گفت‌وگوی حکیم مهر با «دکتر امیر نیاسری نسلجی» استاد فناوری تولید مثل دام دانشکده دامپزشکی دانشگاه تهران:
این فناوری نه‌تنها به تکثیر سریع این نژاد شیری کمک می‌کند، بلکه از تلفات ناشی از عدم تطابق با شرایط اقلیمی ایران جلوگیری می‌کند و راه‌حلی برای صرفه‌جویی ارزی و توسعه پایدار دامپروری در کشور به‌حساب می‌آید ...
حکیم مهر- محسن طاهرمیرزایی: با تلاش‌های «دکتر امیر نیاسری نسلجی» استاد فناوری تولید مثل دام دانشکده دامپزشکی دانشگاه تهران، نخستین بره نژاد آصف از میش نژاد شال متولد شد. این موفقیت که به دنبال انتقال رویان نژاد آصف به میشی از نژاد شال به دست آمد، نویدبخش انقلابی در صنعت دامپروری کشور است. این فناوری نه‌تنها به تکثیر سریع این نژاد شیری کمک می‌کند، بلکه از تلفات ناشی از عدم تطابق با شرایط اقلیمی ایران جلوگیری می‌کند و راه‌حلی برای صرفه‌جویی ارزی و توسعه پایدار دامپروری در کشور به‌حساب می‌آید.
در ادامه، گفت‌وگوی اختصاصی حکیم مهر با دکتر نیاسری را می‌خوانید که به تشریح این دستاورد علمی و تأثیر آن بر دامپروری ایران پرداخته است.
چالش‌های واردات دام و ضرورت بومی‌سازی فناوری
دکتر نیاسری در ابتدای گفت‌وگو به مشکلات واردات دام‌های زنده اشاره کرد و گفت: «در دوره‌ای که دلارهای ۴۲۰۰ تومانی در کشور رایج بود، موافقت اصولی برای واردات نژادهای گوسفند شیری مانند آصف و نژادهای بز شیری مانند سانن و آلپاین صادر شد و تعدادی از تولیدکنندگان اقدام به واردات این نژادها کردند. اما با حذف این ارزها، دیگر امکان واردات دام‌های زنده به‌صرفه نیست. در واقع، حتی در دنیا نیز واردات دام زنده به این شکل منسوخ شده و بیشتر تمرکز بر واردات اسپرم و رویان است.»
وی افزود: «نژادهای شیری مانند آصف توانایی تولید روزانه تا دو لیتر و نیم شیر را دارند، در حالی که نژادهای داخلی چنین ظرفیتی ندارند. این نژادها به‌ویژه برای تولیدکنندگانی که مدیریت درستی دارند، می‌توانند تمام هزینه‌های دامپروری را از طریق فروش شیر پوشش دهند و بره‌های متولدشده سود خالص محسوب می‌شوند. این دقیقاً همان اتفاقی است که در مدیریت و پرورش گاوهای شیری نیز رخ می‌دهد. همین مزیت اقتصادی، دامپروران را به پرورش نژادهای شیری علاقه‌مند کرده است.»
دکتر نیاسری با اشاره به مشکلات واردات دام زنده گفت: «علاوه بر مسائل ارزی، یکی از چالش‌های بزرگ در واردات دام زنده، عدم تطابق اقلیمی این نژادها با شرایط آب‌وهوایی ایران است. دام‌هایی که به مناطقی با آب‌وهوای بسیار گرم یا سرد وارد می‌شوند، ممکن است به‌دلیل عدم تطابق پذیری، تلف شوند. این مسئله نه‌تنها هزینه‌های اقتصادی سنگینی به همراه دارد، بلکه روند تکثیر و پرورش این نژادها را نیز با مشکلات زیادی مواجه می‌کند.»
فناوری انتقال رویان؛ راه‌حلی برای تطابق اقلیمی و تکثیر سریع نژادهای شیری
دکتر نیاسری به معرفی فناوری انتقال رویان پرداخت و اظهار کرد: «با استفاده از این فناوری، دو هدف عمده دنبال می‌شود؛ اول اینکه نژادهای وارداتی در زمان کوتاه با استحصال رویان و انتقال آن به نژادهای بومی، به‌سرعت تکثیر می‌شوند. به‌این‌ترتیب، از تعداد محدود مولدهایی که وارد شده‌اند، می‌توان تعداد زیادی بره یا گوساله استحصال کرد.»
