرانا می‌رسد به نوع شکار هیچ دقتی نکرده و فقط برای خوردن آماده می‌شود. این ماهی‌ها مانند کوسه‌ها به بوی خون حساس هستند و به سمت آن جذب می‌شوند و حتی آن را از چندین متر آن طرف‌تر به خوبی احساس می‌کنند. دندان‌های پیراناها آ‌ن‌قدر تیز هستند که در برخی از قبایل هندی و آمریکایی از آنها برای ساختن قیچی و چاقوهای شکار استفاده می‌کنند. یکی از انواع پیرانا که بسیار وحشی و درنده هم هست، پیرانای شکم قرمز است که تقریبا در هر شاخه از رود آمازون تعدادی از آنها یافت می‌شوند. این نوع پیرانا بیشتر عمر خود را بی‌حرکت است اما اگر دنبال طعمه کند، سرعتش غیر‌قابل تصور است و تا طعمه‌اش را شکار نکند، دست از تعقیب آن نمی‌کشد. اگر نتواند محیط مناسب و بزرگی را برای زندگی خود پیدا کند درنده‌تر نیز خواهد شد. طبق تحقیقات دانشمندان، درنده‌خویی پیرانای شکم قرمز پنج برابر کوسه سفید اعلام شده است. تمام افراد قبایلی که در اطراف رودخانه آمازون  زندگی می‌کنند از خطرناک بودن این نوع ماهی باخبرند اما اجازه می‌دهند تا کودکانشان در آب رودخانه‌ای که پر از ماهی قاتل است شنا کنند.

آنها می‌دانند که وقتی رودخانه پر از ماهی‌های کوچک و ریز است که به راحتی هم قابل شکار کردن هستند، پیراناها به سمت شکار بزرگ و سختی مانند انسان نمی‌آیند. پیرانا فقط در صورت گرسنه بودن بسیار خطرناک می‌شود که در این حالت جان سالم به در بردن از دستش کاری محال است. آنها وقتی در مرداب گیر می‌افتند و غذایی برای خوردن پیدا نمی‌کنند چون نمی‌توانند خود را از آن وضعیت خلاص کنند وحشی و خطرناک می‌شوند زیرا پیرانا از محیط کوچک متنفر است و در مکانی که مجبور به چرخیدن به دور خودش باشد، عصبانی شده و به هر  موجودی که به او نزدیک شود حمله خواهد کرد. همچنین این ماهی از تنها بودن بیزار است زیرا آنها به صورت دسته جمعی زندگی می‌کنند. یکی از بزرگ‌ترین انواع پیرانای شکم قرمز، پیگوسنتروس است که قدی حدود 60 سانتی متر دارد و تا به حال تنها در رودخانه ریو سانفرانسیسکو دیده شده است. رنگ ماهی‌های پیرانا بسیار زیبا و منحصربه‌فرد است به طوری که وقتی در تابش نور آفتاب قرار می‌گیرند، انعکاس نور خورشید روی لکه‌های نقره‌ای پوستشان رنگی بی‌نظیر ایجاد می‌کند. قد پیرانا‌ها ‌به طور معمول 14 تا 26 سانتی‌متر است که بین انواع گوشتخوار غول پیکر آنها پیراناهایی با قد بیشتر از 40 سانتی متر هم دیده شده‌اند.

