حکیم مهر: معمولاً وقتی مشکلی در یک گاوداری بوجود می‌آید، دامدار به انواع بیماری‌ها مشکوک می‌شود. با توجه به اینکه شایعاتی از وجود انواع بیماری‌ها در بین دامداران وجود دارد، دامدار بیشتر نگران می‌شود. لذا لازم است در این موارد با دکتر دامپزشک بیشتر در ارتباط باشیم. لازم نیست هر نوع مشکلی را به یک بیماری مثلاً تب برفکی نسبت دهیم.
به گزارش حکیم مهر به نقل از روابط عمومی اداره کل دامپزشکی استان یزد، به‌طور مثال چند روزی است یک مشکل جدید در گاوداری آقای ...، ایشان را نگران کرده است. در این مدت مقداری از شیر گاوداری ایشان کم شده است و مدفوع بعضی از گاوها سیاه‌تر از حد معمول است. روی مدفوع یکی دو تا از گاوهایشان هم قطرات خون دیده‌اند. ولی سیاه شدن مدفوع گاوها مشخص‌تر است.
این حالت را در چند سالن گاوداری دیده‌اند، به‌عبارت‌دیگر تقریباً مشکل در گاوداری همگانی است. البته بسیار خوب است که دامدار همان‌طوری که در خریدوفروش آذوقه و شیر دقت می‌کند به مسائل مختلف گاوداری ازجمله رنگ، قوام و شکل مدفوع مثلاً اینکه مواد غذایی داخل مدفوع خوب هضم شدند یا نه؟ آیا مدفوع شل و آبکی شده و داخل آن حباب گازی است یا نه؟ هم خوب توجه کند.
همین‌که ایشان متوجه شدند رنگ مدفوع گاوهایشان کمی سیاه‌تر شده و همراه این اتفاق شیر گاوداری هم کم شده، خیلی خوب است و این توجه دامدار به مسائل گاوداری را می‌رساند.
اگر در دستگاه گوارش گاو زخمی بوجود بیاید، ایجاد خونریزی می‌کند. طول دستگاه گوارش گاو هم حدود 50-40 متر است، اگر این زخم در ابتدای دستگاه گوارش ایجاد شده باشد، مدفوع گاو سیاه‌رنگ می‌شود. چون عنصر آهن که همراه خون است، در طول دستگاه گوارش اکسید می‌شود و باعث سیاه شدن رنگ مدفوع گاو می‌شود. ولی اگر زخم در قسمت انتهایی دستگاه گوارش رخ داده باشد، خونی که خارج می‌شود به‌صورت خون تازه است و آن را به‌صورت خون تازه روی مدفوع گاو می‌بینیم. سیاه بودن مدفوع گاو به این معنی است که عاملی باعث ایجاد زخم در ابتدای دستگاه گوارش گاوها شده است و چون در گاوداری ایشان حالت همگانی به وجود آمده و تعدادی از گاوها در سالن‌های مختلف مبتلا شده‌اند، حتماً عامل تغذیه‌ای بوده است.
ممکن است خاک یا شن با خوراک مخلوط شده باشد و یا اینکه گاوها یک جایی از کف گاوداری را پیدا کرده‌اند که می‌توانند خاک بخورند. چون حالت سیاه شدن مدفوع در گاوهای چند سالن دیده شده، حتماً در خوراک یک مشکلی وجود دارد، آقای ... از سیلو ذرت در تغذیه گاوها استفاده نمی‌کنند و باید مرتباً کاه و سیفال (کلش) بخرند، به‌احتمال‌زیاد مشکل در آنجا است. به گفته خودشان کاه‌ها به ته انبار رسیده و ته انبار هم خاکی است، احتمالاً چون کاه را نمی‌شویند، این مشکل پیش‌آمده است. لذا توصیه ما این است که در این شرایط حتماً کاه‌ها خوب شسته شوند (نه اینکه فقط کاه‌ها را خیس کنند)، تا این مشکل بر طرف شود.
