شعار روز یکم آذر هفته اطلاع‌رسانی مقاومت میکروبی: «دامپزشکی و مصرف مسئولانه برای حفظ اثربخشی داروهای ضدمیکروبی»

حکیم مهر: بر اساس گزارش GLASS -2022، از بین 63 کشور که میزان مصرف آنتی‌بیوتیک خود را به سازمان جهانی بهداشت گزارش داده‌اند، کشور ایران بیشترین میزان مصرف را داشته و روند مصرف در سه سال اخیر روبه‌افزایش بوده است.

به گزارش حکیم مهر به نقل از فارس، پدیده مقاومت میکروبی از سوی سازمان جهانی بهداشت به‌عنوان یکی از 10 تهدید اصلی سلامت مطرح شده است.

از راهبردهای اصلی برای مقابله با این معضل می‌توان به آموزش و فرهنگ‌سازی جوامع در ارتباط با پرهیز از مصرف خودسرانه آنتی‌بیوتیک‌ها و بهبود و تقویت موازین بهداشت و سلامت همگانی اشاره کرد؛ سایر راهبردهای توصیه شده عبارت‌اند از: پیشگیری از انتقال عفونت در سطح جامعه و در حین ارائه خدمات بهداشتی -درمانی، تقویت نظام‌های مراقبت در زمینه پایش میزان مقاومت میکروبی و میزان مصرف داروهای آنتی‌میکروبیال، بهینه‌سازی مصرف داروهای ضدمیکروبی و حمایت از تحقیقات کاربردی.

به‌منظور تقویت برنامه‌های آموزش و اطلاع‌رسانی، از سوی مراجع بین‌المللی، هر ساله تاریخ 18 تا 24 نوامبر ( در سال جاری از 28 آبان لغایت 4 آذرماه) به‌عنوان هفته جهانی اطلاع‌رسانی در زمینه مقاومت میکروبی اعلام شده است.پویش اطلاع‌رسانی مهار مقاومت میکروبی باهدف افزایش آگاهی و حساس سازی معیت عمومی و گروه‌های حرفه‌ای خاص در زمینه مهار مقاومت میکروبی، از طریق پرهیز از تجویز، توزیع و مصرف بی‌رویه در تاریخ 28 آبان تا 4 آذرماه، برگزار می‌شود.

ایران، بیشترین مصرف کننده آنتی بیوتیک از بین 63 کشور جهان

در کشور افزایش موارد مقاومت در برخی از ارگانیسم‌های دارای اولویت دیده شده است. بر اساس گزارش GLASS -2022، از بین 63 کشور که میزان مصرف آنتی‌بیوتیک را به سازمان جهانی بهداشت گزارش داده‌اند، کشور ایران بیشترین میزان مصرف را داشته و روند مصرف در سه سال اخیر ررو به افزایش است.

براساس یافته‌های نظام مراقبت آزمایشگاهی مقاومت میکروبی در کشور، میزان مقاومتE.coli به سفالوسپورین نسل سوم و چهارم(ESBL-E.coli) روبه‌افزایش و در سال 1401، 66 درصد (متوسط جهانی بین 20 تا 60 درصد و در منطقهEMRO 66 درصد). این رقم در مورد استافیلوکوک مقاوم به متی سیلین (MRSA) در کشور 36 درصد که متوسط جهانی آن بین 15 تا 45 درصد و در منطقهEMRO 53 درصد گزارش شده است.

علاوه‌برآن، میزان‌های بالایی از مقاومت آسینتوباکتر (92 درصد)، سود و مونا (60 درصد) و کلبسیلا (56 درصد) به گروه کارباپنم گزارش شده است. باتوجه‌به اینکه این آنتی‌بیوتیک به گروه watch تعلق دارد، این میزان مقاومت به‌شدت نگران‌کننده است.

پویش اطلاع‌رسانی مهار مقاومت میکروبی، با هماهنگی معاونت بهداشت (مرکز مدیریت بیماری‌های واگیر، دفتر آموزش و ارتقای سلامت، مرکز، مرکز سلامت محیط و کار)، سازمان غذا و دارو، معاونت درمان، آزمایشگاه مرجع سلامت، سازمان دامپزشکی کشور، دفتر سلامت و تندرستی وزارت آموزش‌وپرورش، مرکز تحقیقات مقاومت میکروبی و تجویز منطقی آنتی‌بیوتیک دانشگاه تهران، مرکز تحقیقات بیماری‌های عفونی و عفونت بیمارستانی دانشگاه اصفهان، روابط‌عمومی وزارت بهداشت و دفتر نمایندگی سازمان جهانی بهداشت در کشور تنظیم شده است.

افزایش آگاهی و حساس‌سازی جمعیت عمومی و گروه‌های حرفه‌ای خاص در زمینه مهار مقاومت میکروبی، از طریق پرهیز از تجویز، توزیع و مصرف بی‌ رویه (بدون تجویز پزشک) داروهای ضدمیکروبی و رعایت اصول پیشگیری از انتقال بیماری‌ها، از جمله اهداف این پویش عنوان شده است.گروه‌های هدف در این پویش، شاغلین و دانشجویان رشته‌های مرتبط بهداشتی درمانی (داروسازان، پزشکان، دندانپزشکان، پرستاران، دامپزشکان، علوم آزمایشگاهی، شاغلین در مراکز بهداشتی درمانی، بهورزان و رابطین بهداشت)، کشاورزان و دامداران، جمعیت عمومی (دانش‌آموزان و والدین به‌عنوان مصرف‌کننده، مراجعین مراکز ارائه‌دهنده خدمات سلامت، کارمندان و کارگران در محیط کار و افراد تحت پوشش رابطین بهداشت) هستند.

برای پویش سال جاری، سازمان جهانی بهداشت سعی کرده که با استفاده از داستان افرادی که درگیر عفونت‌های مقاوم به درمان بوده‌اند، جنبه ملموس‌تری از موضوع مقاومت میکروبی را برای مخاطبان ایجاد کند، شعار پیشنهادی این سازمان از زبان فرد درگیر مقاومت میکروبی با این جمله بیان می‌شود: Antimicrobial Resistance is invisible, but I am notاین شعار در کشور بومی‌سازی شده و به‌صورت "میکروب‌های مقاوم به دارو قابل‌دیدن نیستند، اما مبتلایان به آنها قابل مشاهده‌اند." و "با پرهیز از تجویز غیرمنطقی آنتی‌بیوتیک‌ها، از مقاوم شدن میکروب‌ها جلوگیری کنیم."روزشمار هفته اطلاع‌رسانی مهار مقاومت میکروبی به شرح زیر است؛

• دوشنبه 28 آبان: مشارکت همگانی برای حفظ اثربخشی داروهای ضدمیکروبی

• سه‌شنبه 29 آبان: مدیریت پسماند برای حفاظت محیط‌زیست از میکروبهای مقاوم

• چهارشنبه 30 آبان: پیشگیری از عفونت، پیشگیری از مقاومت میکروبی

• پنجشنبه 1 آذر: دامپزشکی و مصرف مسئولانه برای حفظ اثربخشی داروهای ضدمیکروبی

• جمعه 2 آذر: مصرف منطقی برای حفظ اثربخشی داروهای ضدمیکروبی

• شنبه 3 آذر: رسالت رسانه برای حفظ اثربخشی داروهای ضدمیکروبی

• یکشنبه 4 آذر: پژوهش و فناوری برای حفظ اثربخشی داروهای ضدمیکروبی