اصلاح ساختار کلان وزارت جهاد کشاورزی و سازمان‌های وابسته (بخش هفتم) - دکتر محسن مشکوة

اصلاح ساختار کلان وزارت جهاد کشاورزی و سازمان‌های وابسته (بخش هفتم)

دکتر محسن مشکوة

مصوبه اصلاح ساختار وزارت جهاد کشاورزی و سازمان‌های وابسته «ساماندهی تمشیت امور اداری و مالی سازمان دامپزشکی کشور در ستاد وزارتخانه به صورت متمرکز» پس از نه ماه کار کارشناسی، زیر انتقاد صریح برخی نمایندگان مجلس، مسئولان و کارشناسان دولتی و غیردولتی قرار دارد.

آقای رحیم کریمی عضو کمیسیون کشاورزی، آب و منابع طبیعی مجلس شورای اسلامی، درباره مصوبه اخیر دولت برای ادغام و کوچک ‌سازی ساختار وزارت جهاد کشاورزی و سازمان های وابسته، هشدار داد و تاکید کرد که این اقدام می‌تواند پیامدهای جدی و گسترده‌ای برای بخش‌های مختلف کشاورزی و سلامت جامعه به دنبال داشته باشد. وی به نقش حیاتی دامپزشکی در کنترل بیماری‌های مشترک بین انسان و دام اشاره کرد: بیماری‌هایی مانند تب مالت یا دیگر بیماری‌های واگیردار می‌توانند سلامت جامعه را تهدید کنند. بدون ساختار سازمانی مستقل دامپزشکی، این امر رها می‌شود و مدیریت آن دشوار خواهد بود. دامپزشکی می‌تواند به دانشگاه علوم پزشکی کمک کند و همزمان سلامت عمومی مردم را تضمین نماید. وی مدعی شد در صورت اجرای مصوبه ممکن است از سازمان دامپزشکی کشور تنها یک اتاق بماند!

آقای دکتر مطلبی رئیس سازمان نظام دامپزشکی جمهوری اسلامی ایران اظهار نمود با دلایل و مستندات کافی با رئیس‌جمهور محترم و معاون اول ایشان مکاتبه کردم. سازمان دامپزشکی به دلیل مسئولیت‌های حاکمیتی، نظارتی و جایگاه بین‌المللی خود، نه تنها نباید کوچک‌سازی شود، بلکه باید جایگاه آن ارتقاء یابد. آقای رئیس‌جمهور نیز موضوع را به رئیس سازمان اداری و استخدامی کشور، ارجاع دادند.

تنها به وسعت و حجم کاری امور نظارت بهداشتی دامپزشکی به عنوان یکی از وظایف حاکمیتی سازمان دامپزشکی کشور بر پایه مبانی و الزامات قانونی موضوع، اشاره می شود:

الف: قانون سازمان دامپزشکی کشور، مصوب 1350، مجلسین وقت:

1- بند ه ماده (3): نظارت بهداشتی چراگاه‌ها، مراتع، آبشخورها، محل نگهداری دام و سایر تأسیسات مربوط به پرورش دام همچنین نظارت بر کارخانه های تولید خوراک دام از لحاظ بهداشتی.

2- بند و ماده (3): نظارت بهداشتی کشتارگاهها و کارخانه های تولید و تهیه فرآورده های خام دامی.

ب: آئین‌نامه اجرایی نظارت بهداشتی دامپزشکی، تصویب نامه کمیسیون اصل 138 قانون اساسی 1387، وزیران عضو کمیسیون امور زیربنایی، صنعت و محیط زیست.

1-2- بند ب ماده (1): نظارت بهداشتی فرآیندی است که از طریق صدور پروانه و سایر مجوزهای بهداشتی و بازرسی بهداشتی توسط سازمان دامپزشکی کشور و نیزکنترل بهداشتی واحدهای موضوع این آئین نامه توسط مسئول فنی بهداشتی مربوط اعمال می گردد.

