حکیم مهر- محسن طاهرمیرزایی: استان کرمانشاه با برخورداری از گوسفند نژاد ارزشمند سنجابی در دام سبک، اسب اصیل کرد، رتبه نخست پرورش ماهیان گرمابی و جایگاه پنجم تولید ماهیان سردآبی در میان استان‌های غیرساحلی، یکی از قطب‌های مهم دامپروری کشور به شمار می‌رود؛ استانی که وجود پنج مرز رسمی با عراق و اقلیم کردستان، آن را به یکی از کانون‌های بالقوه صادرات محصولات و خدمات دامپزشکی بدل کرده است. با این حال، چالش‌هایی همچون اجرای ماده ۱۹ آیین‌نامه نظارت بهداشتی، افزایش تعداد دانش‌آموختگان در برابر کاهش جمعیت دامی، مشکلات امنیت شغلی و تعرفه‌های دیرهنگام، همچنان بر فضای حرفه‌ای دامپزشکی در این استان سایه افکنده است.
در چنین شرایطی، «دکتر ماندانا پدرام» رئیس نظام دامپزشکی استان کرمانشاه، معتقد است تقویت ارتباط با اعضا، ارتقای جایگاه بخش خصوصی و پیگیری مطالبات صنفی، می‌تواند امید و همبستگی بیشتری میان دامپزشکان ایجاد کند. او در گفت‌وگو با حکیم مهر، از دستاوردهای دوره جدید نظام دامپزشکی استان، از نوسازی دفتر و تشکیل کمیته‌های آموزشی، ورزشی و رفاهی گرفته تا توسعه تعاملات بین‌بخشی و پیگیری مشکلات دامپزشکان جوان سخن می‌گوید و در عین حال، رأی اخیر دیوان عدالت اداری مبنی بر حذف حق حضور پیرادامپزشکان در شوراهای استانی را از عوامل اصلی دلسردی و کاهش مشارکت می‌داند.
به باور او، ارتقای جایگاه اجتماعی دامپزشکان در گرو حمایت جدی سیاستگذاران از این حرفه است؛ حمایتی که باید در قالب اصلاح ساختار، استقلال مالی و مدیریتی، تعیین تعرفه‌های واقعی، بازنگری در ظرفیت پذیرش دانشجو و روزآمدسازی آموزش‌های دانشگاهی متبلور شود. دکتر پدرام تأکید می‌کند که تضعیف ساختار دامپزشکی به معنای تضعیف امنیت غذایی و سلامت جامعه است و امید دارد که در بازنگری‌های آتی، جایگاه واقعی این حوزه بیش از پیش مورد توجه قرار گیرد.
حکیم مهر: مهم‌ترین ویژگی‌ها و چالش‌های دامپزشکی در استان کرمانشاه چیست؟
یکی از چالش‌هایی که در حال حاضر در بیشتر استان‌های کشور، از جمله کرمانشاه وجود دارد، اجرای ماده ۱۹ آیین‌نامه نظارت بهداشتی است؛ موضوعی که نیازمند تصمیم‌گیری و همکاری مشترک سازمان دامپزشکی کشور و نظام دامپزشکی است.
از نظر ظرفیت‌ها، کرمانشاه جایگاه ویژه‌ای در حوزه دامپروری دارد. وجود نژاد «سنجابی» در دام سبک، اسب اصیل کرد، رتبه نخست پرورش ماهیان گرمابی و رتبه پنجم تولید ماهیان سردآبی در میان استان‌های غیرساحلی، این استان را به یکی از قطب‌های مهم کشور تبدیل کرده است. علاوه بر این، کرمانشاه با داشتن پنج مرز رسمی (سومار، خسروی، پرویزخان، شیخ‌صله و شوشمی) با کشور عراق و اقلیم کردستان، ظرفیت بسیار بالایی برای صادرات تولیدات دامی و حتی ارائه خدمات دامپزشکی دارد؛ مشروط بر آنکه شرایط لازم در این زمینه فراهم شود.
حکیم مهر: وضعیت امنیت شغلی و اقتصادی دامپزشکان در استان چگونه است؟
فعالیت اقتصادی در هر بخش ظرفیت مشخصی دارد و دامپزشکی نیز از این قاعده مستثنی نیست. افزایش روزافزون دانش‌آموختگان دامپزشکی و در مقابل کاهش جمعیت دامی نسبت به سال‌های گذشته، به طور مستقیم بر وضعیت اقتصادی فعالان این حوزه تأثیر گذاشته و مشکلاتی را در زمینه اشتغال و امنیت شغلی ایجاد کرده است.