وی ادامه داد: «دوم اینکه نژادهای بومی که به آب‌وهوای ایران سازگار هستند، از طریق پدیده‌های اپی‌ژنتیک، تطابق و سازگاری را به رویان منتقل می‌کنند. به‌این‌ترتیب، رویان‌هایی که به دنیا می‌آیند، با شرایط اقلیمی ایران سازگاری بیشتری دارند و می‌توانند در برابر تنش‌های محیطی مقاوم‌تر باشند. این ویژگی باعث می‌شود که تلفات ناشی از عدم تطابق به حداقل برسد.»
دکتر نیاسری تأکید کرد: «این فناوری نه‌تنها به تکثیر سریع نژادهای شیری کمک می‌کند، بلکه با جلوگیری از واردات دام زنده، صرفه‌جویی ارزی قابل‌توجهی را نیز به همراه دارد. به‌جای اینکه برای هر رأس دام زنده هزینه زیادی صرف شود، با انتقال رویان و استفاده از میش‌های بومی به‌عنوان حامل، می‌توان نژادهای وارداتی را به‌سرعت تکثیر کرد.»
بومی‌سازی فناوری با استفاده از داروها و هورمون‌های داخلی
این استاد دانشگاه تهران با افتخار از بومی‌سازی فناوری استحصال و انتقال رویان خبر داد و گفت: «ما این فناوری را با موفقیت و به‌طور کامل با استفاده از داروها و هورمون‌های داخلی بومی‌سازی کردیم. نتایج بسیار چشمگیری به‌دست آوردیم؛ به‌طوری که میانگین تعداد رویانی که از هر میش استحصال می‌کنیم، حدود هفت رویان است و نرخ آبستنی بالای ۸۰ درصد را که جزو نتایج کم‌نظیر در دنیا محسوب می‌شود، به‌دست آوردیم.»
وی توضیح داد: «این فناوری را در دو جنبه استفاده کردیم؛ نخست اینکه میش‌هایی را که خودشان دوقلوزا بودند و عقبه دوقلوزایی داشتند، انتخاب کردیم. سپس رویان‌های آن‌ها را به میش‌هایی که عقبه تک‌قلوزایی داشتند، منتقل کردیم و به‌این‌ترتیب گله دوقلوزای مؤسسه را به‌سرعت تکثیر کردیم. دومین جنبه استفاده از این فناوری، تکثیر نژاد وارداتی آصف بود.»
تولد نخستین بره‌های آصف از میش‌های شال؛ گامی نوین در دامپروری شیری
دکتر نیاسری با تشکر از شرکت آوین‌ژن گفت: «با همکاری این شرکت، تعدادی قوچ و میش از نژاد آصف در اختیار ما قرار گرفت. ما از تلاقی این قوچ‌ها و میش‌های آصف، رویان‌هایی به‌دست آوردیم و آن‌ها را به میش‌های شال منتقل کردیم. تمام این انتقال‌ها دوقلوزا بودند و نرخ آبستنی بالای ۸۰ درصد داشتند. اکنون نخستین زایمان‌ها آغاز شده و برای اولین‌بار در ایران، بره‌های نژاد آصف از میش‌های شال متولد شده‌اند.»
وی افزود: «این دستاورد نه‌تنها باعث تکثیر سریع این نژاد شیری می‌شود، بلکه به‌دلیل استفاده از میش‌های شال که به آب‌وهوای ایران سازگار هستند، تطابق اقلیمی نیز به‌خوبی انجام شده و تلفات به حداقل رسیده است. این فناوری به‌عنوان یک راه‌حل پایدار برای توسعه دامپروری شیری در ایران محسوب می‌شود.»
گفتنی است دستاورد دکتر امیر نیاسری و تیم پژوهشی دانشگاه تهران در تولد نخستین بره‌های نژاد آصف از میش‌های شال، انقلابی در تکثیر دام‌های شیری و توسعه پایدار دامپروری در ایران محسوب می‌شود. این فناوری با بهره‌گیری از منابع داخلی و تطابق اقلیمی، نه‌تنها به تکثیر سریع و اقتصادی نژادهای شیری کمک می‌کند، بلکه با جلوگیری از واردات دام زنده، صرفه‌جویی ارزی چشمگیری را نیز به همراه دارد.
احسنت 
