اشباع شدن رشته دامپزشکی را قبول ندارم/ کسی که می‌گوید بازار کار وجود ندارد، خودش به دنبال کار نرفته است

حکیم مهر- محسن طاهرمیرزایی: «دکتر پریسا نیکو» فارغ‌التحصیل رشته دامپزشکی از دانشگاه شهرکرد و فعال در زمینه دام بزرگ و کوچک، یکی از بانوان پیشرویی است که به‌ویژه در شهرستان‌های کوچک در حوزه دامپزشکی فعالیت می‌کند. او که به‌ویژه علاقه‌مند به دام‌های بزرگ بوده، پس از فارغ‌التحصیلی درمانگاه عمومی خود را راه‌اندازی کرده و سال‌ها در این مسیر به ارائه خدمات به دامداران مشغول است.

دکتر نیکو در گفت‌وگو با حکیم مهر از چالش‌های فراوانی که به‌عنوان یک زن در این حوزه با آن مواجه است، صحبت می‌کند؛ از مسائل اجتماعی و کم‌اعتمادی دامداران به بانوان دامپزشک گرفته تا سختی‌های جسمی و روانی کار در این رشته. او همچنین تجربیاتش از تعامل با دامداران، مشکلات تعرفه‌ها و انتظاراتش از مسئولین در خصوص حمایت از این رشته را بیان می‌کند. علاوه بر این، دکتر نیکو به خانم‌های جوانی که به دامپزشکی علاقه دارند توصیه می‌کند که این شغل را با عشق و علاقه دنبال کنند، چرا که دامپزشکی می‌تواند فرصت‌های شغلی بسیار گسترده‌ای برای زنان فراهم کند.

حکیم مهر: لطفاً خودتان را معرفی نموده و بفرمایید در چه حوزه‌ای فعالیت دارید.

من پریسا نیکو هستم، ورودی سال ۱۳۹۲ دانشکده دامپزشکی دانشگاه آزاد شهرکرد. در حال حاضر در شهرستان آباده، در شهر صغاد، یکی از شهرهای کوچک اطراف این شهرستان مشغول به فعالیت هستم. در آن‌جا یک درمانگاه عمومی دامپزشکی دارم و در زمینه دام کوچک، دام سبک و دام بزرگ فعالیت می‌کنم؛ با این حال تمرکز اصلی‌ام بیشتر روی دام سبک است.

حکیم مهر: چه شد که رشته دامپزشکی را انتخاب کردید؟ آیا از ابتدا علاقه‌مند بودید یا به توصیه دیگران وارد این مسیر شدید؟

رشته دامپزشکی انتخاب اول من بود، اما با علاقه آن را انتخاب کردم. علاقه من به این رشته از کودکی و به خاطر شغل پدرم که گاودار است، شکل گرفت. از همان ابتدا می‌دانستم که می‌خواهم وارد این حوزه شوم. البته این رشته سختی‌های خودش را دارد، اما اگر کسی علاقه‌مند باشد، حتماً می‌تواند در آن موفق شود.

حکیم مهر: پس از قبولی در این رشته، واکنش خانواده چگونه بود؟

پدرم بسیار خوشحال شد چون واقعاً موافق این مسیر بود. سایر اعضای خانواده هم خوشحال بودند، چون می‌دیدند که من رشته‌ای را انتخاب کرده‌ام که علاقه‌مند هستم. به نظر آن‌ها وقتی کسی به رشته‌ای علاقه داشته باشد، احتمال موفقیتش بیشتر است.

حکیم مهر: فضای دانشکده دامپزشکی دانشگاه آزاد شهرکرد را چطور ارزیابی می‌کنید؟

شهرکرد از نظر آموزش دام سبک بسیار قوی بود، چون در آن منطقه دام سبک زیاد است. تمرکز دانشگاه هم بیشتر بر روی دام بزرگ و دام سبک بود و دام کوچک کمتر مورد توجه بود. ما استادهای بسیار خوبی داشتیم، به‌ویژه در زمینه دام سبک، و من واقعاً از آن دوران درس‌های زیادی گرفتم و با علاقه تحصیل کردم.