حکیم مهر: وضعیت زیرساخت‌های دامپزشکی در استان را چگونه ارزیابی می‌کنید؟
در استان کرمانشاه ۹۴ مرکز درمانی و مایه‌کوبی، ۱۱۹ داروخانه دامپزشکی، ۳ مرکز مایه‌کوبی مستقل، یک بیمارستان دامپزشکی، ۶ آزمایشگاه دامپزشکی، ۱۲ مجتمع درمانی، ۱۰ مرکز درمانی دام کوچک و ۴ میدان عرضه دام فعال هستند که مجوز آنها توسط نظام دامپزشکی صادر می‌شود.
همچنین در حوزه مجوزهای صادره توسط اداره‌کل دامپزشکی استان، ۱۳ کشتارگاه دام، ۷ کشتارگاه طیور، ۳ واحد تولید خوراک دام، ۱۲ شرکت پخش واکسن و ۷ واحد بسته‌بندی فرآورده‌های دامی وجود دارد. تمام این واحدها با حضور مسئولان فنی و تحت نظارت اداره‌کل و ادارات دامپزشکی شهرستان‌ها فعالیت می‌کنند.
حکیم مهر: مهم‌ترین دستاوردهای نظام دامپزشکی استان در دوره ریاست شما چه بوده است؟
با آغاز پنجمین دوره شورای نظام دامپزشکی در اسفند ۱۴۰۲، نخستین اقدام، بازسازی و تجهیز دفتر نظام بود که با توجه به شرایط نامناسب قبلی، مورد استقبال اعضا قرار گرفت. از آن زمان، سه روز در هفته به صورت تمام‌وقت در دفتر شورا حضور دارم تا پیگیر امور و مشکلات همکاران باشم.
در حوزه تعاملات بین‌بخشی نیز با حضور فعال در جلسات استانداری، جهاد کشاورزی، نظام مهندسی کشاورزی، سازمان صنعت و معدن و اداره‌کل شیلات، تلاش شد جایگاه بخش خصوصی دامپزشکی بیش از گذشته شناخته شود.
همچنین جلسات شورای استان به‌طور منظم ماهانه برگزار شده و کمیته‌های ورزشی، رفاهی و آموزشی فعال گردیده‌اند. در این مدت، مسابقات ورزشی با اهدای جوایز، ارائه تسهیلاتی نظیر بیمه اقساطی خودرو، بیمه مسئولیت حرفه‌ای، تخفیف استخر و عضویت در باشگاه‌های ورزشی برای اعضا فراهم شد. کمیته آموزش نیز با هدف برنامه‌ریزی و اجرای دوره‌های بازآموزی تشکیل گردید.
از سوی دیگر، پرتال نظام دامپزشکی استان به عنوان مرجع رسمی اطلاع‌رسانی فعال شده و از طریق سایت سازمان نظام دامپزشکی کشور در دسترس همگان قرار دارد.
حکیم مهر: برای افزایش مشارکت اعضا در انتخابات و مجامع استانی چه برنامه‌ای داشته‌اید؟
همان‌طور که اشاره شد، من معتقدم ارتباط مستمر با اعضا و انجمن‌های صنفی، اطلاع‌رسانی شفاف درباره برنامه‌ها و اقدامات انجام‌شده، و پاسخگویی حضوری به اعضای نظام می‌تواند موجب افزایش حس اعتماد و همبستگی بین دامپزشکان و نظام دامپزشکی شود. این اعتماد متقابل است که در نهایت حس مسئولیت نسبت به سرنوشت صنفی را تقویت کرده و به مشارکت بیشتر در انتخابات منجر می‌شود.