دندان‌های شیری

یکی از موارد بسیار عجیب و قابل توجه درمورد پیرانا جنس دندان‌های آنهاست که درست مانند دندان کروکودیل تیز و برنده و محکم است. حتی مانند دندان کروکودیل، دندان‌های پیرانا نیز چندین بار می‌افتند و دندان جدید جایگزین آنها می‌شود. البته آنها تمام دندان‌های خود را با هم از دست نمی‌دهند زیرا در این صورت از گرسنگی خواهند مرد. هر کدام از آرواره‌های بالا و پایین آنها به دو قسمت تقسیم شده که در هر بار یک قسمت از این چهار قسمت دندانش را از دست می‌دهد و بعد از گذشت فقط  دو روز دندان‌های جدید جایگزین آنها می‌شود. مدل دندان‌های آنها مثلثی  شکل بوده و به صورتی است که درست روی هم قرار می‌گیرند، لابه‌لای هم رفته، روی هم  قفل می‌شوند و بین آنها هیچ فاصله‌ای باقی نمی‌ماند. لثه آنها نیز بسیار کوتاه است به طوری که تنها در قسمت بالایی دندان قرار گرفته و تا بین دندان‌ها پایین نمی‌آید؛ به همین دلیل است که دندان‌های این ماهی مانند لبه چاقو بسیار تیز است و پیرانا می‌تواند با داشتن چنین دندان‌هایی به راحتی تکه‌ای بزرگ از گوشت شکار خود را هر چقدر هم که سفت باشد پاره کند. این دندان‌های برنده قبل از کند شدن با دندان جدید جایگزین خواهد شد. بنا براین دندان‌های پیرانا در تمام طول عمر تیز می‌ماند و کند نمی‌شود.

پیرانای قاتل

اگر یک شخص بی‌احتیاط دست یا پای خود را در آبی فرو ببرد که یک پیرانای گرسنه در آنجا ساکن است باید فکر سالم درآوردن دستش را از آب  از سرش بیرون کند زیرا یک پیرانای گوشتخوار بالغ  هنگام گرسنگی قادر است انگشت او را در یک چشم بر هم زدن قطع کند و بخورد. آرواره‌های او آن‌قدر قوی است که حتی استخوان را نیز خرد می‌کند اما پیراناهای کوچک‌تر تنها می‌توانند دست و انگشتان را گاز گرفته و آسیب‌های سطحی وارد کنند. همچنین اگر فردی که قسمتی از بدنش زخمی شده و خونریزی دارد در آب برود یا قسمتی را که از آن خون جاری شده است در آب فرو ببرد، پیرانا‌ها حتی از راه دور نیز به سمت او کشیده می‌شوند و فورا به او حمله خواهند کرد. سرعت خورده شدن گوشت در این ماهی‌ها آن‌قدر بالاست که اگر یک گاو زخمی  در آب بیفتد در مدت تنها 15 دقیقه استخوان‌هایش روی آب شناور خواهد شد.

البته این کار یک ‌پیرانا نیست و یک گروه ازآنها این بلا را به سر گاو بخت‌برگشته می‌آورند. به همین خاطر این ماهی در آمریکا لقب درنده‌ترین را به خود اختصاص داده است.

پیرانا‌ها جزء آن دسته از ماهی‌ها هستند که وقتی وجود طعمه را در آب حس کنند ، خود‌شان را استتار کرده و بعد به آرامی به آن نزدیک ‌می‌شوند و یکدفعه حمله می‌کنند. معمولا هم طعمه خود را ربوده به مکان دیگری می‌برند و بعد شروع به خوردن آن می‌کنند. پیراناها دوست دارند طعمه خود را به قطعات کوچک‌تر تبدیل کنند و بعد بخورند تا اینکه آن را درسته ببلعند. هرچه ماهی بزرگ‌تر شود حساسیتش به بوی خون نیز بیشتر خواهد شد. پیرانای شکم قرمز خونخوارترین نوع پیراناست و چون در آب‌های کم‌عمق زندگی می‌کند ، هر موجودی را که در نزدیکی آب باشد یا به داخل آب برود گرفته و پس از مدت کوتاهی استخوان‌هایش را باقی می‌گذارد. پیراناها معمولا به صورت دسته‌جمعی شکار می‌کنند. آنها قادرند حتی یک تمساح غول پیکر را نیز از پا در آورده و در عرض یک ساعت آن را بخورند. یکی دیگر از انواع پیرانا‌ها که برای انسان بسیار خطرناک است سراسالموس نام دارد که با گاز گرفتن انسان نوعی بیماری به او منتقل کرده که اگر حتی خورده نشود به طور حتم در عرض چند ساعت خواهد مرد. برخی از انواع پیرانا‌ها حتی به صدا یا حرکت موجودات درآب نیز حساس بوده و به سرعت به آنها حمله می‌کنند. 