حکیم مهر: چه سالی فارغ‌التحصیل شدید؟ و پس از آن چه کردید؟

در سال ۱۳۹۸ فارغ‌التحصیل شدم. بعد از آن حدود شش تا هفت ماه به عنوان کارآموز مشغول بودم و سپس برای گرفتن مجوز کلینیک اقدام کردم. در نهایت در سال ۱۳۹۹ موافقت شد و درمانگاه عمومی دامپزشکی راه‌اندازی کردم.

حکیم مهر: از همان زمان تاکنون در همان درمانگاه مشغول به کار هستید؟

بله، از همان ابتدا در همان محل مشغول به کار هستم.

حکیم مهر: مهم‌ترین مشکلاتی که یک خانم دامپزشک در حوزه دام بزرگ یا دام کوچک با آن روبروست چیست؟ آیا پیش آمده که از شدت سختی، احساس پشیمانی کرده باشید؟

دامپزشکی رشته‌ای نیست که بدون علاقه بتوان در آن دوام آورد. اگر کسی علاقه نداشته باشد، ادامه مسیر برایش غیرممکن می‌شود. اما وقتی به آن علاقه‌مند باشی، در کنار تمام سختی‌ها، شیرینی‌های خاص خودش را هم دارد.

اوایل کار، یکی از بزرگ‌ترین چالش‌های من جلب اعتماد دامداران بود؛ مخصوصاً دامدارانی که با دام بزرگ سروکار داشتند. پذیرش یک دامپزشک خانم برایشان خیلی سخت بود. حتی در حدی که وقتی به درمانگاه می‌آمدند، می‌پرسیدند «آقای دکتر هست؟» و وقتی به خود من مراجعه می‌کردند، باز هم حین معاینه مرا «آقای دکتر» صدا می‌زدند! این برایم در ابتدا خیلی آزاردهنده بود، اما به مرور و با ارائه نتیجه، توانستم اعتمادشان را جلب کنم. الان حتی کسانی که از نقاط دور مراجعه می‌کنند، باز هم دام خود را نزد من می‌آورند چون نتیجه گرفته‌اند و اعتماد ایجاد شده است.

البته هنوز هم سختی‌های فیزیکی کار وجود دارد. مثلاً وقتی گاوی دچار کمبود کلسیم می‌شود، باید خودم به وسط دامداری بروم. یا وقتی جراحی لازم است، به عنوان دامپزشک عمومی، انتظار دارند که خودم انجام دهم. کسی نمی‌پذیرد که بگویی «این کار از من برنمی‌آید». در حوزه دام کوچک، اگر مراجعه‌کننده داشته باشی باید درمان را انجام دهی؛ در حوزه دام بزرگ هم همین‌طور. یعنی باید توانایی انجام همه نوع کار را داشته باشی.

گاهی اوقات فشار فیزیکی کار بسیار خسته کننده است، به حدی که از توان من به عنوان یک خانم خارج است، اما وقتی نتیجه کار را می‌بینم که دردی از یک حیوان بی‌زبان درمان می‌شود، خستگی کار را فراموش می‌کنم.

حکیم مهر: آیا فعالیت‌هایی مانند زایمان دام‌های بزرگ را هم انجام می‌دهید؟

بله، سخت‌زایی‌های زیادی انجام داده‌ام. در اوایل کار حتی سونوگرافی هم انجام می‌دادم، چه برای اسب و چه برای گاو. اما واقعاً برای یک خانم این نوع کارها از نظر فیزیکی بسیار سنگین است. به همین دلیل الان کمتر خودم کار مامایی انجام می‌دهم و بیشتر آن را به تکنیسین درمانگاهم می‌سپارم.

حکیم مهر: آیا همسر شما مسئله‌ای با گاهی تماس‌های شبانه‌تان ندارند که مثلاً باید به یک دام رسیدگی کنید؟

یکی از بزرگ‌ترین مشوق‌های من در این زمینه همسرم بوده است. حتی اگر نصفه‌شب تماس بگیرند و من مجبور باشم مراجعه کنم، او هیچ وقت مشکلی نداشته است. اگر خودش می‌توانسته، با من همراه می‌شده، و اگر نه، به من می‌گفته که این شغل من است و باید مسئولیت‌ام را انجام دهم. هیچ زمانی سر این قضیه با همسرم اختلاف نداشتم. تازه ازدواج کرده بودم و هنوز کلینیک نزده بودم، اما یکی از کسانی که با تمام وجود من را تشویق کرد و گفت که تو برای این کار مناسب هستی، همسرم بود.