با این حال، متأسفانه صدور رأی دیوان عدالت اداری مبنی بر عدم حضور همکاران پیرا‌دامپزشک در شوراهای استانی سازمان نظام دامپزشکی، موجب دلسردی و اعتراض در میان آنان شده است. این در حالی است که پیرادامپزشکان بیشترین تعداد اعضای سازمان را تشکیل می‌دهند و در حوزه‌های مختلف کاری، بازوی اصلی و دست راست دامپزشکان محسوب می‌شوند. در سنوات گذشته نیز با پرداخت حق عضویت و حضور در شوراها، بخش جدایی‌ناپذیر صنف دامپزشکی کشور بوده‌اند. به همین دلیل، لازم است پیگیری‌های جدی در خصوص این رأی صورت گیرد. خوشبختانه جناب دکتر مطلبی با همکاری بخش حقوقی سازمان، موضوع را به طور جدی در دست پیگیری دارند.
حکیم مهر: رابطه و تعامل نظام استانی با اداره‌کل دامپزشکی استان چگونه است؟ آیا هم‌افزایی یا اصطکاکی وجود دارد؟
خوشبختانه همکاری و تعامل شورای نظام استان با اداره‌کل دامپزشکی در دوره ریاست دکتر حیدری بسیار عالی و سازنده بود و امیدواریم در دوران ریاست جدید دکتر سمیعیان نیز همین روند ادامه پیدا کند.
همچنین بر اساس دستورالعمل‌های ابلاغی، همکاری نزدیکی در بخش‌های مختلف وجود داشته است؛ از جمله کمیته هماهنگی اجرای ماده ۱۹ آیین‌نامه نظارت بهداشتی، کمیته استانی ماده ۵، کمیته تأیید صلاحیت مسئولین فنی و هیئت بدوی انتظامی. می‌توان با جرأت گفت که در دوره پنجم شورا، بیشترین تعامل و همکاری میان نظام دامپزشکی و اداره‌کل دامپزشکی استان وجود داشته و خواهد داشت. خوشبختانه در استان ما اصطکاکی میان این دو نهاد وجود ندارد، چرا که هرگونه تنش یا اختلاف، تنها موجب کاهش سرعت تحقق اهداف و آسیب به بخش خصوصی خواهد شد.
حکیم مهر: دامپزشکان جوان و تازه‌وارد در استان با چه مشکلاتی مواجه‌اند و چه حمایتی از آنها می‌شود؟
مهم‌ترین دغدغه دامپزشکان جوان و تازه‌وارد، اشتغال در بازار پررقابت دامپزشکی و کسب امتیازات لازم برای شروع فعالیت در حوزه‌های مختلف شغلی است. علاوه بر این، برخی از آنها سرمایه اولیه کافی برای ورود به بخش خصوصی را در اختیار ندارند.
در همین راستا، بنده و همکارانم در دفتر نظام دامپزشکی استان به صورت تمام‌وقت پاسخگوی این دسته از عزیزان هستیم و تلاش می‌کنیم با اطلاع‌رسانی و مشاوره، مسیر فعالیت را برای آنها هموارتر کنیم. طبق برنامه‌ریزی انجام‌شده، دوره‌های حضوری و غیرحضوری با هدف ارتقای تخصصی متقاضیان جدیدالورود برگزار خواهد شد. همچنین طبق مصوبه کمیته آموزشی استان، مقرر شده است پیش از ورود فارغ‌التحصیلان دانشکده دامپزشکی کرمانشاه به محیط کار، جلساتی مشترک با دانشکده برگزار شود تا فرصت‌های شغلی برای آنها معرفی گردد.
البته نباید نادیده گرفت که اشباع بازار کار موجب کمبود فرصت‌های شغلی، بیکاری و در برخی موارد اشتغال در حوزه‌های غیرمرتبط شده است؛ معضلی که نیازمند توجه جدی‌تر در سطح کلان است.
حکیم مهر: وضعیت تعرفه‌های دامپزشکی در استان چگونه است؟ آیا تعرفه‌ها به‌روز هستند و رعایت می‌شوند؟
همان‌گونه که مستحضرید، تعرفه‌های بخش غیردولتی دامپزشکی در تاریخ ۲۹ مرداد سال جاری، پس از گذشت پنج ماه از آغاز سال، با پیگیری‌های سازمان نظام دامپزشکی کشور ابلاغ شد. طبیعتاً با توجه به تورم سالیانه موجود، این تأخیر مشکلاتی در رضایتمندی همکاران ایجاد کرده است که کاملاً بحق می‌باشد.
