«ایمنی غذایی» و «سلامت انسانی»؛ دو روی سکه طلایی دامپزشکی
دکتر فردین حسینزاده
کارمند ۲۵ سال خدمت سازمان دامپزشکی کشور
امنیت غذایی رسالت اصلی وزارت جهاد کشاورزی بوده ولیکن ایمنی غذایی که عهدهدارش دامپزشکی بوده یکی از ارکان اساسی مورد نیاز آن است. اما این امر سبب ملازمت آن دو حوزه نمیشود؛ چرا که ابر و باد و مه و خورشید و فلک در کارند تا one health world فراهم آید.
وزارت بهداشت در غذا و دارو، حفاظت محیط زیست در آب و هوا و اقلیم، سازمان هواشناسی در... و... میکوشند تا بلکه هدف عالی و غایی فوقالذکر محقق گردد. این همه بدین معنی نیست که سرانش را گرد هم آوریم و درهم بکوبیم تا مگر شرایط بهینه گردد که به قول قدما و بخصوص در جوامع امروزی، همهکاره هیچکاره است. اما غرض از سخن این است که در وانفسای موجودیت سازمان دامپزشکی کشور نکاتی را رقم زنیم و نقض غرض است اینکه برای حل موضوع چابکسازی اداری، صورت مسئله را بزداییم؛ که اگر هم قرار بر انتخاب آسانترین راه حل ممکنه باشد، منطقی آن است که دو روی سکه دامپزشکی بر شرح وظایف وزارت بهداشت در هردو حوزه سلامت انسان و غذا و دارو منطبقتر است.
ایکاش قدرتی بود و جنمی که در شرایط کنونی، خطر انحلال سازمان را به فرصت استقلال دامپزشکی رقم میزد که البته بازطراحی تشکیلاتش برای نیل به اهداف دولت دور از انتظار نبود. حال که سنگ بزرگ را بر نمیداریم ولی تلاش در جهت اشتقاق از جهاد و اتصال به بهداشت با لحاظ سنخیت اقدام در هر دو مقوله ایمنی غذایی و سلامت انسانی و در راستای شعار جهانی one health از اوجب واجبات به نظر می رسد. که اگر خدای ناکرده از پس این هم برنیاییم، دیگر فاتحه نظام سلامت و بهداشت دام و جامعه خوانده است.
واضح و مبرهن است که دامپزشکی طلایهدار ایمنی غذایی است و جهاد متولی امنیت غذایی و در این میان هر دو روی سکه دامپزشکی در میانه راه بین وزارتین جهاد و بهداشت به دومی به طرز قابل ملاحظهای قرین تر است. اگر قرار است کوچکسازی صورت پذیرد، اولویت بر یکپارچهسازی نهادهایی است که موازیکارند و البته گاهی متاسفانه موازیاند و غیر همجهت!
سازمان دامپزشکی با ماهیت بینالمللی و تخصصی خود، هیچگونه موازیکاری و حتی مداخلهکاری با دیگر نهادهای اجرایی نداشته و حلقهای ویژه از زنجیره سلامت واحد بوده که در فقدان آن حلقه، نه تنها کل زنجیر از هم گسسته خواهد شد، بلکه اساسا هیچ نهاد دیگری نیز توان انجام ماموریتهای آن را ندارد. ماموریتهای دامپزشکی علیرغم کمبودها و کاستیهای فعلی، نه تنها بهروز بوده، که همواره تعهداتش حتی در قالب دیون و بدهیهای اعتباری محقق بوده و اگر جز این باشد، از پروتکلهای جهانی بهداشت دام عقب مانده و نه تنها تهدید سلامت دام و به تبع آن جامعه انسانی را به همراه میداشت، بلکه جایگاه جهانیاش نیز از دست میرفت. لذا آرامش کنونی در این زمینه مرهون زحمات و تلاشهای بیوقفه همکاران دامپزشکی در اقصی نقاط کشور از نوار مرزها تا قلب کشور بوده و دلسوزان واقعی این مرز بوم اجازه نخواهد داد تا با خدشه بر استقلال و موجودیت این سازمان ضربات جبرانناپذیری بر پیکره ضعیف و زخمی تولیدکننده و مردم بهرهمند از خدمات آن وارد آید.