حکیم مهر: آیا می‌دانید کدام حیوان بهترین حس بویایی را دارد؟ این سوالی است که دانشمندان در پی یافتن پاسخ آن هستند. اما واقعا کدام حیوان حس بویایی قوی‌تری دارد؟
به گزارش حکیم مهر به نقل از گجت نیوز، از شکار طعمه گرفته تا یافتن جفت و دوری از شکارچیان، توانایی درک بوها برای بقای گونه‌های جانوری اهمیت حیاتی دارد. اما این‌که کدام جانور در این زمینه برتری مطلق دارد، سوالی است که پاسخ به آن چندان ساده نیست.
بهترین حس بویایی متعلق به کدام حیوان است؟
«ماتیاس لاسکا»، جانورشناس و متخصص توانایی‌های حسی در دانشگاه لینشوپینگ سوئد، می‌گوید که حدود 5.8 میلیون مولکول بو وجود دارد و هر یک از این ترکیبات می‌توانند در کنار یکدیگر، مجموعه‌ای تقریباً بی‌نهایت از ترکیبات بو ایجاد کنند. به گفته لاسکا: «با توجه به این‌که تنها بخش بسیار کوچکی از این ترکیبات تا به حال با هیچ گونه‌ای مورد آزمایش قرار گرفته‌اند، هرگونه ادعای کلی درباره این‌که گونه A حس بویایی بهتری از گونه B دارد، از نظر علمی فاقد اعتبار است.»
بخشی از دشواری ارزیابی قدرت بویایی حیوانات، به پیچیدگی مطالعه حس بویایی بازمی‌گردد. تاکنون تحقیقات در زمینه بویایی در مقایسه با بینایی، شنوایی، چشایی یا لامسه عقب‌تر مانده‌اند. برخلاف سایر محرک‌های حسی، بوها به‌راحتی قابل اندازه‌گیری یا کنترل نیستند؛ آن‌ها به‌صورت غیرقابل پیش‌بینی در هوا پراکنده می‌شوند، در آب رفتار متفاوتی دارند و از نظر خواص شیمیایی تنوع چشم‌گیری دارند.
با این حال، پژوهشگران به سرنخ‌هایی جالب درباره این‌که کدام گونه‌ها ممکن است بویاترین باشند، دست یافته‌اند. یکی از این سرنخ‌ها، شمار ژن‌های گیرنده بویایی است؛ توالی‌های DNA که پروتئین‌هایی را در بینی کدگذاری می‌کنند و به مولکول‌های بو متصل می‌شوند.
در مطالعه‌ای که در مجله Genome Research منتشر شده، محققان تعداد ژن‌های گیرنده بویایی در چند گونه پستاندار را شمارش کردند و مشخص شد که فیل آفریقایی با داشتن ۱,۹۴۸ ژن در صدر قرار دارد. در مقایسه، انسان‌ها تنها دارای ۳۹۶ ژن هستند، سگ‌ها ۸۱۱ ژن دارند و موش‌های صحرایی ۱,۲۰۷ ژن. این موضوع منطقی است، چرا که فیل‌ها از حس بویایی فوق‌العاده خود برای یافتن غذا، شناسایی اعضای خانواده، تشخیص شکارچیان و نیز تعیین زمان محدود آمادگی جفت‌گیری استفاده می‌کنند.
با این حال، این بررسی ژنتیکی تنها ۱۳ گونه پستاندار را در بر می‌گرفت و گونه‌هایی مانند خرس را شامل نمی‌شد؛ حیوانی که به صورت غیررسمی به داشتن بویایی قدرتمند معروف است. معیاری دیگر برای سنجش قدرت بویایی در اندازه پیاز بویایی نهفته است؛ بخشی از مغز که وظیفه پردازش بوها را بر عهده دارد.
به گزارش مطالعه‌ای دیگر که در ژورنال International Journal of Morphology چاپ شده، سگ‌ها که به توانایی استثنایی در ردیابی بوها شناخته می‌شوند، دارای پیاز بویایی به‌مراتب بزرگ‌تری نسبت به انسان‌ها هستند. در میان پرندگان نیز لاشخور بوقلمونی در رأس قرار دارد؛ پرنده‌ای که از قدرت بویایی خود برای شناسایی لاشه‌ها از فواصل دور بهره می‌گیرد.
آدمهای حزب باد. این جماعت دارای قوی ترین حس بویایی هستند. 
