حکیم مهر: احتمالا با سگ تازی افغانی آشنا هستید سگ موبلندی که حتی در نقاشیهای پیکاسو هم آمده است. نکته اینجاست که منشأ نژاد سگ افغان یا همان افغان هوند «سگ بلوچی» ایرانی است. این سگ در واقع به نوعی از خویشاوندان نژاد سالوکی محسوب میشود.
به گزارش حکیم مهر به نقل از راز بقا، احتمالا با سگ تازی افغانی آشنا هستید سگ موبلندی که حتی در نقاشیهای پیکاسو هم آمده است. نکته اینجاست که منشأ نژاد سگ افغان یا همان افغان هوند «سگ بلوچی» ایرانی است. این سگ در واقع به نوعی از خویشاوندان نژاد سالوکی محسوب میشود.
سگهای بلوچی صدها سال قبل از پیدایش سگ افغان در ایران میزیستهاند و هم اکنون نیز در همان ناحیه شرق و جنوب شرق کشور یعنی استان سیستان و بلوچستان زندگی میکند. این سگ یکی از قدیمیترین سگ بومی کشور ایران است. اما اتفاق غمانگیز درباره این سگ این است که به دلیل بیتوجهی و عدم شناخت عمومی، عدم پرورش و اصلاح نژادی این سگ قدیمی ایرانی هم اکنون در معرض خطر انقراض قرار گرفته است. البته این اتفاق فقط مخصوص سگ بلوچی نیس بلکه نژادهای دیگر مانند سرابی، پژدر، شاهسون و قهدریجانی نیز به دلیل بی توجهی در معرض خطر انقراض قرار گرفتهاند.
تاریخچه سگ بلوچی
سگ بلوچی صدها سال قبل از حتی پیدایش سگ افغان یا همان افغان هوند در ایران میزیسته و بعد بر اثر تعاملات فرهنگی و ارتباطی این نژاد بومی ایران به افغانستان منتقل شده است. از آنجا که آب و هوای افغانستان با ایران تفاوت دارد شکل ظاهری سگ نژاد بلوچی نیز تغییر پیدا کرده و به شکل افغان هوند درآمده است. اکنون سگ افغان بسیار پرموتر و موبلندتر از سگ نژاد بلوچی است. البته اکنون پیدا کردن یک سگ نژاد بلوچی اصیل بسیار دشوار است.
نکته جالب در مورد سگ افغان این است از انجا که این سگ تیپ تکامل یافته نژاد بلوچی ایرانی است مردم کشور افغانستان نیز سگهای موبلند افغان را با نام «تازی ایرانی» و «سگ تازی» میشناسند. بیتوجهی به این سگ باعث شده که اکنون سگ نژاد بلوچی در دنیا کمتر شناخته شود، اما برعکس سگ افغان اکنون یکی از سگهای مشهور دنیا به شمار میرود که حتی ثبت هم شده است.
سگ بلوچی تا سالیان دور و دراز به عنوان سگ گله و شکار مورد استفاده قرار گرفته و در سال ۹۸۸ میلادی بود که سلطان محمود غزنوی توجه ویژهای به ان کرد و از آن در شکار پلنگ، سیاهگوش، گراز و آهو و ... نیز استفاده میکرد.
در کشورهای غربی سگ بلوچی را تحت عنوان سگ سالوکی میشناسند و به این نام معروف شده است. این سگ اولین بار در سال ۱۹۰۷ میلادی توسط یک کاپیتان ارتش انگلیس «جان باروف» از ایران به غرب راه یافتو وی یک قلاده سگ نر اصیل بلوچی با موهای بلند و پوزه سیاه به نام «زردین» را از ایران خریدارری کرد و از طریق کشور هندوستان به انگلستان برد.
در همان سال زردین در نمایشگاه سگ در «کریستال پالاس» که از طریق «کنل کلاب انگلیس» ترتیب داده شد حضور یافت و با نام «سگ تازی موبلند ایرانی» شناخته شدو به عنوان سگ اصیل و ممتاز و استاندارد نژادی سگهای گری هوند پارسی یا همان سگ بلوچی به ثبت رسید. زردین به عنوان هدیه به ملکه انگلیس داده شد و بعدها در سالهای پایانی عمر به یک دلال سگ فروخته شد. در سال ۱۹۲۶ میلادی «کنل کلاب» انگلیس هنگامی که قصد داشت سگ افغان را ثبت کند مشاهده شد که تمامی استانداردهای این نژاد شبیه سگ نژاد بلوچی است.
به همین دلیل کثر مقالات علمی اکنون نژادهای سگ بلوچی، سگ افغان و سگ نژاد سالوکی را یکی میگیرند. در دنیای سگها اکنون سگ افغان نامهای متعددی دارد: سگ بلوچی، گری هوند پارسی، تازی فارسی، تازی بلوچی و... تازی افغانی همان سگ نژاد بلوچی منتهی با موهای بلندتر و پرموتر است.
ویژگیهای سگ نژاد بلوچی
این سگ دارای سر بلند و باریک و کاملا بدون مو است. جمجمه نسبتا پهنی دارد و بینی این حیوان سیاه و جگری است. گوشهای این سگ نیز نسبتا بلند است و بسیار متحرک که روی گونهها قرار میگیرد. در برخی از گونهها گوشها با موهای بلند ابریشمی پوشیده شدهاند. چشمهای این حیوان نیز درشت و تیره تا فندقی هستند.
این سگ ساختار بدنی بلند و و گردن بلندی دارد و نسبتا عضلانی و منعطف است. سینه این حیوان نیز نیز بلند و باریک است و البته کمی قوسدارکمر سگ بلوچی نیز بلند است. کپل بلوچی نیز بلند و شیبدار است. ساختار دم این حیوان نیز خمیده به سمت پایین و البته بلند است. قسمت زیرین دم نیز پوشیده از مو است. موهای سگ بلوچی نیز نرم و ابریشمی است. پشت پاهایش کم و بیش موهای بلندی دراد و روی گردنش نیز گاها مودار است، اما نه بلند.
قد سگ نر بلوچی بین ۵۸ تا ۷۱ سانتیمتر است و ماده نیز اندکی کوتاهتر است. این سگ به دلیل ساختار بدنی باریک و کشیده نسبتا سبکوزن است و بین ۱۵ تا ۳۰ کیلوگرم وزن میگیرد.