2-2- ماده ۲: آیین نامه اجرایی نظارت بهداشتی دامپزشکی به منظور اعمال نظارت بهداشتی دامپزشكی و اجرای مقررات بهداشتی تولید و تضمین كیفیت براساس سامانه های بین المللی (از جمله HACCP. GAHP. GMP) در محل ها و اماكن زیر از طریق صدور پروانه ها و سایر مجوزهای بهداشتی و بازرسی توسط سازمان دامپزشکی و نیز كنترل بهداشتی توسط مسئولین فنی بهداشتی مربوط به مورد اجرا گذاشته می شود:

الف - مراكز نگهداری و پرورش دام.

ب - كارخانه های تولید خوراك دام.

ج - چراگاه ها، مراتع، آبشخورها، صیدگاه ها.

د - كشتارگاه ها، كارگاه ها، كارخانه ها و مراكز تولید، تهیه، آماده كردن، توزیع و عرضه فرآورده های خام دامی.

هـ - سردخانه های مواد پروتئینی با منشأ دامی و مراكز جمع آوری شیر یا عسل.

و - انبارهای نگهداری مواداولیه خوراك دام و یا خوراك آماده دام.

ز - كارخانه های جوجه كشی.

ح - شناورهای (كشتی، لنج، قایق) حامل دام و‏فرآورده های خام دامی و مبادی ورودی ذی ربط.

ط - سایر موارد با تشخیص و ابلاغ رییس سازمان.

امور نظارت بهداشتی دامپزشکی سه فرآیند اصلی را به شرح زیر در بر می گیرد:

1- امر صدور پروانه و سایر مجوزهای بهداشتی دامپزشکی که بجز صدور پروانه بهداشتی مراکز نگهداری و پرورش دام توسط سازمان نظام دامپزشکی، سایر پروانه ها و مجوزها توسط سازمان دامپزشکی، انجام می شود.

2- امر بازرسی بهداشتی (بازدید، ممیزی، تهیه گزارش و اقدام برای رفع نواقص و برخورد با موارد تخلف) توسط سازمان دامپزشکی، انجام می شود.

3- امرکنترل بهداشتی (كنترل كلیه امور بهداشتی مربوط به واحد مانند كنترل بهداشتی فرآورده های تولیدی و وسایل حمل و نقل، صدور گواهی بهداشتی حمل دام و فرآورده های دامی از مبدأ واحد و نظارت بر اجرای كلیه قوانین، مقررات و نیز دستورالعمل های بهداشتی ابلاغی از سوی سازمان دامپزشکی)، توسط مسئول فنی بهداشتی واحد، انجام می شود.

نتیجه اینکه:

1- برای انجام امور نظارت بهداشتی دامپزشکی در مورد مراکز مندرج در ماده (2) آئین نامه، در سراسرکشور پهناور ایران به منابع انسانی، مالی و تجهیزاتی قابل توجهی نیاز است. آیا چنین امکاناتی متناسب با وسعت و حجم کاری امور نظارت بهداشتی دامپزشکی به عنوان یکی از وظایف حاکمیتی سازمان دامپزشکی کشور بر پایه مبانی و الزامات قانونی، فراهم شده است؟

2- ساماندهی تمشیت امور اداری و مالی سازمان دامپزشکی کشور در ستاد وزارتخانه به صورت متمرکز، چه نتایجی را در برخواهد داشت؟

3- برای استقرار سامانه های بهداشتی از جمله HACCP. GAHP. GMP ، در مراکز واجد شرایط کار چندانی انجام نشده است. با صراحت می توان گفت دامپزشکی مسائل روی زمین مانده بسیار دارد. جایگاه سازمان دامپزشکی کشور به دلیل مسئولیت‌های حاکمیتی، نظارتی و الزامات بین‌المللی خود، باید ارتقاء یابد.