حکیم مهر: چه توصیه‌ای برای خانم‌های علاقه‌مند به دامپزشکی دارید که مردد هستند وارد این حوزه بشوند یا نه؟

اگر واقعا علاقه داشته باشند، دامپزشکی رشته بسیار خوبی است. خیلی‌ها می‌گویند بازار کار خوبی ندارد و یا این رشته اشباع شده است، ولی من این را قبول ندارم. دامپزشکی یک سفره بسیار گسترده است که در آن می‌توانید هر کاری انجام دهید. اگر کسی بخواهد، می‌تواند مسئول فنی شود، کلینیسین شود یا در داروخانه‌ها فعالیت کند. الان حتی در بسیاری از مرغداری‌ها و دامداری‌ها، باید با مسئول فنی قرارداد ببندند. اگر فردی علاقه‌مند باشد، مخصوصاً خانم‌ها، می‌توانند به راحتی در این حوزه موفق شوند. امروزه مردم بیشتر از حیوانات خانگی نگهداری می‌کنند و بازار دامپزشکی در حال شکوفا شدن است. کسی که می‌گوید بازار کار وجود ندارد، خودش به دنبال کار نرفته است.

حکیم مهر: به لحاظ مالی، آیا دامپزشکی می‌تواند یک زندگی را ساپورت کند؟

بله، قطعا. اگر کسی علاقه داشته باشد، دامپزشکی یکی از رشته‌هایی است که می‌تواند درآمد خوبی داشته باشد. این حرفه واقعاً یک سفره فوق‌العاده گسترده است. چه در زمینه طیور، دام بزرگ، دام کوچک یا حتی مسئول فنی. من خودم می‌شناسم خانم‌هایی که در حوزه دام بزرگ فعالیت می‌کنند و هیچ مشکلی هم از نظر مالی ندارند. اگر فردی بداند که می‌خواهد در کدام بخش فعالیت کند و علاقه‌مند باشد، می‌تواند در این رشته موفق و از لحاظ مالی مستقل شود.

حکیم مهر: وضعیت تعرفه‌ها از نظر شما چگونه است؟

تعرفه‌ها بسیار پایین است و مشکلی که وجود دارد این است که مثلاً تعرفه‌ها سال ۱۴۰۳ آخر سال ۱۴۰۴ اعلام می‌شود، بنابراین همیشه یک سال از زمان خود عقب هستیم. حتی هنوز تعرفه جدید ابلاغ نشده است.

حکیم مهر: چه انتظاری از مسئولین دارید؟

به نظر من کمی به رشته دامپزشکی کم‌لطفی می‌شود. دامپزشکی رشته‌ای است که سلامت جامعه به آن بستگی دارد. بهداشت عمومی، بهداشت گوشت و تغذیه مردم تحت نظارت دامپزشکی است و متأسفانه این رشته به اندازه‌ای که باید به آن توجه شود، به آن بها داده نمی‌شود. از مسئولین انتظار می‌رود که بیشتر به این رشته توجه کنند.

حکیم مهر: آیا هیچ وقت به ادامه تحصیل فکر نکردید و از مسیری که آمده‌اید راضی هستید؟

بله، من دوست داشتم تخصص داخلی دام‌های بزرگ بگیرم. اما وقتی وارد فیلد کاری شدم، متوجه شدم که دامپزشکی از نظر عملی خیلی متفاوت از تحصیل است و می‌تواند تجربیات خیلی بیشتری به شما بدهد. واقعاً دوست داشتم که تخصص بگیرم، اما به دلیل اینکه وارد بازار کار شده بودم و شرایط سخت بود، نتواستم. اما پرکتیشنر بودن (عملی کار کردن) را بیشتر دوست داشتم. وقتی وارد بازار کار می‌شوید، زمین تا آسمان تفاوت دارد و تجربه‌ای که به دست می‌آورید بسیار ارزشمند است.

حکیم مهر: ممنون از فرصتی که در اختیار ما قرار دادید.