حکیم مهر: برای مقابله با دامپزشکان بدون پروانه یا مراکز غیرمجاز چه اقداماتی انجام داده‌اید؟
در حال حاضر با توجه به سیاست‌های سازمان و تسهیل صدور مجوز مراکز درمانی به صورت پاره‌وقت و تحت عنوان «همکار»، مشکل حادی در این زمینه در استان وجود ندارد. در صورت دریافت هرگونه شکایت نیز قطعاً پیگیری‌های لازم با همکاری اداره‌کل دامپزشکی استان انجام می‌شود.
البته در خصوص درمانگران غیرمجاز (غیر دامپزشک) مانند سایر استان‌ها مشکلاتی وجود دارد که علی‌رغم پیگیری‌های سنوات گذشته، متأسفانه برخورد قضایی مناسب تاکنون صورت نگرفته است.
حکیم مهر: مهم‌ترین اولویت نظام دامپزشکی استان در سال جاری چیست؟
مهم‌ترین اولویت، احیای زمین متعلق به شورای نظام دامپزشکی و تأمین بودجه ساخت و تجهیز ساختمانی در شأن اعضای محترم نظام دامپزشکی استان است. خوشبختانه اقداماتی در این زمینه آغاز شده و پیگیری‌ها همچنان ادامه دارد.
حکیم مهر: چه برنامه‌ای برای ارتقای جایگاه اجتماعی دامپزشک در استان دارید؟
وقتی صحبت از ارتقای جایگاه دامپزشکی می‌شود، بخشی از مسئولیت به خود جامعه دامپزشکی برمی‌گردد، اما بخش مهمی هم بر عهده مسئولان و سیاستگذاران است. حمایت اقتصادی و معیشتی، تعیین تعرفه‌های واقعی و نظارت بر اجرای آنها، ارائه وام و تسهیلات بانکی و مالیاتی، تنظیم ظرفیت پذیرش دانشجو و به‌روزرسانی سرفصل‌های دانشگاهی متناسب با نیاز بازار و تکنولوژی روز، از جمله اقداماتی است که می‌تواند جایگاه اجتماعی دامپزشکان را بهبود بخشد.
حکیم مهر: آیا برنامه‌ای برای توانمندسازی علمی و مهارتی اعضا در نظر گرفته‌اید؟
بله. همان‌طور که پیش‌تر اشاره کردم، کمیته آموزشی با هدف توانمندسازی علمی و مهارتی اعضا تشکیل شده است. برگزاری کارگاه‌ها، دوره‌های آموزشی و بازآموزی در دستور کار این کمیته قرار دارد.
حکیم مهر: آیا نظام دامپزشکی مرکزی از نظام‌های استانی به اندازه کافی حمایت می‌کند؟
ارائه خدمات بهتر به اعضای سازمان نیازمند حمایت و دلگرمی نظام مرکزی است. خوشبختانه از ابتدای دوره پنجم شورا، سازمان نظام دامپزشکی با تأمین بودجه جهت نوسازی و تجهیز دفتر نظام دامپزشکی استان همکاری‌های لازم را انجام داده است. این حمایت‌ها در زمان ریاست جناب آقای دکتر مطلبی نیز در تمام زمینه‌ها ادامه داشته و تمامی پرسنل سازمان در خدمت دفاتر استانی بوده‌اند. تا کنون نیز به تمامی درخواست‌های استان پاسخ داده شده است.
حکیم مهر: جایگاه دامپزشکی کشور در ساختار حاکمیتی و قانون‌گذاری را چگونه ارزیابی می‌کنید؟
دامپزشکی در تأمین امنیت غذایی، سلامت دام و طیور و کنترل بیماری‌های دامی و مشترک انسان و حیوان نقش اساسی دارد. با این حال، متأسفانه در سطح تصمیم‌گیری‌های کلان کشور نقش پررنگی برای دامپزشکی دیده نمی‌شود. تحقق جایگاه واقعی دامپزشکی نیازمند استقلال مالی و مدیریتی این بخش در سطح کشور است. تضعیف ساختار دامپزشکی به معنای تضعیف جایگاه آن خواهد بود. امیدواریم با توجه به اهمیت دامپزشکی، مصوبه اصلاح ساختار وزارت جهاد کشاورزی مورد بازنگری قرار گیرد.
حکیم مهر: به‌عنوان حرف آخر...
در پایان از وقتی که در اختیار بنده قرار دادید، تشکر می‌کنم.