وقتی تئودور روزولت  در سال 1913 برای سفری ماجراجویانه به برزیل رفت با صحنه‌ای بسیار وحشتناک و عجیب در کنار رودخانه آمازون برخورد کرد. او دید که یک گاو در آب‌های رودخانه آمازون سقوط کرده و در عرض یک چشم بر هم زدن توسط تعداد زیادی پیرانا مورد حمله قرار گرفت. همین‌طور که متعجب به صحنه زل زده بود دید که  بعد از گذشت یک یا دو دقیقه تکه‌هایی از استخوان گاو با مقدار زیادی خون روی آب شناور شد. روزولت بسیار وحشت کرده بود و به سرعت از منطقه دور شد. وقتی او این داستان را برای بومیان منطقه تعریف کرد، آنها از این موضوع تعجب نکردند و گفتند که تا به حال بارها با این موارد برخورد کرده‌اند. او پس از بازگشت کتابی را از خاطرات خود در آمازون منتشر کرد و موضوعات جالبی راجع به ماهی‌های پیرانا نیز در این کتاب نوشت و نام این قسمت از کتاب را روح سیاه رودخانه آمازون گذاشت.

با وجود درنده خو بودن این ماهی تا به حال گزارشی مبنی بر خورده شدن یک انسان توسط پیرانا در هیچ جای دنیا ثبت نشده است؛ ولی هستند تعداد زیادی که بر اثر گاز‌گرفتن این ماهی دچار نقص عضو شده‌اند؛ و انگشتان دست یا پایشان را از دست داده اند.

صیادان ماهی صیاد

بسیاری از صیادان محلی برای شکار پیرانا از طعمه‌های گوشتی و کرم‌های خونی استفاده می‌کنند ولی این کار مهارت زیادی نیاز دارد زیرا در صورتی که پیراناهای بزرگ به سمت آنها بیایند  و آنها نتوانند در برابرش مقاومت کنند ، ممکن است خود ماهیگیر طعمه ماهی شود. البته در بعضی ایالت‌های آمریکا که آب و هوای گرمی ‌دارند نگهداری از این ماهی ممنوع اعلام شده است و داشتن این نوع ماهی جرم محسوب می‌شود زیرا این ماهی در اصل استوایی بوده و در مناطقی با آب و هوای گرم ، بیش از حد تکثیر می‌یابد و اگر در رودخانه‌ها رها شود می‌تواند تهدید بزرگی برای انسان‌ها و دیگر موجوداتی که در رودخانه‌ها زندگی می‌کنند باشد.

بزرگ‌ترین پیرانای دنیا

یک ماهیگیرشجاع انگلیسی  به نام جرمی وید موفق به صید یک پیرانای غول پیکر شد که در حال شکار یک کروکودیل بود. این ماهیگیر 52 ساله، پیرانای غول پیکر را در رودخانه کنگو در آفریقا صید کرده و مجبور بود برای اینکه پیرانای تیز دندان او را گاز نگیرد آن را ما بین بازوهایش نگه دارد. این پیرانا  دندان‌های بزرگی‌داشت که به تیزی و برندگی و بزرگی دندان‌های کوسه سفید بودند. وزن پیرانای غول پیکر 45 کیلوگرم و قد او 5/1متر بود.

او می‌خواست به سرعت از این ماهی عجیب عکس بگیرد و قبل از مردن ماهی، دوباره آن را درآب رودخانه رها کند. دندان‌های این ماهی به قدری برنده است که حتی در پوست محکم کروکودیل نیز فرو می‌رود و می‌تواند گوشت را از بدنش جدا کند. جرمی این ماهی را در حالتی صید کرد که برای شکار کروکودیل بیرون آب پریده بود. او کاملا مراقب بود تا درزمان نگه داشتن پیرانا انگشتانش توسط این ماهی قطع نشوند.